Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลมารดาและทารกที่มีภาวะเสี่ยงอันตรายและภาวะแทรกซ้อนทางอายุรกรรม (…
การพยาบาลมารดาและทารกที่มีภาวะเสี่ยงอันตรายและภาวะแทรกซ้อนทางอายุรกรรม ( โรคเลือดในสตรีตั้งครรภ์)
โรคเลือดในสตรีตั้งครรภ์
Analysis
ระบบดับ Hemoglobin (Hb) ต่ำกว่า 11 g/dL และ Hematocrit (Hct) ต่ำกว่า 33% ็หรือต่ำกว่า%ที่5ของแต่ละอายุครรภ์ คือ ไตรมาสที่1 Hb น้อยกว่า 11 และ Hct ต่ำกว่า 33% ไตรมาสที่สอง Hb น้อยกว่า 10.5 g/dL และ Hct ต่ำกว่า 33 %
สาเหตุ
1.การสร้างเม็ดเลือดแดงลดลง พบได้ในรายที่มีปัญหาทางสุขภาพ
ขาดสารอาหารที่จำดป็นต่อการสร้างเม็ดเลือด
โรคไตวายเรื้อรัง
โรคของไขกระดูก
โรคเรื้อรังบางชนิด
การทำลายเม็ดเลือดมากขึ้น
การสูญเสียเม็ดเลือดแดง
อาการและอาการแสดง
เหนื่อยง่าย
อ่อนเพลีย
ไม่มีแรง
ใจสั่น
เบื่ออาหาร
ผลกระทบ
แม่
เพิ่มความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตเมื่อมีการเสียเลือดจากการคลอด
ทารก
เสี่ยงต่อพัมนาการล่าช้า
ตัวเล็ก
คลอดก่อนกำหนด
พิการและตาย
การประเมินและวินิจฉัย
ซักประวัติ
การติดเชื้อ
การรับประทานอาหาร
การตรวจร่างกาย
เยื่อบุตาซีด
เล็บ
ชีพจรเบาเร็วมากกว่า 100 ครั้ง/นาที
Lab
CBC: Hb น้อยกว่า 11 g/dL น้อยกว่า 33%
blood smear: เม็ดเลือดแดงมีขนาดเล็ก( microcytic) สีจาง(hypohromic)
การพยาบาล
ส่งเสริมให้สตรีตั้งครรภ์มีสุขภาพร่างกายที่สมบูรณ์แข็งแรงรวมถึงการป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นกับสตรีตั้งครรภ์และทารก
Folic deficiency anemia
Analysis
การขาด Folic acid จะทำให้ระดับของโฟเลตในเลือดลดลงทำให้มีการเปลี่ยนแปลงเม็ดเลือดที่ไขกระดูก มีตวามผิดพลาดในการจำลอง DNA ของเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดแดงตัวอ่อนมีขนาดใหญืพบลักษณะที่เรียกว่า Megaloblastic anemia หากตรวจ Peripheral blood smear จะพบลักษณะ Hypersegmented neutrophils ร่วมด้วย หากรุนแรวพบเม็ดเลือดขาวต่ำ หรือเกร็ดเลือดต่ำรวมด้วย และเมื่อตรวจ MCV ค่าจะสูงผิดปกติ
การพยาบาล
เช่นเดียวกันกับโรคโลหิตจาง
ผลกระทบ
แม่
เสี่ยงต่อการแท้ง
เสี่ยงตอภาวะครรภ์เป็นพิษ
เสี่ยงต่อรกลอกตัวก่อนกำหนด
ลูก
พัฒนาการล่าช้า
ปากแหว่ง
ตัวเล็ก
เกิด Neural tube defect
IUGR
หัวใจพิการแต่กำเนิด
การประเมินและการวินิจฉัย
Lab
ค่า Serum folate น้อยกว่า 3 nanogram/ml
Blood smear : เม็ดเลือดเเดงมีขนาดใหญ่ Hypersegmented neutrophils ร่วมด้วย
โฟเลตมนเลือดน้อยกว่า 150 nanogram/ml
ภาวะผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด
Disminated intravascular coagulation : DIC
เป็นการผิดปกติของการแข็งตัวของเลือดที่รุนแรง
สาเหตุ
เลือดตกทางสูติกรรม โรคแทรกซ้อน
Idiopathic thrombocytopenic purpura : ITP
สาเหตุ
antibodies-lgG ต่อเกร็ดเลือดตนเอง
Hemolytic disease : โรคเลือดที่มีการทำลายของเม็ดเลือดเเดง
สาเหตุ
G-6-PD เป็นเอมไซม์ที่มีเซลล์ทั่งไปของร่างกาย หากขาดไปจะทำให้เม็ดเลือดแดงในร่างกายแตกง่าย สาเหตุมาจากพันธุกรรม แบบ X-linked
อาการและอาการแสดง
ไข้สูง
หนาวสั่น
อ่อนเพลีย
ซีด
การพยาบาล
เหมือนโรคโลหิต
ป้องกันหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง
ให้ผู้ป่วยพกบัติ โรคที่เป็นและรายชื่อยาที่ต้องหลีกเลี่ยง
Thromboembolic disorders in pregnancy : ภาวะหลอดเลือดอุดตันระหว่างตั้งครรภ์
สาเหตุ
มีประวัติลิ่มเลือดอุดตันในเส้นเลือดดำมาก่อน
โรคเลือดประเภท Thrombophilia
Analysis
มดลูกมีการขยายตัวขึ้นจนไปกดโดนเส้นเลือด Pelvic artery และ inferior vena cava เกิดภาวะ Stasis ของเส้นเลือด ทำให้เกิด Endothelial cell injury
อาการและอาการแสดง
แขนขาบวม
ปวดขามากเดินไม่ไหว
มีลิ่มเลือดเหมือนเส้นเลือดมีก้อนเล็กๆ
ผลกระทบ
แม่
เลี่ยงต่อครรภ์เป็นพิษ
แท้งโดยไม่ทราบสาเหตุ
ลูก
เจริญเติบโตช้า
ตาย
คลอดก่อนกำหนด
การพยาบาล
ตั้งครรภ์
ออกกำลังกายบริหารกล้ามเนื้อส่วนแขนขา เท้าข้อเท้า
แนะนำถุงน่งผ้ายืด เพื่อลดการหยุดนิ่งของเส้นเลือดดำ
หลังคลอด
บริหารและดูแลให้ได้รับยาละลายลิ่มเลือดตามแผนการรักษา
ABO Incompatibility : ABO : ภาวะการไม่เข้ากันของระบบหมู่เลือด
อาการและอาการแสดง
ตัวเหลือง
แนวทางการประเมินและวินิจฉัย
Lab
บิลิรูบินใน serum : Total bilirubin เจาะจากส้นเท้าทารก Microbilirubin test
นับจำนวนเม็ดเลือด Reticulotes และตรวจดูลักษณะรูปร่างของเม็ดเลืือดในราย ABO incompatibility เม็ดเลิดแเงแตก
หมู่โลหิต ของมารดาทารก
การพยาบาล
ติดตามภาวะ jaundiceด้วยการตรวจร่างกาย และผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ ในทารกแรกเกิดที่มีความเสี่ยงต่อ hemolytic disease เพื่อเฝ้าระวังและรายงานแพทย์ทันทีเพื่อการรักษาที่เหมาะสมต่อไป
ประเมินภาวะตัวเหลืองของทารกแรกเกิด
RhIncompatibility : Rh ภาวะการไม่เข้ากันของหมู่เลือดระบบ
Analysis
ขณะตั้งครรภ์เม็ดเลือดแดงที่มี Rh positive ของทารกจะผ่านรกเข้าไปในระบบไหลเวียนเลือดของมารดา ทําให้เกิดการสร้าง antibodies ในแม่ซึ่ง antibodies นี้จะไหลเวียนกลับเข้าสู่ทารกในครรภ์ และ antibodies เหล่านี้จะไปจับและทําลายเม็ดเลือดแดงของทารก
อาการและอาการแสดง
hemolysis ที่รุนแรงขณะอยู่ในครรภ์ทารกจะซีดมากอาจเกิดหัวใจวายตัวบวมนํ้าที่เรียกว่าhydrops fetalis และอาจเสียชีวิตในครรภ์ได้ในรายที่ไม่ตายคลอดก็จะมีปัญหาซีดมากหรือ
302เหลืองมากจนเสียชีวิตหรือเกิดbilirubin toxicity ได้หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้องทันทีในระยะหลังคลอด
ผลกระทบ
ลูก
มักพบผลกระทบต่อทารกในการตั้งครรภ์ที่ 2ทําให้ทารกเกิดภาวะ neonatal anemia, hydrops fetalis, ตับและม้ามโต, hyperbilirubinemia, kernicterus, dead fetus in uterus, still birth
แนวทางการรักษาและการพยาบาล
ป้องกันการเกิด Isoimmunization(Rh Isoimmunization) จะเกิดขึ้นเมื่อหญิงตั้งครรภ์มี Rh negative และทารกมี Rh positive
ารเจาะเลือดครั้งแรกที่มาฝากครรภ์ เพื่อตรวจหาหมู่เลือด Rh typing ทุกรายหากหญิงตั้งครรภ์มี Rh negative ควรตรวจ Indirect Coomb’s test เพื่อหา antibodies ในมารดาการตรวจหา antibodies screening (การคัดกรอง)
ควรตรวจ Indirect Coomb’s test อีกครั้ง เมื่ออายุครรภ์ 28 สัปดาห์ หากไม่พบว่ามี antibodies ควรให้ RhoGAMเพื่อป้องกันการสร้าง antibodies ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ในช่วงระยะตั้งครรภ์
โรคโลหิตจางจากโรคธาลัสซีเมีย (Thalassemia)
สาเหตุ
มีการเปลี่ยนแปลงการเรียงตัวของ amino acid บน polypeptide chain ทําให้เกิด Hb ที่ผิดปกติ เช่น Hb E จะมีกรด lysine อยู่แทนที่กรด glutamic ในตําแหน่ง 26 บน polypeptide สาย beta และ Hb Constant Spring (Hb CS) เป็นต้น
ความผิดปกติทางปริมาณ หมายถึง มีการสร้าง globin สายใดสายหนึ่งลดลงหรือไม่สร้างเลย โดยที่โครงสร้างของ polypeptide chain ยังปกติ ถ้าการสร้าง globin สาย alpha น้อยลง เรียกว่า α-thalassemia ถ้า globin สาย beta น้อยลง β-thalassemia
อาการและอาการแสดง
รุนแรงมาก (thalassemia major) คือ homozygous α-thalassemia (Hb Bart’s hydrop fetalis) เป็นกลุ่มที่มีอาการรุนแรงที่สุด ส่วนใหญ่จะเสียชีวิตตั้งแต่อยู่ในครรภ์หรือเสียชีวิตไม่กี่ชั่วโมงหลังคลอด
รุนแรงปานกลาง (thalassemia intermediate) ได้แก่ Hb H, α-thalassemia/Hb CS โดยจะมีอาการซีดปานกลาง ตับและม้ามโต ตัวเหลืองตาเหลือง มีการเจริญเติบโตเกือบเหมือนคนปกติ
กลุ่มที่ไม่มีอาการ (thalassemia minor) ได้แก่กลุ่มที่เป็นพาหะ และกลุ่ม homozygous Hb E, homozygous Hb CS โดยจะไม่มีอาการแสดง แต่อาจมีฮีโมโกลบินต่ํากว่าปกติเล็กน้อย
การพยาบาล
อธิบายให้สตรีตั้งครรภ์ที่เป็นพาหะของธาลัสซีเมีย และสามีเข้าใจถึงความจําเป็นในการคัดกรองหาพาหะธาลัสซีเมีย เพื่อให้เกิดความร่วมมือในการรักษา
อธิบายสตรีตั้งครรภ์และครอบครัวเกี่ยวกับโรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย ลักษณะของการถ่ายทอดทางพันธุกรรม ความแตกต่างระหว่างเป็นโรคและเป็นพาหะ
ในกรณีที่ตัดสินใจที่จะยุติการตั้งครรภ์ให้การสนับสนุนทางด้านจิตสังคมแก่สตรีตั้งครรภ์และครอบครัว