Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Rechtsfilosofie concept, Verschil vroege en late Radbruch m.b.t. rechters,…

- - - - Vroege werk : meer positivistisch
        
        Wat is recht?: idee van het recht
        
        Rechtvaardigheid als gelijkheid (voor de wet)
        
        Doelmatigheid (purposiveness)
        
        Rechtszekerheid (legal certainty)
        
        Rechtszekerheid vergt positiviteit; recht moet vastgelegd worden. Positieve recht claimt ook geldigheid. Of het recht rechtvaardig is of niet. Je hebt mogelijkheid dat je vanwege het belang van rechtszekerheid wetten vastlegt die vanuit het gezichtspunt van rechtvaardigheid niet ideaal zijn (onrechtvaardige wetten zijn). In die zin kunnen rechtszekerheid en gelijkheid met elkaar in conflict zijn.
        Bij de vroege Radbruch het meest bepaald te worden door rechtszekerheid-> rechtspositivisme. Rechtszekerheid staat echter bovenaan (doorslaggevende waarde; dominante waarde).
        VB: voorrang rechtszekerheid: “Even when he ceases to be the servant of justice because that is the will of the law, he still remains the servant of legal certainty.” Bij conflicten tussen rechtszekerheid en rechtvaardigheid: rechtszekerheid moet prevaleren (Vroege Radbruch).
        Bij de late Radbruch geeft hij het belang van rechtszekerheid niet op, maar rechtvaardigheid verlangt van ons dat we de rechtszekerheid hoog houden.
        
        Latere werk: meer natuurrechtelijk
        
        Rechtszekerheid heeft voorrang; dat geldt altijd. Zelfs als de inhoud van wet enige mate onrechtvaardig is, tenzij het conflict tussen aan de ene kant rechtszekerheid en aan de andere kant wat de rechtvaardigheid gebied zo ondraaglijk wordt. In dat geval heb je niet te maken met een onrechtvaardige wet, maar hebben we te maken met iets dat überhaupt niet meer een wet genoemd kan worden.
        In dat geval moeten we het ook terzijde schuiven, ten behoeve van rechtvaardigheid-> natuurrechtelijke traditie zoals Thomas van Aquino. Wanneer we een wet hebben die zo onrechtvaardig is, die niet eens een poging doet om in lijn te zijn met rechtvaardigheid te verstaan als gelijkheid, dan hebben we te maken met iets dat überhaupt niet eens een wet is.
        Thomas van Aquino: onrechtvaardige wetten zijn überhaupt geen wetten -> Latere Radbruch plaatst dit in de natuurrechtelijke traditie.
      - Natuurrecht kort
        
        Radbruchs formule: In de regel geldt het positieve (afgekondigde) recht altijd, zelfs als het een onrechtvaardige inhoud heeft, tenzij de kloof tussen gerechtigheid en rechtszekerheid onverdraaglijk groot wordt, dan moet de rechtszekerheid wijken voor de gerechtigheid.
        
        Duidelijk voorbeeld van de natuurrechtelijke positie; uiteindelijke criterium of iets recht is of niet is hoe iets zich verhoudt tot iets buiten het recht namelijk het natuurrecht, moraliteit, rechtvaardigheid!
        
        Je vindt het natuurrecht nu vooral terug in mensenrechten: “We hold these rights to be self evident...” Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
        
        Ieder mens heeft ze bij de gratie van het mens-zijn. Ze komen ons dus van nature toe, gelden vanuit een menselijke natuur, onafhankelijk van de toevallige regering die deze rechten erkent of niet.
        
        Daarom konden ze ook worden ingeroepen bij de Muurschutters
      - Muurschuttersarrest
        
        Verbod op retroactiviteit versus rechtvaardigheid
  - - - Verhaal
        
        Ruzie tussen broers (landen Argos tegen Thede) waarbij zij uiteindelijk elkaar doden en Creon, de nieuwe koning van Thebe, beveelt dat het lijk onbegraven blijft en legt een verbod op het begraven van het lijk van voormalige koning Argos. Wie het verbod overtreedt zal gestenigd worden. Niet mogen begraven is voor Grieken een vreselijke straf.
      - Dilemma
        
        Gehoor geven aan Creon/ positief recht gehoorzamen
        Hogere wet gehoorzamen en begraven, dat de doden geëerd moeten worden en dat ze daarbij gerouwd moeten worden
      - Positie Creon
        
        Stelt dat er geen noodzakelijk verband is tussen het gestelde recht en moraliteit Onrechtvaardige wetten zijn nog steeds weten en dienen nog steeds te worden gehoorzaamd en leggen nog steeds plichten op, of je het er nou mee eens bent of niet.
        Geldig recht is simpelweg dat wat door een legitieme overheid is gesteld.
      - Boodschap
        
        Antigone ’s tragedie, ze sterft voor datgene waar ze in gelooft, het gehoorzamen van de goddelijke wetten en rechtdoen aan haar liefde voor haar broer en begraaft hem tegen het bevel van Creon in.
        Moraal van het verhaal- Creon heeft onrechtvaardig gehandeld door de wil van de goden te tarten. Het positieve recht moet in overeenstemming worden gebracht met het natuurrecht, anders krijg je problemen; goden eisen een gepaste begrafenis voor het toelaten van de onderwereld. Creon heeft dit verboden en moet een gruwelijke prijs betalen voor het onrechtvaardig handelen. Hij moest kiezen tussen iemand waardig laten begraven die het land aanviel net als degene die hem verdedigde of optreden zoals een koning
    - - Wetten
        
        Menselijke wetten moeten overeenkomen met natuurrecht om geldig te zijn. Anders zijn het ook geen wetten volgens Thomas. Echte wetten zijn gericht op gemeenschappelijke goede! Anders geen sprake van echte wetten, dus onrechtvaardige wet, dus ongehoorzaamheid is OK.
        
        Conceptuele vraag: wat is een wet?
        
        Wetten hebben dwingende kracht en kan afgedwongen worden
        
        En afkomstig van hem die zorg voor de gemeenschap heeft
        
        M.b.t. het gemeenschappelijke goede
        
        Ordening van de rede
        
        Afgekondigde
        
        Onrechtvaardige wetten
        
        Onrechtvaardig doel
        
        Onbevoegde autoriteit (maker)
        
        Ongelijke lasten (vorm)
        
        Tegengesteld aan het goddelijke goede
        
        Onrechtvaardige wet = geen wet
        
        het is juist een essentieel kenmerk van wetten dat ze op het algemeen belang, gemeenschappelijk belang zijn gericht. Wanneer ze het niet zijn dan zijn het geen wetten. Maar dan binden ze ons dus niet
        
        Lex iniusta non est lex; onrechtvaardige wet is geen wet
        
        Conceptuele analyse: normatieve claim
        
        We mogen onrechtvaardige wetten ongehoorzamen omdat het geen wetten zijn
        
        Ongehoorzaamheid
        
        Thomas: Als we niet verplicht zijn onrechtvaardige wetten te gehoorzamen, dan is het toegestaan ze te overtreden.
        
        Uitzondering: wanneer ongehoorzaamheid leidt tot verdere onrust en chaos. Om dit te vermijden kan het soms zelfs verplicht zijn om een onrechtvaardige wet te gehoorzamen om verdere narigheid te vermijden.
    - - Analyse
        
        Conceptuele analyse = verheldering van begrippen
        
        Normatieve analyse= voorschrijvend
      - Natuurrecht
        
        Stelt dat er een geheel aan regels of wetten is dat voorafgaand aan en onafhankelijk van het positieve recht bestaat. Vaak wordt er verwezen naar het Goddelijke recht; recht van de reden. Vaak wordt hieraan toegevoegd dat het positieve recht zoveel mogelijk met het natuurrecht in overeenstemming moet worden gebracht.
        
         Universeel, overal en altijd geldig, wat de lokale en geschreven wetten mogen stellen
        
         Hoger vorm van recht dan het geschreven recht
        
         Van nature gegeven (door God, de menselijke rede)
        
         Wil het positieve recht geldig zijn en ons een plicht opstellen, dan dient het in overeenstemming te zijn met het natuurrecht. Wanneer het positieve recht niet in overeenstemming is met het natuurrecht, dan is het niet geldig en bindt het ons niet en legt het ons geen plicht op.
      - Rechtspositivisme
        Betoogt dat het geldend recht bestaat uit de wetgeving die is uitgevaardigd door de aangewezen autoriteit. Voorstander van een strikte scheiding recht en moraal.
        Al het recht dat is uitgevaardigd door een soeverein die bovendien in staat is om gehoorzaamheid af te dwingen door middel van sancties, dat is recht.