Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การตรวจร่างกายตามระบบ, อ้างอิง รองศาสตราจารย์ เพ็ญจันท์ ส.โมไนยพงศ์…

- - - - เคาะในแนวเส้นกลาง Midclavicular line. เริ่มจากหน้าท้องด้านล่างต่ำกว่าสะดือ(มีเสียงโปร่ง) ค่อย ๆเคาะขึ้นบนจนได้ขอบล่างของตับ มี เสียงทึบ แล้วเคาะจากบริเวณหน้าอกซึ่งมีเสียงโปร่ง ค่อยๆเคาะต่ำลงจนพบขอบบนของตับ จากนั้นจึงวัดความสูงของตับ (Liver span)ขนาดของตับปกติ = 6 – 12 ซม. แนว Midclavicular line และ = 4 – 8 ซม. แนว Midsternal line
    - - การคลำเบาๆหรือตื้นๆ (Light palpation)
        
        1.1 Tenderness : กดเจ็บเฉพาะที่หรือทั่วไป
        
        1.2 Rebound tenderness : รู้สึกเจ็บเมื่อผู้ตรวจเอามือกด ลึก ๆ และปล่อยโดยเร็ว
        
        1.3 Rigidity : เป็นการแข็งเกร็งของกล้ามเนื้อหน้าท้อง ตลอดเวลาเมื่อถูกกด
      - การคลำลึกๆ หรือการคลำโดยใช้สองมือ (Deep / bimanual Palpation)
      - วิธีการตรวจ
        
        ใช้มือซ้ายรองรับทางด้านหลังผู้ป่วย มือขวาวางราบบน ผนังหน้าท้อง ให้ปลายนิ้วชี้ไปทางศีรษะผู้ป่วย ให้ผู้ป่วยงอเข่าขวาเล็กน้อย และหายใจเข้า-ออกลึก ๆ ช้า ๆ ทางปาก เริ่มคลำจากหน้าท้องด้านขวาล่าง แล้วค่อย ๆ เคลื่อนขึ้นข้างบน เข้าหาชายโครงจนนิ้วคลำพบขอบตับ
        
        วิธีเกี่ยว (Hooking technique) วิธีตรวจ : ผู้ตรวจยืนทางขวาและหันหน้าไปทางปลายเท้าผู้ป่วย ใช้นิ้วกดลงบริเวณใต้ชายโครงขวา แล้วดึงเข้าหา ชายโครง ขณะที่ผู้ป่วยหายใจเข้าลึก ๆ
  - - - ใช้มือซ้ายดันจากด้านหลังของผู้ป่วยในระดับชายโครงซ้าย มือขวาวางบนหน้าท้องให้นิ้วตั้งฉากกับชายโครงด้านซ้าย เริ่มคลำที่หน้าท้องด้านล่างซ้าย แล้วค่อย ๆเลื่อนขึ้นข้างบนจนปลายนิ้วพบขอบม้ามซึ่งยื่น ออกมาใต้ชายโครงซ้าย จะสามารถคลำพบม้ามได้เมื่อม้ามโตกว่าปกติ
  - - - เสียงการเคลื่อนไหวของลำไส้ (Bowel sound) ปกติได้ยิน 6 – 12 ครั้ง/นาที(Hypoactive / Hyperactive / Normoactive / Absent bowel sound)
        
        เสียงผิดปกติเช่น เสียงฟู่(Bruit) เกิดจำกควำมผิดปกติ ของหลอดเลือดแดง
      - แบ่งหน้าท้องเป็น 4 Quadrants
        -วางหูฟัง (Stethoscope) บนผนังหน้าท้อง ด้านขวาล่าง (Right lower quadrant: RLQ)
    - - เสียงปกติ(tympany)
      - วิธีการตรวจ
        
        ใช้นิ้วกลางข้างที่ถนัดเคาะ วางมืออีกข้างไว้บริเวณตําแหน่งที่ต้องการเคาะให้แนบสนิทไปกับผิวหนังของคนไข้ ใช้นิ้วกลางข้างที่ถนัดเป็นนิ้วที่เคาะ งอนิ้วและใช้ข้อมือเป็นจุดหมุนเคาะเป็นแนวดิ่งลงไปที่บริเวณ Interphalangeal joints ของนิ้วกลางข้างที่วางแนบอยู่ที่ผิวหนังหน้าท้องของผู้ป่วย
    - - รูปร่างลักษณะของท้อง ท้องโตกว่าปกติหรือไม่
        
        ดูความสมมาตร (Symmetry)
        
        แผลเป็น (Scars) รอยแผลผ่าตัด หรือลายที่ผนังหน้าท้อง (Striae)
        
        หลอดเลือดดำที่โป่งพอง (Superficial vein dilatation)
        
        ดูสีผิวหนังบริเวณหน้าท้อง (Color)
        6.สะดือ มีการดึงรั้งหรือไม่ ในผู้ที่มีการอักเสบหรือไส้เลื่อน (Umbilical hernia)
        
        การเคลื่อนไหวของกระเพาะอาหารหรือลำไส้ (visible peristalsis) แสดงถึงการอุดตันในทางเดินอาหาร
        
        ดูรอยโรคหรือลายหน้าท้อง (Lesion or Striae
    - - การคลําจะใช้อุ้งนิ้วมือทั้ง 4 นิ้วคลําก่อนการคลําต้องถามผู้รับบริการว่าปวดหรือเจ็บบริเวณไหนและให้คลําบริเวณนั้นเป็นตําแหน่งสุดท้ายขณะคลําต้องสังเกตสีหน้าของผู้รับบริการด้วย
        
        1) คลําตื้น ใช้อุ้งนิ้วมือทั้ง 4 นิ้ว กดลงบริเวณหน้าท้องประมาณ 1 เซนติเมตร คลําวนไปตามเข็มนาฬิกา เริ่มจากรอบสะดือจนทัวท้อง ขณะคลําห้ามยกมือ
        
        2)คลําลึกใช้อุ้งนิ้ วมือกดลงลึกประมาณ 5 –8 ซม.คลําวนไปทั่วท้องตามเข็มนาฬิกา