Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบขับถ่ายปัสสาวะ (Urinary system), 6B84B04B-AFF5-4EB2-971B-883CC8D6D3D6,…
ระบบขับถ่ายปัสสาวะ (Urinary system)
ระบบขับถ่ายปัสสาวะ ประกอบด้วยอวัยวะต่างๆดังนี้
• ไต (Kidneys)
• หลอดไต หรือท่อไต (Ureters)
• กระเพาะปัสสาวะ (Urinary bladder)
• หลอดปัสสาวะ หรือท่อปัสสาวะ(Urethra)
สรีรวทิยาของระบบขับถ่ายปัสสาวะ (Renal Physiology)
หน้าที่การทำงานของไต
• การขับถ่าย(Execratoryfunction)
• การรักษาสมดุล(Homeostaticfunction)
•การหลั่งฮอร์โมน
(Endocrine (hormonal) secretory function)
• การสังเคราะห์ฮอร์โมน
(Endocrine (hormonal) metabolic function)
ไต (Kidney)
• มีอยู่2ข้าง
• รูปร่างคล้ายเมล็ดถั่ว
• วางตัวอยู่ด้านหลังของเยื่อบุช่องท้อง (Retroperitoneum) เหนือเอวน้อย
• อย่รูะหว่างกระดูกสันหลังระดับT12-L3(ไตซ้ายอยู่สูงกว่า
ไตขวาเล็กน้อย )
โครงสร้างที่ห่อหุ้มไต
ผิวนอกของไตถูกคลุมาด้วยเนื้อเยื่อ 3 ชั้น คือ
Renalcapsule
Perinephric(Perirenal)fat
Renalfascia
Renal Cortex
• มีสีน้ำตาลแดง
• มีส่วนแทรกเข้าไปใน pyramid เรียกrenal columm
• ประกอบด้วยRenal corpuscles (Glomerulusและ Bowman’s Capsule)
• พบท่อหน่วยไตส่วนต้น
(renal tubule) และ
Renal medulla
ยอดแหลมของ pyramid เรียก renal papilla เป็นท่อเปิดของpapillary duct
ประกอบด้วยส่วน henle’s loop และ collecting duct
พบ renal pyramid 6-12 อัน
1.2 Glomerulus
ประกอบด้วย
1.2.1 Glomerular capillary
ประกอบด้วย endothelial cells บุอยู่ภายในของผนังหลอดเลือดฝอยที่มีรูขนาด 10-100 นาโนเมตร
1.2.2 Podocytes
Podocytes คอื modified epithelial cells ของ visceral layer
-พบfiltrationslitกว้าง20-40นาโนเมตรและมีเนื้อเยื่อกั้นเรียก slit diaphragm
1.2.3. Mesangial cells
Mesangialcellsพบอย่รูะหว่างcapillaryดังนั้นจึงเปรียบเสมือนแกน ของ glomerulus โดยเชื่อมเส้นเลือดฝอยให้รวมเป็นกลุ่ม
Nephrons
ชนิดของ nephrons
Cortical nephron มี renal corpuscle อยู่ที่ cortex , Henle’s loop ยื่นมาถึง medulla พบประมาณ 85%
Juxtamedullary nephron มี renal corpuscle ออยู่ที่ corticomedullary junction,Henle’s lo ยื่นมาถึง medulla พบประมาณ 15%
ส่วนประกอบของ Nephrons
ทำหน้าที่ในการสร้างน้ำปัสสาวะ และส่งผ่านเข้ากรวยไต ประกอบด้วย 2 ส่วน คอื
Renal corpuscles
1.1 Bowman’s capsule
Bowman’s capsule ประกอบด้วยผนัง 2 ช้ัน คือ
1.Parietallayerจะต่อเนื่องไปกบั proximaltublue
2.Viscerallayerมีเซลล์พิเศษช่ือ podocyte
Renal tubules
ประกอบด้วย
2.1 หลอดไตส่วนต้น (Proximal convoluted tubule : PCT)
• เป็นหลอดไตส่วนแรกที่ต่อออกจาก parietal layer of bowman’s capsule เป็นท่อขดไปมา
2.2ห่วงหลอดไต(LoopofHenle:ท่อขาลง,ท่อขาขึ้น
อย่ในเนื้อไต ประกอบด้วย
ท่อตัวยูขาลง (descending limb)
ท่อตัวยูขาขึ้น (ascending limb)
หน้าที่
สามารถดูดซึมโซเดียมอิออน
โพแทสเซี่ยมและคลอไรด์อิออนกลับ โดยท่ัวไปของเหลวที่อยู่ในส่วนนี้จะเป็น ของเหลวที่มีความเข้มข้นมากที่สุดใน หลอดไต
2.3 หลอดไตส่วนปลาย (Distal convoluted tubule : DCT)
• เป็นท่อน้ำปีสสาวะไหลไปยังท่อไตรวม (Collecting tubule) และส่งออกไปยงั Calyx ของไต
หน้าที่
สามารถดูดซึมน้ากลับได้
ประมาณ 10 เปอร์เซ็นต์ และมีการดูดซึม โซเดียมอิออนและคลอไรด์อิออนได้บ้าง รวมท้ังสามารถหล่ังหรือขับสารต่าง ๆ กลับเข้าสู่ท่อไตได้ เช่น แอมโมเนียมอิออน ไฮโดรเจนออิอนและโพแตสเซี่ยมออิอน
หน้าที่ สามารถดูดซึมน้ำกลับได้ประมาณ 10 เปอร์เซ็นต์ และมีการดูดซึมโซเดียมอิออนและคลอไรด์อิออนได้บ้าง
หน้าที่
‘ดูดซึมน้ำกลับนากน้ำเลือดที่กรองที่ผ่านจากโกลเมอรูลัส และสารอื่น
‘สามารถดูดกลับ กรดอะมิโน น้ำตาล กลูโคส โดยกลูโคสทั้งหมดถูกดูดกลับที่ proximal tubule
กระเพาะปัสสาวะ (Urinary bladder)
•เป็นอวัยวะที่อยู่บริเวณช่องท้องน้อย (Pelvic cavity) หลังรอยต่อของกระดูกหัวหน่าว (Symphysis pubis)
•ทาหน้าที่กักเก็บน้ำปัสสาวะ
ท่อปัสสาวะชาย (Male Urethra)
ท่อปัสสาวะเพศหญิง (Female urethra)
➢ยาว4ซม.ตั้งอยู่หลัง symphysispubisและติดกับผนังด้านหน้าของช่องคลอด(vagina)
แบ่ง ออกเป็น 3 ส่วน คือ
Membranous urethra
Penile urethra
Prostatic urethra
หลอดไตรวม (Collecting duct)
-เป็นท่อมีขนาดใหญ่มีส่วนปลายของ หลอดไต ส่วนปลาย (distal convoluted tubules) หลายๆ ท่อมาเปิดเข้า
หน้าที่ ทำให้น้ำปัสสาวะเข้มข้นภายใต้การควบคุม
ของ Antidiuretic hormone (ADH)
เส้นเลือดที่มาไต (Blood supply)
เป็นrenalarteryทั้งข้างซ้ายและขวาที่แตกแขนงมาจากabdominalaorta
เส้นประสาทท่ีมาไต (Nerve supply)
Renal sympathetic plexus.
Sympathetic fibers from
T10-L2 (hypogastric plexus)
Parasympathetic fibers
from S2-4 (pelvic splanchnic nerve)
หลอดไต (Ureters)
• เป็นท่อต่อจาก renal pelvis
•ทอดตัวลงมาตามกล้ามเนื้อ psoasmajor
• ยาวประมาณ 10-12 นิ้ว
• เปิดสู่กระเพาะปัสสาวะทางด้านข้าง
• ทำหน้าท่ีนำปัสสาวะจากกรวยไตไปเก็บในกระเพาะปัสสาวะ
การทางานของหน่วยไต (Function of Nephron)
การกรอง (Filtration)
การดูดกลบั (Reabsorption)
การหลั่ง(Secretion)
การขับถ่าย (Excretion)
ลำดับการทางานของหน่วยไต
การควบคุมการทางานของไต (Renal autoregulation)
Macula densa cells (Na+ sensor)
Juxtaglomerular cells (Renin secretion)
Afferent arteriole
Renal blood flow
GFR
Tubular flow
