Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ป้องกันและควบคุมการแพร่กระจายเชื้อ - Coggle Diagram
ป้องกันและควบคุมการแพร่กระจายเชื้อ
การติดเชื้อ(Infection)
โรคติดต่อ(Communicable disease)
โรคติดเชื้อ(Infection disease)
แหล่งของเชื้อโรคในบ้าน
เป็นที่ให้เชื้อโรคเจริญเติบโตและมีการขยายตัว
ของเล่น
ฟองน้ำล้างจาน
ผ้าม่าน
ที่เก็บแปรงสีฟัน
ไส้กรองแอร์และเครื่องปรับอากาศ
แป้นโทรศัพท์,รีโมท,สวิตซ์ไฟ
ทางออกของเชื้อโรคในการแพร่กระจาย
ทางเดินหายใจ
ทางเดินอาหาร
ทางเดินปัสสาวะ
อวัยวะสืบพันธุ์
เลือด
ผิวหนัง
สิ่งนำเชื้อ
อากาศ
อารหารและน้ำ
สัมผัสโดยตรงกับคน
วัตถุต่างๆ
แมลงและสัตว์
บุคคลที่มีเชื้อโรคนั้นเอง
วิธีการแพร่กระจาย
Vectorborne transmission แพร่กระจายเชื้อโดย แมลง หรือสัตว์นำโรค
Common Vehicle transmission แพร่กระจายเชื้อที่มีเชื้อจุลชีพปนเปื้อนอยู่ในเลือด ผลิตภัณฑ์เลือด อาหาร น้ำ ยา สารน้ำที่ให้แก่ผู้ป่วย
Air bone transmission แพร่กระจายเชื้อโดย สูดหายใจเอาเชื้อที่ลอยอยู่ในอากาศเข้าสู่ทางเดินหายใจ
Contact transmission
Direct contact แพร่กระจายเชื้อจากคนสู่คน
สัมผัสสิ่งของหรืออุปกรณ์การแพทย์ที่มีเชื้อปนเปื้อน
Droplet spread สัมผัสกับฝอย ละออง น้ำมูก น้ำลาย
ภาวะปลอดเชื้อและเทคนิคปลอดเชื้อ
ภาวะปลอดเชื้อหรือการกีดกั้นเชื้อ(Asepsis) คือการปฎิบัติเพื่อลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อที่จะเกิดกับเครื่องมือเครื่องใช้และสิ่งแวดล้อม ควบคุมการติดเชื้อลดแหล่งของการติดเชื้อโรคและการแพร่กระจายเชื้อ
เทคนิคปลอดเชื้อ(Aseptic techniq)
กีดกั้นเชื้อชนิดไม่เคร่งครัด
เทคนิคการทำให้สะอาด
การแยกผู้ป่วยที่เป็นโรคติดต่อด้วยวิธีการแยกเฉพาะ
กีดกั้นเชื้อชนิดเคร่งครัด
เทคนิคการทำให้สะอาด(การใส่ถุงมือ(gloves) เสื้อคลุม(gown) ที่นึ่งแล้ว
ใช้ปากคีบที่ทำให้ไร้เชื้อหยิบเครื่องมือเครื่องใช้ที่สะอาดปราศจากเชื้อ
เทคนิคปราศจากเชื้อ(Sterile technique)
เครื่องมือเครื่องใช้ปราศจากเชื้อ
ล้าง(Cleansing) สำคัญที่สุด การล้างที่ถูกต้องสามารถขจัดจุลชีพออกจากวัสดุเกือบทั้งหมด และเพียงพอสำหรับการทำลายเชื้อสำหรับเครื่องใช้โดยทั่วไป
ต้ม(Boiling) เป็นวิธีที่ทำลายเชื้อที่ดี ง่าย ประหยัด มีประสิทธิภาพ ต้มนาน10นาที ไม่สามารถทำลายเชื้อสปอร์ ไวรัส HIV WHOแนะนำต้มนาน20นาที เพื่อให้มั่นใจ
ใช้สารเคมี(Chemical method)
แอลกฮอล์(Alcohols) ทำลายเชื้อได้ดีเเต่ไม่ทำลายสปอร์ อาจทำให้เครื่องมือโลหะเกิดสนิม
อัลดีฮัยด์(Aldehydes) ทำลายเชื้อแบคทีเรีย รา ไวรัส ใน10นาที ทำลายสปอร์แบคทีเรีย10ชม. ราคาแพง ระคายเคืองผิวหนัง ทางเดินหายใจ ตา
ไดกัวไนด์(Diguanide) ความเข้มข้นต่ำกว่า0.2% ไม่สามารถทำลายเเบคทีเรียแกรมบวก ไวรัส รา เเละสปอร์ของแบคทีเรีย
ฮาโลเจน(Halogens) ทำลายเชื้อโรคต่างกันตามความเข้มข้น กลิ่นเหม็น โลหะเป็นสนิม เก็บในภาชนะทึบแสง ห้ามผสมกรดและฟอร์มาลิน
ฮัยโดเจนเปอร์ออกไซด์(Hydrogen peroxde) ทำลายเชื้อโรครวมไสรัส โดยใช้Hydrogen peroxde 6% นาน30นาที
น้ำฟีนอล(Phenols) ทำลายเชื้อแบคทีเรีย เชื้อวัณโรค เชื้อรา ยกเว้นเชื้อไวรัสตับอักเสบบี เเละสปอร์ของแบคทีเรีย ไม่ใช้กับทารกแรกเกิด บริเวณี่เตรียมอาหาร กลิ่นแรง ระคายเคืองผิวหนัง กัดกร่อนยางธรรมชาติและพลาสติก
QACs ทำลายเชื้อน้อย เช่น Benzalkonium chloride เป็นส่วนประกอบใน savlon
วิธีทางกายภาพ
Radiation
Dry heat or hot air sterilization
Steam under pressure
วิธีทางเคมี
ใช้ก๊าซ Ethylene oxide
ใช้2% Glutaradehyde
ใช้Peraceyic acid
การล้างมือ(Hand washing)
ล้างมือแบบธรรมดา ล้างมือด้วยสบู่ก้อนหรือเหลว อย่างน้อย15วินาที และล้างออกด้วยน้ำสะอาดและซับให้แห้ง
ล้างมือด้วยแอลกอฮอล์เจล กรณีเร่งด่วน บีบน้ำยาและถูให้ทั่วมือทุกซอกทุกมุมจนน้ำยาแห้ง 15-25วินาที
ล้างมือก่อนปฎิบัติการพยาบาลเเละหลัง ล้างมือด้วยสบู่เหลวผสมยาฆ่าเชื้อ ล้างตามขั้นตอนการล้างมือ ไม่น้อยกว่า30วินาที ล้างออกด้วย้ำสะอาดเเละซับให้แห้ง
ล้างทือก่อนทำหัตถการ ล้างมอด้วยสบู่เหลวฆ่าเชื้อ แปรงมือและเล็บ ฟอกมือถึงศอกนาน 3-5นาที ล้างให้สะอาดเเละซับด้วยผ้าที่ปราศจากเชื้อ
การใส่ถุงมือ(Glove)
ถุงมือปลอดเชื้อ
1) หยิบจับของปลอดเชื้อ
2) ทำหัตถการ่างๆ เช่น ผ่าตัด
3) ป้องกันการติดต่อไปยังผู้ที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ
ถุงมือสะอาดหรือชนิดใช้ครั้งเดียวทิ้ง
1) ป้องกันสิ่งสกปรกสัมผัสมือ
2) เคลื่อนย้ายเครื่องมือเครื่องใช้ของผู้ป่วยที่ผ่านการใช้งานแล้วหรือระหว่างให้การพยาบาลผู้ป่วย
การใช้ผ้าปิดปาก-จมูก(mask)
ช่วยป้องกันการได้รับเชื้อโรคจากผู้ป่วยเข้าสู่ทางเดินหายใจ สามารถป้องกันฝุ่นละออลอยู่ในอากาศ N 95 mask สามารกรองเชื้อโรคขนาดเล็กถึง 1 ไมครอนได้ N 100 หรือ Hyper mask ป้องกันเชื้อโรค 100%
การใส่เสื้อกาวน์(Gown)
ช่วยป้องกันการแพร่กระจายเชื้อโรคได้ ถ้าเปื้อนหรือเปียกให้เปลี่ยนทันที ล้างมือให้สะอาดเพื่อป้องกันการแพร่กระจายเชื้อไปสู่ผู้อื่นและสิ่งแวดล้อม
การแยกผู้ป่วยำแนกออกเป็น7แบบ
โรคติดต่อทางเดินระบบทางเดินหายใจ
โรคติดต่อทางเดินระบบทางเดินอาหาร
โรคติดต่อทางบาดแผลและผิวหนัง
โรคติดต่อร้ายแรงและติดต่อง่าย
โรคติดต่อทสงเลือดเเละน้ำเหลือง
สงสัยว่าจะเป็นโรคติดต่อ
เสี่ยงต่อการติดเชื้อสูง
การป้องกันการติดเชื้อแบบมาตรฐาน(Standard precaution)
มีสุขาภิบาลและสุขอนามัยที่ดี
เครื่องป้องกัน
หลีกเลี่ยงการเกิดอุบัติเหตุ
การปฎิบัติที่ปลอดภัยจากการใช้ของมีคม
ไม่ส่งของมีคมด้วยมือต่อมือ
เข็มที่ใช้เจาะเลือดผู้ป่วยให้เก็บทิ้งคนเดียว
การเย็บแผลให้ใช้ forceps หยั่งแผลเวลาเย็บ
การปลดหลอดแก้วออกจากสายยาง ให้ใช้forceps ปลด
ไม่ควรสวมปลอกเข็มคืน เเต่ถ้าจำเป็นต้องสวม ความสวมปลอกเข็มโดยใช้มือเดียว