Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะรกเกาะต่ำ (Placenta Previa) นางสาวศิวพร ทองบ่อ รหัสนิสิต 63019939,…
ภาวะรกเกาะต่ำ (Placenta Previa) นางสาวศิวพร ทองบ่อ รหัสนิสิต 63019939
ความหมาย
รกเกาะต่ำ (placenta previa) คือภาวะที่รกเกาะต่ำกว่าปกติโดยเกาะลงมาถึงส่วนล่างของมดลูกปกติรกจะเกาะที่ส่วนบนของมดลูกอาจจะเป็นด้านหน้าด้านข้าง หรือด้านหลังของโพรงมดลูกในภาวะที่รกเกาะต่ำรกบางส่วนหรือทั้งหมดเกาะที่ส่วนล่างของมดลูกและอาจคลุมลงมาเพียงบางส่วน หรือคลุมทั้งหมดบริเวณปากมดลูก มักพบเมื่ออายุครรภ์ 20 สัปดาห์ขึ้นไปส่วนมากพบในไตรมาสที่สามโดยเฉพาะเมื่ออายุครรภ์ประมาณ 8 เดือน
ชนิดของรกเกาะต่ำ
2.Marginal placenta previa หมายถึง รกเกาะต่ำลงมาในส่วนล่างของมดลูกและเกาะลงมาถึงขอบของปากมดลูกด้านในพอดี
1.Low - lying placenta หมายถึง รกเกาะต่ำลงมาในส่วนล่างของมดลูกแต่ไม่คลุมมาถึงปากมดลูกด้านใน
3.Partial placenta previa หรือ placenta previa partialis หมายถึง รกเกาะต่ำลงมาในมดลูส่วนล่างและคลุมลงมาถึงปากมดลูกด้านในเพียงบางส่วน
4.Total placanta previa หรือ previa totalis หมายถึง รกเกาะต่ำลงมาในส่วนล่างของมดลูกจนคลุมปิดปากมดลูกด้านในทั้งหมด
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้
เกิดภาวะรกเกาะต่ำ
เคยผ่าตัดบริเวณมดลูกจากสาเหตุอื่นๆที่ไม่ใช่การผ่าคลอด เช่น เนื้องอกมดลูก
มดลูกรูปร่างผิดปกติ
มีการผ่าตัดคลอดบุตรมาก่อนยิ่งผ่าตัดหลายครั้งยิ่งมีความเสี่ยงมากขึ้น
ตั้งครรภ์แฝด
เคยขูดมดลูก
การติดเชื้อในครรภ์ เช่น ซิฟิลิส มารดาสูบบุหรี่
เคยตั้งครรภ์หลายครั้ง
ทารกมีภาวะซีด ร่างกายแม่จึงพยายามเพิ่มออกซิเจนไปยังลูก ทำให้รกเพิ่มขนาดขยายใหญ่ขึ้นรกจึงแผ่ขยายลงมาเกาะถึงด้านล่างของมดลูก เช่น ภาวะธาลัสซีเมีย
มารดามีอายุมากกว่า 35 ปีขึ้นไป
ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
ผลกระทบ
ด้านมารดา
การตกเลือดหลังคลอด
เศษรกค้างการติดเชื้อ
รกคลอดก่อนกําหนด
มดลูกกลับคืนสู่สภาพเดิมช้ากว่าปกติ
ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
ทารกในครรภ์อยู่ในท่าผิดปกติและส่วนนําผิดปกติ
เกิดภาวะแท้งคุกคาม
เสียชีวิต หากมารดาเสียเลือดมาก
ด้านทารก
มีภาวะซีด
IUGR
ทารกมีความผิดปกติของระบบประสาท,ระบบการหายใจ
fetal distress
คลอดก่อนกําหนด
การวินิจฉัย
2.จากการตรวจหน้าท้อง ถ้าพบทารกอยู่ในท่าผิดปกติ เช่น ท่าก้น ท่าขวาง หรือ ท่าเฉียง ศีรษะลงช้า ให้สงสัยว่าอาจะเป็นรกเกาะต่ำได้
3.จากการตรวจ ultrasound หาตำแหน่งของรก
1.จากประวัติการมีเลือดออกในระยะหลังของการตั้งครรภ์ ไม่มีอาการเจ็บปวด ไม่มีสาเหตุและเลือดออกซ้ำ
4.double set-up การตรวจภายในในห้องผ่าตัดและเตรียมพร้อมที่จะทำการผ่าตัดทางหน้าท้องได้ทันที
อาการและอาการแสดง
2.ไม่มีอาการเจ็บครรภ์ (painless bleeding)
3.มดลูกนุ่ม กดไม่เจ็บ
1.เลือดสดออกทางช่องคลอด
4.คลำทารกได้, ฟัง FHS ได้
การรักษา
1.การรักษาแบบประคับประคอง (expectant treatment)
Bed rest, on IV, obs. bleeding, NPO, G/M
สิ่งสําคัญที่สุดคือควรให้คําแนะนําที่ถูกต้องเกี่ยวกับการปฏิบัติตนก่อนกลับบ้าน
รายที่ตั้งครรภ์ไม่ครบกำหนด เลือดออกทางช่องคลอดไม่รุนแรง
เพื่อให้การตั้งครรภ์ดําเนินต่อไปจนครบกําหนดคลอดโดยให้มารดาอยู่โรงพยาบาลจนกระทั่งคลอด เพื่อให้การดูแลอย่างใกล้ชิดแต่ถ้าเลือดหยุดอาจให้กลับไปพักต่อที่บ้านได้
2.การทําให้การตั้งครรภ์สิ้นสุด (active treatment)
พิจารณาคลอดทางช่องคลอด กรณีเป็น low lying placenta
กรณีอื่นๆ พิจารณาทำ C/S เป็นวิธีที่ให้ความปลอดภัยแก่มารดาและทารกในครรภ์มากกว่าการคลอดทางช่องคลอดเนื่องจากเป็นการกระทําที่ทําให้ยุติการเสียเลือดได้อย่างรวดเร็ว
ใช้ในกรณีที่มีเลือดออกมากจนอาจเป็นอันตรายต่อมารดาหรือทารกในครรภ์หรือเมื่ออายุครรภ์ครบกำหนด คือ ตั้งแต่ 37 สัปดาห์เป็นต้นไป ในปัจจุบันเป็นที่ยอมรับกันว่าวิธีการสิ้นสุดการตั้งครรภ์ที่เหมาะสม
การพยาบาล
การพยาบาลกณียุติการตั้งครรภ์
ประเมิน Vital sign และอาการแสดงของภาวะช็อค
ประเมินปริมาณเลือดที่ออกทางช่องคลอด
ช่วยทำกิจวัตรตามความเหมาะสม
ประเมิน FHS
absolute bed rest
เตรียมผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
อาการดีขึ้นเตรียมกลับบ้าน
การงดมีเพศสัมพันธ์
สังเกตอาการผิดปกติ
การนับลูกดิ้น
เตรียมความพร้อมหากพบอาการ
ผิดปกติฉุกเฉินสามารถไปโรงพยาบาลทันที
รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
ฝากครรภ์และปฏิบัติตามคำแนะนำ
พักผ่อนและจำกัดกิจกรรม
การพยาบาลประคับประครอง
NPOดูแลให้ได้สารน้ำและอาหารทางหลอดเลือดดำตามแผนการรักษา
งด PV/PR/SSE
ใส่ผ้าอนามัยเพื่อประเมินเลือดที่ออกทางช่องคลอด
เจาะเลือดหา Hb/Hct/blood group /เตรียมเลือดทดแทน
จัดให้นอนพักผ่อนบนเตียงโดยควรนอนตะแคงซ้าย
ฟัง FHS ทุก 1 ชั่วโมง
ประเมินอาการผิดปกติอย่างใกล้ชิด
ตอบสนองความต้องการ
อธิบายให้สตรีตั้งครรภ์และครอบครัวทราบและเข้าใจถึงภาวะผิดปกติที่เกิดขึ้น
เสี่ยงต่อการเกิดภาวะตกเลือดก่อนคลอด เนื่องจากมีเลือดออกทางช่องคลอดจากพยาธิสภาพของรกเกาะต่ำ
( Placenta Previa )
วัตถุประสงค์ทางการพยาบาล
เพื่อป้องกันการเกิดภาวะตกเลือดก่อนคลอดและป้องกันการเกิดอันตรายจากภาวะรกเกาะต่ำ
เกณฑ์ประเมินผล
1.หญิงตั้งครรภ์ไม่มีอาการและอาการแสดงของภาวะตกเลือดก่อนคลอด ได้แก่ ปวดท้องน้อย เลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด ขาดประจำเดือน มีชิ้นเนื้อหลุดออกทางช่องคลอด ซีด หน้ามืด ใจสั่น มือเย็น วิงเวียนศีรษะ เป็นต้น
2.ตรวจร่างกายไม่พบเลือดออกทางช่องคลอด
ความดันโลหิตปกติ หัวใจเต้นปกติ ผิวหนังไม่เย็น
3.ตรวจครรภ์พบมดลูกแข็งตึง ทารกอยู่ในท่าปกติ
เอกสารอ้างอิง
อาจารย์บุญมี ภูด่านงัว .(2559). การพยาบาลสตรีตั้งครรภ์ที่มีเลือดออกก่อนคลอดจากภาวะรกเกาะต่ำ สืบค้นวันที่ 17 มิถุนายน 2564. เข้าถึงได้จาก
https://he02.tci-thaijo.org/index.php/Nubuu/article/download/72801/61278/
เว็บไซต์เมดไทย .(2560). ภาวะรกเกาะต่ำสืบค้นวันที่ 17 มิถุนายน 2564. เข้าถึงได้จาก
https://medthai.com/รกเกาะต่ำ/
