Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
กลุ่มที่ 6 ภาวะโลหิตจางและดีซ่าน Anemia and Jaundice - Coggle Diagram
กลุ่มที่ 6
ภาวะโลหิตจางและดีซ่าน
Anemia and Jaundice
ภาวะโลหิตจาง (Anemia)
ความหมาย
ภาวะที่ร่างกายมีจำนวนเม็ดเลือดแดงหรือปริมาณฮีโมโกลบิน ซึ่งเป็นโปรตีนภายในเม็ดเลือดแดงทำหน้าที่ในการขนส่งออกชิเจนจากปอดไปยังเนื้อเยื่อต่าง ๆน้อยลง
องค์การอนามัยโรค (WHO) กำหนดว่า ภาวะโลหิตจาง หมายถึง การมีปริมาณฮีโมโกลบินในเลือด
น้อยกว่า 12 กรัม/เดซิลิตร ในผู้หญิง
น้อยกว่า 11 กรัม/เดซิลิตรสำหรับหญิงตั้งครรภ์
น้อยกว่า 13 กรัม/เดซิลิตร ในผู้ชาย
สาเหตุ
การสร้างเม็ดเลือดแดงน้อยลง
การที่เม็ดเลือดแดงแตกหรือถูกทำลายไปเร็วกว่าปกต
การสูญเสียเม็ดเลือดแดงจากกระแสเลือด
อาการ
อาการเหนื่อยง่าย ขณะออกแรง หรืออยู่เฉยๆ
อาการอ่อนเพลีย เวียนศีรษะ เป็นลม หน้ามืด
อาการปวดขา เดินได้ไม่ไกล ต้องหยุดพักบ่อย ๆ
อาการทางสมอง เช่น รู้สึกสมองล้า หลงลืมง่าย ขาดสมาธิในการทำงาน
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Complete blood count (CBC)
MCV
MCH
Hb, Hct
การตรวจไขกระดูก (bone marrow examination)
การตรวจหาสาเหตุอื่นที่ทำให้ซีด (underlying cause of anemia) เช่นตรวจ BUN, creatinin ในคนไข้ซีด สาเหตุจากไตวาย หรือตรวจ thyroid function test ในรายที่สงสัยว่าซีดจาก hypothyroid
การตรวจร่างกาย
ลักษณะสีซีดบริเวณเยื่อบุด้านในของเปลือกตาล่าง ชีดบริเวณผิวหนังที่ฝ่ามือ และซีดใต้เล็บ
มีตัวเหลืองตาเหลือง
มีจุดและจ้ำเลือดตามตัว
ลิ้นเลี่ยน เล็บอ่อนยุบเป็นแอ่ง
ตับและม้ามโต
ต่อมน้ำเหลืองโต
การรักษา
แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กสูงและวิตามินต่าง ๆ
บางรายอาจ จำเป็นต้องฉีดวิตามิน B-12 เข้าไปในร่างกาย เนื่องจากร่างกายไม่ได้ถูกดูดซึมวิตามิน B-12 จากอาหาร
ดูแลให้ Folic acid และ Ferrous sulfate ยกเว้นในผู้ป่วยธาลัสซีเมีย ไม่ให้ Ferrous sulfate
การวินิจฉัย
Complete blood count (CBC)
Serum iron levels
Folic acid test
Ferritin test
Stool test for occult blood
Vitamin B-12 test
ตรวจชนิดของฮีโมโกลบิน (hemoglobin typing)
ภาวะดีซ่าน/เหลือง ( Jaundice)
สาเหตุ
หากตับไม่สามารถทำลายสารนี้ได้ ก็จะทำให้เกิดภาวะดีซ่าน
อาจเกิดจากสารบิลิรูบินไม่ถูกลำเลียงไปยังระบบย่อยอาหารได้ตามปกติ จึงถูกขับออกทางอุจจาระแทน ทำให้อุจจาระมีสีที่ผิดปกติไป
เซลล์เม็ดเลือดแดงที่หมดอายุขัยจะถูกทำลายที่ตับ และจะเกิดสารบิลิรูบินที่เป็นสารสีเหลืองขึ้น
ในบางกรณีอาจเกิดการการที่เซลล์เม็ดเลือดแดงหมดอายุขัยพร้อมกันมากเกินไป
อาการ
กรณีที่รุนแรงมากขึ้น ตาขาวอาจเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลหรือสีส้ม
หากมีความผิดปกติของโรคอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ ก็อาจพบความเมื่อยล้าอย่างรุนแรง และอาเจียนหนัก
ผิวหนังมีสีเหลือง และตาขาวมีสีเหลืองชัดเจน
อาการที่ผิวหนังและดวงตามีสีเหลืองที่เกิดขึ้นเมื่อมีสารบิลิรูบินมากเกินไปในระบบร่างกาย ซึ่งเกิดจากการสลายของเซลล์เม็ดเลือดแดงที่หมดอายุขัยภายในตับ ภาวะนี้ไม่ใช่โรค แต่เป็นอาการแสดงของโรคซึ่งมีอยู่มากมาย การเกิดภาวะดีซ่านอาจบ่งบอกถึงปัญหาร้ายแรงของการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดแดง การทำงานของตับ ภาวะของถุงน้ำดีหรือตับอ่อน
การวินิจฉัย
การถ่ายภาพรังสี
การตัดตรวจชิ้นเนื้อจากตับ
การตรวจนับเซลล์เม็ดเลือด (CBC)
การตรวจวัดการทำงานของตับ (Liver Function Tests)
การรักษา
ดีซ่านที่เกิดจากการอุดตันของท่อโดยทำการผ่าตัดเพื่อนำเอาสิ่งที่ไปอุดตันท่อออก
อาการดีซ่านที่เกิดจากภาวะตับอักเสบจำเป็นต้องใช้ยาต้านไวรัสหรือยาสเตียรอยด์ในการรักษา
อาการดีซ่านที่เกิดจากภาวะโลหิตจางสามารถรักษาด้วยการเพิ่มปริมาณธาตุเหล็กในเลือด
การวินิจฉัยแยกโรคภาวะโลหิตจาง
ไตวายเรื้อรัง
อาการ อ่อนเพลีย บวมน้ำ ซีด ผิดแห้ง ระคายเคืองผิว
ธารัสซีเมีย
อาการ ซีด ใบหน้าเปลี่ยน จมูกแบน โหนกแก้มสูง ขากรรไกรกว้าง เหนื่อยง่าย
มะเร็งไขกระดูก
อาการ ซีด อ่อนเพลีย เลือดออกผิดปกติ ปวดกระดูก น้ำหนักลดไม่ทราบสาเหตุ
ขาดสารอาหาร
อาการ น้ำนักลด ผมร่วง ซีด อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ใจสั่น เป็นลมง่าย
การวินิจฉัยแยกโรคภาวะดีซ่าน
ตับแข็ง
อาการ อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย น้ำหนักลด ความจำไม่ดี สับสน ตัวตาเหลือง
มะเร็งตับ
อาการ ปวดท้องโดยเฉพาะบริเวณ ข้างขวาส่วนบน บางรายมีอาการปวดร้าวไปที่หลังและไหล่ ท้องบวม อ่อนเพลีย มีไข้โดยไม่ทราบสาเหตุ คลำพบก้อนบริเวณตับ ตัวเหลือง ตาเหลือง