Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 2 แนวคิด หลักการ ทฤษฎีการพยาบาลจิตเวช, นางสาวพิชญ์รัตน์ หนูช่วย…
บทที่ 2 แนวคิด หลักการ
ทฤษฎีการพยาบาลจิตเวช
อาการวิทยาและการตรวจสภาพจิต
การเก็บรวบรวมข้อมูลทางจิตเวช
ทำความเข้าใจและหาข้อมูลเกี่ยวกับความเจ็บป่วยและปัญหาของผู้ป่วย
สังเกตอาการ รวมถึงการแสดงออกในด้านต่างๆของผู้ป่วยระหว่างการสัมภาษณ์
สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้ป่วย
ขั้นตอนการสัมภาษณ์เพื่อเก็บรวบรวมข้อมูล
การการเริ่มต้นการสัมภาษณ์
การซักประวัติ
ข้อมูลส่วนตัว
อาการสำคัญและประวัติการเจ็บป่วยปัจจุบัน
ขั้นขั้นตอนการสัมภาษณ์
ระยะที่ 1
ควรเริ่มต้นด้วยการสอบถาม และให้ผู้ป่วยเล่าถึงปัญหาที่ผู้ป่วยมารับการรักษา และให้โอกาสผู้ป่วยเล่าถึงรายละเอียดของอาการต่างๆของตนอย่างเต็มที่ โดยพยาบาลควรรับฟังอย่างตั้งใจพร้อมทั้งสังเกตการแสดงออกต่างๆของผู้ป่วย
ระยะที่ 2
เป็นการหารายละเอียดเพิ่มเติมจากผู้ป่วยเล่า เพื่อให้เกิดความชัดเจนโดยถามคำถามที่เฉพาะเจาะจงมากขึ้น
รายละเอียดของการเจ็บป่วย
อาการอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับอาการที่ผู้ป่วยเล่า
การรักษาที่ได้รับมาก่อนหน้านี้
เหตุการณ์ต่างๆที่เกี่ยวข้อง
การบันทึกอาการสำคัญ
การประเมินการทำหน้าที่
การประเมินกิจกรรมทางกายในชีวิตประจำวันหรือการดูแลตนเอง
การประเมินกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการใช้เครื่องมือชีวิตประจำวัน
ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต
ประวัติครอบครัว
ประวัติส่วนตัวในอดีต
การดำรงชีพในปัจจุบัน
การตรวจร่างกาย
สิ่งปรากฏทั่วไปและสภาพทางโภชนาการ
สัญญาณชีพ
ศีรษะและคอ หัวใจ ปอด ท้อง เเขนขา
สภาพของระบบประสาท
ผิวหนังและบริเวณอื่นๆของร่างกายและระบบอื่นๆ
การตรวจสภาพจิต
ลักษณะทั่วไปและพฤติกรรม
ลักษณะภายนอก
ภาษากาย การสบตา ลักษณะท่าทาง ระดับการตื่นตัว การกระทำหรือพฤติกรรมในขณะนั้น ลักษณะสัมพันธภาพ
พฤติกรรม (Behavior)
เจตคติต่อผู้ตรวจ
อารมณ์ (Emotion)
พื้นฐานอารมณ์ ภาวะอารมณ์ที่คงอยู่เป็นเวลานานและเปลี่ยนแปลงน้อยในช่วงเวลา
การแสดงอารมณ์สังเกตการแสดงออกของอารมณ์ในช่วงขณะหนึ่งในการสัมภาษณ์แต่ละครั้ง
การบันทึกอารมณ์ของผู้ป่วยบันทึกทางลักษณะที่เป็น Subjective และการบันทึกในลักษณะ Objective
การพูดและการใช้ภาษา
การพูด
อัตราการพูดอยู่ในกินปกติ เร็ว หรือช้า จังหวะ ความดัง ความผิดปกติของคำพูด
ภาษา
ความเข้าใจและการแสดงออกของความมายผ่านการใช้คำในการประเมินภาษา
ความคิด
วิธีการตรวจความคิดแบบนามธรรม
ความสามารถในการบอกความเหมือนกันและความแตกต่างกันของสิ่งต่างๆ
การบอกความหมายของคำพังเพยและภาษิต
ประเมินเนื้อหาความคิด
คุณคิดว่า คุณพิเศษกว่าคุณอื่นหรือไม่ อย่างไร
เพื่อประเมินอาการหลงผิดแบบ Delusion of grandeur
มีใครกำลังพยายามทำอันตรายคุณบ้างหรือไม่
เพื่อประเมินอาการหลงผิดว่าตนถูกกันแกล้งถูกปองร้าย
คุณเห็นอะไรที่พาดพิงถึงคุณในโทรทัศน์หรือในหนังสือพิมพ์บ้างหรือเปล่า
เพื่อประเมินการหลงผิดว่าถูกพาดพิงถึง
คุณรู้สึกว่ามีพลังหรืออำนาจบางอย่างมาควบคุมหรือเปล่า
แบบประเมินเพื่อหลงผิดว่าถูกบังคับควบคุม
การรับรู้
การประเมินประสานหลอน
คุณเคยได้ยินเสียงพูดหรือเสียงอะไรในขณะที่ไม่มีใครเลยบ้างไหม
เพื่อประเมินอาการประสาทหลอนทางหูหรือหูแว่ว
คุณเห็นอะไรที่คนอื่นไม่เคยเห็นบ้างไหม
เพื่อประเมินอาการประสาทหลอนทางตาหรือภาพหลอน
ระดับการรู้สึกตัว
การรู้สึกตัวเลื่อนลอย (Clouding of consciousness)
stupor: ขาดการตอบสนองและความตระหนักรู้ถึงสภาพแวดล้อม
Coma: การสูญเสียการรู้สึกอย่างรุนแรง
Twilight state: มีความผิดปกติของการรู้ตัวร่วมกับการมีประสาทหลอน
การรู้เวลา สถานที่ และบุคคล
ความใส่ใจและมาธิ
เชาว์ปัญญาและความรู้ทั่วไป
ความจำ
ความจำเฉพาะหน้า
โดยผู้ทดสอบพูดคำ 3 คำ แล้วให้ผู้ป่วยพูดตามทีละคำ หลังจากนั้นบอกให้ผู้ป่วยจำแล้วกลับมาให้ผู้ป่วยพูดอีกครั้งทั้ง 3 คำ เมื่อเวลาผ่านไป3-5นาที
ความจำทันที
โดยการให้ผู้ป่วยนับเลขตามหรือย้อนหลัง
ความจำในปัจจุบัน
การถามเกี่ยวกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นภายใน 24 ชั่วโมงหรือ 2-3วันที่ผ่านมา
ความจำในอดีต
ถามเกี่ยวกับเหตุการณ์ต่างๆในชีวิต
การทดสอบการตัดสินใจ
คุณจะทำอย่างไรถ้าคุณนั่งอยู่ในโรงภาพยนตร์เป็นคนแรกที่เห็นไฟไหม้
คุณจะทำอย่างไรถ้าเดินไปทำถนนแล้วพบซองจุดหมายจ่าหน้าซองติดแสตมป์ไว้เรียบร้อยแล้ว
การหยั่งรู้หรือการรู้จักตนเอง
แรงจูงใจในการรักษา
ทฤษฎีทีใช้ทางสุขภาพจิตและการพยาบาลจิตเวช
ทฤษฎีจิตวิเคราะห์
(Psychoanalytic theory)
แนวคิดหลักของทฤษฎี
ระดับของจิตใจ (Level of mind)
ระดับจิตสำนึก
ระดับจิตจึงสำนึก
ระดับจิตไร้สำนึก
โครงสร้างของจิตใจ
สัญชาตญาณ(Id)
สัญชาตญาณทางเพศ
สัญชาตญาณความก้าวร้าว
ตัวตนแห่งบุคคล (Ego or Self)
มโนธรรม (Superego)
กลไกทางจิตกลไกทางจิต เพื่อป้องกันตนเอง
การยับยั้งหรือระงับ
การเก็บกด
การปฏิเสธความจริง
การปรับตัวโดยหาสิ่งอื่นมาเเทนที่ ประกอบด้วย การชดเชย การทดเเทน
การย้ายอารมณ์หรือการหาสิ่งใหม่มาทดแทน
การหาเหตุผลการหาเหตุผลเข้าข้างตนเอง
การกล่าวโทษผู้อื่นหรือโยนบาป
การโทษตัวเอง
การอาศัยบารมีหรือการเลียนแบบ
แต่ปฏิกิริยากลบเกลื่อนหรือแสดงปฏิกิริยาตรงข้ามกับความปรารถนาที่แท้จริง
การยึดติด
พฤติกรรมถอยหลังหรือทดถอย
การจินตนาการหรือการสร้างวิมานในอากาศ
การถ่ายโทษ
การแยกอารมณ์ออกจากการกระทำ
ความกังวลใจ
Reality anxiety
เป็นความกังวลใจที่เกิดขึ้นจากความกลัวทั่วๆที่มาจากสิ่งแวดล้อมภายนอก
Neurotic anxiety
เป็นสิ่งที่มาจาก Id ซึ่งเป็นสิ่งที่ยากที่จะแก้ไข
Moral anxiety
เป็นส่วนที่มาจาก Superego เป็นส่วนของการที่ Ego รู้สึกผิดและละอาย
พฤติกรรมการเกิดพฤติกรรมแปรปรวน
ตามแนวคิดจิตวิเคราะห์
ผู้ที่เจ็บป่วยทางจิตใจอารมณ์ ได้รับประสบการณ์ชีวิต
ที่ไม่ดีมาก่อน และมีผลทำให้เกิดอารมณ์ตึงเครียด
ทำให้เกิดความเจ็บปวดทางอารมณ์
ประสบการณ์ชีวิตที่บาดเจ็บ มีผลทำให้เกิดความคิด
ความต้องการจริงก่อให้เกิดความขัดแย้ง
เรียกว่า Neurotic conflict
ความคิดที่ขัดแย้งกันและ Neurotic conflict ที่เป็นผลสืบต่อ
เนื่องจากความคิดเหล่านั้นทำให้ Ego ดำเนินการป้องกัน
โดยกระบวนการนี้เรียกว่า Defense mechanism
ทฤษฎีจิตวิเคราะห์กับการบำบัดทางจิตเวช
ความผิดปกติของบุคลิกภาพจาก Ego ไม่สามารถปรับสภาพให้เกิดความสมดุระหว่างความต้องการตามสัญชาตญาณการถูกตำหนิ
ลักษณะของผู้ที่มีพยาธิสภาพทางจิต ตามแนวคิดจิตวิเคราะห์
เลือกเป้าหมายของการแสดงออกไม่เหมาะสม
การทำงานของจิตใจดำเนินไปตามหลักการแสวงหาความพึงพอใจของตนฝ่ายเดียว
กระบวนการคิดเป็นไปตามกระบวนปฐมภูมิ ขาดความไตร่ตรอง
ปล่อยให้จิตไร้สำนึกทำงานมากเกินไป
แนวคิดการบำบัด
การระบายความรู้สึกอย่างเสรี
การวิเคราะห์ความฝัน เป็นกระบวนการที่สำคัญสำหรับการเปิดเผยสิ่งที่อยู่ในใต้จิตสำนึก ทำให้ผู้ป่วยสามารถเข้าใจถึงปัญหาบางอย่างที่ไม่ยังไม่รับการแก้ไข
การวิเคราะห์ความรู้สึกต่อต้าน ความต่อต้านเป็นหลักการพื้นฐานที่มีต่อการวิเคราะห์ทางจิต
การวิเคราะห์การถ่ายโยงความรู้สึก การถ่ายโอนนั้นจะเป็นกระบวนการหนึ่งในการบำบัด
โดยที่มีการเชื่อมโยงประสบการณ์ครั้งก่อนก่อน
ทฤษฎีจิตวิเคราะห์กับการพยาบาล
การเจ็บป่วยทางจิต เกิดจากพลังของจิตไร้สำนึกที่อยู่ในจิตใจของมนุษย์ โดยมีเป้าหมายในการรักษาคือ 1. เพื่อเพิ่มความตระหนักรู้ของบุคคลเกี่ยวกับสาเหตุเบื้องหลังของพฤติกรรม 2. อธิบายเพื่ออธิบายความขัดแย้งในจิตใจ
พยาบาลต้องทำความเข้าใจกับการใช้กลไกทางจิตที่ไม่เหมาะสมของผู้ป่วยได้อย่างถูกต้อง ช่วยให้ผู้ป่วยเกิดความเข้าใจและยอมรับพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมของตน และลดการใช้กลไกทางจิตให้น้อยลง
ทฤษฎีพฤติกรรมนิยม
ความเชื่อเกี่ยวกับธรรมชาติของมนุษย์
เมื่อมนุษย์อยู่รวมกันเป็นกลุ่ม สิ่งที่จะสังเกตเห็นได้อย่างชัดเจน และควรให้ความสำคัญคือ พฤติกรรมภายนอก
ธรรมชาติมนุษย์ที่ควรเน้นคือ ปัจจุบันที่นี่ ขณะนี้
พฤติกรรมเกิดจากการเรียนรู้ไม่ว่าจะเป็นพฤติกรรมที่เหมาะสมหรือไม่เหมาะสม
บุคลิกภาพของมนุษย์ไม่ได้ประกอบด้วย ลักษณะนิสัย ซึ่งแสดงออกเหมือนกันในทุกสถานการณ์
ทฤษฎีบุคลิกภาพ
ตัวแปรทางสิ่งแวดล้อมเป็นตัวแปรกำหนดการแสดงพฤติกรรม
พฤติกรรมแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ พฤติกรรมที่กระทำต่อสิ่งแวดล้อม และพฤติกรรมที่ถูกเร้าโดยสิ่งเเวดล้อม
บุคลิกภาพพัฒนาจากการได้รับตัวเสริมแรง
พฤติกรรมสามารถทำให้แผวลงหรือหยุดแสดงได้
บุคบุคลิกภาพพัฒนาจากกระบวนการเรียนรู้
แนวคิดที่สำคัญ
การวางเงื่อนไขแบบคลาสสิก (Classical conditioning)
การวางเงื่อนไขแบบลงมือกระทำ (Operant conditioning)
การเรียนรู้ทางสังคม (Social learning)
วิธีการบำบัด
วิธีการบำบัดที่อาศัยการเรียนรู้แบบคลาสสิก
Desensitization
ผู้บำบัดและผู้ป่วยต้องร่วมกันกำหนดระดับสิ่งเร้า
ที่ก่อให้เกิดความวิตกกังวล
ผู้ป่วยจะถูกสอนให้ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
ผู้บำบัดจะเริ่มบรรยายสิ่งเร้าความวิตกกังวลในขั้นน้อยที่สุด
การลดภาวะ (Extinction)
การลงโทษ (Punishment)
ทฤษฎีทางชีววิทยา
แนวคิดหลักของทฤษฎีชีวภาพทางการเเพทย์
บุคคลมีความแปรปรวนทางอารมณ์และจิตใจ
สาเหตุของความผิดปกติทางจิต
พันธุกรรม
สารสื่อประสาท
ความผิดปกติของโครงสร้างและการทำงานของสมอง
พัฒนาการของเซลล์ประสาท
การประยุกต์ใช้ในการพยาบาลสุขภาพจิตและจิตเวช
เป้าหมายของการศึกษา เพื่อทำให้สารเคมีมีภาวะสมดุลและเพื่อซ่อมแซมร่างกายที่ถูกทำลายและกำจัดออก
แนวคิดอัตถิภาวนิยมและมนุษยนิยม
(Existentialism and Humanism)
ทฤษฎีกลุ่มอัตถิภาวะนิยม
(Existential Theory)
ความเชื่อเกี่ยวกับมนุษย์
ความผิดปกติทางพฤติกรรม
กระบวนการบำบัด
แนวคิด คือ ประสบการณ์ของบุคคลในปัจจุบัน
ทฤษฎีกลุ่มมมนุษยนิยม
ทฤษฎีลำดับขั้นความต้องการพื้นฐานของมาสโลว์
ขั้นที่ 1 ความต้องการทางร่างกาย
ขั้นที่ 2 ความต้องการความมั่นคงปลอดภัย
ขั้นที่ 3 ความต้องการความรัก
ขั้นที่ 4 ความต้องการได้รับการยกย่องนับถือ
ขั้นที่ 5 ความต้องการที่จะเข้าใจประจักษ์ตนเองอย่างแท้จริง
การประยุกต์ใช้ทางการพยาบาล
มาสโลว์
แนวคิดศักยภาพของบุคคล
การจัดลำดับความสำคัญของกิจกรรมต่างๆ
ในการปฎิบัติการพยาบาล
Stickley and Wright
กล่าวว่า ในการประยุกต์ใช้ทฤษฎีนี้เพื่อทำให้ผู้ป่วยได้บรรลุความต้องการทางด้าน physiological and psychosocial โดยพยาบาลจะต้องให้ความมั่นใจถึงความปลอดภัยแก่ผู้ป่วย และช่วยผู้ป่วยบรรลุถึงความต้องการทางด้านร่างกายก่อนเป็นอันดับแรก
ทฤษฎีทางการพยาบาล
ทฤษฎีสัมพันธภาพระหว่างบุคคลของเพบพลาว
มโนทัศน์หลักการพยาบาล
คน
สิ่งเเวดล้อม
สุขภาพ
การพยาบาล
ระยะของสัมพันธภาพและการประยุกต์ใช้ในกระบวนการพยาบาล
ระยะเริ่มต้นสร้างสัมพันธภาพหรือปฐมนิเทศ
ระยะระบุปัญหา
ระยะดำเนินการแก้ปัญหา
4 ระยะสรุปผล
ทฤษฎีการดูแลตนเองของโอเร็ม
ทฤษฎีการดูแลตนเอง
การดูแลตนเอง
ความสามารถในการดูแลตนเอง
ความต้องการดูแลตนเองทั้งหมด
ทฤษฎีความพร่องในการดูแลตนเอง
ทฤษฎีระบบการพยาบาล
ระบบทดแทนทั้งหมด
ใช้เมื่อผู้ป่วยไม่สามารถจะปฏิบัติกิจกรรมการดูแลตนเองที่ต้องอาศัยตนเองเป็นผู้ชี้นำ
ระบบทดแทนบางส่วน
ระบบนี้ผู้ป่วยกับพยาบาลร่วมกันรับผิดชอบในการตอบสนองความต้องการการดูแลทั้งหมดของผู้ป่วย
ระบบสนับสนุนและให้ความรู้
ในระบบนี้ผู้ป่วยเรียนรู้ที่จะกำหนดความต้องการตนเองทั้งหมด และกระทำการดูแลตูนเอง ผู้ป่วยจะได้รับการสอน แนะนำ และสนับสนุนจากพยาบาล
วิธีการให้ความช่วยเหลือตามทฤษฎีการดูแลตนเอง
การกระทำให้หรือการกระทำแทน
การชี้แนะให้แนวทาง
การสนับสนุน
การสอน
การจัดสิ่งแวดล้อม
ทฤษฎีการปรับตัวของรอย
การปรับตัวและการให้ความช่วยเหลือบุคคลที่มีปัญหาในการปรับตัว เมื่อมีเหตุการณ์การเปลี่ยนแปลงเข้ามาในชีวิต โดยมีสิ่งเร้าจากสิ่งแวดล้อมเป็นตัวนำส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
นางสาวพิชญ์รัตน์ หนูช่วย เลขที่ 57