Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ผู้ป่วยหญิงอายุ 35 ปีมาด้วย 1 สัปดาห์ก่อนมาปวดข้อเข่าทั้ง 2 ข้าง เป็นๆหายๆ…

- - - - ลักษณะอาการปวดเป็นแบบไหน เช่นปวดตื้อๆไหม
      - มีลักษณะข้อติดตอนเช้าไหม (morning stiffness)
      - ซักประวัติพฤติกรรมการเคลื่อนไหว กิจกรรมที่ทำให้ข้อต้องรับแรงกดดันมากเกิน เช่น การนั่งคุกเข่า พับเพียบ
      - ซักประวัติปัจจัยทางพันธุกรรมโดยเฉพาะครอบครัวที่มีประวัติข้อและกระดูก
    - - คลำปุ่มกระดูกบริเวณข้อ ข้อบวมขึ้น มีเสียงลั่นในข้อ สังเกตเมื่อมีการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อรอบข้อ ลีบหรืออ่อนแรงและข้อขาดความมั่นคง
      - สังเกตผู้ป่วยขยับข้อได้น้อยลง
      - สังเกตขนาดรูปร่างของข้อเข่า สังเกตรูปร่างของข้อเข่าเปรียบเทียบความสมมาตรของเข่าทั้งสองข้าง
      - ประเมินความรุนแรงของโรคข้อเข่าเสื่อมโดยใช้แบบประเมิน oxford knee score
      - ประเมินความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน (ADL)เพื่อประเมินว่าโรคข้อเข่าเสื้อมมีผลกระทบต่อความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันหรือไม่
  - - - ซักประวัติอาการปวดของเส้นเอ็นที่อักเสบโดนเฉพาะเวลาที่มีการเคลื่อนไหวที่ทำให้เส้นเอ็นดึงรั้ง
      - ซักประวัตการได้รับบาดเจ็บ หรือทำงานหนักบริเวณตำแหน่งนั้น
    - - กดบริเวณเส้นเอ็นที่อักเสบ
  - - - ซักประวัติอาการปวด เช่น ปวดตามข้อเล็กๆ บริเวณข้อนิ้วมือ นิ้วเท้า ข้อมือ ข้อเท้า มีการอักเสบ บวม แดง ร้อน และ
      - ซักประวัติ อาการอักเสบพร้อมกันทั้งสองข้าง และเริ่มมีการลุกลามไปยังทุกข้อของร่างกายมีอาการข้ออักเสบจากการตรวจร่างกายตั้งแต่ 3 ข้อขึ้นไปหรือไม่
      - ซักประวัติข้อฝืดตึงในตอนเช้า นานกว่า 1 ชั่วโมงไหม
      - ซักประวัติการอักเสบของข้อที่ผ่านมา และประวัติการมีโรคประจำตัว
    - - การดู : สังเกตข้อทั้งสองข้าง ข้อหลายตำแหน่งของร่างกายมีอาการบวม แดง ร้อน มีการอักเสบของข้อ ลักษณะข้อจะมีการผิดรูปของข้อและอวัยวะส่วนนั้นจะเกิดข้อติดและมีการเคลื่อนไหวของข้อไม่ได้
      - การคลำ : ผิวหนังรอบข้อที่มีการอักเสบจะร้อน
  - - - ซักประวัติอาการปวดเฉียบพลันทันทีทันใด
      - ซักประวัติอาการปวดข้อรุนแรง มักจะมีอาการเพียงข้อเดียว เช่น ข้อโคนหัวแม่ ข้อกลางเท้า ซักประวัติการเคลื่อนไหวของข้อลำบากและปวดเมื่อมีการขยับและการเคลื่อนไหวข้อ
      - ซักประวัติครอบครัวเป็นนิ่ว หรือเป็นโรคเกาต์ตั้วแต่อายุยังน้อยไหม
      - ซักประวัติการรับประทานอาหาร เช่น การรับประทานอาหารที่มีกรดยูริกสูง
      - ซักประวัติเป็นโรคประจำตัว เช่น โรคไต
    - - การดู : ดูว่ามีผิวหนังลอกและคันไหม
      - การคลำ : สัมผัสผิวหนังรอบข้อแดงร้อนไหม
  - - - ซักประวัติการได้รับอุบัติเหตุหรือการบาดเจ็บ เช่น การหกล้ม ถูกแรงกระแทก การเดินหรือเคลื่อนไหวผิดท่า ทำให้เส้นเอ็นของกล้ามเนื้อบริเวณข้อเกิดการบาดเจ็บ และเกิดการฉีกขาด
    - - การดู : ดูข้อเท้าผิดรูป มีรอยฟกช้ำ หรือเขียวคล้ำไหม
      - การคลำ : ผิวหนังร้อน rang of motion ของข้อผิดปกติ
  - - - -อาการปวด
        
        ช่วงเวลาที่เป็น
        
        อาการปวดร้าว
        
        ลักษณะของอาการปวด
        
        ความรุนแรงของการปวด
        
        ช่วงระยะเวลาที่เป็นในแต่ละวันและความถี่
        
        ปัจจัยที่ทำให้เกิดอาการปวดมากขึ้นหรือแย่ลง
        
        ปัจจัยที่ทำให้อาการปวดดีขึ้น
        
        เคยรับการรักษาที่ไหนมาแล้วบ้าง ใช้ยาอะไรบ้างในการรักษา
      - ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต (Past History) โดยซักประวัติการบาดเจ็บ ได้รับอุบัติเหตุ
        
        ซักประวัติส่วนตัวของผู้ป่วย ได้แก่ เพศ โรคประจำตัว กิจวัตรประจำวัน พฤติกรรมและสิ่งแวดล้อม อาชีพ
        
        ซักประวัติของครอบครัว(Family history) เป็นการซักประวัติและการสอบถามของสุขภาวะของสมาชิกในครอบครัว เนื่องจากมีผลต่อความเจ็บป่วยได้
        
        ซักประวัติอาการตามระบบ(review of system) เพื่อประเมินความผิดปกติในแต่ละระบบ
- - - - เริ่มมีการสูญเสียกระดูกอ่อนผิวข้อจะถูกทำลายเพิ่มขึ้น
        
        ทำให้กระดูกอ่อนผิวข้อผิวขรุขระ
        
        ร่วมกับมีการหนาตัวของเนื้อกระดูกที่อยู่ใต้ผิวข้อ
        
        เกิดแรงกดหรือเสียดสีต่อกระดูก เอ็น และกล้ามเนื้อภายในข้อเข่ามากขึ้น
        
        เกิดการอักเสบของข้อ และมีน้ำไขข้อลดลง
        
        Chronic pain
        
        swelling
        
        Tenderness
        
        มีเสียงในข้อ(cracking or Clicking)
        
        เคลื่อนไหวลำบาก
        
        ข้อผิดรูป
        
        ขวัญสุวีย์ อภิจันทรเมธากุล, สุวรรณี สร้อยสงค์, บุศริน เอี่ยวสีหยก ,2561 ,หน้า 224.
- - - - กลุ่มยา : NSAIDs
        
        ยับยั้งการสร้างสาร Prostaglandin ในร่างกาย โดยไปขัดขวางการทำงานของ cyclooxygenase ทั้ง Cox 1 และ Cox 2
        
        ผลข้างเคียง ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อกระเพาะอาหารและลำไส้ อาจทำให้เกิดแผลในกระเพาะอาหารและกระเพาะอาหารอักเสบ ปวดศีรษะ สับสน มึนงง คลื่นไส้ อาเจียน
        
        การบริหารยา
        
        รับประทาน 400 - 800 มิลลิกรัม วันละ 3-4 ครั้ง
        
        เหตุผลเนื่องจากผู้ป่วยปวดข้อเข่าทั้ง 2 ข้าง pain score =5
    - - กลุ่มยา : Analgesis
        
        กลไกการออกฤทธิ์ : ยับยั้งการสร้างสาร prostaglandin ในระบบประสาทส่วนกลาง
        
        ผลข้างเคียง เป็นพิษต่อตับ ปวดหัว ปวดหรือไม่สบายท้อง คลื่นไส้ อาเจียน
        
        (Medthai,ม.ป.ป)
        
        การบริหารยา
        
        ในผู้ใหญ่รับประทานครั้งละ 1-2 เม็ด (500 mg) ทุก 4-6 hr สูงสุดไม่เกิน 4 กรัมต่อวัน
        
        1 more item...
    - - ยาขี้ผึ้งพริก
        
        ทาบริเวณที่ปวด 3-4 ครั้งต่อวัน
        
        เนื่อวจากพริกมีสาร แคปไซซิน สารสำคัญในพืชจำพวกพริกมีฤทธิ์ต้านเชื้อราและลดอาการปวดได้ ใช้เพื่อบรรเทาปวด
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ทาช่วงแรกกระตุ้นการนำความปวดทำให้รู้สึกร้อน เมื่อทาต่อเนื่อง 2-3 สัปดาห์ ตัวยาลดสารสื่อประสาทที่นำความปวด ทำให้ความปวดลดลง
        
        (นันทิยา ฤทธิ์เดช ,2561)
  - - - จากงานวิจัยเรื่องการพยาบาลผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมที่ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า อธิบายวิธีการรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมแบบไม่ใช้ยา ดังนี้
        
        การให้ความรู้เกี่ยวกับการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อมแก่ผู้ป่วยและญาติ เรื่องปัจจัยเสี่ยง ได้แก่ ความอ้วน อาชีพ ลักษณะงานที่ทำ การบาดเจ็บและแรงเค้นซ้ำๆ การใช้งานของข้อที่ผิดวิธี รวมถึงการดำเนินของโรค และแนวทางการรักษาที่เหมาะสมในผู้ป่วยแต่ละราย
        
        ลดน้ำหนักตัว ผู้ป่วยที่มีค่าดัชนีมวลกายเกิน 25 กิโลกรัม/ตาราวเมตร โดยการออกกำลังกาย และลดการรับประทานอาหารประเภทแป้ง ข้าว น้ำตาล เนื่องจากหากน้ำหนักตัวเพิ่มก็จะยิ่งมีแรงกระทำต่อเข่ามากขึ้น
        
        การปรับเปลี่ยนอริยาบถในชีวิตประจำวัน หลีกเลี่ยงการนั่งคุกเข่า การขัดสมาธิ การนั่งพับเพียบ และการนั่งที่งอเข่ามากๆจะทำให้เพิ่มแรงดันภายในข้อเข่า และกระดูกที่งอกจากโรคข้อเข่าเสื่อมจะไปกดทับเนื้อเยื่ออ่อนรอบๆ ข้อเข่า ทำให้มีอาการปวดมากขึ้น
        
        แนะนำการออกกำลังกล้ามเนื้อรอบๆข้อเข่า เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อรอบๆข้อเข่า เพิ่มความแข็งแรงของข้อ (strength) ความคงทน ความยืดหยุ่น โดยการออกกำลังกายที่เหมาะสม ได้แก่ โยคะ การขี่จักรยานโดยปรับให้สูงเล็กน้อยเพื่อลดการงอของข้อเข่า
        
        การประคบด้วยสมุนไพร เพื่อลดอาการปวดข้อเข่า การประคบเย็นทำให้ความร้อนภายในข้อเข่าที่มีการอักเสบลดลง และสามารถเคลื่อนไหวข้อเข่าได้ดี (ชุตินันท์ ขันทะยศ และกนกพร ปัญญาดี,2560) ส่วนการประคบความร้อนสมุนไพรจะช่วยกระตุ้นระบบไหลเวียนเลือดรอบๆข้อเข่า ช่วยคลายกล้ามเนื้อและความปวด (ฐานิตา สุวรรณธัย,ธันยาพร แก้วมณี, อำพล บุญเพียร,และดรุณียันตรปกรณัม,2559)
        
        การใช้เครื่องช่วยพยุง เพื่อลดแรงกระทำต่อข้อเข่า เช่น เครื่องช่วยพยุงเดิน ไม้เท้า หรือร่ม ให้ถือด้านตรงข้ามกับด้านที่ปวด
        7.ใช้กายอุปกรณ์เสริมข้อเข่า เพื่อช่วยลดแรงกกระทำต่อข้อเข่าระหว่างการทำกิจวัตรประจำวัน
        
        ขวัญสุวีย์ อภิจันทรเมธากุล, สุวรรณี สร้อยสงค์, บุศริน เอี่ยวสีหยก ,2561 ,หน้า 228 - 229.
        
        การบรรเทาอาการข้อเข่าเสื่อมด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย
        
        วิธีการพอกยา”ตำรับยาพระเส้น”
        
        เตรียมสมุนไพรแห้ง ได้แก่ เมล็ดพริกไทย กระชาย ข่า ว่านหอมแดง กระเทียม มหาหิงค์ ยาดำ สิ่งละ 15 กรัม ตะไคร้หอม ใบขี้เหล็ก ใบตองแตก ใบมะขาม ใบเลี่ยน สิ่งละ 60 กรัม และใบมะคำไก่ 240 กรัม
        
        นำสมุนไพรแห้งทั้งหมดมาเทใส่โหลแล้วเทเหล้าโรง(เหล้า 40 ดีกรี)ให้ท่วมยาอย่างน้อย 1 เดือนก่อนนำมาใช้
        
        เมื่อจะนำมาใช้ให้รินแต่น้ำยาที่หมักไว้ใส่สำลีแผ่นแล้วนำมาพอกให้รอบบริเวณข้อเข่าที่มีอาการปวดเข่า เข่าบวม ระยะเวลาที่ใช้ในการพอกประมาณ 15-20 นาที หลังจากนั้นก็นำแผ่นสำลีออก ควรพอกเข่าวันละ 1-2 ครั้ง เช้า เย็น เพื่อให้อาการทุเลาลง
        จะมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ เช่นพริกไทยมีสาร pipeline ซึ่งมีฤทธิ์แก้ปวด กระเทียมมีสารกลุ่มฟลาโวนอยด์ สามารถยับยั้งเอนไซม์ที่กระตุ้นการสร้างสารที่ทำให้เกิดการอักเสบ ยาดำมีสาร aloenin,สาร barbaloin และสาร isobarbaloin ที่มีฤทธิ์ลดการอักเสบ
        
        (มหาวิทยาลัยมหิดล คณะแพทยศาสตร์ศิริราชการพยาบาล ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก ,2563)
    - - ขิงถูกยกให้เป็นสมุนไพรที่ช่วยลดอาการปวดเข่าได้ เพราะนอกจะมีฤทธิ์ต่อต้านการอักเสบของข้อ ความร้อนของขิงยังช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือด
        
        ฝรั่ง มีวิตามินคือสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยบำรุงข้อต่อต่างๆได้โดยตรง และยังมีฤทธิ์แก้อักเสบได้ด้วย ในผู้ป่วยโรคข้ออักเสบ
        
        ปลาทะเล เช่นปลาทู ช่วยเสริมสร้างข้อต่อกระดูกอ่อนต่างๆในร่างกายที่ถูกทำลายลง
        
        (โรงพยาบาลพญาไท,2560)