Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 1 การพยาบาลเกี่ยวกับการป้องกันและควบคุมการแพร่กระจายเชื้อ, น.ส…

- - - - เพื่อลดจำนวนเชื้อโรคบนเครื่องมือให้เหลือปริมาณน้อยที่สุด
      - เพื่อลดสิ่งปนเปื้องที่ติดอยู่บนเครื่องมือ
      - ช่วยลดอันตรายในการหยิบจับอุปกรณ์ของเจ้าหน้าที่
      - ลดความสกปรกที่ติดแน่นบางอย่าง ไม่สามารถหลุดได้
    - - กำจัดเลือด หนองสารคั่ดหลั่งอื่นๆออกก่อนทำความสะอาด
      - เมื่อทำความสะอาดแล้ว ไม่ควรมีสารตกค้างหลงเหลืออยู่ เช่นสบู่เนื่องจากมีฤกธิ์เป็นด่าง
      - ทำให้อุปกรณ์เครื่องใช้สกปรกมากกว่าเดิม เช่น การใช้น้ำสกปรกล้าง
      - สารจากสบู่มีฤทธิ์เป็นด่าง หากล้างออกไม่หมดจะช่วยเคลือบเชื้อจุลชีพไว้ ดังนั้นหลังจากทำความสะอาดแล้ว ไม่ควรมีสารตกค้างหลงเหลืออยู่
    - - สารซักฟอกหรือสบู่ อุปกรณ์ช่วยในการขัดถู
      - อุปกรณ์สวมใส่เพื่อป้องกันความสกปรกกระเด็นถูกร่างกาย เช่น ถุงมือยาง
        เอี๊ยมพลาสติก ผ้าปิดปากจมูก แว่นตา (goggle)
    - - สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันความสกปรกตามความเหมาะสม ระมัดระวังไม่ให้เปื้อนบริเวณใกล้เคียง
        
        สำรวจคราบลาสเตอร์ หากมีให้เช็ดด้วยเบนซินแล้วตามด้วยแอลกอฮอล์
        
        คราบเลือดหรือสารคัดหลั่งติดแน่น ควรเช็ดหรือล้างด้วยน้ำเกลือหรือน้ำร้อน หากยังไม่หลุดให้ล้างด้วยไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ (H2O2) อีกครั้ง
      - ล้างคราบสิ่งสกปรก และคราบสารผงซักฟอกออกให้หมดโดยใช้น้ำก๊อกที่ไหลชะผ่าน
      - เช็ดให้แห้งด้วยผ้าสะอาด หรือวางผึ่งลมก่อนเก็บเข้าที่ หรือแยกไปทำให้ปราศจากเชื้อ
      - ทำความสะอาดอุปกรณ์ขัดล้างให้สะอาด ทำให้แห้ง รวมทั้งถุงมือและอ่างน้ำ
  - - - หม้อต้มสะอาดมีฝาปิด เพื่ออุณหภูมิที่สม่ำเสมอ
      - ใส่น้ำให้มีปริมาณมากพอ แยกชนิดเครื่องใช้ในการต้ม
      - เครื่องมือกับเครื่องแก้วไม่ควรต้ม และเครื่องใช้มีคมไม่ควนต้มทำให้เสียคม
      - ของที่ต้มครบเวลาแล้ว ต้องเก็บไว้ในภาชนะที่ปราศจากเชื้อหรือสะอาดมีฝาปิดมิดชิด ถ้าไม่มีต้องต้มภาชนะและฝาปิดพร้อมของที่ต้มด้วย
      - ของที่ต้มควรทำความสะอาดดีแล้ว
      - ของที่ใช้กับอวัยวะสะอาดไม่ควรต้มรวมกับของที่ใช่กับอวัยวะสกปรกถ้าเป็นไปได้อาจจะแยกหม้อต้ม
    - - น้ำต้องท่วมของทุกชิ้นอย่างน้อย 1 นิ้ว
      - เครื่องมือที่มีน้ำหนักเบา ควรใช้ของที่มีน้ำหนักทับเพื่อให้จมอยู่ใต้น้ำ
      - ไม่ควรใส่ของอื่นเพิ่มลงไป เมื่อของที่ต้มอยู่ยังต้มไม่ครบ 15 หรือ 20 นาที
      - ปิดฝาหม้อเริ่มนับเวลาเมื่อน้ำเดือดเต็มที่
      - ครบกำหนดให้เก็บของที่ต้มแล้วลงในภาชนะที่ปราศจากเชื้อหรือสะอาดมีฝาปิดมิดชิด
  - - - แอลกฮอล์ (Alcohols)
        
        ทำลายเชื้อแต่ไม่ทำลายสปอร์ โดนโลหะอาจเป็นสนิม
      - อัลดีย์ฮัยด์ (Aldehydes)
        
        ทำลายเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส ราใน 10 นาที ทำลายสปอร์แบคทีเรียใน 10 ชม. ราคาแพง ระคายเคืองผิวหนัง
      - ไดกัวไนด์ (Diguanide)
        
        สาร Chlorhexidine ต้องมีความเข้มข้น 0.2 % ขึ้นไปเพื่อทำลายแบคทีเรีย
      - ฮาโลเจน (Halogens)
        
        สามารถทำลายเชื้อโรคได้ต่างกันตามความเข้มข้นของน้ำยา Hypochlorite และ lodine แต่ไม่สามารถทำลายสปอร์ของแบคทีเรียได้ มีกลิ่นเหม็น โลหะเป็นสนิม ระเหยง่าย
      - ไฮโดเจนเปอร์ออกไซด์ (Hydrogen peroxide)
        
        สามารถทำลายเชื้อโรคและไวรัส โดยใช้Hydrogen peroxide 6 % นาน 30 นาที
      - น้ำยาที่ฟีนอล (Phenols)
        
        สามารถทำลายเชื้อแบคทีเรีย เชื้อวัณโรคเชื่อรา เว้นเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และสปอร์ของแบคทีเรียไม่ควรใช้กับทารกแรกเกิด บริเวณที่เตรียมอาหาร
        กลิ่นแรง ระคายเคืองผิวหนัง กัดกร่อนยางธรรมชาติและพลาสติก
      - Quartemary Ammonium Compounds (QACs)
        
        ทำลายเชื้อน้อย เช่น Benzalkonium chloride เป็นส่วนประกอบในท savion
  - - - Rediation
        
        แสงสีม่วงสามารถฆ่าเชื้อแบคทีเรียและเชื้อไวรัสบางชนิด เว้นเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และเอดส์เชื้อวัณโรคเมื่อถูกแสงแดดจะถูกทำลายภายใน 1-2 ชั่วโมง
      - Dry heat or hot air sterilization
        
        การใช้ Hot air oven คล้ายเตาอบขนมปังสามารถทำลายเชื้อโดยใช้ความร้อนที่อุณหภูมิ 165-170 องศาเซลเซียส อย่างน้อย 3 ชม.การใช้ความร้อนแห้งนี้เหมาะสำหรับเครื่องมือเครื่องใช้ที่เป็นของมีคม ไม่ทำให้ของเสียคม ใช้สำหรับเครื่องแก้วที่ใช้ในห้องปฏิบัติการ
      - Steam under pressure
        
        เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดและเชื่อถือได้ ทำลายเชื้อโดยใช้ Autoclave เป็นการอบไอน้ำภายใต้ความดันไม่เหมาะสำหรับเครื่องมือที่ทนความร้อนสูง
    - - การใช้ก๊าซ Ethylene oxide
        
        ก๊าซที่มีคุณสมบัติทำลายเชื้อสูง สามารถทำลายได้ทั้งไวรัส แบคทีเรียรวมทั้งสปอร์ของแบคทีเรียอบก๊าซไว้ที่อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส นาน 3 ชั่วโมง และเครื่องมือเครื่องใช้ที่ปลอดเชื้อจากการอบก๊าซนี้จะต้องเก็บไว้ที่อุณหภูมิห้องเป็นเวลา 5 วัน หรือใช้เวลา 8 ชั่วโมงภายใต้อุณหภูมิ 120 องศาเซลเซียส
      - การใช้ 2 % Glutaradehyde
        
        Cider ทำลายเชื้อและสปอร์ของแบคทีเรียเป็นสารที่ไม่ทำลายยางหรือพลาสติก
      - การใช้ Peracetic acid
        
        เป็นส่วนผสมระหว่าง acetic acid กับ hydrogen peroxide มีคุณสมบัติในการกัดกร่อนสูง แต่ต้องละลายในน้ำอุ่น เครื่องมือเครื่องใช้ที่แช่ใน Peracetic Acid เพื่อทำให้ปลอดเชื้อจะต้องใช้เวลารวดเร็วคือ 35-40 นาที ที่อุณหภูมิ 50-55 องศาเซลเซียส
- - - - เป็นการล้างมือภายหลังการสัมผัสผู้ป่วยติดเชื้อหรือสิ่งปนเปื้อนเชื้อ เช่น กระโถนถ่าย หรือสิ่งสกปรก ก่อนและหลังทำกิจกรรมที่ต้องใช้เทคนิคปราศจากเชื้อให้ล้างมือด้วยสบู่เหลวผสมน้ำยาทำลายเชื้อ ฟอกอย่างมั่วถึงตามขั้นตอนเหมือนการล้างมือแบบธรรมดาเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 30 วินาที ล้างออกด้วยน้ำสะอาดแล้วซับให้แห้งด้วยผ้าแห้งที่สะอาด
    - - เป็นการล้างมือเพื่อทำหัตถการ การทำคลอดที่น้องป้องกันการติดเชื้อ ล้างมือด้วยสบู่เหลวทำร้ายเชื้อ เช่น chlorhexidine 4% และใช้แปรงที่ปราศจากเชื้อแปรงมือและเล็บในครั้งแรกของวันนั้นๆแล้วฟอกมือ แขนจนถึงข้อศอกให้ทั่วนานอย่างน้อย 5 นาที ในการล้างมือครั้งต่อไปฟอกมือนาน 3-5 นาที แล้วล้างออก ซับให้แห้งด้วยผ้าที่ปราศจากเชื้อ
    - - ใช้ในกรณีรีบด่วน ไม่สะดวกล้างมือด้วยน้ำ โดยการบีบน้ำยาประมาณ 10 มิลลิลิตร ถูให้ทั่วมือทุกซอกทุกมุมจนน้ำยาแห้ง ใช้เวลาประมาณ 15-25 วินาที แต่หากต้องการฆ่าเชื้อไวรัสต้องใช้เวลาฟอกนาน 30 วินาที
    - - เป็นการล้างมือเพื่อสุขอนามัยทั่วไป เช่น ก่อนหรือหลังการแจกยา เมื่อเปื้อนหรือสัมผัสผู้ป่วย เป็นต้น ล้างมือ 7 ขั้นตอนด้วยสบู่ก้อนหรือสบู่เหลว ใช้เวลาในการฟอกมือนานอย่างน้อย 15 วินาทีแล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด ซับให้แห้งด้วยการดาษเช็ดมือหรือผ้าเช็ดมือที่แห้งและสะอาด
  - - - หยิบจับของปลอดเชื้อ
      - ทำหัตถการต่างๆ เช่นการผ่าตัด
      - ป้องกันการติดเชื้อไปยังผู้ที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ
    - - ป้องกันสิ่งสกปรกสัมผัสมือ เช่น เมื่อมีโอกาสสัมผัสเลือด สารน้ำ สารคัดหลั่ง อุจจาระ และปัสสาวะของผู้ป่วย เป็นต้น
      - เมื่อต้องการเคลื่อนย้ายเครื่องมือเครื่องใช้ของผู้ป่วยที่ผ่าน การใช้งานแล้วหรือระหว่างให้การพยาบาลผู้ป่วย
    - - ป้องกันและควบคุมเชื้อโรคจากผู้อื่นไปสู่ผู้ป่วย
      - ป้องกันและควบคุมผู้สัมผัสเชื้อเป็นพาหะนำเชื้อไปสู่ผู้อื่น
      - ป้องกันและควบคุมเชื้อโรคจากตัวเราไปสู่ตัวผู้ป่วย จากผู้ป่วยไปสู่บุคคลอื่น
  - - - การติดเชื้อที่เเพร่กระจายทางอากาศ
      - การติดเชื้อที่เเพร่กระจายได้ทางละอองในอากาศ
      - การติดเชื้อที่เเพร่กระจายได้จากการสัมผัส
    - - เเยกผู้ป่วยไว้ในห้องพิเศษเเละปิดประตูทุกครั้ง
      - ผู้ที่จะเข้าไปในห้องผู้ป่วยต้องสวมใส่ผ้าปิดจมูก ชนิด N95
      - สวมถุงมือชนิดใช้ครั้งเดียวทิ้ง
      - ล้างมือเเบบ hygienic handwashing หลังถอดถุงมือเเละก่อนออกจากห้องเเยก
      - ให้ผู้ป่วยใช้ผ้าปิดปาก-จมูกตลอดเวลา
    - - สวมเครื่องป้องกันตามความเหมาะสม
        เช่น ถุงมือ ผ้าปิดปาก เเว่นตา เครื่องกันหน้า
      - ระวังการบาดเจ็บจากเข็มเเละของมีคม
      - บุคลากรเมื่อมีบาดเเผลหรือ รอยถลอกควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสผู้ป่วยโดยตรงก่อนที่จะใส่เครื่องป้องกัน
      - ต้องล้างมือให้สะอาดก่อนเเละหลังการใช้ทุกครั้งในการปฎิบัติงานทางการเเพทย์หรือในห้องปฎิบัติ
    - - มี 7 ประเภท
        
        การเเยกผู้ป่วยที่เป็นโรคติดต่อทางระบบทางเดินหายใจ
        
        การเเยกผู้ป่วยที่เป็นโรคติดต่อทางระบบทางเดินอาหาร
        
        การเเยกผู้ป่วยที่เป็นโรคติดต่อทางบาดเเผลและผิวหนัง
        
        การเเยกผู้ป่วยที่เป็นโรคติดต่อร้ายเเรงและติดต่อทางเลือด และน้ำเหลือง
        
        การเเยกผู้ป่วยที่สงสัยว่าจะเป็นโรคติดต่อ
        
        การเเยกผู้ป่วยที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อสูง
- - - - ปากคีบปลอดเชื้อ (Transfer forceps) ใช้สำหรับหยิบจับ
      - การเทน้ำยาปลอดเชื้อ เช่น แอลกอฮอล์ 70% ให้ถือขวดน้ำยาสูงกว่าภาชนะ
        ปลอดเชื้อประมาณ 6 นิ้ว ปากขวดต้องไม่สัมผัสกับของใช้หรือภาชนะรองรับ
      - หลีกเลี่ยงการทำน้ำยาหกเปื้อนผ้า ห่อของปลอดเชื้อ
      - หลีกเลี่ยงการพูดคุย ไอ จาม หรือข้ามกรายของปลอดเชื้อ
      - อุปกรณ์ทางการแพทย์ทุกชนิดที่จะสอด/ ใส่ผ่านผิวหนังเข้าไปในร่างกายผู้ป่วยจะต้องปลอดเชื้อ
      - การเปิดห่อผ้าของปลอดเชื้อให้จับมุมบนสุดของผ้าเปิดไปทางด้านตรงกันข้ามกับผู้ทำ ต่อมาเปิด 2 มุมผ้าด้านข้าง ซ้าย-ขวาก่อน สุดท้ายจึงจับมุมผ้าด้านในสุดของห่อผ้าเปิดออกโดยไม่ข้ามกรายของปลอดเชื้อ หากเป็นห่อสำเร็จรูป ใช้มือทั้งสองข้างฉีกห่อสำเร็จรูปแยกออกจากกันโดยไม่สัมผัสด้านในของห่อปลอดเชื้อ
    - - ของปลอดเชื้อสัมผัสกับสิ่งที่ไม่ปลอดเชื้อให้ถือว่าของนั้นไม่ปลอดเชื้อ หรือเกิดการปนเปื้อนขึ้น เรียกว่า contamination
      - ใช้ปากคีบปลอดเชื้อในการหยิบของปลอดเชื้อ
      - หากหยิบจับของปลอดเชื้อด้วยมือ หรืออุปกรณ์ที่ไม่ปลอดเชื้อ จะถือว่าเครื่องมือเครื่องใช้นั้นเกิดการปนเปื้อน
      - การใช้ปากคีบหยิบจับของปลอดเชื้อไม่ควรใช้ปากคีบหยิบบริเวณขอบของภาชนะ
      - ของปลอดเชื้อที่มีรอยฉีกขาด รอยเปิดสัมผัสกับภายนอก ถือว่าไม่ปลอดเชื้อ
      - ดูแลให้ของปลอดเชื้อสัมผัสกับอากาศน้อยที่สุด
      - ห่อของปลอดเชื้อที่เปิดใช้แล้ว แสดงว่าเกิดการปนเปื้อน ไม่นำไปรวมกับของปลอดเชื้อ
    - - การถือของปลอดเชื้อหรือบริเวณที่วางของปลอดเชื้อจะต้องอยู่สูงกว่าระดับเอวเพื่อให้แน่ใจว่าของปลอดเชื้อนั้นอยู่ในสายตา ลดโอกาสเกิดการปนเปื้อน
      - เมื่อเปิดของปลอดเชื้อแล้ว ไม่ละทิ้งหรือหันหลังให้ของปลอดเชื้อ เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีการปนเปื้อนเกิดขึ้นจากการวางของนั้นนอกสายตา
      - หากผู้ปฏิบัติเกิดความสงสัย ไม่มั่นใจเกี่ยวกับความปลอดเชื้อกับของใช้นั้น ต้องเปลี่ยนของนั้นใหม่ทันที
  - - - เพื่อคงความปลอดเชื้อของสิ่งของภายในห่อ และผ้าห่อด้านใน
    - - ห่อของที่ปลอดเชื้อ
    - - สำรวจป้ายชื่อห่อของให้ตรงกับวัตถุประสงค์การใช้ และตรวจสอบความ
        ปราศจากเชื้อ จาก Autoclave tape วางห่อของบนโต๊ะที่สะอาดสูงระดับเอว โดยให้มุมนอกสุดของห่อของอยู่ไกลตัว
      - แกะเทปกาว ป้ายชื่อห่อของที่ระบุวันนึ่ง และ Autocave tape ออกจับมุมผ้าด้านนอก ห่างขอบประมาณ 1 นิ้ว เปิดมุมแรกออกไปทางด้านตรงข้ามกับผู้เปิด
      - เปิดมุมผ้าด้านข้างออกทีละด้านแล้วเปิดมุมผ้าด้านในสุด