Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่4 4.2 มารดาที่มีเลือดออกในระยะตั้งครรภ์ ระยะคลอด และระยะหลังคลอด -…
บทที่4
4.2 มารดาที่มีเลือดออกในระยะตั้งครรภ์ ระยะคลอด และระยะหลังคลอด
ระยะตั้งครรภ์
Abortion
Ectopic pregnacy
Placenta previa
Molar pregnacy
Abruptio placenta
ระยะคลอด
Vasa previs
Pospartum Hemorrhage (Early PPH)
ระยะหลังคลอด
Pospartum Hemorrhage (Late PPH)
การแท้ง(Abortion)
หมายถึง สิ้นสุดการตั้งครรภ์ก่อนที่ระยะทารกจะสามารถเลี้ยงรอดได้
ไทย : สิ้นสุดการตั้งครรภ์ก่อน GA 28 Wks./นน.น้อยกว่า1,000mg/ความยาว<35cms.
ประเทศที่พัฒนาแล้ว : สิ้นสุดการตั้งครรภ์ก่อน20Wks./น้อยกว่า500gm.(WHO)
สาเหตุ
ด้านทารก
โครโมโซมผิดปกติ (Autosonal trisomy 13 16 18 21 22 (คู่ที่ 16 พบบ่อย))
ความผิดปกติของตัวอ่อน Ex. Blighted ovum ท้องลม
ความผิดปกติของรก มีเลือดออกในชั้น Decidua basalis การฝั่งตัวที่ตื้นเกินไป
ด้านมารดา
ติดเชื้อ EX. มาลาเลีย กรวยไตอักเสบ
โรคเรื้อรัง Ex. DM HT BPสูง ไทรอยด์ SLE
ภาวะทุพโภชนาการ ขาดสารอาหารรุนแรง
สาเหตจากมดลูก
แท้งคุกคาม
Threatened abortion
อาการ/อาการแสดง
bleeding per vagina
ปวดท้องน้อย (+/-)
ตรวจร่างกาย:
Cx. ปิด
HF = GA
FHS +
การรักษา
bed rest
obs. Uterine contraction, bleeding per vagina
หยุดทํางานหนัก งดมีเพศสัมพันธ์
ให้ยากล่อมประสาทอ่อนๆ เช่น phenobarbital
Inevitable abortion (แท้งหลีกเลี่ยงไม่ได้)
อาการ/อาการแสดง
bleeding per vagina มาก ปวดท้องน้อยมากขึ้น
ตรวจร่างกาย:
Cx. เปิด or membranes rupture
HF = GA
U/S พบตัวทารก แต่ไม่พบFHS
การักษา
เป้าหมายการรักษาเพื่อให้เกิดการแท้งครบ
ให้ยาเหน็บ prostaglandins หรือ Oxytocin
กรณีGA < 12 wks. พิจารณา D&C
กรณีเลือดออกมาก ให้ยา Methergin 0.2 mg.
เฝ้าระวังอาการแสดงภาวะตกเลือด ติดเชื้อในโพรงมดลูก
F/U 1-2 wk.
Incomplete abortion (แท้งไม่สมบูรณ์)
อาการ/อาการแสดง:
bleeding per vagina ไหลตลอด
มีชิ้นส่วนของทารก หรือรกออกมา แต่ยังไม่หมด
ปวดท้องน้อยมาก
ตรวจร่างกาย
Cx. เปิด
HF < GA
U/S พบมีเศษรกค้าง แต่ไม่พบทารก
การรักษา
ให้ยาเหน็บ prostaglandins หรือ Oxytocin
กรณีGA < 12 wks. พิจารณา D&C
กรณีเลือดออกมาก ให้ยา Methergin 0.2 mg.
เฝ้าระวังอาการแสดงภาวะตกเลือด ติดเชื้อในโพรงมดลูก
F/U 1-2 wk.
Complete abortion (แท้งสมบูรณ์)
อาการ/อาการแสดง
bleeding per vagina ออกน้อย มีทารก รก และเยื่อหุ้มทารกออกมาหมดปวดท้องน้อยหายไป
ตรวจร่างกาย
Cx. ปิด
HF < GA
U/S ไม่พบทารกและเศษรก
การรักษา
U/S ตรวจดูภายในโพรงมดลูก เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีเศษรกค้าง
เฝ้าระวังภาวะตกเลือดหลังแท้ง
ให้ยาหดรัดตัวของมดลูก ธาตุเหล็ก วิตามิน
Missed abortion (แท้งค้าง)
อาการ/อาการแสดง
Bleeding per vagina สีคล้าไม่มีอาการปวดท้องน้อย
ตรวจร่างกาย:
Cx. ปิด
HF < GA
U/S พบทารกแต่ไม่มีFHS, spalding’sign
การรักษา
กรณีทารกเสียชีวิต > 4 wk. เฝ้าระวังการเกิดภาวะ DIC
ให้ยาเหน็บ prostaglandins หรือ Oxytocin
กรณีGA < 12 wks. พิจารณา D&C
เฝ้าระวังอาการแสดงภาวะตกเลือด ติดเชื้อในโพรงมดลูก
Habitual Abortion (แท้งเป็นอาจิณ)
แท้งที่เกิดขึ้นเอง 3 ครั้งติดต่อกัน
รักษาตามสาเหตุ
เย็บผูกปากมดลูก
Bed rest
งดยกของหนัก
งดมีเพศสัมพันธ์
สังเกตอาการแสดงภาวะแท้ง
ประคับประคองด้านจิตใจ
การพยาบาลเพื่อป้องกันภาวะตกเลือด
ประเมินปริมาณ bleeding per vagina
ประเมินอาการแสดงภาวะ Shock เช่น เหงื่อออก หน้ามืด ใจสั่น ตัวเย็น ระดับความรู้สึกตัว สัญญาณชีพ
กรณีมีภาวะ Shock
จัดท่านอนหงานราบ ตะแคงศีรษะ ให้O2 รายงานแพทย์
ให้สารน้า Isotonic ทางหลอดเลือดดํา ส่งเลือดตรวจทางห้องปฏิบัติการ
NPO
บันทึก I/O
เตรียมขูดมดลูก กรณีU/S พบ เศษรกค้าง
GTD:Gestational Trophoblastic
Disease
เกิดจากการเจริญผิดปกติของเซลล์รก
แบ่งตามพยาธิสภาพของเนื้อรก เป็น 4 ชนิด
1.ครรภ์ไข่ปลาอุก (Molar pregnancy)
ความผิดปกติของการเจริญเติบโตของเซลล์รก (chorionic villi) กลายเป็นถุงน้า ล้กษณะคล้ายพวงองุ่น และไม่มีเส้นเลือดทารก
ปัจจัยเสี่ยง
มีประวัติครรภ์ไข่ปลาอุก เพิ่มความเสี่ยงในครรภ์ถัดไป 10-15 เท่า
อายุ > 35 ปีเพิ่มความเสี่ยงในการเกิด complete mole 2 เท่า ส่วน partial mole พบไม่สัมพันธ์กับอายุมารดา
โภชนาการ กรณีที่รับประทานแคโรทีน (vitamin A precursor) และไขมันสัตว์น้อย เพิ่ม
โอกาสเกิด complete mole
มีประวัติประจําเดือนไม่สม่าเสมอ เพิ่มการเกิด partial mole
มีประวัติใช้ยาคุมกําเนิดชนิดรับประทาน เพิ่มการเกิด partial mole
อาการและอาการแสดง
Dark brown to bright red vaginal bleeding
Mole per vagina or grapelike cysts
Severe nausea and vomiting
Preeclampsia
Pelvic pressure or pain hyperthyroidism
HF > GA
2.ภาวะรกเกาะต่ำ (Placenta Previa)
ภาวะแทรกซ้อนของรกเกาะต่ำ
มารดา
อันตรายจากการตกเลือดของรกเกาะต่ำ
รกเกาะลึก
ตกเลือดหลังคลอด
การติดเชื้อ
ทารก
1.การคลอดก่อนกําหนด
อัตรายตายปริกําเนิดสูง
Birth asphyxia
การตั้งครรภ์นอกมดลูก (Ectopic pregnancy)
การที่ไข่ผสมกันแล้วฝังตัวและเจริญเติบโตภายนอกโพรงมดลูก
ปัจจัยเสี่ยง
ปัจจัยเสี่ยงสูง ได้แก่ เคยผ่าตัดท่อนําไข่ เคยผ่าตัดทําหมัน เคยตั้งครรภ์นอกมดลูก
ตั้งครรภ์ขณะใส่ห่วงอนามัย เคยอุ้งเชิงกรานอักเสบ
ปัจจัยเสี่ยงปานกลาง ได้แก่ ภาวะมีบุตรยาก > 2 ปีมีคู่นอนหลายคน มารดาอายุครรภ์มากกว่า
35 ปีและเสี่ยงมากกว่าเมื่ออายุ 40 ปีขึ้นไป
ปัจจัยเสี่ยงต่า ได้แก่ เคยผ่าตัดอุ้งเชิงกราน สูบบุหรี่ สวนล้างช่องคลอด มีเพศสัมพันธ์ก่อนอายุ18 ปี
อาการแสดง
ปวดท้องน้อยมาก จาก dull pain เปลี่ยนเป็นcolicky pain
Irregular vaginal bleeding สีคล้ำหรือน้ำตาลเก่าๆ
Shoulder tip pain กรณีinternal bleeding
กรณีเลือดออกมาก วิงเวียนศีรษะ (dizziness) หรือเป็นลมหมดสติ (syncope)
ตรวจร่างกาย
กดเจ็บบริเวณปีกมดลูก (Adnexal tenderness) อุ้งเชิงกราน หรือบริเวณหน้าท้อง เจ็บเมื่อโยกปากมดลูก (cervical motion tenderness)
กดปล่อยแล้วเจ็บ (rebound tenderness)
หน้าท้องโป่งตึง
มดลูกโตเล็กน้อยและนุ่ม
Cullen’s sign รอยช้ารอบสะดือ
การรักษาการตั้งครรภ์นอกมดลูก
การรักษาประคับประคอง
การรักษาด้วยยา
การผ่าตัด
ภาวะรกลอกตัวก่อนกําหนด (Abruptio placenta)
ภาวะรกลอกตัวก่อนกําหนด แบ่งออกเป็น 3 ชนิด
Revealed type คือ ภาวะที่รกเริ่มลอกตัวจากบริเวณริมรกหรือขอบรก
Mixed type คือ ภาวะที่รกเริ่มลอกตัวจากบริเวณส่วนกลางของรก มีก้อนเลือดขังอยู่หลังรกและมีเลือดบางส่วนไหลเซาะออกมาทาช่องคลอด
Concealed type คือ ภาวะที่รกเริ่มลอกตัวจากบริเวณส่วนกลางของรก