Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลสตรีตั้งครรภ์ที่มีความผิดปกติของรกน้ำคร่ำ และความผิดปกติของทารกใน…

- - - - การเกิดครรภ์แฝดน้ํา พบประมาณร้อยละ 1 ของการตั้งครรภ์
    - - ความสมดุลของปริมาณน้ำคร่ำในครรภ์มารดา สัมพันธ์กับปริมาณของเหลวที่เข้าและออกจากถุงน้ำาคร่ำ ซึ่งจะแตกต่างกันตามอายุครรภ์ ในช่วงหลังของการตั้งครรภ์มักจะสัมพันธ์กับปริมาณปัสสาวะของทารก การสร้างของเหลวจากปอด การกลืน และการดูดซึมผ่านทางเนื้อเยื่อของทารก ในช่วงครึ่งหลังของการตั้งครรภ์ น้ำคร่ำจะมาจากปัสสาวะร้อยละ 30 ของน้ำหนักตัว จาการกลืน ร้อยละ 20-25 และสร้างจากปอด ร้อยละ 10
    - - ารตั้งครรภ์ที่มีน้ำคร่ำมากผิดปกติ เกินเปอร์เซ็นไทล์ที่ 95 หรือ 97.5 ของแต่ละอายุครรภ์ โดยมีปริมาณน้ําคร่ํามากกว่ากว่า 2,000 มล.
    - - ด้านมารดา
        
        มารดาเป็นโรคเบาหวานระหว่างตั้งครรภ์ การตั้งครรภ์แฝด
      - ด้านทารก
        
        ซึ่งมีความสัมพันธ์กับการกลืนของทารก ความผิดปกติของระบบประสาท การอุดกั้นของระบบทางเดินอาหาร ความพิการของทารกในครรภ์
      - ไม่ทราบสาเหตุ
        
        พบได้บ่อยที่สุดถึงร้อยละ 60 ซึ่งวินิจฉัยไม่พบความผิดปกติของมารดาและทารกในครรภ์ จะพบความรุนแรงของภาวะครรภ์แฝดน้ําได้เล็กน้อยถึงปานกลาง
    - - ภาวะน้ำคร่ำมากอย่างเฉียบพลัน (Acute hydramnios)
      - ภาวะน้ำคร่ำมากเรื้อรัง (chronic hydramnios)
    - - ผลต่อมารดา
        
        อาจเกิดการคลอดก่อนกําหนด
        
        ช็อคจากความดันในช่องท้องลดลงอย่างรวดเร็ว
        
        ระยะตั้งครรภ์ เกิดความไม่สุขสบายจากการกดทับของมดลูกที่มีขนาดใหญ่ เช่น อึดอัด หายใจลําบาก ท้องอืด เนื่องจากมีการขยายตัวของมดลูกมากเกินไป
        
        ตกเลือดหลังคลอด
        
        ติดเชื้อหลังคลอด
      - ผลต่อทารก
        
        เกิดภาวะ fetal distress จากการเกิดสายสะดือย้อย (prolapsed umbilical cord)
        
        ทารกอยู่ท่าผิดปกติและไม่คงที่ เนื่องจากมีปริมาณน้ําคร่ํามาก ทารกจึงหมุนเปลี่ยนท่าไปมาได้ง่าย
        
        เสี่ยงต่อการเกิดภาวะพิการ และการคลอดก่อนกําหนด
    - - มีอาการบวมบริเวณเท้า ขา และปากช่องคลอด
      - น้ําหนักตัวเพิ่มขึ้น
      - แน่นอึดอัด หายใจลําบาก เจ็บชายโครง
    - - การซักประวัติอาการ และอาการแสดงการเกิดภาวะครรภ์แฝดน้ํา
      - การตรวจร่างกาย
        
        ฟังเสียง FHS ไม่ได้ยินหรือได้ยินไม่ชัดเจน
        
        ฟังเสียง FHS ไม่ได้ยินหรือได้ยินไม่ชัดเจน
        
        คลําหาส่วนต่างๆของทารกได้ลําบาก เมื่อเคาะบริเวณท้องพบมีคลื่นน้ํากระทบมือ (fluid thrill)
        
        หน้าท้องขยายใหญ่ มดลูกมีรูปร่างกลมมากกว่ารูปร่างไข่
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        ชนิดรุนแรงปานกลาง (moderate)คือ วัด AFIได้>32 เซ็นติเมตร
        
        ชนิดรุนแรงมาก (severe) คือ วัด AFIได้ > 44 เซ็นติเมตรขึ้นไป
        
        ชนิดรุนแรงน้อย (mild) คือ วัด AFIได้ > 24 เซ็นติเมตร
    - - ให้ยาขับปัสสาวะหากพบมีภาวะบวม
      - การเจาะถุงน้ําในระยะคลอด
      - รับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง
      - การผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องในรายที่มีส่วนนําและท่าของทารกที่ผิดปกติ
      - การรักษาด้วยยา prostaglandin synthetase inhibitors โดยใช้ในรายที่อายุครรภ์น้อยกว่า 32 สัปดาห์
      - ในระยะหลังคลอดหากมารดามีอาการตกเลือด ให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
      - การเจาะดูดน้ำคร่ำออก (amnioreduction)
      - การเจาะถุงน้ำในระยะคลอด ให้น้ำคร่ำไหลช้าที่สุด
    - - ระยะคลอด
        
        ฟัง FHSในระยะ latent ทุก 30 นาที และระยะ active ทุก 15 นาที
        
        ให้ได้รับสารน้ำและอาหารตามแผนการรักษา
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก
        
        ขณะแพทย์เจาะถุงน้ำ ต้องระมัดระวังให้น้ำคร่ำไหลออกมาอย่างช้าๆ แล้วควรจัดให้มารดานอนพักบนเตียงเพื่อป้องกันภาวะสายสะดือย้อย
        
        ให้นอนพักบนเตียง เพื่อป้องกันภาวะน้ำคร่ำแตกก่อนกําหนด
      - ระยะหลังคลอด
        
        ขณะแพทย์เจาะถุงน้ํา ต้องระมัดระวังให้น้ำคร่ำไหลออกมาอย่างช้าๆ แล้วควรจัดให้มารดานอนพักบนเตียงเพื่อป้องกันภาวะสายสะดือย้อย
      - ระยะตั้งครรภ์
        
        ประเมินการเกิดภาวะตั้งครรภ์แฝดน้ำจากการซักประวัติอาการและอาการแสดง การตรวจร่างกาย
        
        ดูแลเพื่อบรรเทาอาการอึดอัดแน่นท้อง จากการขยายตัวของมดลูก
        
        แนะนําให้มารดารับประทานอาหารที่ย่อยง่าย ครั้งละน้อยๆ แต่บ่อยครั้ง
        
        แนะนําให้มารดาสวมใส่เสื้อผ้าที่หลวมสบาย
        
        สังเกตอาการและอาการแสดงของภาวะ congestive heart failure
        
        ดูแลให้ได้รับการเจาะดูดน้ําคร่ําออก ตามแผนการรักษาของแพทย์ โดยการประเมินสัญญาณชีพ, FHS, การหดรัดตัวของมดลูก ก่อนและหลังการรักษา
        
        จัดท่ามารดานอนตะแคง ยกศีรษะสูงเล็กน้อยประมาณ 30 องศา
        
        เฝ้าระวังและตรวจติดตามสุขภาพของทารกในครรภ์ เนื่องจากการเกิดครรภ์แฝดน้ําจะเพิ่มอัตราตายปริกําเนิด 4-5 เท่า
  - - - การวัดดัชนีน้ำคร่ำ amniotic fluid index (AFI) มีค่าน้อยกว่า 5 เซนติเมตร
      - ในกรณีที่อายุครรภ์น้อยกว่า 10 สัปดาห์ ขนาดของถุงน้ำคร่ำ (mean gestational sac)กับขนาดของทารก โดยวัดจาก crown-rump length (CRL)ต่างกันน้อยกว่า 5
      - การวัดโพรงน้ําคร่ําที่ลึกที่สุดในแนวดิ่ง (maximum ventrical pocket, MVP)
    - - การประเมินภาวะความผิดปกติแต่กําเนิด และการรักษาภาวะทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)
      - การดื่มน้ํามากๆ ทําให้ปริมาณน้ําคร่ําเพิ่มขึ้นเล็กน้อย และได้ผลชั่วคราวเท่านั้น
      - การเติมน้ําคร่ํา (amnioinfusion) ด้วย normal saline/ ringers lactate 5% glucose
    - - ผลต่อมารดา
        
        มีโอกาสผ่าตัดคลอดทารกทางหน้าท้องมากกว่าการตั้งครรภ์ปกติ เนื่องจากทารกในครรภ์เสี่ยงต่อการเกิดภาวะ fetal distress
      - ผลต่อทารก
        
        Amniotic band syndrome
        
        ทารกอยู่ในภาวะคับขัน (fetal distress)
        
        ภาวะปอดแฟบ (pulmonary hypoplasia)
        
        ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)
        
        มีโอกาสคลอดก่อนกําหนด ถ้าเกิดในอายุครรภ์น้อย ทารกมักมีความพิการรุนแรง
    - - รับฟังปัญหา แสดงความเห็นอกเห็นใจ และกระตุ้นให้ระบายความรู้สึก
      - ดูแลให้ได้รับการใส่สารน้ําเข้าไปในถุงน้ําคร้ํา (amnioinfusion) ตามแผนการรักษาของแพทย์
      - อธิบายถึงสาเหตุการเกิดภาวะดังกล่าว และแนวทางการรักษา
    - - ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกําหนด ทําให้เกิดภาวะนี้ได้ 26-35 %
      - รกเสื่อมสภาพ
      - ความผิดปกติของโครโมโซม เช่น trisomy 18, turner syndrome
      - การตั้งครรภ์เกินกําหนด
      - ทารกในครรภ์มีภาวะผิดปกติ โดยเฉพาะระบบของไตและระบบทางเดินปัสสาวะ
      - ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)
    - - มีน้ำคร่ำน้อยกว่า300 มิลลิลิตร ภาวะน้ำคร่ำน้อยอาจพบร่วมกับความผิดปกติของทารก ความผิดปกติของโครโมโซม ภาวะเจริญเติบโตช้าในครรภ์ และครรภ์เกินกําหนด
- - - - หลีกเลี่ยงการให้ยาแก้ปวด เนื่องจากยาจะกดการหายใจของทารกได้
      - กุมารแพทย์ และเตรียมอุปกรณ์ในการช่วยฟื้นคืนชีพทารกแรกเกิดไว้ให้พร้อม
      - ติดตามประเมินความก้าวหน้าของการคลอดอย่างใกล้ชิด
      - ควรติดตาม ประเมินสุขภาพของทารกในครรภ์อย่างใกล้ชิด
    - - ให้การดูแลทารกเพื่อเฝ้าระวัง และป้องกันการเกิดภาวะhypoglycemia, hypothermia, polycythemia
    - - แนะนําให้มารดาพักผ่อนมากๆ โดยเฉพาะการนอนตะแคงซ้าย
      - ติดตามสุขภาพของทารกในครรภ์ โดยแนะนําให้มารดานับลูกดิ้นทุกวัน
      - แนะนํามารดาเกี่ยวกับการรับประทานอาหารหลีกเลี่ยงการใช้ยาหรือสารเสพติด
  - - - ภาวะโลหิตจางรุนแรง เช่น โรคธาลัสซีเมีย
      - มารดามีภาวะติดเชื้อ
      - ภาวะขาดสารอาหาร น้ําหนักของมารดาไม่เพิ่มขึ้นขณะตั้งครรภ์
      - โรคของมารดา เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวานโรคไตเรื้อรัง
      - มารดามีรูปร่างเล็ก
      - ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมและพฤติกรรมสุขภาพของมารดา
      - การตั้งครรภ์แฝด
    - - การติดเชื้อในระยะตั้งครรภ์
      - ความผิดปกติของโครโมโซม
      - ความพิการแต่กําเนิด
- - - - ระยะคลอด
        
        กล้ามเนื้อมดลูกหดรัดตัวผิดปกติเนื่องจากมีการยืดขยายมากเกินไป
        
        รกลอกตัวก่อนกําหนด
      - ระยะหลังคลอด
        
        การติดเชื้อหลังคลอด
        
        การเลี้ยงลูกด้วยนมมารดาอาจเกิดความยาดลําบาก
        
        ตกเลือดหลังคลอด
      - ระยะตั้งครรภ์
        
        เกิดภาวะความดันโลหิตสูง
        
        สี่ยงต่อการแท้งสูงหรือคลอดก่อนกําหนด
        
        ไม่สุขสบายจากอาการปวดหลังหายใจลําบากเส้นเลือดขอด
        
        เกิดถุงน้ําคร่ําแตกก่อนกําหนด
        
        การตกเลือดก่อนคลอด
        
        ตั้งครรภ์แฝดน้ํา
        
        มีภาวะโลหิตจางเนื่องจากครรภ์แฝดมีการเพิ่มขึ้นของ blood volume มากกว่าครรภ์เดี่ยวปกติ
        
        เบาหวานในระหว่างตั้งครรภ์
        
        มีอาการคลื่นไส้อาเจียนมาก
    - - ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)
      - ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
      - ภาวะคลอดก่อนกําหนด
      - ทารกขาดออกซิเจน (asphyxia)
      - ทารกตายในครรภ์
      - Twin-twin transfusion syndrome (TTTS)
      - การแท้ง
  - - - การพิจารณาวิธีการคลอด
        
        การผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องกลุ่มที่ไม่ใช่หัว-หัวหรือไม่ใช่หัว-ไม่ใช่หัว
        
        การคลอดทางช่องคลอดทารกแฝดมีส่วนนํากลุ่มท่าหัว-ท่าหัว
      - ในรายที่ได้รับการประเมินจากสูติแพทย์ให้คลอดทางช่องคลอด ให้การดูแลดังนี้
        
        การช่วยเหลือการคลอดแฝดครรภ์แรก ให้ทําคลอดเหมือนการตั้งครรภ์เดี่ยวปกติ หลังจากคลอดแล้วให้รีบ clamp สายสะดือทันทีเพื่อป้องกันการเสียเลือดของแฝดคนที่สอง
        
        การช่วยเหลือการคลอดของแฝดคนที่สอง ให้ตรวจดูท่าและส่วนนําของทารกก่อน
        
        การให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกควรให้ด้วยความระมัดระวัง
        
        ถ้าเป็นท่าหัว ให้ผู้ช่วยคลอดกดมดลูกหรือรอจนศีรษะเข้าสู่ช่องเชิงกรานหรือเกิดhead engage แล้วจึงเจาะถุงน้ํา หลังจากนั้นให้คลอดเองทางช่องคลอด
        
        ให้มารดางดน้ำ งดอาหาร และให้สารน้ำ
        
        ถ้าเป็นท่าก้น ให้ทํา external cephalic versionหรือ total breech assisting
        
        ตรวจความเข้มข้นของเลือด และเตรียมเลือดไว้ให้พร้อม
        
        ถ้าเป็นท่าขวางให้ทํา external cephalic version
        
        ตลอดระยะเวลาการเจ็บครรภ์คลอด ให้ติดตั้งเครื่อง EFM ไว้ตลอดเวลาเพื่อประเมินภาวะสุขภาพของทารกในครรภ์
        
        ระยะเวลาที่เหมาะสมระหว่างรอให้แฝดคนที่สองคลอด สามารถรอได้ถึง 30 นาทีแต่ต้องตรวจการเต้นของหัวใจทารกตลอดเวลา
    - - เฝ้าระวังการตกเลือดหลังคลอด เนื่องจากมดลูกหดรัดตัวไม่ดีโดยให้ oxytocin drug
      - ป้องกันการติดเชื้อโดยดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษาและประเมินการติดเชื้อ
      - แนะนําการดูแลบุตร การเลี้ยงทารกด้วยนมมารดา
      - แนะนําวิธีการคุมกําเนิด
    - - เฝ้าระวังการความดันโลหิตสูงในระหว่างตั้งครรภ์
      - ควรงดมีเพศสัมพันธ์เพื่อลดความเสี่ยงของการคลอดก่อนกําหนดในไตมาสที่ 3 ของการตั้งครรภ์
      - เฝ้าระวังการเกิดภาวะโลหิตจางอาจให้โฟลิคเสริม
      - ติดตามการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์หากติดตามจากระดับยอดมดลูกอาจจะประเมินได้ลําบาก ควรติดตามด้วยการทํา อัลตราซาวด์
      - ดูแลให้ได้รับอาหารอย่างเพียงพอ
      - ป้องกันการคลอดก่อนกําหนด
- - - - มีโอกาสเกิดภาวะเลือดไม่แข็งตัว (coagulopathy) หรืออาจเรียกว่าภาวะ“fetal death syndrome” เป็นผลมาจากtissue thromboplastin จากรก น้ําคร่ํา และทารก เข้าไปในกระแสเลือดของมารดา ทําให้ fibrinogen ลดลง เกิดภาวะลิ่มเลือดกระจายอยู่ทั่วร่างกาย
    - - เกิดความรู้สึกสูญเสีย ตกใจ ซึมเศร้า โทษตัวเอง
  - - - คลํายอดมดลูกพบว่าไม่สัมพันธ์กับอายุครรภ์ไม่พบว่าทารกมีการเคลื่อนไหว
      - ฟังเสียงหัวใจทารกไม่ได้
      - น้ําหนักตัวของมารดาคงที่หรือลดลงเต้านมมีขนาดเล็กลง
      - พบสิ่งคัดหลั่งสีน้ําตาลไหลออกทางช่องคลอด
    - - มีการหักงอของกระดูกสันหลัง เนื่องจากการเปื่อยยุ่ยของเอ็นที่ยึดกระดูกสันหลัง
      - ตรวจพบแก๊สในหัวใจ เส้นเลือดใหญ่ หรือช่องท้องทารก เรียกว่า Robert sign
      - การเกยกันของกะโหลกศีรษะ (overlapping) เรียกว่า spalding sign ซึ่งจะพบได้ภายหลังที่ทารกเสียชีวิตแล้ว 5 วัน
      - ฮอร์โมน Estriol: E3 ในปัสสาวะลดลง หลังจากทารกเสียชีวิตแล้ว 24-48 ชั่วโมง
      - ทารกไม่มีการเต้นของหัวใจ หรือการเคลื่อนไหวของทารก
      - อ็นไซม์ Amniotic fluid creatinekinase เพิ่มขึ้น 2 วันหลังจากที่ทารกเสียชีวิต และจะมีค่าเพิ่มขึ้นตามระยะเวลาที่ทารกเสียชีวิต
  - - - ไม่มาฝากครรภ์ หรือมาฝากครรภ์ไม่ครบตามกําหนด
      - มีภาวะรกลอกตัวก่อนกําหนด รกเกาะต่ํา
      - ภาวะทางสูติกรรม เช่น คลอดก่อนกําหนด ปัญหาระหว่างคลอดมดลูกแตก รกลอกตัวก่อนกําหนด ตั้งครรภ์เลยกําหนดหรือการตั้งครรภ์แฝด
      - ความผิดปกติของสายสะดือ
      - มารดาอายุมากกว่า 35 ปี
      - ด้รับอุบัติเหตุหรือการบาดเจ็บขณะตั้งครรภ์
      - มีภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์โรคทางอายุรศาสตร์
      - ยาหรือสารเสพติดอื่นๆ
    - - ทารกมีภาวะเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)
      - มีการกดทับสายสะดือจากสายสะดือย้อย (prolapsed cord)
      - มีภาวะพิการแต่กําเนิด
    - - รกลอกตัวก่อนกําหนด การติดเชื้อในโพรงมดลูก เส้นเลือดอุดกั้นในสายสะดือ สายสะดือผิดปกติ เช่น knot หรือ entanglement
- - - - ทารกที่มีปากแหว่งเพียงอย่างเดียว จะไม่สามารถอมหัวนมหรือจุกนมได้สนิท มีลมรั่วเข้าไปขณะดูดนม ทารกต้องออกแรงมากในการดูดนม จะพบอาการท้องอืดหลังจากดูดนม
      - ทารกที่มีเพดานโหว่มักจะสําลักน้ํานมขึ้นจมูกและเข้าช่องหูชั้นกลางหรือสําลักนมเข้าปอดได้
      - การได้ยินผิดปกติ
      - การติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนต้น
    - - พบทารกมีความพิการริมฝีปากบนแหว่งตั้งแต่แรกเกิด ส่วนทารกที่มีเพดานโหว่จะตรวจโดยสอดนิ้วตรวจเพดานภายในปาก หรือตรวจในขณะทารกร้องไห้ อ้าปาก จะพบเพดานโหว่ได้
    - - เกิดระหว่างทารกอยู่ในครรภ์ จะมีการสร้างเนื้อเยื่อริมฝีปากเมื่ออยู่ในครรภ์มารดาตั้งแต่อายุครรภ์ 3-12 สัปดาห์ ต่อมาเพดานอ่อนและเพดานแข็งจะเชื่อมกันสมบูรณ์เมื่อมีอายุครรภ์ประมาณ 11-17 สัปดาห์ เมื่อทารกมีความพิการปากแหว่ง เพดานโหว่ การดูดกลืนของทารกจะผิดปกติเนื่องจากการอมหัวนมไม่แนบสนิทมีรูรั่วให้ลมเข้าแลละสําลักง่ายขณะดูดนม ทารกต้องใช้แรงดูดมากขึ้น ลมที่เข้าไปทําให้ท้องอืด เมื่อเด็กโตขึ้นจะมีปัญหาเรื่องการขึ้นของฟัน และอาจพบปัญหาการติดเชื้อในหูชั้นกลางทําให้เกิดปัญหาการได้ยินได้
    - - พบตั้งแต่ทารกแรกเกิด การตรวจร่างกายในครรภ์ด้วย อัลตร้าซาวน์ สามารถตรวจพบได้เมื่ออายุครรภ์ประมาณ 13-14 สัปดาห์ สามารถยืนยันผลได้ 100%
    - - กรรมพันธุ์ ครอบครัวที่มีพ่อแม่หรือญาติทางฝ่ายพ่อหรือแม่มีประวัติเป็น
      - สิ่งแวดล้อม เช่น มารดาติดเชื้อหัดเยอรมันในช่วงตั้งครรภ์ 3 เดือนแรก มารดาขาดวิตามินและสารโฟเลท มารดาสูบบุหรี่ขณะตั้งครรภ์ทําให้ลูกมีโอกาสเกิดโรคปากแหว่งเพิ่มขึ้น 2 เท่าเมื่อเทียบกับมารดาที่ไม่สูบบุหรี่
    - - ดูแลด้านจิตใจสําหรับบิดา มารดา ที่ทารกมีปัญหาปากแหว่าง เพดานโหว่เพื่อลดความวิตกกังวลของบิดา มารดา
      - ให้คําแนะนําเกี่ยวกับการดูแลทารกแรกเกิดที่พบปัญหาปากแหว่ง เพดานโหว่ เช่น เตรียมลูกสูบยางแดงไว้เพื่อดูดเสมหะในปากหรือจมูก
      - ดูแลการให้นมแม่
        
        ท่านอน ให้มารดานอนตะแคง ส่วนทารกนอหงาย แล้วมารดาประคองเต้านมเพื่อให้ทารกงับหัวนมและลานนม
        
        ท่านอนขวางตักประยุกต์และท่าฟุตบอล สามารถนํามาใช้ในทารกที่มีปัญหาปากแหว่งได้
        
        ทารกที่มีภาวะเพดานโหว่จะดูดนมแม่ประสบความสําเร็จหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยทั้งด้านแม่และด้านทารก ปัจจัยด้านแม่
        
        แนะนํามารดาให้ใช้เพดานเทียมปิดเพดานเพื่อปิดไม่ให้ลมรั่วและป้องกันการสําลักช่วยให้ทารกดูดนมมีประสิทธิภาพมากขึ้น
        
        ทารกที่มีภาวะปากแหว่ง เพดานโหว่สามารถดูดนมแม่ได้หรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ ทารกที่มีปากแหว่งเพียงอย่างเดียว สามารถดูดนมแม่ได้เพราะในช่องปาก ลิ้น และเพดานไม่ได้มีความผิดปกติ
      - กรณีที่ทารกไม่สามารถดูดนมแม่ได้แนะนํามารดาดังนี้
        
        ใช้ช้อนหรือแก้ว เพื่อป้อนนมไหลเข้าคอได้โดยมีการดูดนมน้อยที่สุด เพื่อให้ทารกหายใจได้ ไม่เหนื่อยหอบ
        
        ใช้ syringe ต่อกับท่อยางนิ่ม ป้อนบริเวณกระพุ่งแก้มด้านในหรือให้นมไหลผ่านบริเวณบนลิ้น
        
        ให้ใช้ขวดนมพิเศษที่เป็นพลาสติกอ่อน สามารถช่วยบีบให้น้ํานมไหลออกได้ หรือจุกนมที่ยาวขึ้นมีรูกว้างขึ้น
        
        จัดท่าทารกให้อยู่ในท่านอนหัวสูงหรือท่านั่งเพื่อป้องกันการสําลักเมื่อมีการให้
      - ภายหลังการให้ทารกดูดนมหรือให้นมต้องไล่ลมเป็นระยะ ๆ ทุก 15-30 นาที และจัดท่านอนหัวสูงและนอนตะแคงขวาให้ใบหน้าตะแคงเพื่อป้องกันอาการท้องอืด อาเจียน และสําลัก
  - - - การตรวจโครโมโซมโดยวิธี chorionic villus เมื่ออายุครรภ์ 9-12 สัปดาห์ หรือการทํา amniocentesis เมื่ออายุครรภ์ 16-18 สัปดาห์
      - การซักประวัติครอบครัว หรือ มารดาที่มีอายุมากกว่า 35 ปี
    - - การรักษาในปัจจุบันเป็นการรักษาแบบประคับประคองตามอาการ มุ่งเน้นให้เด็กสามารถช่วยเหลือตัวเองได้
    - - ลักษณะภายนอกที่พบ
        
        ทรวงอกและหัวใจ มีกระดูกซี่โครงสั้นกว่าปกติ และอาจมีความพิการแต่กําเนิดของหัวใจร่วม
        
        ท้อง มีหน้าท้องยื่น กล้ามเนื้อหน้าท้องหย่อนยาน มีการแยกแตกของกล้ามเนื้อ rectus และมักมีไส้เลื่อนสะดือ
        
        ปากและคอ มีเพดานปากโค้งนูน บางรายอาจโหว่ ขากรรไกรบนเจริญเติบโตไม่เต็มที่ทําให้ช่องปากแคบและลิ้นคับปาก ปากอ้าและลิ้นยื่นออกมา คอสั้นและผิวหนังด้านหลังของคอค่อนข้างมากและนิ่ม
        
        มือและเท้า มีมือกว้างและสั้น มักมีเส้นลายนิ้วมือตัดขวางหรือตัดกลางเพื่อยงเส้นเดียวบนฝ่ามือ นิ้วมือป้อมสั้น นิ้วก้อยโค้งงอเข้า
        
        จมูกและหู มีจมูกไม่มีสัน ใบหูเล็กอยู่ต่ํากว่าปกติ
        
        กล้ามเนื้อและกระดูก ตัวเตี้ย เหยียดออกมากผิดปกติ กล้ามเนื้ออ่อนปวกเปียก ผิวหนังแห้ง แตก2.ปัญญาอ่อน จะมีพัฒนาการช้าหว่าเด็กธรรมกา มี IQ เฉลี่ย 25-50
        
        ศีรษะและตา มีศีรษะแบนกว้าง และท้ายทอยแบน ตายาวรี เฉียงออกด้านนอกและชี้ขึ้นบน
      - มักพบความพิการอย่างอื่นร่วมด้วย เช่น โรคหัวใจแต่กําเนิด ความผิดปกติของทางเดินอาหาร
      - การเจริญเติบโตของอวัยวะสืบพันธุ์ ในผู้ชายมีองคชาติขนาดเล็กหว่าปกติ ผลิตสเปิร์มได้น้อย แต่ในผู้หญิงสามารถมีบัตรได้แม้รอบเดือนจะมาไม่สม่ําเสมอ
    - - มีโครโมโซมเกินไป 1 แท่ง คือโครโมโซมคู่ที่ 21 มี 3 แท่ง แทนที่จะมี 2 แท่งตามปกติ ความผิดปกตินี้เรียกว่า trisomy 21
  - - - Genetic factors:95% ของมารดาที่ให้กําเนิดทารก NTD ไม่มีประวัติในครอบครัวมาก่อนแต่มีหลายหลักฐานที่ระบุว่า NTD มีความเกี่ยวข้องกับความผิดปกติทางพันธุกรรม
      - Environmental factors:ปัจจัยภายนอกที่อาจเกี่ยวข้องกับการเกิด NTD มีหลายปัจจัย อาทิgeography, ethnicity, nutrition, maternal illness, maternal age and parity, previous abortions, multiple gestations, obesity, parental socioeconomic status, parental occupational exposure
    - - Open type NTDs คือมีการเปิดของ neural tissue กับสิ่งแวดล้อมภายนอกซึ่งมักสัมพันธ์กับความผิดปกติในช่วง primary neurulation หรือ neural tube closure
      - Closed type NTDs หรือ spina bifida occulta คือ NTD ที่มีผิวหนังภายนอกคลุมไว้และไม่มี expose ของ neural tissue ออกมาภายนอก ซึ่งมักสัมพันธ์กับความผิดปกติที่เกิดในช่วง secondary neurulation
  - - - อาการและอาการแสดง จากลักษณะทั่วไป พบว่า ขนาดของศีรษะเล็กกว่าปกติหน้าผากเล็กใบหูใหญ่
      - ผลการตรวจทางห้องทดลอง ได้แก่ Skull X-ray, Lumbar serologic test
      - การซักประวัติ
        
        พบว่ามีพี่น้องเคยเป็น Microcephaly
        
        ได้รับรังสีขณะอยู่ในครรภ์
        
        มารดาเป็น Rubella, Syphilis
        
        เกิดภาวะ Anoxia ขณะอยู่ในครรภ์
        
        มารดามีประวัติเป็น Phenylketonuria
        
        มารดาไดรับเชื้อโรคไข้ซิกา
    - - สมองของทารกจะมีขนาดเล็ก น้ําหนักน้อยกว่าปกติ จํานวนและความลึกของคลื่นหรือรอยหยักของเนื้อสมองจะลดลง สมองส่วน Frontal lobe จะมีขนาดเล็กและไม่ได้สัดส่วนกับ Cerebellum ซึ่งมีขนาดใหญ่
    - - สังเกตการณ์เปลี่ยนแปลงต่างๆ และอาการเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาทของทารกเกี่ยวกับระบบ Motor และ Mental retardation
      - อธิบายให้บิดามารดาเข้าใจเกี่ยวกับสภาพของทารก
      - ให้การพยาบาลตามอาการและอาการแสดง
      - บันทึกอาการแลอาการแสดง
      - ให้การพยาบาลทารกแรกเกิดโดยทั่วไป ได้แก่ การดูแลเกี่ยวกับท่านอน การหายใจและการให้ความอบอุ่น
    - - เป็นความพิการของสมอง ซึ่งอาจเกิดจากสมองเจริญเติบโตช้ากว่าปกติ หรือหยุดการเจริญเติบโต และเนื่องจากการเจริญเติบโตของกระดูกกะโหลกศีรษะส่วนใหญ่ขึ้นกับการเจริญเติบโตของสมอง จึงเป็นสาเหตุให้ศีรษะมีขนาดเล็ก
  - - - ภายในกะโหลกศีรษะประกอบด้วยเนื้อสมองและเยื่อหุ้มสมอง น้ําไขสันหลัง และโลหิต ดังนั้นความดันในกะโหลกศีรษะจึงเกิดจากผลรวมของความดันจากส่วนประกอบที่กล่าวมา เมื่อมีการเพิ่มขึ้นหรือลดลงของส่วนประกอบใดส่วนประกอบหนึ่ง ส่วนประกอบที่เหลือก็จะมีการปรับตัวเพื่อให้เกิดความสมดุล ให้สมองสามารถทํางานได้ตามปกติแต่ถ้ามีการปรับเปลี่ยนที่ไม่สมดุล จะส่งผลให้เกิดการเพิ่มขึ้นของความดันในกะโหลกศีรษะ ถ้าหากทารกที่มีความดันกะโหลกศีรษะสูงที่เกิดจากปริมาณน้ําไขสันหลังที่เพิ่มขึ้น ทารกที่ซึ่งกะโหลกศีรษะยังปิดไม่สนิท สามารถเพิ่มปริมาตรของกะโหลกศีรษะทําให้ทารกมีขนาดของศีรษะที่ใหญ่กว่าปกติ
    - - การซักประวัติ
        
        ประวัติการได้รับยาขณะตั้งครรภ์ได้แก่Aminophyrine หรือAmethopterin
        
        ตรวจพบปริมาณน้ําคร่ํามากผิดปกติ
        
        ประวัติการติดเชื้อโรคบางชนิด
      - การตรวจร่างกาย
        
        จากการตรวจหน้าท้อง ในกรณีที่ส่วนนําเป็นศีรษะ การคลําทางหน้าท้องจะรู้สึกได้ถึงส่วนของศีรษะที่มีขนาดใหญ่กว่าปกติและมักจะลอยสูงลงสู่ช่องเชิงกราน
        
        การตรวจพิเศษเช่นskull X –ray, Ultrasound
    - - ภาวะที่มีการคั่งของน้ําไขสันหลังในกะโหลกศีรษะบริเวณเวนตริเคิล (ventricle) ของสมอง และ subarachnoid space มากกว่าปกติ น้ําไขสันหลังที่คั่งปริมาณจะทําให้เกิดความดันภายในกะโหลกศีรษะเพิ่มขึ้น
    - - ขณะตั้งครรภ์ครรภ์
        
        อาจพิจารณายุติการตั้งครรภ์กรณีเป็นรุนแรงมาก หรือมีความผิดปกติรุนแรงอื่น ๆ ร่วมด้วย
        
        อาจเลือกยุติการตั้งครรภ์ตั้งแต่อายุครรภ์ยังน้อยซึ่งไม่สามารถเลี้ยงรอดได้
        
        รายไม่รุนแรงและไม่ความผิดปกติอื่น ๆ ร่วมด้วยมักแนะนําให้ติดตามการเปลี่ยนแปลง
        
        รักษาด้วยการใส่ shunt ในครรภ์ ต้องพิจารณาทําในรายอายุครรภ์ 28-32 สัปดาห์ ซึ่งมีโครโมโซมปกติ และไม่มีความผิดปกติอื่นร่วมด้วย แต่ผลการรักษาในปัจจุบันยังไม่ค่อยเป็นที่น่าพอใจนัก
      - การดูแลทารก
        
        สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ
        
        อธิบายให้บิดามารดาเข้าใจสภาพของทารก
        
        ให้การพยาบาลตามอาการ วัดขนาดของรอบศีรษะทารกทุกวัน
        
        บันทึกอาการและการพยาบาล
        
        ให้การพยาบาลทารกแรกเกิดโดยทั่วไป ได้แก่ ท่านอน การหายใจ การให้ความอบอุ่น
  - - - spina bifida cystica เป็นความผิดปกติของส่วนโค้งกระดูกสันหลัง ทําให้มีการยื่นของไขสันหลังหรือเยื่อหุ้มสมองผ่านกระดูกสันหลังออกมา มี 2 ชนิดคือ
        
        meningocele มีลักษณะคล้ายกับชนิดที่ หนึ่ง แต่มีก้อนยื่นผ่านกระดูกสันหลังที่ผิดปกติออกมา ก้อนหรือถุง
        
        myelomeningocele หรือ meningomyelocele มีความผิดปกติของกระดูกสันหลัง ที่มีก้อนยื่นผ่านกระดูกสันหลังที่ผิดปกติออกมา
      - spin bifida occulta เป็นความผิดปกติของกระดูกสันหลังตรงตําแหน่ง vertebal archesทําให้เกิดช่องโหว่ระหว่างแนวกระดูกสันหลัง
    - - การซักประวัติ
        
        มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
        
        ตรวจพบปริมาณน้ําคร่ํามากผิดปกติ (Polyhydramios)
        
        ได้รับยาบางชนิดขณะตั้งครรภ์ ได้แก่ Valproic acid
      - อาการและอาการแสดงที่พบว่าทารกมีก้อนสีแดง นุ่มตรงบริเวณช่องต่อระหว่างกระดูกของกระดูกสันหลังหรือบริเวณสะโพก (Sacrum) และบริเวณบั้นเอว (Lumbar)
      - อาการแสดงโดยตรงพบมีกระดูกสันหลังแยกและพบอาจพบ myelomeningocele sac ยื่นออกจากด้านหลังของกระดูกไขสันหลัง
    - - Spina Bifida
        
        เป็นความบกพร่องของกระดูกไขสันหลัง มีถุงยื่นผ่านจากกระดูกไขสันหลังออกมาตามตําแหน่งที่บกพร่องนั้น พบบ่อยที่สุดที่บริเวณ lumbosacrum (ร้อยละ 63) มี hydrocephalus ร่วมด้วยร้อยละ 80-90อาจเป็นองค์ประกอบหนึ่งของ Arnold-Chiari type II กว่าร้อยละ 90 เป็น myelomeningocele คือ ส่วนที่ยื่นออกมามีทั้ง CSF และเนื้อไขสันหลัง
      - Spina bifida
        
        แบ่งออกเป็นสองชนิดคือ ชนิดเปิด (open) ถุงที่ยื่นออกมาคลุมด้วยเยื่อหุ้มใส ๆ พบได้ร้อยละ 80 และชนิดปิด (closed) พยาธิสภาพปกคลุมด้วยผิวหนังหรือเยื่อหุ้มหนา พบได้ร้อยละ 20ทารกที่มีความพิการรุนแรงและไม่ได้รับการรักษามักเสียชีวิตตั้งแต่อายุน้อย
    - - สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงต่างๆ
      - อธิบายให้มารดาเข้าใจเกี่ยวกับสภาพทารก
      - ให้การพยาบาลตามอาการ และการพยาบาลก่อนผ่าตัดในรายที่เป็นน้อย ซึ่งอาจช่วยได้
      - บันทึกอาการและการพยาบาล
      - ให้การพยาบาลทารกแรกเกิดโดยทั่ว ๆ ไป โดยเฉพาะท่านอนให้นอนในท่าตะแคง หรือนอนคว่ํา
      - การให้folic acid ในสตรีตั้งครรภ์จะช่วยลดอัตราการเกิดโรคกระดูกสันหลังโหว่ได้
    - - วามผิดปกติของท่อประสาทตั้งแต่แรกเกิดจากพัฒนาการที่ผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลาง อาจเกิดความผิดปกติได้ตลอดตามความยาวของไขสันหลังตั้งแต่บริเวณศีรษะถึงกระดูกก้นกบ