Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
veroudering vanuit arbeidspychologisch perspectief - Coggle Diagram
veroudering vanuit arbeidspychologisch perspectief
veranderingen
vergrijzing bevolking
verandering werkinhoud
(dienstverlening, nieuwe technologie)
flexibiliteit arbeidsmarkt
leeftijd
kalenderleeftijd
psychosociaal (subjectief)
functioneel (prestatie)
dienstjaren (organisatie)
levensloop
werkprestatie
taak (inhoud)
contextueel (invloed op werkomgeving)
onderzoek
geen verband
leeftijd/werkprestatie
complexiteit is moderator:
neg. verband nieuwe vaardigheden
positief verband aanwezige kennis
oudere draagt bij aan
positieve werkomgeving
hiërarchie cognitieve
mogelijkheden
fluid ability (Gf) :arrow_down:
crystallized abiity :arrow_up:
werkprestatie gemedieerd
door werkkennis (Gc)
persoonlijkheidskenmerken
(OCEAN)
consciëntieusheid :arrow_up:
agreeableness :arrow_up:
beter bij werk met
betrouwbaar gedrag
emotioneel stabiel
sociaal vaardig
openness :arrow_down_small:
extraversie :arrow_down_small:
neuroticism :arrow_down_small:
oudere aangetrokken
tot werk passend bij
vaardigheden en persoon
socio-emotional
selectivity theory
SEST
(Carstensen '93)
veranderende
oriëntaties
ouder:
emotionele voldoening
ondersteuning zelfbeeld
betere emotieregulatie
minder sociale conflicten
informatieverwerking
gericht op positieve
jong: kansen en vooruitkomen
selective optimalisation
and compensation
SOC
(Baltes en Baltes '90)
selectie
: passende domeinen
(vaardigheden, vermogens, doelen)
optimalisatie
: verwerven, verfijnen of inzetten resourcen
compensatie
: hulpmiddelen voor verloren vermogens
onderzoek
(veelal cross-sectioneel :warning:)
werkattitude
taak
organisatie
mens
overwegend positief
tevreden met werk
soms wat overweldigd
en belemmerd in groei
ondersteunt SEST en SOC
motivatie
werkkenmerken
werkplek en organisatie
leeftijd
moderator
oudere profiteert meer van werk met
intrinsiek uitdaging en voldoening
focus en
doelmotieven
negatief verband: groeimotieven
positief verband: intrinsieke motieven
(consistent met SEST)
ouderen willen iets voor
maatschappij betekenen
positief verband: mensen helpen
negatief verband: direct samenwerken
consistent met SEST
persoon-werk-fit
ouderen streven naar
verbetering fit (SOC)
leeftijd beïnvloedt
perceptie fit (SEST)
perceptie ouderen door omgeving
vooroordelen (waaronder stereotypen)
hardnekkig
minder pervasief als gemiddelde leeftijd hoger
en meer identificatie met werkgroep
onderzoek
(veelal laboratorium :warning:)
ouderen slechter beoordeeld
door ouderen dan door jongeren
slechtere beoordeling niet pervasief
veldonderzoek:
stereotypen over competenties
zowel bij jong als oud
negatieve invloed op
affectieve commitment
HR-beleid
conservation vs. depriciation
levensloopbenadering
kindertijd/jeugd
volwassenheid
pensionering
bridge employment
vroeg-pensionering
individuele factoren
slechte gezondheid
financieel goed
eerder pensioen
goede gezondheid
financieel slecht
langer doorwerken
persoonijkheidskenmerken
contextuele factoren
hoge werkeisen
weinig controle
eerder pensioen
(vaker sociaal of
gezondheidszorg)
organisatie
reorganisatie, uitdaging etc.
groepscohesie, houding
t.o.v. vroegpensioen
gevolgen
meestal positief
(bij vrijwillig)
afhankelijk van coping
ook uitdagingen
onderzoek :warning:
cross-sectioneel
geen gepensioneerden
inzetbaarheid
individuele verschillen
lichaamsbeweging
werkervaring bij
compensatie afnemende
vermogens
flexibiliteit en inzetbaarheid lager:
self-fulfilling profecy
teamniveau
positief: leeftijdsdivers
leeftijd supervisor
ondergeschikten
van belang
welbevinden
relatie met leeftijd:
U-vormig
werkvoldoening/ontevredenheid
werkstress/comfort
burn-out/engagement
meer werkvoldoening
J-vorm
intrinsiek
meer comfort
en engagement
U-vorm
Algemeen
veroudering = multidimensionele ontwikkeling
verschillende generaties,
verschillende belangen
idiosyncratic approach
(individuele verschillen)
lage inzetbaarheid ouderen
invloed veranderende context