9.Główne problemy metafizyki analitycznej
1. Substancja
Rozwiązanie wiązkowe
Rozwiązanie substratowe
Neoarystotelizm
substancja zredukowana do wiązki
negacja substancji - nie ma jej
istnieją tylko przypadłości powiązane ze sobą
nie ma potrzeby zakładać, że jest coś więcej, pod spodem, wystarczy tylko to co widać własności
Problemy: jaka jest relacja pomiędzy własnościami, ja są ze sobą powiązane; ontologia jednokategorialna - tylko jedna kategoria: własności
Zarzuty:
nieodróżnialność przedmiotów identycznych - dwie ryzy papieru (mają identyczne własności ale to dwie ryzy)
=> odpowiedź => własności indywidualne - np. czerwień samochodu, czerwień jabłka (kolory nie są uniwersalne ale są związane z danym przedmiotem
teoria tropów - modyfikacja własności indywidualnych; poszczególne przedmioty to zbiory indywidualnych własności: jabłko: czerwień jabłka + smak jabłka + itd.; => każdy zbiór powiązanych własności jest substancją
problemy: pewne substancje potrafią przetrwać zmianę swoich części: np. człowiek bez ręki - ta sama substancja a przy koncepcji wiązkowej to radykalna zmiana substancji i ta koncepcja nie wyjaśni dlaczego ta substancja się nie zmienia
modyfikacja teorii wiązkowej
zakłada istnienie czegoś co wiąże te własności - substrat, podłoże
substrat =! substancja - substrat to nie substancja
Byt = własności + nosiciel własności
dwie kategorie = własności i substraty
Problemy: 1.nie widzę substratu po co to przyjmować -> jest to zabójcze dla nauki; 2. ja odróżnić dwie ryzy papieru; 3. Jak wygląda substrat? gdzie jest?
powrót do klasycznej myśli filozoficznej, Elizabeth Anscombe
zagadnienie etyki w filozofii analitycznej => jedyna metoda to powrót do klasycznych rozwiązań
arystotelizm w nowej szacie pojęciowej, koncepcja arystotelesa najlepsza; powrót do pojęcia substancji
krytyki klasycznej myśli są bardziej zawiłe więc nie moa co odrzucać myśli klasycznej; nie ma doskonałego rozwiązania: potrzeba jak najmniej problemów
2. Konstytucja materialna
relacja pomiędzy przedmiotami złożonymi z tych samych częsci
posąg i bryła
czy to jeden przedmiot?
a) nihilizm neologiczny: nie istnieją przedmioty złożone tylko proste;
b) teorie rodzajów jednostkowych: istnieje tylko posąg
c) istnieje bryłą i posąg ale czy posąg jest całkiem nowym bytem czy przedłużeniem bytu
3. Problem części czasowych
byty mają części przestrzenne i czasowe
byt = 3D + czas
występowanie różnych faz istnienie ze względu na czas
czas staje się istotnym przedmiotem metafizyki; czas elementem świata
w myśli klasycznej patrzono na świat z perspektywy wieczności
4. Własności i ich uczasowienie
Endurantyzm: w całości obecne w każdej chwili swego istnienia; nie wliczmy czasu; substancja nie jest uczasowiona (metafizyka klasyczna)
Perdurantyzm: własności całościowo złożone z części czasowych; cały rozwój wszystkich faz to dopiero absolut; są części czasowe; części powiązane relacjami (czasoprzestrzena, przyczynowa)
Eksdurantyzm - teoria faz; przedmiot ma pewne fazy istnienia; części czasowe są istotą przedmiotu; przedmiot istnieje w konkretnym momencie; substancja nie wymyka się czasowi - zmienia się w czasie
5. Istnieje czy nie istnieje
jak to jest że niektóre przedmioty nie istnieją?
być = istnieć ? spór o to
istnieje tylko to o czym nauka nam mówi że istnieje?
6. Meta metafizyka
co może metafizyka?; jak ją uprawiać?
deflacjonizm meta metafizyczny: spadek ceny wartości metafizyki; nierozstrzygalne prawa pozbawione sensu
Carnap - 2 rodzaje pytań
wewnętrzne: wewnętrzny schemat pojęciowy: czy istnieje liczba parzysta > 100 => 102 - pytanie ma sens bo przyjęliśmy schemat pojęciowy
zewnętrzne: nie można rozstrzygnąć który schemat jest prawidłowy; nie rozstrzygniemy sporów; brak wspólnego schematu myślenia