Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Cell Structure and Function - Coggle Diagram
Cell Structure and Function
โปรโทพลาซึม (Protoplasm)
ไซโทพลาซึม (Cytoplasm)
อยู่ระหว่างนิวเคลียสและเยื่อหุ้มเซลล์ และเป็นตำแหน่งที่เกิดกระบวนการต่างๆของเซลล์
ไซโตซอล(Cytoplasm)
เป็นของเหลวที่ละลายด้วยเอนไซม์และสารอาหารต่างๆ
ออร์แกเนลล์ (Organelle)
เป็นอวัยวะของเซลล์ เป็นองค์ประกอบที่ทำหน้าที่ต่างๆกัน
Ribosome, Cytoskeleton, Centriole, Cilia and Flagella, Endoplasmic reticulum (ER), Golgi complex, Lysosome, Peroxisome, Vacuole, Mitochondria
นิวเคลียส (Nucleus)
มีลักษณะค่อนข้างกลม
เป็นองค์ประกอบที่อยู่ตรงกลางเซลล์
ทำหน้าที่
เป็นศูนย์ควบคุมกิจกรรมต่างๆภายในเซลล์ เช่นการเเบ่งเซลล์ รวมถึงเป็นที่อยู่ของสารพันธุกรรม
เยื่อหุ้มนิวเคลียส (Nuclearmembrane)
มีโครงสร้างคล้ายเยื่อหุ้มทั่วไป แต่แตกต่างตรงที่เป็นเยื่อหุ้มที่มีรูพรุน
เรียกว่า Nuclear pore และมีเม็ด Ribosome เกาะอยู่
นิวคลีโอพลาซึม (Nucleoplasm)
ส่วนที่อยู่ภายในเยื่อหุ้มนิวเคลียส
โครมาติน (Chromatin network)
คือ ร่างแหโครโมโซม ที่มีสาย DNA อยู่
นิวคลีโอลัส (Nucleolus)
ทำหน้าที่สังเคาะห์ไรโบโซม เพื่อทำหน้าที่สังเคราะห์โปรตีน และรวบรวม RNA
ส่วนห่อหุ้มเซลล์
ผนังเซลล์ Cell wall
เป็นองค์ประกอบของเซลล์ที่อยู่ชั้นนอกสุด
พบในพืช สาหร่าย ฟังไจ (เห็ด-รา) และแบคทีเรียบางชนิด
ไม่พบในเซลล์สัตว์
ลักษณะของผนังเซลล์ในสิ่งมีชีวิตแต่ละอาณาจักรจะแตกต่างกันไป
พืชและสาหร่าย
ผนังเซลล์มีองค์ประกอบหลัก คือ คาร์โบไฮเดรต
(ส่วนใหญ่เป็น Cellulose)
ฟังไจ
ผนังเซลล์ส่วนใหญ่เป็นไคติน (Chitin)
แบคทีเรีย
ผนังเซลล์ส่วนใหญ่เป็นเพปติโคไกลแคน (Peptidoglycan)
ซึ่งเกิดจากโปรตีนจับตัวกับคาร์โบไฮเดรต
เยื่อหุ้มเซลล์ Cell membrane
พบในทุกเซลล์ที่ยังมีชีวิต (ยกเว้น ไวรัส ไม่มีเซลล์ จึงไม่มีเยื่อหุ้มเซลล์)
มีคุณสมบัติยอมให้สารบางชนิดผ่านเข้าออกเท่านั้น
(เยื่อเลือกผ่าน=Semipermeable membrane)
มีโครงสร้างแบบ ฟลูอิด-โมเซอิค (Fluid-Mosaic Moddle) คือ มีโปรตีนแทรกอยู่ในเยื่อหุ้มเซลล์ที่ประกอบไปด้วยฟอสโฟลิพิดไบเลเยอร์ (Phospholipid bilayer)
โครงสร้างหลัก ประกอบด้วย
Phospholipid bilayer มีโมเลกุล 2 ส่วน
ส่วนมีขั้ว (polar head) มีคุณสมบัติชอบน้ำ
ส่วนไม่มีขั้ว (non-polar tail) มีคุณสมบัติไม่ชอบน้ำ
Cholesterol ช่วยให้เยื่อหุ้มเซลล์ไหลลื่นมีความยืดหยุ่น
แทรกตัวอยู่ระหว่างชั้น phospholipid
Protein ทำหน้าที่ลำเลียงสารผ่านเข้าออกเยื่อหุ้มเซลล์ และ จดจำเซลล์
Oligosaccharide (คาร์โบไฮเดรต)ทำหน้าที่ติดต่อสื่อสารระหว่างเซลล์
ออร์แกเนลล์ (Organelle)
Ribosome
แหล่งที่พบ:
เซลล์เม็ดเลือดเเดง ภายใน Mitochondria
เซลล์ที่หลั่งเอนไซม์ ฮอร์โมน, แอนติบอดี (Antibody,Ab)
สร้างโปรตีน
โปรตีนที่ใช้ภายในเซลล์
สร้างจากไรโบโซมอิสระใน Cytoplasm
โปรตีนที่ส่งออกไปนอกเซลล์
สร้างจากไรโบโซมที่ติดอยู่กับ Rough Endoplasmic Reticulum(RER)
โดยจะส่งออกไปที่ช่องว่างภายในร่างแห
มีหน่วยย่อย 2 หน่วย คือหน่วยใหญ่และหน่วยเล็ก แต่ละหน่วยจะมีโปรตีน และ Ribosome RNA
Cytoskeleton
แหล่งที่พบ: ได้แก่ ผิว ผม ขน เขา เล็บ นอ
หน้าที่หลัก: เป็นโครงสร้างค้ำจุนเซลล์ และช่วยในการเคลื่อนไหวของเซลล์
ได้แก่ โปรตีนแอคติน (actin),เม็ดเลือดขาวบางชนิด,เท้าเทียมของอะมีบา(pseudopodia),Cilia,Flagella
มี 3 ชนิด ได้แก่
3.Microfilament >>เป็นเส้นใยโปรตีนแอคติน (actin) ทำหน้าที่เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงรูปร่างและการไหลของ Cytoplasm เช่นการยืดหดขาเทียมของอะมีบาท และเม็ดเลือดขาวบางชนิด
2.Intermediate filament >>เป็นโครงข่ายตลอดเซลล์ สร้างจากโปรตีนหลายชนิดตามแต่ ชนิดของเซลล์ เช่น เคราติน (keratin)
ที่พบในผิว, หนัง.
1.Microtubule >>เป็นเส้นใยโปรตีนทูบูลิน (tubulin) ช่วยในการเคลื่อนที่ของออร์แกเนลล์ มีกระจายอยู่ทั่วไปภายในเซลล์และเป็นส่วนประกอบ
โครงสรา้งของ Cilia และ Flagella
Centriole
แหล่งที่พบ: พบในเซลล์สัตว์เท่านั้น
หน้าที่หลัก: ช่วยในการเคลื่อนที่ของโครโมโซม และแยกโครมาติดแต่ละคู่ออกจากกันในขณะแบ่งเซลล์และเป็นตัวกำเนิด spindle fiber ใช้ในการแบ่งเซลล์สัตว์
Cilia and Flagella
แหล่งที่พบ: ผนังหลอดลม สเปิร์ม
หน้าที่หลัก: ใช้ในการเคลื่อนที่ เคลื่อนไหว
Endoplasmic reticulum
Smooth Endoplasmic Reticulum
แหล่งที่พบ: ตับ อัณฑะ รังไข่ ต่อมหมวกไตชั้นนอก เซลล์กล้ามเนื้อ
หน้าที่หลัก: 1.กำจัดสารพิษในเซลล์
2.สังเคระห์ไขันพวก Cholerterol,Steroid
3.กระคุ้นการทำงานของเซลล์กล้ามเนื้อ
Rough Endoplasmic Reticulum
แหล่งที่พบ: ตับอ่อน เยื่อบุลำไส้เล็ก เยื่อบุกระเพาะอาหาร เม็ดเลือดขาว เซลล์ต่อมใต้สมอง
หน้าที่หลัก:
-สังเคราะห์โปรตีนเพื่อนำไปใช้นอกเซลล์
Golgi complex
แหล่งที่พบ:ต่อมน้ำลาย ต่อมน้ำนม อสุจิ เซลล์พืช
หน้าที่หลัก: 1.เติมคาร์โบไฮเดรตให้กับโปรตีนหรือไขมัน ที่ส่งมาจาก ERนอกจากนี้ยังบรรจุและส่งออกอาหาร
2.มีหน้าที่รับถุง (vesicle) ขนส่งสารที่มาจากทั้ง rER และ sER โดยถ่ยาโอนโมเลกุลที่ได้รับไปที่ถุงขนส่งใหม่ทและส่งต่อไปที่เซลล์เป้าหมายเช่นเยื่อหุ้มเซลล์
Lysosome
แหล่งที่พบ:ไม่พบในเซลล์พืช
พบมากในเม็ดเลือดขาว (WBC)
หน้าที่หลัก:ย่อยสารและสิ่งทีเซลล์ไม่ต้องการ เช่น เชื้อโรค สิ่งแปลกปลอม
ย่อยเซลล์ตัวเอง
Peroxisome
แหล่งที่พบ:ตับ ไต
หน้าที่หลัก:หลั่งเอนไซม์catalase ย่อย H2O2
ที่เป็นพิษให้เป็นน้ำ
Vacuole
แหล่งที่พบ: -สัตว์ชั้นต่ำ ได้แก่ อะมีบา พารามีเซียม
-เซลล์พืช
-โพรโทซัวน้ำจืด
ทำหน้าที่:เป็นที่เก็บ หลั่ง ภายในเซลล์
Mitochondria
แหล่งที่พบ: เซลล์ยูคาริโอตทั่งหมด หัวใจ สมอง เซลล์กล้ามเนื้อ เซลล์อสุจิ
หน้าที่หลัก:เป็นแหล่งสร้างพลังงานของเซลล์ (ATP) โดยกระบวนการหายใจระดับเซลล์