ปฐมพยาบาลเบื้องต้น
รักษาโรคเบื้องต้นทางศัลยกรรม
Wound Types
ลักษณะการแยกหรือฉีกขาดออกของผิวหนัง
Open wound
บาดแผลที่มีการฉีกขาด หรือแยกออกของผิวหนังร่วมด้วย ได้แก่ cut wound, lacerated wound, penetrating wound, abrasion wound, avulsion wound,animal bite และ burn wound
Closed wound
บาดแผลที่ไม่มีการฉีกขาดของผิวหนังโดยการบาดเจ็บเกิดขึ้นใต้
ผิวหนังลงไป ได้แก่ contusion, ecchymosis, subgaleal hematoma, blunt injury of abdomen or chest
ตามลักษณะที่แสดงออกของบาดแผล
Contusion wound
บาดแผลที่มีการฟกช้าของเนื้อเยื่ออ่อน บาดแผลชนิดนี้
เป็นบาดแผลแบบปิด
Puncture wound
แผลถูกทิ่มแทง จะมีรูข้าวของแผลเล็กซึ่งอาจมีเชื้อแบคทีเรีย หรือสิ่งแปลกปลอมจากภายนอกถูกดันเขาไปในก้นแผลได้โดยที่บาดแผลภายนอกดูดีและเล็กมาก
Laceration wound
ผลฉีกขาดที่อาจเป็นได้ท้ั้งฉีกขาดตื้นและเป็นแผลลึกเกิดเนื่องจากมีแรงกระทำต่อแผลและทำให้ผิวหนังฉีกขาดออกตามแนวของผิวหนังซึ่งอาจทำให้ขอบแผลรุ่งหริ่ง หรืออาจมีเนื้อเยื่อบางส่วนหายไปได้
Avulsion wound
แผลที่มีส่วนของผิวหนังแยกจากชั้น subcutaneous tissue ที่อยู่ข้างล่างชั้นต่างๆของ dermis, subcutaneous tissue, fascia และกล้ามเนิ้อจะสามารถถูกแยกกันได้ด้วยแรงที่ฉีกเนื้อเยื่อออก
Crush injury wound
เป็นแผลที่ไดัรับแรงกดจากภายนอกสูงทำให้ผิวหนังถูกบดช้าบาดแผลชนิดนี้จะพบเนื้อเยื่อที่ช้าตายมาก และเนื้อเยื่อที่ช้าตายเหล่านี้ควรได้รับ
debride ออก
Wound management
Hemostasis
การห้ามเลือดต้องทำเป็นอันดับแรกเพราะ
ผู้ป่วยอาจเสียชีวิตได้ หากเสียเลือดไปจำนวนมากการห้ามเลือดที่ไม่มีประสิทธิภาพอาจทำให้เกิดการติดเชื้อ
ของบาดแผลจากก้อนเลือด (hematoma) ที่ติดค้างอยู่ภายใน
Wound cleansing
เป็นขั้นตอนสำคัญที่สุดในการลดอัตราการติดเชื้อของบาดแผลโดยทำความสะอาดบริเวณบาดแผลก่อนการทำหัตถการ
Wound exploration
การสำรวจภายในบาดแผลจะทำเมื่อล้างทำความสะอาดบาดแผลแล้วเพื่อดูว่าภายในแผลมีอวัยวะหรือเนื้อเยื่อต่างๆได้รับอันตรายหรือไม่
Debridement
การตัดเนื้อตายและนำสิ่งแปลกปลอมออกจากบาดแผลจะช่วยให้การหาย
ของบาดแผลดีขึ้นและลดโอกาสการติดเชื้อลง
Wound closure
บาดแผลอุบัติเหตุเมื่อได้รับการรักษาทำความสะอาดจนดีพอแล้วเย็บปิด
ได้เลยในช่วงระยะเวลาที่เรียกว่า golden period
Primary closure
การเย็บปิดแผลภายหลังจากการทำความสะอาดบาดแผล
จนเรียบร้อยแล้วทันที
Secondary closure
การรักษาบาดแผลแบบทำแผลไปเรื่อยๆจนบาดแผลหาย
สนิทเอง
Delayed primary closure
ล้างทำความสะอาดบาดแผลแต่ยังไม่เย็บปิดแผลจากนั้นผู้ป่วยมาทำแผลทุกวันจนแน่ใจว่าไม่มีการติดเชื้อแล้วจึงทำการเย็บปิดแผล
Suture wound
วัตถุประสงค์การเย็บแผล
- เพื่อให้เลือดที่ออกจากแผลหยุดไหลและป้องกันการ
เสียเลือด - พื่อให้ขอบแผลมาชิดติดกันทำให้การหายของแผล
เร็วขึ้นและเกิดแผลเป็นน้อยที่สุด - เพื่อให้อวัยวะที่เกิดแผลนั้นสามารถทำหน้าที่ได้อย่างปกติ
หลักสำคัญในการเย็บแผล
- layer matching ต้องเย็บเนื้อเยื่อเป็นชั้นๆเข้าหาเพื่อให้ขอบแผลเรียบเสมอกัน
- Wound edge eversion ต้องให้ขอบแผลชนเข้ากันพอดีเมื่อมีการ
remodeling ของบาดแผลขอบแผลจะยุบตัวลงเล็กน้อยทำให้ขอบแผลเรียบพอดี - Wound tension การเย็บเอาเนื้อเยื่อชั้นต่างๆรวมทั้งผิวหนังมาชนกัน
- Collapse dead space การเย็บแผลแล้วทำให้เกิดโพรงหรือช่องว่างในชั้นลึกของบาดแผล
การลดการดึงรั้งของแผล
- Wound undermine โดยการแยกชั้น skin and subcutaneous tissue ออกจากชั้น superficial fascia เพื่อให้สามารถดึงขอบแผลมาชนกันง่ายขึ้น
- เย็บชั้น subcutaneous tissue เข้าหากันก่อนเพื่อลดแรงดึงร้ังที่ผิวหนัง
- การเย็บโดยใช้จำนวนฝีเย็บ (stitch) ให้ถี่มากขึ้น เพื่อลดแรงดึงร้ังในแต่ละ stitch ทำให้การรบกวน blood supply ของขอบแผลลดลงด้วย
Suture material
Absorbable Sutures
Non absorbable Sutures
ชนิดของการเย็บ
Continuous overhand suture
เหมาะสาหรับการเย็บแผลที่มีขนาดตื้นแต่
ยาวประหยัดไหมและเวลา
Vertical mattress suture
ใช้ในรายที่บาดแผลมีขนาดค่อนข้างลึกมีแรงดึง
ของขอบแผลค่อนข้างมาก
Subcuticular suture
เย็บบาดแผลบริเวณที่ตื้นไม่ลึกมากเย็บดึงขอบ
ผิวหนัง (Skin) ชิดเข้าหากัน
Half buried Horizontal mattress suture
เย็บบาดแผลที่เป็นรูปสามเหลี่ยมปลายแหลม
Skin staples
เย็บบาดแผลโดยลวดเย็บส่วนใหญ่มักจะทาหลังผ่าตัดโดย
แพทย์เนื่องจากสะดวก รวดเร็ว ใช้เวลาน้อย
Skin adhesive strips
เย็บบาดแผลบริเวณบาดแผลที่ตื้น แผลสะอาด
ขอบแผลเรียบมีขนาดเล็กไม่มีเลือดซึม
Incision and Drainage
ฝี (Abscess or furuncle)
ฝีฝักบัว (carbuncle)
เล็บขบ (Ingrown toenail or onychocryptosis)