Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ความรู้พื้นฐานทางกฎหมาย, กฎหมาย, นายคทายุทธ์ นวลหนู ชั้น ม 4/16 เลขที่ 4…

- - - - :red_flag:ความแตกต่างระหว่างกฎหมายกับศาสนา กฎหมายกับศาสนา คือ ในทางกฎหมายนั้นถ้าผู้ใดฝ่าฝืนก็จะมีสภาพบังคับ(Sanction)เกิดขึ้นทันที เช่นสภาพบังคับทางอาญา มีโทษ ประหารชีวิต จำคุก กักขัง ริบทรัพย์สิน และปรับ หรือสภาพบังคับทางแพ่ง ต้องชดใช้ค่าสินไหมทดแทน ส่วนทางด้านศาสนาสภาพบังคับหรือผลที่ตามมานั้นอยู่ที่ชาติหน้าหรือภายภาคหน้าไม่ได้เกิดทันทีเหมือนกฎมาย
      - :red_flag:ความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายกับศาสนา กฎหมายและศาสนามีความสัมพันธ์ต่อกันดังนี้ คือ
        กฎหมายและศาสนาต่างมีอิทธิพลต่อกันและกัน กล่าวคือ ถ้ากฎหมายมีข้อบังคับที่ดีย่อมเป็นการส่งเสริมศาสนาไปด้วยในตัว ส่วนศาสนาที่ดีย่อมทำให้รัฐออกกฎหมายที่ดีได้คือ กฎหมายต้องมาจากธรรม ต้องชอบธรรมและเพื่อธรรม พลเมืองที่นับถือศาสนาอย่างเคร่งครัดย่อมจะเป็นผู้มีความประพฤติเรียบร้อยและยอมตนปฏิบัติตามกฎหมายของรัฐโดยไม่คิดหลีกเลี่ยง
      - :red_flag:ความคล้ายคลึงระหว่างกฎหมายกับศาสนากฎหมายกับศาสนานั้นมีความคล้ายคลึง คือ ทั้งศาสนาและกฎหมายต่างก็กำหนดความประพฤติของมนุษย์เหมือนกันถ้าผู้ใดฝ่าฝืนก็จะกลายเป็นคนชั่วหรือได้รับผลร้ายตามมา
      - :red_flag: กฎหมายและศาสนาย่อมคำนึงถึงซึ่งกันและกัน กล่าวคือ กฎหมายก็ต้องคุ้มครองศาสนา เช่น การให้หลักประกันเสรีภาพในการนับถือศาสนาและเสรีภาพในการปฏิบัติพิธีกรรมตามความเชื่อของตน ส่วนศาสนาก็ต้องคำนึงถึงกฎหมาย และสั่งสอนให้บุคคลปฏิบัติตามกฎหมายเช่นเดียวกัน ศาสนาย่อมกำหนดข้อห้ามจิตใจของมนุษย์ เช่น ห้ามไม่ให้มนุษย์คิดร้ายต่อผู้อื่น สอนให้คนทำความดีคือปฏิบัติตามกฎหมาย
    - - :red_flag:ความคล้ายคลึงระหว่างกฎหมายกับจารีตประเพณี
        กฎหมายและจารีตประเพณีต่างเป็นข้อบังคับกำหนดความประพฤติภายนอกของมนุษย์ให้เป็นแบบเดียวกันและอยู่ร่วมกันด้วยดี
    - - :star:ความแตกต่างระหว่างกฎหมายกับศีลธรรม
        
        :red_flag:กฎหมายกำหนดความประพฤติภายนอกของมนุษย์ที่แสดงออกมาให้เห็น แต่ศีลธรรมเป็นเพียงแต่คิดในทางไม่ชอบก็ผิดศีลธรรมแล้ว
        
        :red_flag:ข้อบังคับของกฎหมายกำหนดเป็นลายลักษณ์อักษรเป็นส่วนใหญ่ ส่วนศีลธรรมนั้นไม่ได้มีการกำหนดเป็นลายลักษณ์อักษรแต่อย่างใด
        
        :red_flag:กฎหมายเป็นข้อบังคับของรัฐ แต่ศีลธรรมเป็นความรู้สึกที่เกิดจากจิตใจของมนุษย์แต่ละคน
        
        :red_flag:กฎหมายนั้นถ้าผู้ใดฝ่าฝืนจะได้รับโทษ แต่ศีลธรรมนั้นผู้ที่มีความรู้สึกนึกคิดของคนๆนั้นไปโดยเฉพาะเป็นแต่เพียงกระทบจิตใจมากน้อยเพียงใดเท่านั้น
      - :star:ความเกี่ยวพันระหว่างกฎหมายกับศีลธรรม
        
        :red_flag:ศีลธรรมกับกฎหมายมีอิทธิพลต่อกันมาก เช่น การที่มีศีลธรรมสูงเป็นที่เชื่อได้ว่าไม่เคยฝ่าฝืนกฎหมายแต่อย่างใด ในทางกลับกันคนที่ไม่มีศีลธรรมกฎหมายก็จะช่วยยกฐานะให้คนๆนั้นมีศีลธรรมดีขึ้น เช่น การลักเล็กขโมยน้อยกฎหมายก็ให้ติดคุกเมื่อออกมาแล้วมีศีลธรรมสูงไม่กล้าลักขโมยอีต่อไป
        
        :red_flag:ศีลธรรมกับกฎหมายอาจเป็นศัตรูกันได้ เช่น กฎหมายอาจบังคับให้มนุษย์งดเว้นกระทำการซึ่งศีลธรรมบังคับให้กระทำเช่น การเบิกความเท็จต่อศาลซึ่งกฎหมายลงโทษแต่ความจริงแล้วการกระทำนั้นกระทำลงไปเพื่อช่วยเหลือผู้มีอุปการะคุณต่อตน
      - :star:ความคล้ายคลึงระหว่างกฎหมายกับศีลธรรม กฎหมายกับศีลธรรมจึงมีความคล้ายคลึงกันในข้อที่ว่า ต่างกำหนดข้อบังคับแห่งความประพฤติด้วยกันคือมีจิตใจหรือความรู้สึกที่จะกระทำการหรือไม่กระทำการใดๆเหมือนๆกัน
- - - - :star:ใช้เนื้อหาของกฎหมายเป็นหลักเกณฑ์การแบ่ง แบ่งกฎหมายออกเป็น 2 ประเภท คือ
        
        :red_flag:กฎหมายไม่เป็นลายลักษณ์อักษร ได้แก่ จารีตประเพณีต่าง ๆ ที่นำมาเป็นหลักในการพิจารณาตัดสินคดีความ ดังได้กล่าวมาแล้วในเรื่องที่มาของกฎหมาย ซึ่งในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทยก็มีบทบัญญัติไว้ในมาตรา 4 วรรค 2 ว่า “เมื่อไม่มีบทกฎหมายใดที่จะยกมาปรับแก้คดีได้ ท่านให้วินิจฉัยคดีนั้นตามคลองจารีตประเพณีแห่งท้องถิ่น”
        
        :red_flag: กฎหมายลายลักษณ์อักษร ได้แก่ ตัวบทกฎหมายต่าง ๆ ที่บัญญัติขึ้นเป็นลายลักษณ์อักษร โดยองค์กรที่มีอำนาจตามกระบวนการนิติบัญญัติ เช่น รัฐธรรมนูญ ประมวลกฎหมายอาญา ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ พระราชบัญญัติต่าง ๆ ฯลฯ เป็นต้น
      - :star:ใช้สภาพบังคับกฎหมายเป็นหลักในการแบ่ง แบ่งกฎหมายออกเป็น 2 ประเภท คือ
        
        :red_flag:กฎหมายที่มีสภาพบังคับทางอาญา ได้แก่ กฎหมายต่าง ๆ ที่มีโทษตามบัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญา เช่น ประมวลกฎหมายอาญา พระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พระราชบัญญัติรับราชการทหาร ฯลฯ เป็นต้น
        
        :red_flag:กฎหมายที่มีสภาพบังคับทางแพ่ง สภาพบังคับทางแพ่งมิได้มีบัญญัติไว้ชัดเจนเหมือนสภาพบังคับทางอาญา แต่ก็อาจสังเกตได้จากประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ เช่น การบังคับชำระหนี้ การชดใช้ค่าเสียหาย หรืออาจสังเกตได้อย่างง่าย ๆ คือ กฎหมายใดที่ไม่มีบทบัญญัติกำหนดโทษทางอาญา ก็ย่อมเป็นกฎหมายที่มีสภาพบังคับทางแพ่ง
      - :star:ใช้บทบาทของกฎหมายเป็นหลักเกณฑ์ในการแบ่ง แบ่งกฎหมายออกเป็น 2 ประเภท คือ
        
        :red_flag:กฎหมายสารบัญญัติ ได้แก่ กฎหมายที่กล่าวถึงการกระทำต่าง ๆ ที่เป็นองค์ประกอบของความผิดโดยทั่วไปแล้วกฎหมายส่วนใหญ่ จะเป็นกฎหมายสารบัญญัติ
        
        :red_flag:กฎหมายวิธีสบัญญัติ ได้แก่ กฎหมายที่กล่าวถึงวิธีการที่จะนำกฎหมายสารบัญญัติไปใช้ว่าเมื่อมีการทำผิดบทบัญญัติกฎหมาย จะฟ้องร้องอย่างไร จะพิจารณาตัดสินอย่างไร พูดให้เข้าใจง่าย ๆ กฎหมายวิธีสบัญญัติก็คือ กฎหมายที่กล่าวถึงวิธีการเอาตัวผู้กระทำผิดไปรับสภาพบังคับนั่นเอง เช่น ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา กฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง กฎหมายวิธีพิจารณาความในศาลแขวง กฎหมายวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว เป็นต้น
      - :star:ใช้ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับประชาชนเป็นหลักเกณฑ์ในการแบ่ง แบ่งกฎหมายออกเป็น 2 ประเภท คือ
        
        :red_flag:กฎหมายเอกชน ได้แก่ กฎหมายที่บัญญัติถึงความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนด้วยกัน โดยที่รัฐไม่เข้ามาเกี่ยวข้อง เช่น ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ พระราชบัญญัติบริษัทมหาชน จำกัด เป็นต้น
        
        :red_flag:กฎหมายมหาชน ได้แก่ กฎหมายที่บัญญัติถึงความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับประชาชน ในฐานะที่รัฐเป็นผู้ปกครอง จึงต้องมีอำนาจบังคับให้ประชาชนปฏิบัติตามกฎหมาย เพื่อให้เกิดความเป็นระเบียบเรียบร้อยและสงบสุข เช่น รัฐธรรมนูญ ประมวลกฎหมายอาญา พระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พระราชบัญญัติป้องกัน การค้ากำไรเกินควร หรือประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความต่าง ๆ เป็นต้น
    - - :red_flag:กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล ได้แก่ บทบัญญัติที่ว่าด้วยความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลรัฐหนึ่งกับอีกรัฐหนึ่ง เมื่อเกิดความขัดแย้ง ข้อพิพาทขึ้น จะมีหลักเกณฑ์วิธีการพิจารณาตัดสินคดีความอย่างไร เพื่อไม่ให้เกิดความได้เปรียบเสียเปรียบกัน เช่น ประเทศไทยเรามี พระราชบัญญัติว่าด้วยการขัดกับแห่งกฎหมาย ซึ่งใช้บังคับกับบุคคลที่อยู่ในประเทศไทยกับบุคคลที่อยู่ในประเทศอื่น ๆ
      - :red_flag:กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีอาญา ได้แก่ สนธิสัญญา หรือข้อตกลงเกี่ยวกับการกระทำความผิดทางอาญาซึ่งประเทศหนึ่งยินยอมหรือรับรองให้ศาลของอีกประเทศหนึ่ง มีอำนาจพิจารณาตัดสินคดีและลงโทษบุคคลประเทศของตนที่ไปกระทำความผิดในประเทศนั้นได้ เช่น คนไทยไปเที่ยวสหรัฐอเมริกาแล้วกระทำความผิด ศาลสหรัฐอเมริกาก็พิจารณาตัดสินลงโทษได้ หรือบุคคลประเทศหนึ่งกระทำความผิดแล้วหนีไปอีกประเทศหนึ่ง เป็นการยากลำบากที่จะนำตัวมาลงโทษได้ จึงมีการทำสนธิสัญญาว่าด้วยการส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดน เพื่อให้ประเทศที่ผู้กระทำความผิดหนีเข้าไปจับตัวส่งกลับมาลงโทษ ซึ่งถือว่าเป็นการร่วมมือกันปราบปรามอาชญากรรม ปัจจุบันนี้ประเทศไทยทำสนธิสัญญาส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนกลับ อังกฤษ สหรัฐอเมริกา เบลเยี่ยม และอิตาลี ฯลฯ เป็นต้น
      - :red_flag:กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีเมือง ได้แก่ กฎเกณฑ์ ข้อบังคับที่ว่าด้วยความสัมพันธ์ระหว่างรัฐต่อรัฐที่จะปฏิบัติต่อกัน เมื่อมีความขัดแย้งหรือเกิดข้อพิพาทขึ้น เช่น กฎบัตรสหประชาชาติ หรือได้แก่ สนธิสัญญา หรือเกิดจากข้อตกลงทั่วไป ระหว่างรัฐหนึ่งกับรัฐหนึ่งหรือหลายรัฐที่เป็นคู่ประเทศภาคี ซึ่งให้สัตยาบันร่วมกันแล้วก็ใช้บังคับได้ เช่น สนธิสัญญาไปรษณีย์สากล เป็นต้น
- - - - :star:โทษทางอาญา
        
        :red_flag:กักขัง คือนำตัวไปขังไว้ ณ ที่อื่น ที่ไม่ใช่เรือนจำ เช่น นำไปขังไว้ที่สถานีตำรวจ
        
        :red_flag:ปรับ คือ นำค่าปรับซึ่งเป็นเงินไปชำระให้แก่เจ้าพนักงาน
        
        :red_flag:จำคุก คือ นำตัวไปขังไว้ที่เรือนจำ
        
        :red_flag: ริบทรัพย์สิน คือ ริบเอาทรัพย์สินนั้นเป็นของหลวง เช่น ปืนเถื่อน ให้ริบ ฯลฯ
        
        :red_flag:ประหารชีวิต คือ นำตัวไปยิงด้วยปืนให้ตาย
      - :star:บุคคลจะต้องรับผิดในทางอาญาและได้รับโทษทางอาญาเมื่อ
        
        :red_flag:กระทำโดยไม่เจตนา แต่ต้องเป็นกรณีที่กฎหมายบัญญัติไว้ โดยแจ้งชัดให้รับผิดแม้กระทำโดยไม่เจตนากระทำโดยไม่เจตนา คือ ผู้กระทำไม่ได้ประสงค์ต่อผล หรือไม่อาจเล็งเห็นผลของการกระทำนั้นได้ เช่น เราผลักเพื่อนเพียงจะหยอกล้อเท่านั้น แต่บังเอิญเพื่อนล้มลงไป ศีรษะฟาดขอบถนนถึงแก่ความตาย เป็นต้น
        
        :red_flag:กระทำโดยประมาท แต่ต้องเป็นกรณีที่กฎหมายบัญญัติให้ต้องรับผิดเมื่อได้กระทำโดยประมาทการกระทำโดยประมาท คือ การกระทำความผิดมิใช่โดยเจตนา แต่กระทำโดยปราศจากความระมัดระวัง ซึ่งบุคคลในภาวะเช่นนั้นจะต้องมีตามวิสัยและพฤติการณ์ และผู้กระทำอาจใช้ความระมัดระวังเช่นว่านี้ได้ แต่หาได้ใช้ให้เพียงพอไม่
        
        :red_flag:กระทำโดยเจตนา คือ การกระทำโดยรู้สำนึกในการที่กระทำและในขณะเดียวกันผู้กระทำประสงค์ต่อผลหรือย่อมเล็งเห็นผลของการกระทำนั้น
      - :star:ลักษณะสำคัญของกฎหมายอาญา
        
        :red_flag:เป็นกฎหมายที่ไม่มีผลย้อนหลัง เป็นโทษไม่ได้แต่เป็นคุณได้ ถ้าหากในขณะที่มีการกระทำสิ่งใดยังไม่มีกฎหมายบัญญัติว่าเป็นความผิด แม้ต่อมาภายหลังจะมีกฎหมายบัญญัติว่าการกระทำอย่างเดียวกันนั้นเป็นความผิด ก็จะนำกฎหมายใหม่ใช้กับผู้กระทำผิดคนแรกไม่ได้
        
        :red_flag:เป็นกฎหมายที่กำหนดเป็นความผิดชัดแจ้ง ในขณะกระทำความผิดต้องมีกฎหมายบัญญัติไว้แล้วอย่างชัดแจ้งว่าการกระทำนั้นเป็นความผิด เจ้าหน้าที่ผู้ใช้กฎหมายจะสร้างกฎหมายใหม่ขึ้นมาใช้บังคับแก่ประชาชนคนใดคนหนึ่งโดยเฉพาะไม่ได้ เช่น กฎหมายบัญญัติว่า “การลักทรัพย์เป็นความผิด” ดังนั้น ผู้ใดลักทรัพย์ก็ย่อมมีความผิดเช่นเดียวกัน
      - :star:เหตุยกเว้นโทษทางอาญา การกระทำความผิดอาญาที่ผู้กระทำไม่ต้องรับโทษถ้ามีเหตุอันจะอ้างได้ตามกฎหมาย
        
        :red_flag:การกระทำความผิดเพราะความบกพร่องทางจิต
        
        :red_flag:การกระทำความผิดเพราะความมึนเมา
        
        :red_flag:**การกระทำความผิดด้วยความจำเป็น
        
        :red_flag:การกระทำตามคำสั่งของเจ้าพนักงาน
        
        :red_flag:สามีภริยากระทำความผิดต่อกันในความผิดเกี่ยวกับทรัพย์บางฐาน
        
        :red_flag:เด็กอายุไม่เกิน 14 ปีกระทำความผิด
        
        :red_flag:เด็กและเยาวชนกระทำความผิด
      - :lock: ความผิดทางอาญา คือ การกระทำที่มีผลกระทบกระเทือนต่อสังคมหรือคนส่วนใหญ่ของประเทศ เมื่อบุคคลใดกระทำความผิดทางอาญา จะต้องได้รับโทษตามกฎหมายมากน้อยเพียงใดนั้นขึ้นอยู่กับความร้ายแรงของการกระทำความผิด
        
        :star:แบ่งการกระทำความผิดอาญาออกเป็น 2 ลักษณะ คือ
        
        :red_flag:ความผิดต่อแผ่นดิน หมายถึง ความผิดในทางอาญา ซึ่งนอกจากเรื่องนั้นจะมีผลต่อตัวผู้รับผลร้ายแล้ว ยังมีผลกระทบที่เสียหายต่อสังคมอีกด้วย และรัฐจำเป็นต้องป้องกันสังคมเอาไว้ด้วยการยื่นมือเข้ามาเป็นผู้เสียหายเองดังนั้นแม้ผู้รับผลร้ายจากการกระทำโดยตรงจะไม่ติดใจเอาความ แต่ก็ยังต้องเข้าไปดำเนินคดีฟ้องร้องเอาตัวผู้กระทำผิดมาลงโทษให้ได้
        
        :red_flag:ความผิดอันยอมความกันได้ หมายถึง ความผิดในทางอาญาซึ่งไม่ได้มีผลร้ายกระทบต่อสังคมโดยตรง หากตัวผู้รับผลร้ายไม่ติดใจเอาความแล้ว รัฐก็ไม่อาจยื่นมือเข้าไปดำเนินคดีกับผู้กระทำความผิดได้ และถึงแม้จะดำเนินคดีไปแล้ว เมื่อตัวผู้เสียหายพอใจยุติคดีเพียงใดก็ย่อมทำได้ด้วยการถอนคำร้องทุกข์ ถอนฟ้อง หรือยอมความ เช่น ความผิดฐานหมิ่นประมาท ความผิดเกี่ยวกับเสรีภาพ เป็นต้น
- - - - :red_flag: การได้สิทธิโดยกฎหมาย คือ การได้มาตามบทบัญญัติของกฎหมาย เช่น การโอนกรรมสิทธิ์
        ทรัพย์สินของกระทรวง ทบวง กรม ต่าง ๆ ที่กฎหมายปรับปรุง
      - :red_flag:การได้สิทธิมาโดยนิติกรรมและสัญญาเป็นการได้สิทธิตามข้อตกลง หรือการทำสัญญาเช่นสิทธิในการรับทรัพย์สินเป็นมรดกตกทอดตามพินัยกรรม สิทธิ ในทรัพย์สินตามสัญญาซื้อขาย สิทธิในผลประโยชนจากทรัพย์สินที่เช่าตามที่ก าหนดไว้ในสัญญาเช่าทรัพย์ เป็นต้น
    - - :red_flag:จะต้องเป็นการกระทำด้วยความสมัครใจ กล่าวคือ เมื่อมีการแสดงเจตนากระท ำแล้ว การกระทำ
        นั้นต้องกระทำด้วยความสมัครใจอีกด้วย
      - :red_flag: ต้องมีการแสดงเจตนาของบุคคล หมายความว่า บุคคลนั้นกระท าสิ่งใดลงไปเพื่อต้องการผลอย่างใดอย่างหนึ่งทางกฎหมาย หรือมีความประสงค์ที่จะก่อความสัมพันธ์ขึ้นตามกฎหมาย เช่น การทำสัญญาเป็น
        ต้น
      - :red_flag:ต้องเป็นการกระทำที่ชอบด้วยกฎหมาย ผลของนิติกรรมนั้นกฎหมายยอมรับในการคุ้มครองและบังคับบัญชาให้เกิดผลตามทีเจตนากระทำ ฉะนั้นการกระทำดังกล่าว จึงจะต้องเป็นการกระทำที่ชอบด้วย
        กฎหมาย
- - - - :red_flag:เจ้าพนักงาน เป็นผู้ใช้กฎหมายทั้งในทางแพ่งและทางอาญา รวมทั้งระเบียบวินัยทางปกครอง เจ้าพนักงานจึงเป็นผู้ตีความกฎหมายนั้นได้ การตีความของเจ้าพนักงานบางกรณีถือว่าเป็นที่สุด ไม่มีการอุทธรณ์ต่อไป เว้นแต่คู่กรณีจะเห็นว่าการตีความนั้นไม่ชอบด้วยกฎหมาย ก็อาจฟ้องร้องขอให้ศาลวินิจฉัยชี้ขาดให้เป็นเด็ดขาดต่อไป
      - :red_flag:นักนิติศาสตร์ คือ ผู้ศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับวิชากฎหมาย เขียนคําอธิบายบทบัญญัติของกฎหมายต่างๆ พร้อมทั้งให้ความเห็นหรือตีความบทกฎหมายนั้นๆ เพื่อความถูกต้องและให้ความยุติธรรมมากที่สุด ความเห็นของนักนิติศาสตร์ที่มีชื่อเสียง โดยเฉพาะในต่างประเทศจะมีอิทธิพลเหนือคําพิพากษาของศาลเป็นอันมาก เพราะผู้พิพากษาจะให้การยอมรับและนําการวินิจฉัยตีความของนักนิติศาสตร์เหล่านี้ไปใช้เป็นหลักในคําพิพากษาด้วย
      - :red_flag:ประชาชน เมื่อประชาชนใช้กฎหมาย ก็ย่อมต้องตีความกฎหมายเพื่อประโยชน์ของตนเอง ตัวอย่างเช่น ในการทำนิติกรรมสัญญาระหว่างกัน เพื่อให้คู่สัญญารู้ว่าตนมีสิทธิและหน้าที่ระหว่างกันอย่างไร หรืออาจมีข้อสงสัยในความหมายของกฎหมาย คู่สัญญาอาจปรึกษาผู้รู้กฎหมายหรือทนายความได้
      - :red_flag:ผู้พิพากษา ทําหน้าที่พิจารณาพิพากษาคดี ผู้พิพากษาจึงเป็นผู้ตีความกฎหมาย การตีความโดยศาลเป็นการตีความที่มีนํ้าหนักมากกว่าการตีความด้วยวิธีอื่น เพราะเมื่อมีคําพิพากษาถึงที่สุดแล้ว ต้องบังคับคดีไปตามที่ตัดสินนั้น
    - - :red_flag:การตีความกฎหมายโดยอาศัยหลักวิชาการ วิธีการนี้ให้ตีความกฎหมายตามตัวอักษรก่อน และถ้าได้ตีความตามตัวอักษรแล้วยังมีข้อถกเถียงในเรื่องความหมายที่แท้จริงของบทกฎหมายนั้นอยู่ ให้ตีความตามความมุ่งหมายแห่งบทบัญญัติต่อไปอีกชั้นหนึ่ง จะเห็นได้จากประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 4 วรรค 1 ซึ่งบัญญัติไว้ว่า “กฎหมายนั้นต้องใช้ในบรรดากรณีซึ่งต้องด้วยบทบัญญัติใดๆ แห่งกฎหมายตามตัวอักษรหรือตามความมุ่งหมายของบทบัญญัตินั้นๆ”
        
        :red_flag:การตีความตามหลักวิชาการนี้ มีหลักเกณฑ์ในการตีความ 2 ประการคือ
        
        :red_flag:การตีความตามตัวอักษร เป็นการตีความตามถ้อยคําสํานวนในตัวบทกฎหมาย บทกฎหมายใดมีข้อความชัดเจนอยู่แล้วก็ไม่จําเป็นต้องนำไปตีความอีก
        
        :red_flag:การตีความตามเจตนารมณ์ เป็นการหยั่งทราบความหมายของถ้อยคําในบท กฎหมายจากเจตนารมณ์หรือความมุ่งหมายนั้นๆ การตีความตามเจตนารมณ์หรือความมุ่งหมายแล้วพยายามเลือกเฟ้นถ้อยคํามาใช้ ก็เพื่อให้เป็นไปตามเจตนารมณ์หรือความมุ่งหมายดังกล่าว โดยเหตุนี้ เมื่อเราสามารถหยั่งทราบเจตนารมณ์หรือความมุ่งหมายได้ เราก็สามารถทราบความหมายของถ้อยคําที่เขียนไว้ในกฎหมายนั้นได้ การตีความตามเจตนารมณ์นี้สําคัญมาก เพราะกฎหมายต่างๆ มีความมุ่งหมายหรือเจตนารมณ์ไม่เหมือนกัน
      - :red_flag:การตีความกฎหมายโดยบัญญัติกฎหมายขึ้นใหม่ กรณีนี้เป็นกรณีที่ผู้บัญญัติกฎหมายหรือรัฐได้บัญญัติกฎหมายขึ้นมาใหม่อีกฉบับหนึ่งเพื่อตีความ อธิบาย หรือกําหนดความหมายที่แน่นอนของถ้อยคําบางคําในกฎหมายที่บัญญัติขึ้นมาก่อนหน้านี้ ซึ่งมีข้อความหรือถ้อยคําบางคําที่น่าเคลือบคลุมสงสัย หรืออาจแปลความหมายผิดไปจากเจตนารมณ์ของผู้บัญญัติกฎหมายเพื่อให้มีความหมายที่กระจ่างชัดขึ้น กฎหมายที่ออกมาเพื่อวัตถุประสงค์ในการตีความหมายเช่นนี้มักบัญญัติให้มีผลย้อนหลังไปจนกระทั่งวันเริ่มใช้บังคับกฎหมายฉบับแรกด้วย เพื่อตัดปัญหาความยุ่งยากและเพื่อมิให้เกิดความลักลั่นกัน