Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

แนวคิด หลักการการพยาบาลผู้ป่วยภาวะฉุกเฉิน และสาธารณภัย, นาย จิรวัฒน์…

- - - - “Scoop and run”
      - นำผู้ป่วยไปยังโรงพยาบาลให้เร็วที่สุด
    - - ลำเลียงผ้ปู่วยส่งตรงห้องฉุกเฉิน
    - - ระบบการแพทย์ฉุกเฉินเปfนส่วนหนึ่งขององค์การความปลอดภัยสาธารณะ
    - - รถ Ambulance เป็นหลัก
      - ใช้ Aero-medical หรือ Coastal ambulance
    - - ทีมเวชกิจฉุกเฉินให้การดูแล
        โดยมีแพทย์กำกับ
    - - องค์การที่เกี่ยวข้องการบริการความปลอดภัยของสาธารณะ เช่น ตำรวจ สถานีดับเพลิง
    - - ผู้ป่วยส่วนใหญ่ได้รับการนำส่งไปยังโรงพยาบาล
      - เพียงจำนวนน้อยที่ได้รับ การดูแล ณ จุดเกิดเหตุ
    - - สหราชอาณาจักร
        สหรัฐอเมริกา แคนาดา
        นิวซีแลนด์ ออสเตรเลีย
  - - - Stay and Stabilize
      - นำบริการโรงพยาบาลมาหาผู้ป่วย
    - - แพทย์ให้การดูแลโดยมีทีมเวชกิจฉุกเฉินช่วยอาจนำเทคโนโลยีรวมไปให้การดูแลในขั้นสูง
    - - ลำเลียงผ้ปู่วยส่งหน่วยเฉพาะทาง
    - - ระบบการแพทย์ฉุกเฉินเปfน
        ส่วนหนึ่งขององค์การสาธารณสุข
    - - Ambulance, Helicopter
        และ Coastal ambulance
    - - ภายใต้บริการจะเป็นส่วนหนึ่ง
        ของระบบสุขภาพ
    - - ผู้ป่วยส่วนใหญ่ได้รับการรับการรักษา ณ จุดเกิดเหต
      - เพียงจำนวนน้อยที่นำส่งโรงพยาบาล
    - - เยอรมนี ฝรั่งเศส กรีซ มอลต้า ออสเตรีย
- - - - จะนำมาใช้ในผู้ป่วยอาการเพียบหนัก มีอาการรุนแรง หรือขั้นฉุกเฉิน มีอันตราย
        
        เพื่อช่วยชีวิตผู้ป่วยการรักษา จึงมุ่งเน้นแก้ไขอาการ
        ที่ปรากฏอันตราย
        
        เพื่อแก้ไขภาวะล้มเหลว หรือรักษา
        สภาพการทำงานของระบบนั้น
    - - นำมาใช้กับผู้ป่วยที่อยู่ในสภาวะที่มีสถานการณ์คับขัน เป็นจุดวิกฤตของการเป็นโรค ทำให้มี
        อาการดีขึ้น หรือตายได้ในทันที
        
        เพื่อดำรงรักษาชีวิต มุ่งเน้นแก้ไขอาการที่ปรากฏในครั้งแรก
        
        การป้องกันไม่ให้เข้าสู่สถานการณ์คับ
        ขัน Crisisในการประคับประคองให้ความสำคัญกับ
        ทุกระบบไม่ให้นำสู่สภาวะที่เป็นปัญหาต่อไป
  - - - อุบัติภัยจากการจราจร (Traffic Accident)
      - อุบัติภัยภายในบ้าน (Home or Domestic Accident)
      - อุบัติภัยจากการทำงาน (Occupational Accident)
      - อุบัติภัยในสาธารณสถาน (Public Accident)
  - - - ไม่รู้สึกตัว ชัก เป็นอัมพาต
        
        หยุดหายใจ หายใจช้ากว่า 10 ครั้งต่อนาที หรือเร็วกว่า 30 ครั้งต่อนาที หายใจลำบากหรือหอบ เหนื่อย
        
        คลำชีพจรไม่ได้ หรือชีพจรช้ากว่า 40 หรือเร็วกว่า 30 ครั้ง/นาที
        
        ความดันโลหิต Systolic ต่ำกว่า 80 มม.ปรอท หรือ Diastolic สูงกว่า 130 มม.ปรอท
        
        ตกเลือดเลือดออกมากซีดมาก
        
        เจ็บปวดทุรนทุรายกระสับกระส่าย
        
        มือเท้าซีดเย็น เหงื่อออกมาก
        
        อุณหภูมิของร่างกายต่ำกว่า 35 เซลเซียส หรือสูงกว่า 40 เซลเซียส
        
        ถูกพิษจากสัตว์ เช่น งู หรือสารพิษชนิดต่างๆ
- - - - 1.ดำเนินการแก้ไขปัญหาที่กำลังคุกคามชีวิตผู้ป่วย
      - 2.ค้นหาสาเหตุและหรือปัญหาที่ทำให้เกิดภาวะฉุกเฉินหรืออุบัติเหตุ แล้วดำเนินการแก้ไข
      - 3.ดูแลและรักษาสภาวะของผู้ป่วยให้อยู่ระดับปลอดภัย และคงที่โดยการเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด
      - 4.รักษาหน้าที่ต่างๆ ของอวัยวะสำคัญของร่างกายให้คงไว้
      - 5.ป้องกันภาวะแทรกซ้อนและติดเชื้อ
      - 6.ประคับประคองจิตใจและอารมณ์ของผู้ป่วยและญาติ
- - - - เหตุการณ์หรือปรากฏการณ์ใดๆที่สามารถที่ทำให้เกิดอันตรายต่อชีวิต ความเสียหายต่อทรัพย์สินความเป็นอยู่ และสิ่งแวดล้อม
    - - ภัยที่เกิดขึ้นไม่ว่าจะเกิดจากธรรมชาติหรือจากการกระทำของมนุษย์แล้วก่อให้เกิดอันตรายต่อชีวิต เกิดความสูญเสียหรือความเสียหายต่อทรัพย์สิน สังคม เศรษฐกิจและสิ่งแวดล้อม ตลอดจนภัยอื่นๆ อันมีผลกระทบต่อสาธารณชน
      - สาธารณภัย
        
        อัคคีภัย วาตภัย อุทกภัยภัย ภัยแล้ง
      - ภัยสาธารณะ
        
        ภัยที่เกิดจากธรรมชาติ เช่น คลื่นยักษ์ ดินถล่ม โรคระบาดในมนุษย์ โรคระบาดสัตว์ โรคระบาดสัตว์น้ำ การระบาดของศัตรูพืช
        
        ภัยที่เกิดจากคนทำ ได้แก่ สาเคมีรั่วไหล รถชน ตึกถล่ม
      - ภัยทางอากาศ
        
        ปล้นเครื่องบิน
      - การก่อวินาศภัย
        
        ก้อการร้าย กราดยิง วางระเบิด
      - ประเภทของภัยพิบัติ
        
        ภัยที่เกิดจากธรรมชาติ (Natural Disaster) ได้แก่ เกิดแบบฉับพลัน และเกิดแบบค่อยเป็นค่อยไป
        
        ภัยที่เกิดจากมนุษย์(Man-made Disaster) ได้แก่ เกิดอย่างจงใจและเกิดอย่างไม่จงใจ
  - - - สาธารณภัยที่เกิดขึ้นทั่วไปหรือมีขนาดเล็ก ซึ่งสำนักงานสาธารณสุขในระดับอำเภอสามารถจัดการได้ตามลำพัง
    - - สาธารณภัยขนาดกลาง หน่วยงานสาธารณสุขระดับอำเภอไม่สามารถจัดการได้ ต้องอาศัยความช่วยเหลือจากสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดในการจัดการเข้าระงับภัย
    - - สาธารณภัยขนาดใหญ่ ที่มีผลกระทบรุนแรงกว้างขวาง หรือสาธารณภัยที่จำเป็นต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญหรืออุปกรณ์พิเศษ
      - ให้ผู้ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุขระดับเขตเข้าควบคุมสถานการณ์และระดมทรัพยากรจากจังหวัดใกล้เคียงภายในเขตเข้าจัดการระงับภัย
      - หากไม่สามารถจัดการได้ให้รายงานโดยให้ปลัดกระทรวงสาธารณสุขเข้าควบคุมสถานการณ
    - - สาธารณภัยขนาดใหญ่ ที่มีผลกระทบรุนแรงยิ่ง นายกรัฐมนตรีหรือรองนายกรัฐมนตรี ที่นายก ฯ มอบหมายให้เป็นผู้ควบคุมสถานการณ์
      - รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นผู้ดำเนินการควบคุมสถานการณ์กรณีที่ได้รับมอบหมายจากนายก ฯ หรือ รองนายก
  - - - เกิดการบาดเจ็บหรือการเจ็บป่วยของประชาชนจำนวนมาก
      - มีการทำลายของทรัพย์สินหรือสิ่งแวดล้อม
      - ทรัพยากรที่มีอยู่ในภาวะปกติไม่เพียงพอที่จะนำมาใช้ควบคู่สถานการณ
      - ระบบและกลไกปกติของสังคมถูกทำลายหรือไม่เพียงพอที่จะควบคุมสถานการณ์ได้
    - - Multiple casualties ทั้งจำนวนและความรุนแรงของผู้ป่วยไม่เกินขีดความสามารถของโรงพยาบาล
      - Mass casualties ทั้งจำนวนและความรุนแรงของผู้ป่วยเกินขีดความสามารถของโรงพยาบาลและทีมผู้รักษ์ผู้ป่วยที่มีโอกาสรอดชีวิตมากที่ส
  - - - C – Command
      - C – Communication
      - T – Triage
      - T – Treatment
      - A – Assessment
        
        M : Major incident : เป็นเหตุการณ์สาธารณภัยหรือไม่
        
        E : Exact location : สถานที่เกิดเหตุที่ชัดเจน
        
        T : Type of accident : ประเภทของสาธารณภัย
        
        H : Hazard : มีอันตราย หรือเกิดอันตรายอะไรบ้าง
        
        A : Access : ข้อมูลการเดินทางเข้า-ออกจากที่เกิดเหตุ
        
        N : Number of casualties: จำนวนและความรุนแรงของ
        ผู้บาดเจ็บ
        
        E : Emergency service : หน่วยฉุกเฉินไปถึงหรือยัง
      - S – Safety A, B, C (Personal, Scene, Survivors)
      - T – Transportation
- - - - โดยการใช้หลักการของMASS Triage Model ( Move, Assess, Sort และ Send)
        
        ID-me (Immediate)
        
        Minimal
        
        Delayed
        
        Expectant
  - - - ป้องกันและลดความรุนแรงของการบาดเจ็บหรือเจ็บป่วย
      - มุ่งเน้นด้านการพยาบาลฉุกเฉินแก่ผู้ประสบภัยจำนวนมากในขณะเกินภัย
      - การฟื้นฟูสภาพร่างกายและจิตใจของผู้ประสบภัยและญาติ
- - - - Airway maintenance with cervical spine protection
        
        เปิดทางเดินหายใจให้โล่งโดยใช้วิธีการ
        
        Head-tilt Chin-lift
        
        jaw-thrust maneuver
        
        กรณีผู้ป่วยที่สงสัยหรือได้รับอุบัติเหตุโดยต้องป้องกันการบาดเจ็บของ Cervical spine ตลอดเวลา
        
        modified jaw thrust
        
        Triple airway maneuver
        
        ผู้ที่ได้รับบาดเจ็บกระดูกสันหลังส่วนคอ (Cervical spine injury)
        
        ใส่ Cervical collar หรือใช้หมอนทรายวางที่สองข้างของศีรษะไว้ตลอดเวลา
        
        ผู้ช่วยทำ Manual in-line immobilization ไว้ตลอดเวลา
        
        ผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บเมื่อมีปัญหาทางเดินหายใจอุดกั้น
        
        Endotracheal intubation
        
        Endotracheal tube ทางจมูก
        
        การเจาะคอจะพิจารณาเมื่อไม่
        สามารถใส่ท่อช่วยหายใจทางปากและจมูกได้
        
        Cricothyroidotomy
        
        tracheotomy ไม่นิยมทำในภาวะฉุกเฉินเนื่องจากทำได้ช้า
      - Breathing and Ventilation
        
        การช่วยหายใจและการระบายอากาศเพื่อให้มีการแลกเปลี่ยนอากาศ เพื่อให้ได้ออกซิเจนและขับคาร์บอนไดออกไซด์
        
        การเปิดดูร่องรอยบาดแผลที่บริเวณทรวงอก
        
        คลำ การเคาะเพื่อตรวจหาการบาดเจ็บ
        
        ดูการเคลื่อนไหวบริเวณทรวงอก
        
        ฟัง Breath sound ทั้งสองข้าง
      - Circulation and Hemorrhage control
        
        อาการทางระบบประสาท
        
        การตอบสนองของรูม่านตา (pupils)
        
        Glasgow coma scale เพื่อประเมินการไหลเวียนเลือดไปสมอง ความผิดปกติของสมอง
        
        ผิวหนัง
        
        ผิวหนังเย็น ชื้น เหงื่อออกมาก cyanosis
        
        septic shock ที่ผิวหนังจะอุ่น สีชมพูในระยะแรก
        
        หัวใจและหลอดเลือด
        
        Pulse จะพบชีพจรเบา เร็ว
        
        Capillary filling time จะพบนานกว่า 1-2 วินาที
        
        Central venous pressure เท่ากับ 7-8 cm.H2O
        
        Blood pressureSystolic BP จะลดลงต่ำกว่า 90 mm.Hg. หรือต่ำกว่าปกติ 50 mm.Hg
        
        ระบบหายใจ
        
        จะพบการหายใจเร็ว และไม่สม่ำเสมอ จาก Acidosis respiration
        
        ระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        ระยะแรกปัสสาวะจะลดลงเหลือ 30-50 ml./hr. และ 40 ml./hr
        
        เมื่อเกิดภาวะไตวายปัสสาวะจะออกน้อยกว่า 20 ml./hr
        
        ระบบทางเดินอาหาร
        
        ผู้ป่วยจะกระหายน้ำ น้ำลายน้อยลง ท้องอืด คลื่นไส้ อาเจียน ลำไส้บวม
        
        ไม่ได้ยิน bowel sound
        
        ภาวะกรดด่างของร่างกาย
        
        anaerobic metabolism จนเกิดภาวะ
        acidosis metabolic
        
        ซึม ออนเพลีย งุนงง สับสน ไม่รู้สึกตัว หายใจแบบ Kussmaual
        
        เมื่อพบผู้ป่วยเสียเลือดเสี่ยงเกิดภาวะ Shock หรืออยู่ในภาวะ Shock พยาบาลควรบริหารสารน้ำ ในระยะแรกควรพิจารณาให้สารน้ำกลุ่ม Crystalloid Ringer’s lactate หรือ Acetar
        
        พิจารณาเปิดหลอเลือดดำใหญ่ cut down หรือ venesection ในกรณีที่ผู้ป่วยเสียเลือดมาก
      - Disability: Neurologic Status
        
        Revision trauma scale
        
        GCS + Respiratory score + Systolic BP score
        Revision trauma scale ที่น้อยกว่า 11 ให้นำส่ง Trauma center
        
        ประเมินจาก AVPU Scale
        
        V=Voice/verbal stimuli
        
        P=Painful stimuli
        
        A=Alert
        
        U=Unresponsive
        
        CPOMR Scale
        
        Level of conscious
        
        pupil
        
        motor
        
        ocular movement
        
        respiration
        
        Revision trauma scale
      - Exposure / Environment control
        
        พลิกตะแคงตัวผู้บาดเจ็บแบบท่อนซุง (Log roll) ที่ต้องอาศัยผู้ช่วย 3-4 คน
        
        คนที่ 1 มีหน้าที่ในการทำ inline immobilization
        
        ผู้ช่วยคนที่ 2-4 จะอยูบริเวณลำตัวและเชิงกรานเพื่อป้องกัน bending, rotation
        
        ผู้ทำการตรวจร่างกายจะประเมินการได้รับบาดเจ็บของประสาทสันหลังคือการเกิด functional shut down
        
        การทำงานของกล้ามเนื้อ
        
        การรับรู้สัมผัส (sensory)
        
        bulbocarvernosus reflex
        
        บีบที่บริเวณหัวอวัยวะเพศชาย(glans penis)
        
        กระตุ้น clitorisในเพศหญิง
    - - Airway
        
        มีปัญหาการหายใจ สามารถรักษาไดโดยการใส่ท่อช่วยหายใจ
        
        หากใส่ไม่ได้ อาจพิจารณาการใส่ท่อด้วยวิธีการทางศัลยกรรม
      - Breathing
        
        ผู้บาดเจ็บทุกรายควรได้รับออกซิเจนเสริมหากไม่ได้ใส่ท่อช่วยหายใจ
        
        ผู้บาดเจ็บควรได้รับออกซิเจนผ่านหน้ากาก (reservoir face mask)
        
        flow rate 11 L/min เพื่อให้ได้ปริมาณออกซิเจนที่เพียงพอ
        
        ติดตามระดับความเข้มข้นของออกซิเจนในเลือด
      - Circulation
        
        การห้ามเลือดเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งในผู้บาดเจ็บโดยทำร่วมกับการให้สารน้ำทดแทน
        
        การให้สารน้ำและเลือด
        
        เปิดหลอดเลือดดำด้วยเข็มขนาดใหญ่และสั้น 2 เส่น เบอร์18,16,14
        
        หลีกเลี่ยงแทงเส้นใต้ตำแหน่งของแขนขาที่ได้รับบาดเจ็บ
        
        กรณีสงสัยว่ามีเลือดออกในช่องท้อง หลีกเลี่ยงการให้สารน้ำที่ขาเพราะจะทำให้สารน้ำไหลรั่วเข้าช่องท้อง
        
        ให้สารน้ำที่เป็น Balance salt solution
        
        หากอาการทรุดลง ไม่ตอบสนองพิจารณาการให้เลือดกรุ้ป โอ ซึ่งสามารถให้เลือดทุกหมู่ได้ตามแผนการรักษา
        
        ไม่ควรให้เลือดร่วมกับ Lactated Ringer's solution, acetar สารน้ำดังกล่าวมีส่วนผสมของแคลเซียมเพราะจะทำให้เลือดอตกตะกอน
        
        หลังได้รับสารน้ำหรือเลือดควรประเมินการตอบสนองต่อสารน้ำความดันโลหิตเพิ่มขึ้นปัสสาวะออกมากกว่า 0.5 มิลลิลิตร/กิโลกรัม/ชั่วโมง ปลายมือปลายเท้าไม่ซีด
    - - History
        
        Allergies
        
        Last meal
        
        Event/ Environment related to injury
        
        Medication
        
        Past illness/ Pregnancy
      - Blunt trauma
      - Penetrating trauma
      - Physical Examination
        
        Facial
        
        Cervical spine and Neck
        
        Head
        
        Chest
        
        Abdomen
        
        Musculoskeletal and Peripheral vascular assessment
        
        Pelvic fracture
        
        Neurological system
        
        Reevaluation
    - - เป็นการรักษาอย่างจริงจังหลังจากได้ทำ secondary survey เรียบร้อยแล้ว
      - เป็นการรักษาจำพาะของการบาดเจ็บแต่ละอวัยวะ
        
        การผ่าตัดเพื่อแก้ไขภาวะฉุกเฉินต่างๆ
        
        Intracranial hematoma
        
        Intra-abdominal bleeding
        
        multiple organ injury
      - เพื่อแก้ไขพยาธิสภาพโดยตรง