Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การติดเชื้อที่มาจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ - Coggle Diagram

- - - - การรับประทานยาปฏิชีวนะ
      - การได้รับฮอร์โมนสเตียรอยด์ และได้รับยากดภูมิต้านทาน
      - การรับประทานยาคุมกำเนิดชนิดที่มีปริมาณฮอร์โมนมาก
        
        ยาเม็ดคุมกำเนิด
      - ภูมิต้านทานของร่างกายถูกกดจากการเป็นโรคเอดส์ หรือการได้รับเคมีบำบัด
      - การควบคุมภาวะเบาหวานไม่ดี มีระดับน้ำตาลในเลือดสูง
      - การรับประทานอาหารที่มีแป้งและน้ำตาลมาก
      - การสวมใส่ชุดชั้นในที่แน่นเกินไป
        
        เกิดความอับชื้น เชื้อราเจริญได้ง่าย
      - การใช้น้ำยาล้างทำความสะอาดช่องคลอด และปากช่องคลอดบ่อยๆ
        
        ทำลายเชื้อโรคประจำถิ่น ทำให้เชื้อราเจริญเติบโตได้ง่าย
      - การใส่แผ่นอนามัยโดยไม่เปลี่ยนระหว่างวัน หรือไม่สะอาด
      - ความเครียด การพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ
        
        ส่งผลให้ระบบภูมิต้านทานของร่างกายต่ำ
      - การตั้งครรภ์
        
        ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนสูงขึ้น ทำให้ระดับ glycogen ในช่องคลอดสูงขึ้นตาม ซึ่งเป็นการเพิ่มสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมในการเจริญเติบโตของเชื้อรา
      - ขบวนการเผาผลาญคาร์โบไฮเดรตขณะตั้งครรภ์ ภาวะความเป็นกรด-ด่าง ในช่องคลอด
    - - มีอาการคันและระคายเคืองมากในช่องคลอดและปากช่องคลอด ปากช่องคลอดเป็นผื่นแดง
      - ช่องคลอดอักเสบ และบวมแดงแต่ปากมดลูกปกติ
      - ตกขาวมีลักษณะสีขาวขุ่น อยู่รวมกันเป็นกลุ่มเหมือนนมตกตะกอน
      - ไม่มีกลิ่น หรือมีกลิ่นอับ
      - เจ็บขณะร่วมเพศ
      - ปัสสาวะลำบาก และแสบขัดตอนสุด
    - - ต่อสตรีตั้งครรภ์
        
        มีความระคายเคือง
        
        คันช่องคลอดมากขึ้น
        
        การติดเชื้อราในช่องคลอดทั้งแบบไม่มีอาการและมีอาการ
        
        ไม่มีผลเสียต่อการตั้งครรภ์
      - ต่อทารก
        
        เป็นเชื้อราในช่องปาก
    - - ซักประวัติ
      - ตรวจร่างกาย
        
        ช่องคลอดบวมแดง
        
        ตกขาวมีลักษณะขุ่นรวมตัวกันเป็นก้อนเหมือนนมตกตะกอน
      - ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        วิธี wet mount smear
        
        พบเซลล์ของยีสต์ และเส้นใยของเซลล์เชื้อรา
        
        pH น้อยกว่า 4.5 หรือนำตกขาวไปเพาะเชื้อใน sabouraud dextrose agar
        
        วิธีแกรมสเตน (gram stain)
        
        พบลักษณะเป็นเหมือนเส้นด้าย
        
        มีรูปร่างเหมือนยีสต์
    - - ใช้ยารักษาภายนอกเฉพาะที่
        
        2% Miconazole cream 5 กรัม ทาช่องคลอด 7 วัน
        
        Miconazole 100 มิลลิกรัม 1 เม็ด เหน็บช่องคลอดก่อนนอนเป็นเวลา 7 วัน
        
        Clotrimazole 100 มิลลิกรัม 1 เม็ด เหน็บช่องคลอดก่อนนอนเป็นเวลา 6 วัน
        
        1% Clotrimazole cream 5 กรัม ทางช่องคลอด 6 วัน
    - - ระยะตั้งครรภ์
        
        อธิบายให้สตรีตั้งครรภ์ เข้าใจสาเหตุของการติดเชื้อ และการดูแลตนเอง
        
        แนะนำการใช้ยาทา และยาเหน็บช่องคลอดตามแพทย์สั่ง
        
        การทำความสะอาดบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก และการทำความสะอาดชุดชั้นใน
        
        หากอาการติดเชื้อเป็นซ้ำ ๆ หรือสามีมีอาการแสดง ควรพาสามีให้มารักษาพร้อมกัน
      - ระยะคลอด
        
        สามารถให้คลอดทางช่องคลอดได้ตามปกติ
      - ระยะหลังคลอด
        
        ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจน และโปรเจสเทอโรนลดลง
        
        การดูแลมารดาหลังคลอดเหมือนมารดาหลังคลอดทั่วไป
        
        เน้นการดูแลความสะอาดของอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกให้สะอาดและแห้งเสมอ
        
        สามารถเลี้ยงดูบุตรด้วยนมมารดาได้ โดยต้องล้างมือทุกครั้งก่อนสัมผัสบุตร
        
        ทารกแรกเกิดอาจมีการติดเชื้อในช่องปาก
  - - - ไม่แสดงอาการ
      - แสดงอาการ
        
        ตกขาวมีสีขาวปนเทา หรือสีเหลืองเขียว ตกขาวเป็นฟอง (foamy discharge) มีกลิ่นเหม็น
        
        ระคายเคืองที่ปากช่องคลอด ในช่องคลอด ปากช่องคลอดบวมแดง และอาจทำให้ปากมดลูกอักเสบ มีจุดเลือดออกเป็นหย่อม ๆ
        
        ปัสสาวะแสบขัดหรือบ่อย ปวดแสบปวดร้อนบริเวณต้นขาด้านใน
        
        เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์
    - - ต่อสตรีตั้งครรภ์
        
        ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
        
        เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
      - ต่อทารกในครรภ์
        
        ทารกคลอดก่อนกำหนด
        
        ทารกแรกเกิดมีน้ำหนักตัวน้อย
    - - ซักประวัติ
      - ตรวจร่างกาย
        
        พบเม็ดเลือดขาวจำนวนมาก
      - ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        wet mount smear
        
        พบเม็ดเลือดขาวจำนวนมาก
    - - ยาที่ใช้ได้ผลดีที่สุดต่อการติดเชื้อพยาธิ
        
        metronidazole
        
        ห้ามใช้ในไตรมาสแรก
      - ให้การรักษาสามีไปด้วย
        
        ให้ metronidazole หรือ tinidazole รับประทาน 2 กรัม ครั้งเดียว
        หรือ ornidazole 1.5 กรัม ครั้งเดียว
    - - ระยะตั้งครรภ์
        
        ให้คำแนะนำและการดูแลเหมือนสตรีตั้งครรภ์ทั่วไป
        
        แนะนำการเหน็บยา หรือการรับประทานยาตามแผนการรักษาอย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ
        
        แนะนำให้สามีมารับการรักษาพร้อมกัน
        
        แนะนำการมีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัยโดยการสวมถุงยางอนามัย
      - ระยะคลอด
        
        ให้การพยาบาลผู้คลอดในระยะคลอด โดยให้คลอดทางช่อคลอดได้ตามปกติ
      - ระยะหลังคลอด
        
        ให้การพยาบาลเหมือนมารดาหลังคลอดทั่วไป
        
        แนะนำให้เลี้ยงบุตรด้วยนมมารดาได้ โดยล้างมือทุกครั้งก่อนสัมผัสบุตร
        
        การติดเชื้อพยาธิในช่องคลอด ต้องได้รับการรักษาทั้งสามีและภรรยาให้หาย
  - - - คัน
      - ปวดแสบปวดร้อนปากช่องคลอด
      - ถ่ายปัสสาวะลำบาก
      - แสบขัด
      - เจ็บขณะร่วมเพศ
      - ตกขาวสีขาว สีเทา หรือสีเหลือง ข้นเหนียว มีกลิ่นเหม็นเน่าเหมือนคาวปลา
    - - ต่อสตรีตั้งครรภ์
        
        ถ้าไม่ได้รักษา อาจทำให้มีการติดเชื้อราได้ง่ายขึ้น
        
        ทำให้เกิดการแท้งติดเชื้อ
        
        ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
        
        เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
      - ต่อทารก
        
        ทารกแรกเกิดน้ำหนักตัวน้อย
        
        ทารกคลอดก่อนกำหนด
    - - ซักประวัติ
      - ตรวจร่างกาย
        
        ตรวจทางช่องคลอดและการทำ pap smear
      - ตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        ตรวจ Wet smear
        
        การเพาะเชื้อ (culture) ตกขาวใน columbia agar
    - - ให้ยา metronidazole 250 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง หรืออาจให้ metronidazole 500 มิลลิกรัม วันละ 2 ครั้ง เป็นเวลา 7-10 วัน
      - ให้ ampicillin 500 มิลลิกรัม วันละ 4 ครั้ง เป็นเวลา 7 วัน
    - - ระยะตั้งครรภ์
        
        ให้คำแนะนำและการดูแลเหมือนสตรีตั้งครรภ์ทั่วไป
        
        รับประทานยาตามแพทย์สั่งให้ครบ และเน้นย้ำให้เห็นความสำคัญของการมาตรวจตามนัด
        
        แนะนำให้พาสามีไปตรวจและรักษาโรคพร้อมกัน
        
        แนะนำการใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์
      - ระยะคลอด
        
        ผู้คลอดสามารถคลอดทางช่องคลอดได้ตามปกติ โดยให้การพยาบาลเหมือนผู้คลอดทั่วไป
      - ระยะหลังคลอด
        
        เน้นการทำความสะอาดของอวัยวะสืบพันธุ์ให้สะอาดและแห้งเสมอ
        
        สามารถเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดาได้ โดยเน้นเรื่องการล้างมือทุกครั้งก่อนสัมผัสบุตร
        
        ให้การดูแลเหมือนมารดาหลังคลอดทั่วไป
- - - - primary stage
        
        หลังจากได้รับเชื้อ 10-90 วัน หรือประมาณ 3 สัปดาห์
        
        เกิดแผล กลม นิ่ม ขอบนูนแข็ง ไม่เจ็บ
        
        เรียกว่าแผล chancre
        
        แผลจะเป็นอยู่นานประมาณ 3-6 สัปดาห์
      - secondary stage
        
        ขณะที่แผลกำลังจะหาย หรือหลังจากแผลหายจะพบผื่นกระจายทั่วร่างกาย ฝ่ามือฝ่าเท้า เยื่อบุรวมทั้งอวัยวะสืบพันธุ์ โดยผื่นที่พบบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์จะยกนูน ร่วมกับมีอาการไข้ ต่อมน้ำเหลืองโต เจ็บคอ ผมร่วงเป็นหย่อมๆ ปวดศีรษะ น้ำหนักลด
        
        ประมาณ 3-12 สัปดาห์จะเข้าสู่ระยะแฝง
      - latent syphilis
        
        ระยะนี้จะไม่มีอาการใด ๆ
        
        หากยังไม่ได้รับการรักษาจะพัฒนาไปเป็นซิฟิลิสระยะที่ 3
      - tertiary syphilis
        
        ระยะนี้เชื้อจะเข้าไปทำลายระบบหัวใจและหลอดเลือด ทำให้เกิด aortic aneurysm และ aortic insufficiency ถ้าเชื้อเข้าสู่ระบบประสาทจะเกิดผิวหนังอักเสบ กระดูกผุ เยื่อบุสมองอักเสบ และเสียชีวิตในที่สุด
  - - - ผิวหนังและเนื้อเยื่ออักเสบ
      - คลอดก่อนกำหนด
      - แท้งบุตร
    - - ทารกคลอดก่อนกำหนด
      - ตายคลอด
      - ทารกแรกเกิดติดเชื้อซิฟิลิส
      - ทารกพิการแต่กำเนิด
  - - - ระยะที่เป็นแผล
        
        ตรวจหาเชื้อ T. Pallidum จากแผล chancre หรือผื่น
      - หากไม่มีแผลหรือผื่น
        
        ตรวจหา antibody ที่ไม่จำเพาะต่อเชื้อ
        
        ตรวจหา antibody
      - คัดกรองส่วนใหญ่นิยมใช้การตรวจด้วยวิธี VDRL
  - - - ป้องกันการติดเชื้อของทารก
    - - รักษาด้วย Benzathine Penicillin G Sodium 2.4 ล้านยูนิต ฉีดเข้ากล้ามเนื้อสะโพกครั้งเดียว
    - - รักษาด้วย Benzathine Penicillin G Sodium 2.4 ล้านยูนิต ฉีดเข้ากล้ามเนื้อสะพก 3 สัปดาห์ติดต่อกัน
- - - - ปัสสาวะแสบขัด
      - ปัสสาวะบ่อย
      - ปัสสาวะกระปิดกระปรอย
      - เป็นหนองข้น
      - ปัสสาวะเป็นเลือด
  - - - ไม่มีอาการ
      - มีบุตรยาก
      - ถุงน้ำคร่ำอักเสบ
      - ติดเชื้อ ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
      - แท้งบุตร
      - การเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
    - - ทารกแรกเกิดที่คลอดปกติผ่านทางช่องคลอดมีการติดเชื้อหนองในที่ปากมดลูก ช่องคลอด หรืออวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
        
        ทำให้เกิดตาอักเสบ
  - - - ตรวจทางช่องคลอดจะพบหนองสีขาวขุ่น
    - - รเก็บน้ำเหลืองหรือหนองจากส่วนที่มีการอักเสบมาย้อมสีตรวจ gram stain smear
- - - - ปวดแสบปวดร้อน
      - คันบริเวณที่สัมผัสโรค
      - เป็นตุ่มน้ำใสๆ แล้วแตกกลายเป็นแผลอยู่ 2 สัปดาห์
  - - - เสี่ยงต่อการแท้ง
      - เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
    - - ทารกมีการเจริญเติบโตช้าในครรภ์
      - ทารกคลอดก่อนกำหนด
      - ทารกมีการติดเชื้อในขณะตั้งครรภ์
  - - - พบตุ่มน้ำใส
      - พบแผลอักเสบ แดง ปวดแสบปวดร้อนบริเวณขอบแผลค่อนข้างแข็ง
    - - เพาะเชื้อใน Hank’s medium
      - ขูดเนื้อเยื่อจากแผลมาทำการย้อมและดูด้วยกล้องจุลทรรศน์
      - ทำให้ตุ่มน้ำแตกแล้วขูดบริเวณก้นแผลมาป้ายสไลด์แล้วย้อมสี
- - - - เกิดการตกเลือดหลังคลอด
      - มีโอกาสเกิดมะเร็งปากมดลูก
    - - ติดเชื้อหูดหงอนไก่ระหว่างตั้งครรภ์และขณะคลอด
  - - - วินิจฉัยแยกโรคออกจากซิฟิลิส
      - genital cancer
  - - - คัดกรองและประเมินภาวะสุขภาพของสตรีตั้งครรภ์
      - แนะนำให้นำสามีมารับการตรวจเพื่อวินิจฉัยโรค และหากมีการติดเชื้อแนะนำให้รักษาพร้อมกัน และติดตามการรักษาอย่างต่อเนื่อง
      - อธิบายให้เข้าใจถึงการดำเนินของโรค อันตรายของโรคต่อการตั้งครรภ์ แผนการรักษาพยาบาล การป้องกันสุขภาพของสตรีตั้งครรภ์และทารกในครรภ์
      - ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ ผลการรักษาของสตรีตั้งครรภ์ และสามีอย่างสม่ำเสมอ
    - - ดูแลผู้คลอดโดยยึดหลัก universal precaution
      - หลีกเลี่ยงการทำหัตถการทางช่องคลอด
      - ดูแลให้ผู้คลอดและทารกได้รับยาตามแผนการรักษา
      - หากไม่สามารถคลอดทางช่องคลอดได้
    - - ให้การพยาบาลมารดาหลังคลอดโดยยึดหลัก universal precaution
      - แนะนำมารดาหลังคลอดเกี่ยวกับการดูแลรักษาความสะอาดร่างกาย เครื่องใช้ส่วนตัว การกำจัดสิ่งปนเปื้อนสารคัดหลั่งอย่างถูกต้อง
      - ประเมินอาการติดเชื้อของทารกแรกเกิด ได้แก่ มีไข้ อ่อนเพลีย ดูดนมไม่ดี ตัวเหลือง ชัก หรือมีแผล herpes ตามร่างกาย
      - แนะนำการเลี้ยงบุตร โดยล้างมือให้สะอาดก่อนจับทารกทุกครั้ง
      - ดูแลให้มารดาหลังคลอดและทารกได้รับยาป้องกันการติดเชื้อตามแผนการรักษา