Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลผู้ใหญ่ที่มีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับความผิดปกติข…

- - - - ติดเชื้อแบคทีเรีย ได้แก่ Meningococci (Neisseria meningitis), Pneumococci (Strepococcus pneumonia), และ Haemophilus influenzae
      - การบาดเจ็บของสมอง
      - การติดเชื้อในร่างกาย
      - การติดเชื้อหลังผ่าตัดสมอง
      - การติดเชื้อในเยื้อหุ้มสมอง
      - การฉีดยาเข้าทางไขสันหลัง
    - - คอแข็ง (Stiff neck)
      - Brudzinski’s sign
      - Kernig’s sign
      - มีไข้ ปวดศีรษะ หนาวสั่น N/V
    - - ตรวจ CSF
        
        น้ำไขสันหลังสีขุ่น
        
        Gram stain พบ 70 – 80 %
        
        ความดันของ CSF สูงขึ้นปานกลาง
        ค่าโปรตีนใน CSF สูงขึ้น
        ค่ากลูโคสใน CSF ลดลง
        
        WBC มากขึ้น และมี Polymorphonuclear lukocyte เด่นชัด
    - - ภาวะช็อคจากการติดเชื้อ (Septic shock)
      - ความดันในกะโหลกศีรษะสูง (IICP)
      - สมองบวมน้ำ (Brain swelling)
      - Hydrocephalus
    - - 1.ให้ยาปฏิชีวนะ (Antibiotic) ได้แก่ Cephalosporins, Rifampicin และ Vancomycin โดยให้อย่างน้อย 10 วัน
      - 2.รักษาสมดุลของสารน้ำ และอิเล็กโทรไลด์
      - 3.ประเมินอาการทางระบบประสาท
      - 4.เฝ้าระวังอาการชัก
  - - - การลุกลามของการอักเสบบริเวณใกล้เคียง เช่น หู Nasal sinus, Mastiod sinus, หัวใจ, ปอด และอวัยวะอื่นๆ
      - เกิดหลังได้รับการผ่าตัดภายในกะโหลกศีรษะ
      - Streptococci, Enterobacteriaceae, Staphylococci และ Toxoplasma (ในผู้ป่วย HIV)
    - - มีไข้ หนาวสั่น ปวดศีรษะ ง่วงซึม สับสน
      - ความดันในกะโหลกศีรษะสูง
      - ผิดปกติของระบบประสาทชั่วคราว เช่น อ่อนแรงซีกใดซีกหนึ่ง พูดไม่ได้
    - - CT
      - MRI
    - - ให้ยาปฏิชีวนะ ที่นิยมให้ คือ Penicillin
      - ให้ยาปฏิชีวนะร่วมกับการผ่าตัด
      - stereotactic
  - - - เป็นปฏิกิริยาภูมิต้านตนเองที่พบในโรคติดเชื้อ โรคภูมิต้าน ตนเอง มะเร็ง และฉีดวัคซีน นอกจากนี้ยังอาจเกี่ยว ข้องกับการขาดเลือดไปเลี้ยงประสาทไขสันหลัง
    - - แรกเริ่มมีอาการชาและอ่อนแรงที่ปลายเท้าทั้ง 2 ข้าง
      - ปวดหลังแบบเฉียบพลัน
      - หลังจากนั้นขาจะอ่อนแรงลงเรื้อยๆ จนกระทั่งเป็นอัมพาต
    - - เอกซเรย์ LP MRI
    - - รักษาตามอาการร่วมกับการทำกายภาพบำบัด
      - บางรายแพทย์อาจพิจารณาให้สตีรอยด์ เช่น เพร็ดนิโซโลน ขนาดสูงภายใน 2-3 สัปดาห์แรก เพื่อลดการอักเสบ
  - - - พันธุกรรม (Genetic)
      - สิ่งแวดล้อม (Environment) เช่น สารเคมี
      - บาดเจ็บที่ศีรษะ (Head trauma)
      - การฉายรังสี (Radiation)
      - เชื้อไวรัส (Virus)
      - เคมีบำบัด (Immunosuppressant)
    - - อาการสูญเสียหน้าที่ของสมองบางส่วน (Focal Neurological Deficit)
      - ปวดศีรษะ การเพิ่มความดันในกะโหลกศีรษะ
      - ความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง ชัก
      - การเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนผิดปกติ เมื่อมีเนื้องอกต่อมใต้สมอง(Pituitary)
      - อาการคล้ายโรคหลอดเลือดสมอง (Tumor TIA, Stroke like)
    - - การซักประวัติและตรวจร่างกาย
      - การตรวจพิเศษ
        
        CT-scan
        
        MRI
    - - ผ่าตัดรักษา
      - รังสีรักษา
      - เคมีบำบัด
      - ยา:Steroid ลดภาวะบวมของสมองได้ดี
- - - - อาการ
        
        รู้สึกเหมือนมีเชือกมารัด โดยไม่ผ่อนคลายเลย
        
        กล้ามเนื้อของคอด้านหลังแข็งตึง
        
        ความรุนแรงไม่สม่ำเสมอ ปวดนานมากกว่า 15 วันใน 1เดือน
    - - อาการ
        
        ปวดรอบกระบอกตา เป็นๆหายๆ ติดต่อกันนานตั้งแต่ 15 นาที ถึง 3 ชั่วโมง
        
        อาจมี Honner’s sysdrome คือ รูม่านตามเล็ก เยื่อตาขาวสีแดง น้ำมูก น้ำตาไหล
        
        อาการจะมากขึ้น เมื่อดื่มแอลกอฮอล์ หรืออากาศเปลี่ยนแปลงกระทันหัน พบในช่วงฤดูใบไม้ผลิ ใบไม้ร่วง
      - การรักษา
        
        ให้ยา Prednisone, Lithium methysergide, Ergotamine และ Verapamil
        
        ให้ออกซิเจน mask 9 liter/min หรือสูดดมออกซิเจน 100% นาน 15 นาที
        
        หยอด Lidocaine ชนิด 4% topical หรือ 2% viscous ทางจมูก
    - - สาเหตุ
        
        หลอดเลือดหดตัวทำให้ขาดเลือดขึ้นไปสมอง
        
        ยาลดความเครียด การอดอาหารหรือกินอาหารที่มีสาร Tyramine
      - อาการ
        
        ปวดศีรษะข้างเดียว ซึ่งเป็นด้านตรงข้ามกับข้างที่มีพยาธิสภาพ
        
        ปวดแบบตุ๊บๆ และเห็นเส้นเลือดเต้น
        
        กลัวแสง/เสียง เบื่ออาหาร N/V
        
        มีอาการเตือนทางตามาก่อนปวดศีรษะ 20 นาที เช่น เห็นแสงวูบวาบ
        
        อาการอื่นที่อาจพบร่วมด้วย 12 – 24 ชั่วโมง ก่อนมีอาการ เช่น สบายมากเกินปกติ เคลิบเคลิ้ม อ่อนล้า หาว อยากกินของหวาน
        
        อาการปวดจะหายภายใน 4 – 72 ชั่วโมง
      - การรักษา
        
        จัดสิ่งแวดล้อมที่สงบ ไม่มีแสงมาก
        
        ให้ยา Aspirin หรือ Paracetamol
        
        หากไม่ได้ผล พิจารณาให้ยา Butalibital, Caffeine, Ibuprofen, Naproxan, Isometheptene compound ทางปาก
  - - - เกิดจากการขัดขวาง Neuron cell membrane
        
        บาดเจ็บที่ศีรษะอย่างรุนแรง
        
        มีการทิ่มแทงเข้าไปในเนื้อสมอง (50%)
        
        พิการของสมองตั้งแต่เกิด
        
        การเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาท
    - - ชักเฉพาะที่ (Partial seizure)
        
        ไม่หมดสติ (Partial seizure with on loss of consciousness)
        
        อาการผิดปกติของการเคลื่อนไหว (Motor manifestation) : กระตุกที่ใดที่หนึ่ง
        
        อาการผิดปกติของการรับรู้ (Somatosensory manifestation) : ชา เจ็บ เห็นแสงวูบวาบ
        
        อาการผิดปกติของการเคลื่อนไหวอัตโนมัติ (Autonomic manifestation) : แน่นท้อง ใจสั่น เหงื่อออก
        
        อาการผิดปกติของจิตใจ
        
        แบบซับซ้อน (Complex partial seizure)
        
        การเคลื่อนไหวที่ไม่รู้สึกตัว (Complex partial seizure with Automatisms) : เม้มปาก เคี้ยว
        
        นำไปสู่การชักทั้งตัว (Partial seizure evolving to secondary generalized seizure) : อาการชัดเริ่มจุดใดจุดหนึ่งและลามไปทั้งตัว
      - ชักทั้งตัว (Generalized seizure)
        
        Absence seizure : เกิดในวัยเด็กและวันรุ่นตอนต้น มีอาการหมดสติไปชั่วครู่ จ้อง เหม่อ นิ่ง
        
        . Myoclonic seizure : เป็นการกระตุกของกล้ามเนื้อ กลุ่มเดียวหรือหลายกลุ่ม
        
        Clonic seizure : เป็นการชักที่มีการหดและคลายตัวของกล้ามเนื้อเป็นจังหวะ
        
        Tonic seizure : เป็นการชักแบบเกร็งทั้งตัว
        
        Tonic – Clonic seizure (Grand mal)
    - - ซักประวัติ-ตรวจร่างกาย
      - การตรวจพิเศษ
        
        CT Scan
        
        Electroencephalography (EEG)
        
        MRI
    - - การป้องกันอันตรายระหว่างชัก
        
        ทำทางเดินหายใจให้โล่ง
        
        ป้องกันอันตรายจากการบาดเจ็บ
        
        สังเกตลักษณะการชัก
      - ให้ยากันชักตามแผนการรักษา เช่น Phenytoin, Barbiturates, Valpoate sodium
      - การผ่าตัด (25%) จะพิจารณาทำในกรณีที่รักษาด้วยยาไม่ดีขึ้น เช่น Corpus callosotomy, Temporal lobectomy, Hemispherectomy
  - - - ร่างกายขาดสารโดปามีนในสมอง
      - การเสื่อมและตายไปของเซลล์สมอง
    - - อาการสั่น(tremor)
        
        กล้ามเนื้อแข็งเกร็ง (rigidity)
        
        เคลื่อนไหวช้า (brady kinesia)
        
        อาการทรงตัวลำบาก (postural instability)
      - อาการอื่น ๆ เช่น เสียงพูดเครือ ๆ เขียนตัวหนังสือยากขึ้น การกลอกตากระตุก น้ำลายไหล
    - - การใช้ยา
        
        ยาที่ช่วยชะลออาการ (neuroprotective therapy) เช่น ยา elegiline (Deprenyl) จะใช้บ่อยมักใช้ควบคู่ไปกับยา Levodopa
        
        รักษาตามอาการ ได้แก่ anticholinergic , Levodopa
      - การทำกายภาพบำบัด
      - การผ่าตัดสมอง
      - การรักษาโดยการฝังเครื่องกระตุ้นไฟฟ้าในสมอง เรียกว่า deep brain stimulation (DBS)
  - - - อายุ พบส่วนมาก 65 ปีขึ้นไป
      - พันธุกรรม
      - ป่วยด้วยโรคดาวน์ซินโดรมหรือพากินสัน (Down's syndrome/ Parkinson's disease)
    - - สมองเหี่ยวและมีน้ำหนักลดลง ร่องสมอง(succus) และ ventricle กว้างขึ้นและยังพบว่า acetylcholine ซึ่งเป็นสารสื่อประสาทในสมองที่ทำหน้าที่เป็นตัวกระตุ้น มีปริมาณลดลง
    - - อาการทางเชาวน์ปัญญา (cognitive aspect)
      - พฤติกรรมเปลี่ยนแปลงร่วมกับอาการทางจิต (behavioural and psychological symptom of dementia)
    - - ซักประวัติจากญาติที่ดูแล
      - ตรวจร่างกาย
      - ตรวจทางห้องปฏิบัติการ เช่น ตรวจเลือด
      - ตรวจพิเศษ เช่น เอ็กซเรย์สมองด้วยคอมพิวเตอร์, คลื่นแม่เหล็ก (MRI)
    - - การทำกายภาพบำบัด การรับประทานอาหารที่เหมาะสม การจัดสิ่งแวดล้อมให้เหมาะสม
      - ให้ยาสามารถช่วยลดความกังวล ได้แก่ tacrine (Cognex),donepezil hydrochloride (Aricept)
  - - - พยาธิสรีรวิทยา
        
        ความผิดปกติที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายที่เกี่ยวข้องกับต่อมไทมัส สร้างแอนติบอดี้มาทำลายตำแหน่งรับสารสื่อประสาท (acetylcholine receptor: AchR) ตรงรอยต่อระหว่างเส้นใยประสาทและกล้ามเนื้อ (neuromuscular junction) ทำให้มีระดับสารสื่อประสาท acetylcholine ลดลง
      - สาเหตุ/ปัจจัยเสี่ยง
        
        เกิดจากความผิดปกติของการทำงานของกล้ามเนื้อ
        
        Autoimmune หรือ ภูมิต้านทานที่เกิดกับอวัยวะของตัวเอง
        
        คนที่มีต่อมไทมัส (thymus gland) โต
      - อาการและอาการแสดง
        
        หนังตาตก (ptosis) ,พูดอ้อแอ้ กลืนลำบาก พูดเสียงขึ้นจมูก หรืออาจมีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ร่วมด้วย ถ้าเป็นรุนแรงก็อาจทำให้กล้ามเนื้อช่วยหายใจเป็นอัมพาต หยุดหายใจตายได้
      - การวินิจฉัยโรค
        
        ประวัติการเจ็บป่วย
        
        ตรวจร่างกาย อาการและอาการแสดง
        
        ทดสอบโดยการฉีดนีโอสติกมีน(Neostigmine) 1.5 มิลลิกรัม เข้าใต้หนัง หรือฉีดเทนซิลอน(Tensilon) 10 มิลลิกรัม เข้าหลอด เลือดดำ ซึ่งจะทำให้อาการดีขึ้นถ้าเป็นโรคนี้
        
        ตรวจพิเศษอื่นๆ ได้แก่ CT-scan หรือ MRI
      - การรักษา
        
        การให้Anticholinesterase ได้แก่ เมสตินอล (Mestinon) หรือ พรอสติกมิน (Prostigmin)
        
        คอร์ติโคสตีรอยด์
        
        รายที่ตรวจพบว่ามีต่อมไทมัสโตร่วมด้วย อาจต้องผ่าตัดเอาต่อมไทมัสออก (thymectomy
        
        การเปลี่ยนพลาสม่า (plasmapheresis)
    - - สาเหตุ
        
        การติดเชื้อโดยเฉพาะเชื้อไวรัส
        
        การติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจ
        
        การติดเชื้อของระบบทางเดินอาหาร
        
        คางทูม หัด อีสุกอีใส
        
        ภายหลังการได้รับวัคซีนโรคไข้หวัดใหญ่
      - พยาธิสรีรวิทยา
        
        เกิดจากปฏิกิริยาการตอบสนองทางภูมิต้านทานที่ร่างกายสร้างขึ้นภายหลังมีการติดเชื้อ โดยเฉพาะการติดเชื้อไวรัส จะกระตุ้นปฏิกิริยาตอบสนองทางภูมิคุ้มกันแบบเฉพาะเจาะจง ทำลายเชื้อโรคแล้วยังมีผลทำลายปลอกหรือเยื่อหุ้มมัยอีลิน (myelin sheath) ที่อยู่รอบๆ เส้นประสาท ทำให้ความสามารถในการส่งผ่านสัญญาณประสาทบกพร่องหรือไม่สามารถส่งผ่านสัญญาณประสาทไปยังกล้ามเนื้อที่ใช้ในการเคลื่อนไหวได้ ส่งผลทำให้เกิดอาการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ
      - อาการและอาการแสดง
        
        อาการทางด้านประสาทรับความรู้สึก เริ่มมีอาการชาเหน็บ (Tingling) และเจ็บโดยเฉพาะปลายแขนขา หลังจากนั้น 1-4 วัน จะมีอาการปวด และกดเจ็บของกล้ามเนื้อ แล้วจึงมีอาการอ่อนแรงตามมา
        
        อาการของกล้ามเนื้ออ่อนแรง เริ่มด้วยขา อ่อนแรง เดินลำบาก อาการอ่อนแรงจะลุกลามอย่างรวดเร็ว เมื่อมีการลุกลามไปยังกล้ามเนื้อที่ช่วยในการหายใจ มักจะทำให้เกิดปัญหาการหายใจล้มเหลว
        
        อาการลุกลามของประสาทสมอง ทำให้ผู้ป่วยมีปัญหาในการกลืน พูด หายใจ มีอัมพาตของหน้า
        
        อาการลุกลามของประสาทอัตโนมัติ
      - การวินิจฉัยโรค
        
        ซักประวัติ
        
        ตรวจร่างกาย
        
        ตรวจทางห้องปฏิบัติการและอื่นๆ
        
        เจาะหลัง
        
        กาารตรวจนำไฟฟ้าของกล้ามเนื้อ
        
        การตรวจการนำไฟฟ้าของเส้นประสาท
      - การรักษา
        
        เน้นการรักษาตามอาการและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจจะเกิดขึ้น เช่น ภาวะการหายใจล้มเหลว การติดเชื้อ
        
        การช่วยหายใจในผู้ป่วยที่มีภาวะการหายใจล้มเหลว
        
        การให้ยากลุ่มสตีรอยด์
        
        การเปลี่ยนถ่ายพลาสม่า (plasmapheresis)
    - - พยาธิสรีรวิทยา
        
        โรคนี้จะกระจัดกระจายอยู่ใน CNS มีการทำลายของ Myelin nerve axon sheaths และบางครั้ง axon ก็ถูกทำลายด้วย ทำให้การส่งกระแสประสาทขาดช่วงเป็นระยะๆ บริเวณที่เกิดการเปลี่ยนแปลงกระจายเป็นหย่อมๆ จะเกิดตำแหน่งไหนไม่แน่นอน ทำให้อาการแสดงไม่แน่นอนด้วย
      - สาเหตุ
        
        1.ภูมิคุ้มกัน
        2.การอักเสบติดเชื้อจากไวรัสอย่างช้า ๆ
        3.กรรมพันธุ์
        4.สภาพแวดล้อมยังม่ทราบปัจจัยที่แน่นอน
      - อาการและอาการแสดง
        
        แขนขาอ่อนแรง พูดตะกุกตะกัก (dysarthria) ลูกตากระตุก (nystagmus) อาการสั่นเมื่อตั้งใจ (intention termor) การรับความรู้สึกผิดปกติรวมถึงอาการชาและอาการเสียวแปลบของแขนขา ลำตัวหรือใบหน้า
      - การวินิจฉัยโรค
        
        จากอาการเฉพาะที่ทางคลินิคที่ปรากฎให้ชัดเจน
        
        การเจาะหลังพบ ระดับ grammar globulin ในน้ำไขสันหลังมีค่าสูง รวมทั้งโปรตีนและเม็ดเลือด
        
        CT scan จะพบการเปลี่ยนแปลง ฝ่อลีบ หรือเหี่ยว
        
        การตรวจคลื่นสมอง อาจพบความผิดปกติได้
      - การรักษา
        
        การให้ ACTH(adrenocorticotrophic hormone), Prednisolone, Dexamethasone เพื่อลดภาวะบวมของมัยอิลิน
        
        การรักษาทางยา ส่วนใหญ่แพทย์จะให้ยาลดอาการกล้ามเนื้อกระตุก
        
        ให้ยาลดสภาพของอารมณ์ที่ไม่มั่นคง เช่น Diazepam
        
        การทำกายภาพบำบัด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เดินออกกำลังกายปกติ และการเดินออกกำลังกายในสระน้ำเพื่อการบำบัด
  - - - cerebral autoregulation สูญเสียไป
        
        ภาวะคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดสูง (>45); vasodilatation - เนื้อเยื่อสมองมีเลือดไปเลี้ยงลดลง; ท่านอนไม่เหมาะสม - ภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำ (<60)
        
        ภาวะการบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อสมอง
    - - ระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง
      - Cushing's triad
      - ความสามารถในการเคลื่อนไหวลดลง มี decorticate, decerebrate
      - อาการอื่นๆ เช่น ปวดศีรษะมาก อาเจียนพุ่ง* รูม่านตาบวม (papilledema)
      - อาการระยะท้าย; coma หยุดหายใจหรือหายใจแบบ Cheyne- strokes
    - - 1.ซักประวัติ
      - 2.ตรวจร่างกาย : ประเมินระดับความรู้สึกตัว (LOC) , Glasgow Coma Scale (GCS),Vital signs ,pupil reaction, size, conjugate