Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
อิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง (ภาษาอังกฤษ), เมืองหมันหยา - Coggle Diagram
อิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง (ภาษาอังกฤษ)
ที่มาและผู้แต่ง
เรื่องอิเหนามีมาตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี มีเรื่องเล่ากันว่าพระราชธิดาในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศคือเจ้าฟ้าหญิงกุณฑลและเจ้าฟ้าหญิงมงกุฎ ทรงได้นางข้าหลวงมาจากปัตตานี นางข้าหลวงคนนี้ได้เล่านิทานปันหยีหรือเรืองอิเหนาของชวาถวาย เจ้าฟ้าหญิงกุณฑลทรงนำเค้าเรื่องมาแต่งเป็นบทละครเรื่องดาหลัง (อิเหนาใหญ่) ส่วนเจ้าฟ้ามงกุฎทรงแต่งเรื่องอิเหนา (อิเหนาเล็ก)
พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ 2)
ลักษณะคำประพันธ์
กลอนบทละคร-คำกลอนที่แต่งขึ้นเพื่อแสดงละครรำ หลักเกณฑ์ในการแต่งทั่วไปเหมือนกับการแต่งกลอนสุภาพแต่ละวรรคมีคำได้ตั้งแต่6-9คำ และ 2 วรรคเท่ากับ1คำกลอน การจะใช้คำมากน้อยขึ้นอยู่กับทำนองร้องเป็นสำคัญ
ลักษณะคำประพันธ์
คำขึ้นต้นบท กลอนบทละครมีคำขึ้นต้นหลายแบบ และคำขึ้นต้นนั้นไม่จำเป็นต้องมีจำนวนเท่ากับวรรคสดับ อาจจะมีเพียง ๒ คำก็ได้
คำขึ้นต้น เมื่อนั้น=ใช้กับตัวเอก กษัตริย์ ตัวละครสำคัญของเรื่องนั้นๆ บัดนั้น=ใช้กับตัวรอง ข้าราชบริพาร ทหาร ผู้ติดตาม เป็นต้น มาจะกล่าวบทไป=ใช้เมื่อขึ้นต้นเรื่อง หรือขึ้นบทใหม่
บทละครรำ เรื่อง อิเหนา มีรูปแบบการเเต่งกลอนบทละครซึ่งมีลักษณะบังคับเหมือนกลอนสี่สุภาพ เเต่ละวรรคมักจะขึ้นต้นด้วยคำว่า “เมื่อนั้น” “บัดนั้น” และ “มาจะกล่าวบทไป” กลอนบทละคร บทหนึ่งมี 4 วรรค วรรคละ 6 คำ หนึ่งบทมี 2 บาท เรียกว่าบาทเอก และบาทโท 1 บาท เท่ากับ 1 คำกลอน
ตัวละคร
วงศ์เทวัญ
จรกา
สิงหัดส่าหรี
สุหรานากง
จินดาส่าหรี
เมืองกะหมังกุหนิง
ท้าวกะหมังกุหนิง
วิหยาสะกำ
ระตูปาหยัง
ระตูประหมัน
ท้าวกุเรปัน
อิเหนา
กระหรัดตะปาตี
วิยะดา
ท้าวดาหา
ดาหา
สียะตรา
บุษบา
จินตะหราวาตี
กาหลัง
สการะหนึ่งหรัด
เรื่องย่อ
ด้านท้าวดาหาเมื่อทราบความว่าท้าวกะหมังกุหนิงเตรียมยกทัพมาตี จึงได้ขอความช่วยเหลือจากท้าวกุเรปัน ท้าวกาหลัง และท้าวสิงหัดส่าหรี ท้าวกุเรปันจึงได้ส่งพระราชสาสน์มาฉบับหนึ่ง เพื่อให้อิเหนายกทัพมาช่วย อีกฉบับส่งให้ระตูหมันหยา พร้อมตำหนิที่นางจินตะหราวาตี ลูกสาวของระตูหมันหยา เป็นต้นเหตุของการเกิดศึกนี้ ระตูหมันหยารู้สึกผิดจึงส่งทัพไปช่วยอิเหนา ด้านท้าวกาหลังก็ให้ตำมะหงงกับดะหมังมาช่วย และท้าวสิงหัดส่าหรีก็ส่งสุหรานากงมาช่วยเช่นกัน จนกระทั่งถึงเมืองดาหา อิเหนาจึงมีบัญชาให้รบกับท้าวกะหมังกุหนิง
เมื่อทั้งสองฝ่าย ฝ่ายทัพของท้าวดาหาและท้าวกะหมังกุหนิงเผชิญหน้ากัน สังคามาระตาก็ต่อสู้กับวิหยาสะกำ ซึ่งวิหยาสะกำเป็นฝ่ายเพลี่ยงพล้ำถูกสังคามาระตาสังหาร เมื่อท้าวกะหมังกุหนิงเห็นลูกตายก็โกรธ จึงควบม้าไล่ตามสังคามาระตา อิเหนาจึงเข้าสกัดเอาไว้และทั้งสองก็ต่อสู้กัน แต่อิเหนามองว่าท้าวกะหมังกุหนิงเก่งเพลงดาบจึงขอให้ใช้กริชสู้ สุดท้ายอิเหนาใช้กริชสังหารท้าวกะหมังกุหนิง ระตูปะหมันและระตูปาหยังคิดว่าทัพของอิเหนานั้นยิ่งใหญ่เกินจะต้านทาน ไพร่พลจึงกระจัดกระจายไปคนละทิศละทาง ระตูทั้งสองจึงขอยอมแพ้อิเหนาพร้อมทั้งเข้าเฝ้า และคร่ำครวญว่ากะหมังกุหนิงไม่เคยรบแพ้ใคร แต่เพราะรักลูกมากเกินไปจึงติดประมาท วิหยาสะกำเองก็ตายตั้งแต่อายุยังน้อย แม้จะมีความกล้าหาญมากก็ตาม
เมืองหมันหยา
