Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 5 แนวคิด หลักการการพยาบาลผู้ป่วยภาวะฉุกเฉิน และสาธารณภัย,…
บทที่ 5
แนวคิด หลักการการพยาบาลผู้ป่วยภาวะฉุกเฉิน และสาธารณภัย
หลักการดูแลผู้บาดเจ็บ
(Trauma life support)
ระบบการดูแลผู้บาดเจ็บ
(Trauma care system)
การเข้าถึงหรือรับรู้ว่ามีเหตุเกิดขึ้น (Access)
คือ การเข้าถึงช่องทางสำหรับการติดต่อ
ในการแจ้งเมื่อมีเหตุเกิดขึ้น ประชาชนทุกระดับการศึกษา ทุกพื้นที่ต้องสามารถเข้าถึง
ระบบหรือช่องทางนี้ได้
การดูแลในระยะก่อนถึงโรงพยาบาล (Prehospital care)
คือ การจัดให้มีการดูแลผู้บาดเจ็บ
ณ จุดเกิดเหตุโดยมีบุคลากรที่ได้รับการอบรมให้มีความรู้ความสามารถ ในการช่วยเหลือผู้บาดเจ็บ การช่วยฟื้นคืนชีพ การจำแนกผู้บาดเจ็บ ให้การรักษาเบื้องต้น โดยต้องคำนึงถึงความปลอดภัยของสิ่งแวดล้อมเป็นอันดับแรก (scene safety)
การดูแลในระยะที่อยู่โรงพยาบาล (Hospital care)
คือ การดูแลรักษาในโรงพยาบาลตั้งแต่
การคัดแยก ระบบทางด่วนฉุกเฉิน การวินิจฉัย การรักษาตามความเร่งด่วน รวมถึงการดูแลใน
หอผู้ป่วยวิกฤต หอผู้ป่วย การฟื้นฟู
การฟื้นฟูสภาพและการส่งต่อ (Rehabilitation & transfer)
คือ การดูแลต่อเนื่องในรายที่พบปัญหา
หรือต้องได้รับการฟื้นฟูเพื่อให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีภายหลังจากการได้รับการรักษาในโรงพยาบาล
ขณะเดียวกันด้านการส่งต่ออาจแบ่งเป็นการส่งต่อในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการรุนแรงเกินความสามารถในการรักษา
อีกกรณีหนึ่งคือการส่งกลับไปยังโรงพยาบาลเดิมหรือต้นสังกัดเมื่ออาการดีขึ้น
การดูแลผู้บาดเจ็บขั้นต้น (Primary Survey)
การประเมินผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บเบื้องต้น (Primary Survey)
A - Airway maintenance with cervical spine protection
B - Breathing and ventilation
C - Circulation with hemorrhagic control
D - Disability (Neurologic Status)
E - Exposure / environmental control
Resuscitation
เป็นการช่วยเหลือเพื่อให้ผู้ป่วยพ้นภาวะวิกฤตที่อาจทำให้
เสียชีวิตได้ ได้แก่ การดูแลทางเดินหายใจ การช่วยหายใจ การใส่ท่อช่วยหายใจ การให้สารละลายทางหลอดเลือดดำ การห้ามเลือด เป็นต้น
Secondary survey
เป็นการตรวจร่างกายอย่างละเอียดหลังจากผู้ป่วยพ้นภาวะวิกฤตแล้ว
ผู้ป่วยบางรายอาจต้องได้รับการผ่าตัดเร่งด่วน การตรวจร่างกายอย่างละเอียดอาจไม่ได้รับการตรวจประเมินที่แผนกฉุกเฉิน แต่ได้รับการตรวจในหอผู้ป่วยแทน
Definitive care
เป็นการรักษาหลังจากผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยเบื้องต้นแล้ว เช่น
การผ่าตัด Craniotomy การผ่าตัดหน้าท้อง Exploratory Laparotomy การนอนรักษาตัวในหออภิบาลผู้ป่วยหนัก (Intensive care unit) เป็นต้น
การประเมินสภาพร่างกายผู้ป่วย
ที่ได้รับบาดเจ็บอย่างละเอียด
(Secondary Survey)
History
Allergies
Medication
Past illness/ Pregnancy
Last meal
Event/ Environment related to injury
Physical Examination
ในการดูแลผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บ
ควรตรวจร่างกายผู้ป่วยอย่างละเอียด เพราะแรงที่มากระทำ
อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บต่ออวัยวะต่าง ๆ ทั่วร่างกายได้
การรักษาผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บ
ภายหลังได้รับการช่วยเหลือขั้นต้นแล้ว
(Definitive Care)
เป็นการรักษาอย่างจริงจังหลังจากได้ทำ secondary survey เรียบร้อยแล้ว
เพื่อแก้ไขพยาธิสภาพโดยตรง เป็นการรักษาจำพาะของการบาดเจ็บแต่ละอวัยวะ
ได้แก่ การผ่าตัดเพื่อแก้ไขภาวะฉุกเฉินต่าง ๆ เช่น Intracranial hematoma,
Intra-abdominal bleeding รวมทั้ง multiple organ injury เป็นต้น
บทบาทพยาบาลกับระบบทางด่วน (Fast track)
การประเมินเบื้องต้นโดยใช้ความรู้ ความสามารถเฉพาะโรค
การรายงานแพทย์ผู้รักษาเพื่อตัดสินใจสั่งการรักษา
การประสานงานผู้เกี่ยวข้องทั้งภายในและภายนอกองค์กร
การจัดการและดูแลขณะส่งต่อ
การให้การดูแลตามแผนการรักษาภายใต้ระยะเวลาที่จำกัด
การติดตามอาการอย่างต่อเนื่อง
การให้ความช่วยเหลือเมื่อมีความผิดปกติและติดตามการประเมินผลลัพธ์
การดำเนินงานเพื่อประโยชน์ในการวิเคราะห์ผลการดำเนินงานในภาพรวม
การจัดระบบให้มีการทบทวนและพัฒนาคุณภาพอย่างต่อเนื่อง
ระบบทางด่วน (Fast track/Pathway system)
สำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะฉุกเฉินเร่งด่วน
การจัดทำควรเป็นทีมสหสาขาวิชาชีพ ประกอบด้วย
แพทย์ พยาบาล เจ้าหน้าที่ในส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง
จัดทำแผนภูมิการดูแลผู้ป่วย พร้อมกำหนดลักษณะผู้ป่วย
ที่มีภาวะฉุกเฉินเร่งด่วนที่เข้าระบบทางด่วน
จัดทำแนวปฏิบัติ ลำดับการปฏิบัติในการเคลื่อนย้ายผู้ป่วยตั้งแต่ผู้ป่วยมาถึงประตูโรงพยาบาล หรือห้องฉุกเฉิน
พร้อมกำหนดหน้าที่ต่าง ๆ ของผู้ที่เกี่ยวข้อง
จัดทำรายการตรวจสอบ (check list) สำหรับการลงข้อมูล
ตรวจสอบข้อมูลต่าง ๆ
ฝึกอบรมผู้มีส่วนเกี่ยวข้องให้มีความรู้และ สามารถดำเนินการตามระบบทางด่วน
แผนการปฏิบัติต้องเน้นย้ำเวลาเป็นสำคัญ ต้องมีแผน
ปฏิบัติการรองรับเพื่อให้สามารถดูแลผู้ป่วยได้
กำหนด clinical indicator เพื่อการติดตามและประเมินผล
ในแต่ละขั้นตอนของระบบทางด่วน (Fast track/Pathway system) สำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะฉุกเฉินเร่งด่วน
แนวคิด หลักการพยาบาลผู้ป่วยภาวะฉุกเฉิน
หลักการพยาบาลสาธารณภัย
การบรรเทาภัย (Mitigation)
: กิจกรรมต่าง ๆ ที่ดำเนินการเพื่อลด
หรือกำจัดโอกาสในการเกิด หรือลดผลกระทบของการเกิดภัยพิบัติ
การจัดทำโครงการบรรเทาภัยก่อนเกิดภัย
การจัดทำข้อมูลพื้นที่เสี่ยงภัย
การเฝ้าระวังหรือระบบการมีข่าวกรองที่ดีในการแจ้งภัยล่วงหน้า
การเตรียมความพร้อม (Preparedness)
: การรองรับเหตุการณ์ฉุกเฉิน เป็นระยะต่อเนื่องจาก
การบรรเทาภัย โดยการเตรียมคนให้พร้อม มีแผนที่ตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน มีการฝึกอบรมความรู้และ
ทักษะ รวมถึงการซ้อมแผนและการเตรียมพร้อมของทรัพยากรที่จำเป็น การจัดระบบการสื่อสารที่
จำเป็นในภาวะฉุกเฉิน
การตอบโต้เหตุการณ์ฉุกเฉิน (Response)
: ต้องมีการ
ดำเนินการทันทีเมื่อเกิดภัย โดยยึดตามหลัก CSCATT
C – Command
S – Safety A, B, C (Personal, Scene, Survivors)
C – Communication
A – Assessment
M : Major incident : เป็นเหตุการณ์สาธารณภัยหรือไม่
E : Exact location : สถานที่เกิดเหตุที่ชัดเจน
T : Type of accident : ประเภทของสาธารณภัย
H : Hazard : มีอันตราย หรือเกิดอันตรายอะไรบ้าง
A : Access : ข้อมูลการเดินทางเข้า-ออกจากที่เกิดเหตุ
N : Number of casualties: จำนวนและความรุนแรงของผู้บาดเจ็บ
E : Emergency service : หน่วยฉุกเฉินไปถึงหรือยัง
T – Triage
T – Treatment
T – Transportation
หลักการพยาบาลผู้ป่วยภาวะฉุกเฉิน
มีหลักในการอุ้มยกเคลื่อนย้ายผู้ป่วยอย่างนุ่มนวล รวดเร็ว ปลอดภัย
มีการซักประวัติอย่างละเอียดในเวลาที่รวดเร็ว
ทำการคัดกรองผู้ป่วยอย่างรวดเร็วแม่นยำ
ให้การรักษาพยาบาลภายใต้นโยบายของโรงพยาบาล
และภายในเขตการรับรองของกฎหมาย โดยคงไว้ซึ่ง
หน้าที่ของอวัยวะสำคัญชีวิตและสภาพร่างกายของผู้ป่วย
ให้การช่วยฟื้นคืนชีพอย่างถูกต้อง
ให้การดูแลจิตใจของผู้ป่วยและญาติ
มีการนัดหมายผู้ป่วยที่ไม่ได้นอนโรงพยาบาลเพื่อให้การรักษาต่อเนื่อง
มีการส่งต่อเพื่อการรักษาทั้งในหอผู้ป่วยในแผนกผู้ป่วยหนัก และภายนอกโรงพยาบาล
แนวคิด
Anglo-American Model (AAM)
Franco-German Model (FGM)
นางสาวสิริภาพร คำวงศ์ 6101210125 Sec B เลขที่ 6