Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาตดิเชื้อของระบบประสาท - Coggle Diagram
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาตดิเชื้อของระบบประสาท
ผู้ป่วยที่มีเยื่อหุ้มสมองอักเสบ (Meningitis)
พยาธิสรีรวิทยา
ในระยะแรกของการติดเชื้อเยื่อหุ้มสมองอาจมีการเปลี่ยนแปลงทางโครงสร้างเลก็ นอ้ยเส้นเลือดที่ติดอยู่กับเยื่อหุ้มสมองจะบวมและขยายออก
ในระยะต่อมาจะมี Lymphocyte , plasma cell และ Fibrinogen เพิ่มข้ึนมากด้วย รวมท้ังเยื่อหุ้มช้ัน
arachnoidและ [ia mater มีการหนาตวัข้ึน มีเลือดคั่งในหลอดเลือดแดง
อาการและอาการแสดง
มีไขสูงขึ้นทนั ทีทนั ใด ร่วมกบั หนาวสั่น ปวดศีรษะมากคลื่นไส้อาเจียน ปวดหลงัคอแข็ง (Rigidity of neck)
และชักท้ังตัว สับสน ซึมลงจนหมดสติได
การวินิจฉัย
ตรวจร่างกายจะพบ pethechial/hermorrhage rash, nuchal rigidity, Kernig’s sign และ
Brudzinski’s sign +veรวมท้ังมีreflex ลึกไวเกิน
ตรวจ Babinski ได้ผล +veมีอาการที่แสดงว่า cranial nerve (คู่ที่ 3,4,5,6,7,8) ถูก
รบกวนหรือถูกทา ลาย
การรักษา
รักษาต้นเหตุ
ให้ยาปฏิชีวนะ พวก penicillin 10 – 14 วนั ในกรณีที่เกิดจากเช้ือhermophillius influenza
รักษาตามอาการ
การให้manitalควบคุมความดันในกะโหลกศีรษะการให้ควบคุมความดนั โลหิต การให้สารน้า ทางหลอด
เลือดด าอย่างเพียงพอการป้องกันภาวะกรดด่างเกินในเลือด
กิจกรรมการพยาบาล
1.จัดให้นอนพักท่าศีรษะสูง 30 – 40 องศา
2.เช็ดตวัลดไขท้ ุกวิธีเพื่อควบคุมและป้องกนัการเพิ่มความดนั ในกะโหลกศีรษะ รวมท้งัวดัและประเมินอุณหภูมิทุก2 – 4 ชั่วโมง
3.ให้ไดร้ับสารน้า ทางหลอดเลือดดา ตามแผนการรักษา (ถา้ไม่มีขอ้จา กดัของภาวะความดนั ในกะโหลกศีรษะอาจให้วันละ 3 – 4 ลิตรต่อวัน)
4.ให้ได้ออกซิเจนให้เพียงตามแนวทางการรักษาของแพทย์ ฟังเสียงปอด และประเมินอาการทางระบบประสาท และสัญญาณชีพทุก 1 – 2 ชวั่ โมง หรือตามความเหมาะสม
5.ให้ยาแกป้ วดร่วมกบัการนวด การประคบดว้ยน้า อุ่นบริเวณที่มีอาการปวด และกระตุน้ ให้มีการเคลื่อนไหวตามความเหมาะสมหรือเมื่อมีความเจ็บปวดลดลง
6.ดูแลให้ได้รับอาหารที่มีโปรตีนและแคลอรีสูงอย่างเพียงพอ และประเมินภาวะโภชนาการอย่างต่อเนื่อง
7.ติดตามและประเมินระดบัความรู้สึกตวัและภาวะแทรกซอ้ นที่อาจเกิดข้ึนไดอ้ย่างต่อเนื่อง
ให้ยากนั ชกั ตามแผนการรักษา ใส่ไมก้้นั เตียงและrestainเมื่อจ าเป็ น
ผู้ป่วยที่มีการอักเสบของเนื้อสมอง (Encephalitis)
พยาธิสรีรวิทยา
กลไกที่เช้ือผ่านเขา้ Blood brain barrier ยงัไม่ทราบแน่ชัด แต่เช้ือจะเพิ่มจา นวนในบริเวณที่เขา้สู่บริเวณเน้ือสมอง ซ่ึงอาจเป็ น endothelial cell ของหลอดเลือดฝอยหรือเน้ือเยื่อบริเวณน้นั แลว้ผ่านเขา้สู่สมองโดยมีระยะ viremia ส้ัน
อาการและอาการแสดง
มีอาการคลา้ย ๆ กบั เยื่อหุ้มสมองอกัเสบ ไดแ้ก่ไขส้ ูงข้ึนมาทนั ทีทนั ใด ปวดศีรษะรุนแรงคลื่นไส้
อาเจียน มี Meningeal irritation (ปวดหลัง คอแข็ง) พูดไม่ได้ แขน ขา อ่อนแรง
ข้อวินิจฉัย
การตรวจวิเคราะห์น้า ไขสันหลงั ดูชนิดของเม็ดเลือดขาวความดนั ของน้า ไขสันหลงั ระดับน้ำ ตาลและระดบั โปรตีนในน้า ไขสันหลงั และการยอ้ มเช้ือเพื่อดูแบคทีเรีย
CBC เพื่อดูเมด็ เลือด ถา้เป็นเช้ือไวรัส การตรวจดูเมด็ เลือดมกัจะปกติหรือเม็ดเลือดขาว
ต่า ถา้เป็นเช้ือแบคทีเรียเมด็ เลือดขาวจะขึ้นสูง
การรักษา
รักษาตามอาการที่ต้องรีบรักษาก่อนที่ผูป้่วยจะหมดสติ
ยากันชักSteroids ยานอนหลับ ยาลดไข้
การควบคุมความดนั ในสมองการดูแลระบบหายใจและสารน้า และ Electrolyte หรือในรายที่เกิดจากเช้ือไวรัสเริม นิยมให้ยา Vira-A
การพยาบาล
ท้งัในระยะเฉียบพลนัและระยะฟ้ืนฟูสภาพเช่นเดียวกบัผปู้่วยเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
ผู้ป่วยโรคฝีในสมอง (Brain abscess)
สาเหต
ส่วนใหญ่เกิดจากเช้ือstaphylococcus และการติดเช้ือปฐมภูมิที่ทา ให้เกิดฝีในสมอง
หูช้นักลางอักเสบ พบบ่อยที่สุด
โพรงอากาศในจมูกหรือมาสตอยด์อักเสบ
ฟันผุ
การติดเช้ือที่ปอดและหวัใจ
การติดเช้ือที่ผิวหนัง
พยาธิสรีรวิทยา
ระยะแรกที่เกิดฝี ในสมอง จะมีอาการอักเสบเฉพาะแห่ง มีเลือดและเม็ดเลือดขาวไปคงั่ และทา ให้เน้ือสมองอ่อนนุ่ม เกิดทรอมบสัที่มีการติดเช้ือและอุดตน
เริ่มขาดเลือดและบวม แลว้ค่อย ๆ มีการฟอร์ม ลกัษณะเป็นฝีจะมีเน้ือสมองเละๆ อยู่ตรงกลางและฟอร์มเป็นถุงน้า ผนังบางพร้อมที่จะแตก
อาการและอาการแสดง
ปวดศีรษะตลอดเวลาและหลับปลุกตื่น (lethargy) พบมากที่สุด
ระยะแรกอาจพบอาการซึม (drowsiness)
สับสน (confusion) ความคิดอ่านเชื่องชา้ มีการชกัเฉพาะที่หรืออาการของกลา้มเน้ืออ่อนแรงคร่ึงซีก
พูดไม่ได้มีไข้หนาวสั่นร่วมกบั
ชีพจรช้า มีอาการของความดันในกะโหลกศีรษะสูง คอแข็ง (nuchal rigidity)
ข้อวินิจฉัย
วัดสัญญาณชีพ พบมีไข้ อาเจียน คอแข็ง ตรวจระดับความรู้สติอาจมีอาการสับสน ตรวจ Kernig’s sign จะให้ผลบวก (ไม่สามารถจะเหยียดขาออกได้เพราะเจ็บปวดมาก)
ตรวจBrudzinski’s sign (เมื่อก้มคอจะมีตะโพกและเข่างอด้วย)
การรักษา
ผ่าตัดเพื่อขจดัเอากอ้ นฝีหรือระบายออกและให้ยาปฏิชีวนะตามเช้ือที่พบในก้อน
กิจกรรมการพยาบาล
ให้ผู้ป่ วยหายใจสะดวก และได้รับออกซิเจนเพียงพอ
ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยและการรักษาที่ถูกต้องรวดเร็วที่สุด
ให้ไดร้ับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา เพื่อรักษาการติดเช้ือและดูแลให้ไดร้ับการผา่ ตดัเพื่อแกไ้ขสาเหตุ
ให้ไดร้ับสารน้า และสารอาหารอยา่ งเพียงพอและติดตามภาวะโภชนาการอยา่ งต่อเนื่อง
ตรวจสอบสัญญาณชีพ และอาการทางระบบประสาทอย่างต่อเนื่อง
ให้ผู้ป่ วยได้รับความสุขสบายทางกาย เช่น นอนศีรษะสูง เพื่อลดอาการปวดศีรษะ ท าความสะอาดปากและฟัน และอวัยวะสืบพันธุ์
ให้ความรู้แก่ครอบครัวเกี่ยวกบั เพื่อป้องกนัความพิการและภาวะแทรกซ้อน
จดั ทา โปรแกรมฟ้ืนฟูสมองและแนะให้ผปู้่วยออกกา ลงักลา้มเน้ือตามองศาของการเคลื่อนไหวและให้ครอบครัวมีส่วนร่วมอย่างเต็มท
เปิ ดโอกาสให้ผู้ป่ วยและครอบครัวได้ซักถามข้อสงสัย และวางแผนการพยาบาลร่วมกัน