Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 2 แนวคิด หลักการ ทฤษฎีการพยาบาลจิตเวช, นางสาวพิชญ์รัตน์ หนูช่วย…

- - - - ข้อมูลส่วนตัว
      - อาการสำคัญและประวัติการเจ็บป่วยปัจจุบัน
    - - ระยะที่ 1 ควรเริ่มต้นด้วยการสอบถาม และให้ผู้ป่วยเล่าถึงปัญหาที่ผู้ป่วยมารับการรักษา และให้โอกาสผู้ป่วยเล่าถึงรายละเอียดของอาการต่างๆของตนอย่างเต็มที่ โดยพยาบาลควรรับฟังอย่างตั้งใจพร้อมทั้งสังเกตการแสดงออกต่างๆของผู้ป่วย
      - ระยะที่ 2 เป็นการหารายละเอียดเพิ่มเติมจากผู้ป่วยเล่า เพื่อให้เกิดความชัดเจนโดยถามคำถามที่เฉพาะเจาะจงมากขึ้น
        
        รายละเอียดของการเจ็บป่วย
        
        อาการอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับอาการที่ผู้ป่วยเล่า
        
        การรักษาที่ได้รับมาก่อนหน้านี้
        
        เหตุการณ์ต่างๆที่เกี่ยวข้อง
    - - การประเมินกิจกรรมทางกายในชีวิตประจำวันหรือการดูแลตนเอง
      - การประเมินกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการใช้เครื่องมือชีวิตประจำวัน
    - - สิ่งปรากฏทั่วไปและสภาพทางโภชนาการ
      - สัญญาณชีพ
      - ศีรษะและคอ หัวใจ ปอด ท้อง เเขนขา
      - สภาพของระบบประสาท
      - ผิวหนังและบริเวณอื่นๆของร่างกายและระบบอื่นๆ
    - - ลักษณะทั่วไปและพฤติกรรม
        
        ลักษณะภายนอก
        
        ภาษากาย การสบตา ลักษณะท่าทาง ระดับการตื่นตัว การกระทำหรือพฤติกรรมในขณะนั้น ลักษณะสัมพันธภาพ
        
        พฤติกรรม (Behavior)
        
        เจตคติต่อผู้ตรวจ
      - อารมณ์ (Emotion)
        
        พื้นฐานอารมณ์ ภาวะอารมณ์ที่คงอยู่เป็นเวลานานและเปลี่ยนแปลงน้อยในช่วงเวลา
        
        การแสดงอารมณ์สังเกตการแสดงออกของอารมณ์ในช่วงขณะหนึ่งในการสัมภาษณ์แต่ละครั้ง
        
        การบันทึกอารมณ์ของผู้ป่วยบันทึกทางลักษณะที่เป็น Subjective และการบันทึกในลักษณะ Objective
      - การพูดและการใช้ภาษา
        
        การพูด อัตราการพูดอยู่ในกินปกติ เร็ว หรือช้า จังหวะ ความดัง ความผิดปกติของคำพูด
        
        ภาษา ความเข้าใจและการแสดงออกของความมายผ่านการใช้คำในการประเมินภาษา
      - ความคิด
        
        วิธีการตรวจความคิดแบบนามธรรม
        
        ความสามารถในการบอกความเหมือนกันและความแตกต่างกันของสิ่งต่างๆ
        
        การบอกความหมายของคำพังเพยและภาษิต
        
        ประเมินเนื้อหาความคิด
        
        คุณคิดว่า คุณพิเศษกว่าคุณอื่นหรือไม่ อย่างไร
        เพื่อประเมินอาการหลงผิดแบบ Delusion of grandeur
        
        มีใครกำลังพยายามทำอันตรายคุณบ้างหรือไม่
        เพื่อประเมินอาการหลงผิดว่าตนถูกกันแกล้งถูกปองร้าย
        
        คุณเห็นอะไรที่พาดพิงถึงคุณในโทรทัศน์หรือในหนังสือพิมพ์บ้างหรือเปล่า
        เพื่อประเมินการหลงผิดว่าถูกพาดพิงถึง
        
        คุณรู้สึกว่ามีพลังหรืออำนาจบางอย่างมาควบคุมหรือเปล่า
        แบบประเมินเพื่อหลงผิดว่าถูกบังคับควบคุม
      - การรับรู้
        
        การประเมินประสานหลอน
        
        คุณเคยได้ยินเสียงพูดหรือเสียงอะไรในขณะที่ไม่มีใครเลยบ้างไหม
        เพื่อประเมินอาการประสาทหลอนทางหูหรือหูแว่ว
        
        คุณเห็นอะไรที่คนอื่นไม่เคยเห็นบ้างไหม
        เพื่อประเมินอาการประสาทหลอนทางตาหรือภาพหลอน
      - ระดับการรู้สึกตัว
        
        การรู้สึกตัวเลื่อนลอย (Clouding of consciousness)
        
        stupor: ขาดการตอบสนองและความตระหนักรู้ถึงสภาพแวดล้อม
        
        Coma: การสูญเสียการรู้สึกอย่างรุนแรง
        
        Twilight state: มีความผิดปกติของการรู้ตัวร่วมกับการมีประสาทหลอน
      - การรู้เวลา สถานที่ และบุคคล
      - ความใส่ใจและมาธิ
      - เชาว์ปัญญาและความรู้ทั่วไป
      - ความจำ
        
        ความจำเฉพาะหน้าโดยผู้ทดสอบพูดคำ 3 คำ แล้วให้ผู้ป่วยพูดตามทีละคำ หลังจากนั้นบอกให้ผู้ป่วยจำแล้วกลับมาให้ผู้ป่วยพูดอีกครั้งทั้ง 3 คำ เมื่อเวลาผ่านไป3-5นาที
        
        ความจำทันที โดยการให้ผู้ป่วยนับเลขตามหรือย้อนหลัง
        
        ความจำในปัจจุบัน การถามเกี่ยวกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นภายใน 24 ชั่วโมงหรือ 2-3วันที่ผ่านมา
        
        ความจำในอดีต ถามเกี่ยวกับเหตุการณ์ต่างๆในชีวิต
      - การทดสอบการตัดสินใจ
        
        คุณจะทำอย่างไรถ้าคุณนั่งอยู่ในโรงภาพยนตร์เป็นคนแรกที่เห็นไฟไหม้
        
        คุณจะทำอย่างไรถ้าเดินไปทำถนนแล้วพบซองจุดหมายจ่าหน้าซองติดแสตมป์ไว้เรียบร้อยแล้ว
      - การหยั่งรู้หรือการรู้จักตนเอง
      - แรงจูงใจในการรักษา
- - - - ระดับของจิตใจ (Level of mind)
        
        ระดับจิตสำนึก
        
        ระดับจิตจึงสำนึก
        
        ระดับจิตไร้สำนึก
      - โครงสร้างของจิตใจ
        
        สัญชาตญาณ(Id)
        
        สัญชาตญาณทางเพศ
        
        สัญชาตญาณความก้าวร้าว
        
        ตัวตนแห่งบุคคล (Ego or Self)
        
        มโนธรรม (Superego)
        
        กลไกทางจิตกลไกทางจิต เพื่อป้องกันตนเอง
        
        การยับยั้งหรือระงับ
        
        การเก็บกด
        
        การปฏิเสธความจริง
        
        การปรับตัวโดยหาสิ่งอื่นมาเเทนที่ ประกอบด้วย การชดเชย การทดเเทน
        
        การย้ายอารมณ์หรือการหาสิ่งใหม่มาทดแทน
        
        การหาเหตุผลการหาเหตุผลเข้าข้างตนเอง
        
        การกล่าวโทษผู้อื่นหรือโยนบาป
        
        การโทษตัวเอง
        
        การอาศัยบารมีหรือการเลียนแบบ
        
        แต่ปฏิกิริยากลบเกลื่อนหรือแสดงปฏิกิริยาตรงข้ามกับความปรารถนาที่แท้จริง
        
        การยึดติด
        
        พฤติกรรมถอยหลังหรือทดถอย
        
        การจินตนาการหรือการสร้างวิมานในอากาศ
        
        การถ่ายโทษ
        
        การแยกอารมณ์ออกจากการกระทำ
        
        ความกังวลใจ
        
        Reality anxiety เป็นความกังวลใจที่เกิดขึ้นจากความกลัวทั่วๆที่มาจากสิ่งแวดล้อมภายนอก
        
        Neurotic anxiety เป็นสิ่งที่มาจาก Id ซึ่งเป็นสิ่งที่ยากที่จะแก้ไข
        
        Moral anxiety เป็นส่วนที่มาจาก Superego เป็นส่วนของการที่ Ego รู้สึกผิดและละอาย
    - - ผู้ที่เจ็บป่วยทางจิตใจอารมณ์ ได้รับประสบการณ์ชีวิต
        ที่ไม่ดีมาก่อน และมีผลทำให้เกิดอารมณ์ตึงเครียด
        ทำให้เกิดความเจ็บปวดทางอารมณ์
      - ประสบการณ์ชีวิตที่บาดเจ็บ มีผลทำให้เกิดความคิด
        ความต้องการจริงก่อให้เกิดความขัดแย้ง
        เรียกว่า Neurotic conflict
      - ความคิดที่ขัดแย้งกันและ Neurotic conflict ที่เป็นผลสืบต่อ
        เนื่องจากความคิดเหล่านั้นทำให้ Ego ดำเนินการป้องกัน
        โดยกระบวนการนี้เรียกว่า Defense mechanism
    - - ความผิดปกติของบุคลิกภาพจาก Ego ไม่สามารถปรับสภาพให้เกิดความสมดุระหว่างความต้องการตามสัญชาตญาณการถูกตำหนิ
      - ลักษณะของผู้ที่มีพยาธิสภาพทางจิต ตามแนวคิดจิตวิเคราะห์
        
        เลือกเป้าหมายของการแสดงออกไม่เหมาะสม
        
        การทำงานของจิตใจดำเนินไปตามหลักการแสวงหาความพึงพอใจของตนฝ่ายเดียว
        
        กระบวนการคิดเป็นไปตามกระบวนปฐมภูมิ ขาดความไตร่ตรอง
        
        ปล่อยให้จิตไร้สำนึกทำงานมากเกินไป
    - - การระบายความรู้สึกอย่างเสรี
      - การวิเคราะห์ความฝัน เป็นกระบวนการที่สำคัญสำหรับการเปิดเผยสิ่งที่อยู่ในใต้จิตสำนึก ทำให้ผู้ป่วยสามารถเข้าใจถึงปัญหาบางอย่างที่ไม่ยังไม่รับการแก้ไข
      - การวิเคราะห์ความรู้สึกต่อต้าน ความต่อต้านเป็นหลักการพื้นฐานที่มีต่อการวิเคราะห์ทางจิต
      - การวิเคราะห์การถ่ายโยงความรู้สึก การถ่ายโอนนั้นจะเป็นกระบวนการหนึ่งในการบำบัด
        โดยที่มีการเชื่อมโยงประสบการณ์ครั้งก่อนก่อน
    - - การเจ็บป่วยทางจิต เกิดจากพลังของจิตไร้สำนึกที่อยู่ในจิตใจของมนุษย์ โดยมีเป้าหมายในการรักษาคือ 1. เพื่อเพิ่มความตระหนักรู้ของบุคคลเกี่ยวกับสาเหตุเบื้องหลังของพฤติกรรม 2. อธิบายเพื่ออธิบายความขัดแย้งในจิตใจ
      - พยาบาลต้องทำความเข้าใจกับการใช้กลไกทางจิตที่ไม่เหมาะสมของผู้ป่วยได้อย่างถูกต้อง ช่วยให้ผู้ป่วยเกิดความเข้าใจและยอมรับพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมของตน และลดการใช้กลไกทางจิตให้น้อยลง
  - - - เมื่อมนุษย์อยู่รวมกันเป็นกลุ่ม สิ่งที่จะสังเกตเห็นได้อย่างชัดเจน และควรให้ความสำคัญคือ พฤติกรรมภายนอก
      - ธรรมชาติมนุษย์ที่ควรเน้นคือ ปัจจุบันที่นี่ ขณะนี้
      - พฤติกรรมเกิดจากการเรียนรู้ไม่ว่าจะเป็นพฤติกรรมที่เหมาะสมหรือไม่เหมาะสม
      - บุคลิกภาพของมนุษย์ไม่ได้ประกอบด้วย ลักษณะนิสัย ซึ่งแสดงออกเหมือนกันในทุกสถานการณ์
    - - ตัวแปรทางสิ่งแวดล้อมเป็นตัวแปรกำหนดการแสดงพฤติกรรม
      - พฤติกรรมแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ พฤติกรรมที่กระทำต่อสิ่งแวดล้อม และพฤติกรรมที่ถูกเร้าโดยสิ่งเเวดล้อม
      - บุคลิกภาพพัฒนาจากการได้รับตัวเสริมแรง
      - พฤติกรรมสามารถทำให้แผวลงหรือหยุดแสดงได้
      - บุคบุคลิกภาพพัฒนาจากกระบวนการเรียนรู้
    - - การวางเงื่อนไขแบบคลาสสิก (Classical conditioning)
      - การวางเงื่อนไขแบบลงมือกระทำ (Operant conditioning)
      - การเรียนรู้ทางสังคม (Social learning)
    - - วิธีการบำบัดที่อาศัยการเรียนรู้แบบคลาสสิก
        
        Desensitization
        
        ผู้บำบัดและผู้ป่วยต้องร่วมกันกำหนดระดับสิ่งเร้า
        ที่ก่อให้เกิดความวิตกกังวล
        
        ผู้ป่วยจะถูกสอนให้ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
        
        ผู้บำบัดจะเริ่มบรรยายสิ่งเร้าความวิตกกังวลในขั้นน้อยที่สุด
        
        การลดภาวะ (Extinction)
        
        การลงโทษ (Punishment)
  - - - บุคคลมีความแปรปรวนทางอารมณ์และจิตใจ
      - สาเหตุของความผิดปกติทางจิต
        
        พันธุกรรม
        
        สารสื่อประสาท
        
        ความผิดปกติของโครงสร้างและการทำงานของสมอง
        
        พัฒนาการของเซลล์ประสาท
      - การประยุกต์ใช้ในการพยาบาลสุขภาพจิตและจิตเวช
        
        เป้าหมายของการศึกษา เพื่อทำให้สารเคมีมีภาวะสมดุลและเพื่อซ่อมแซมร่างกายที่ถูกทำลายและกำจัดออก
  - - - ความเชื่อเกี่ยวกับมนุษย์
      - ความผิดปกติทางพฤติกรรม
      - กระบวนการบำบัด
      - แนวคิด คือ ประสบการณ์ของบุคคลในปัจจุบัน
    - - ทฤษฎีลำดับขั้นความต้องการพื้นฐานของมาสโลว์
        
        ขั้นที่ 1 ความต้องการทางร่างกาย
        
        ขั้นที่ 2 ความต้องการความมั่นคงปลอดภัย
        
        ขั้นที่ 3 ความต้องการความรัก
        
        ขั้นที่ 4 ความต้องการได้รับการยกย่องนับถือ
        
        ขั้นที่ 5 ความต้องการที่จะเข้าใจประจักษ์ตนเองอย่างแท้จริง
    - - มาสโลว์
        
        แนวคิดศักยภาพของบุคคล
        
        การจัดลำดับความสำคัญของกิจกรรมต่างๆ
        ในการปฎิบัติการพยาบาล
      - Stickley and Wright กล่าวว่า ในการประยุกต์ใช้ทฤษฎีนี้เพื่อทำให้ผู้ป่วยได้บรรลุความต้องการทางด้าน physiological and psychosocial โดยพยาบาลจะต้องให้ความมั่นใจถึงความปลอดภัยแก่ผู้ป่วย และช่วยผู้ป่วยบรรลุถึงความต้องการทางด้านร่างกายก่อนเป็นอันดับแรก
  - - - มโนทัศน์หลักการพยาบาล
        
        คน
        
        สิ่งเเวดล้อม
        
        สุขภาพ
        
        การพยาบาล
      - ระยะของสัมพันธภาพและการประยุกต์ใช้ในกระบวนการพยาบาล
        
        ระยะเริ่มต้นสร้างสัมพันธภาพหรือปฐมนิเทศ
        
        ระยะระบุปัญหา
        
        ระยะดำเนินการแก้ปัญหา
        
        4 ระยะสรุปผล
    - - ทฤษฎีการดูแลตนเอง
        
        การดูแลตนเอง
        
        ความสามารถในการดูแลตนเอง
        
        ความต้องการดูแลตนเองทั้งหมด
      - ทฤษฎีความพร่องในการดูแลตนเอง
      - ทฤษฎีระบบการพยาบาล
        
        ระบบทดแทนทั้งหมดใช้เมื่อผู้ป่วยไม่สามารถจะปฏิบัติกิจกรรมการดูแลตนเองที่ต้องอาศัยตนเองเป็นผู้ชี้นำ
        
        ระบบทดแทนบางส่วน ระบบนี้ผู้ป่วยกับพยาบาลร่วมกันรับผิดชอบในการตอบสนองความต้องการการดูแลทั้งหมดของผู้ป่วย
        
        ระบบสนับสนุนและให้ความรู้ ในระบบนี้ผู้ป่วยเรียนรู้ที่จะกำหนดความต้องการตนเองทั้งหมด และกระทำการดูแลตูนเอง ผู้ป่วยจะได้รับการสอน แนะนำ และสนับสนุนจากพยาบาล
    - - การกระทำให้หรือการกระทำแทน
      - การชี้แนะให้แนวทาง
      - การสนับสนุน
      - การสอน
      - การจัดสิ่งแวดล้อม
    - - การปรับตัวและการให้ความช่วยเหลือบุคคลที่มีปัญหาในการปรับตัว เมื่อมีเหตุการณ์การเปลี่ยนแปลงเข้ามาในชีวิต โดยมีสิ่งเร้าจากสิ่งแวดล้อมเป็นตัวนำส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลง