Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 4 ประเด็นทางจริยธรรมในการดูแลผู้ป่วยวิกฤตและการดูแลระยะท้ายของชีวิต,…

- - - - การลุกลามของโรคไม่ตอบสนองต่อการรักษา
      - การกลับเป็นซ้ำของโรค
      - ความพิการ
      - การสูญเสียภาพลักษณ์ของตัวเอง
      - การเป็นโรครุนแรงหรือรักษาไม่หาย
      - การเสียชีวิต
    - - การแปลผลข้อมูลของผู้ป่วยและญาติ
        
        ความคาดหวัง
        
        ความเป็นจริงที่เกิดขึ้น
        
        ความเชื่อและวัฒนธรรม
    - - การได้รับการเจาะคอ
      - การใส่ท่อช่วยหายใจ
      - ผลเลือดเป็นบวกหรือติดเชื้อ HIV
      - เป็นมะเร็งระยะลุกลามไม่สามารถรักษาได้
      - การเกิดโรคแทรกซ้อนที่อาจทำให้เสียชีวิต
      - การสูญเสียญาติหรือคนเป็นที่รัก
  - - - มีผลกระทบต่อผู้ป่วยและญาติ
        
        ความเครียด
        
        สับสนกังวล
        
        ใจบั่นทอนทำลายความหวัง
    - - เป็นประเด็นด้านกฎหมายและจริยธรรม
        
        ต้องได้รับการฝึกฝนและมีประสบการณ์
        
        วิธีการแจ้งข่าวร้าย
        
        มีข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับแผนการรักษา
        
        ผลการรักษาและการดำเนินโรค
        
        กฎหมายที่เกี่ยวข้อง
- - - - รู้สึกตกใจช็อคและปฏิเสธสิ่งที่ได้รับรู้
      - ไม่ยอมรับความจริง
      - พูดในลักษณะ
        
        “ ไม่จริงใช่ไหม”
        
        “ คุณหมอแน่ใจรึเปล่าว่าผลการตรวจถูกต้อง”
  - - - เกิดจากสูญเสียหรือข่าวร้ายที่ได้รับ
      - ลักษณะอารมณ์รุนแรงก้าวร้าวและต่อต้าน
        
        “ ทำไมต้องเกิดขึ้นกับเรา"
        
        “ ไม่ยุติธรรมเลยทำไมต้องเกิดกับเรา”
  - - - แฝงด้วยความรู้สึกผิด
        
        ทำบางอย่างที่ค้างคาหรือยังไม่ได้พูดอะไรกับใคร
      - ต่อรองกับตัวเองคนรอบข้าง
      - สิ่งศักดิ์สิทธิ์
      - ประเมินได้จาก
        
        “ อยากเห็นลูกเรียนจบก่อน”
        
        “ ฉันรู้ว่ามันร้ายแรงคงรักษาไม่หาย แต่ฉันอยาก ... ”
  - - - หลีกเลี่ยงไม่ได้
        
        ความรู้สึกซึมเศร้าจะเริ่มเกิดขึ้น
        
        ระดับความรุนแรง
        
        ความเข้มแข็ง
        
        บุคคลและสภาพแวดล้อมของแต่ละบุคคล
        
        การแสดงออก
        
        ออกห่างจากสังคมรอบข้าง
        
        เบื่อหน่ายเก็บตัวไม่ค่อยพูด
        
        คุยถามคำตอบคำ
        
        ไม่สนใจสิ่งแวดล้อม
        
        ร้องไห้หงุดหงิดง่ายคิดหมกมุ่นเกี่ยวกับความตาย
  - - - ประเมินการรับรู้ของครอบครัว
        
        สอบถามความรู้สึก
        
        ความต้องการการช่วยเหลือ
    - - ไม่บีบบังคับให้ความโกรธลดลงในทันที
- - - - เพิ่มโอกาสรอดชีวิตให้สูงขึ้น
      - ตั้งเป้าให้ผู้ป่วยกลับไปดำรงชีวิตได้ดังเดิม
  - - - ควรทำเมื่อผู้ป่วยใกล้เสียชีวิต
- - - - คุกคามต่อชีวิต
    - - การทำหน้าที่ของอวัยวะ
        
        ไม่สามารถกลับคืนสู่ภาวะปกติ
    - - ดูแลแบบประคับประคอง
  - - - อวัยวะสำคัญของร่างกายลดลงหรือล้มเหลว
  - - - เพิ่มคุณภาพชีวิตให้ผู้ป่วย
        
        มีโรคหรือภาวะคุกคามต่อชีวิต
        
        การป้องกันและบรรเทาความทุกข์ทรมาน
- - - - มุ่งเน้นในช่วงของการเจ็บป่วยในช่วงปีหรือเดือนท้าย ๆ
      - อาการและปัญหาที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยในระยะสุดท้าย
        
        กำเนิดตั้งแต่เริ่มเจ็บป่วย
        
        ไม่ได้รับการบำบัดแก้ไขตั้งแต่แรก
        
        เป็นเรื่องยากในการบริหารจัดการในวันท้าย ๆ ของชีวิต
  - - - เน้นความสุขสบายที่เป็นผลลัพธ์ของการพยาบาล
        
        บุคคลได้รับความต้องการทันทีเพื่อบรรเทา (relief)
        
        สงบผ่อนคลาย (ease)
        
        ควบคุมสถานการณ์ได้หรืออยู่เหนือปัญหา (transcendence)
      - ครอบคลุมบริบท
        
        ร่างกาย (physical comfort)
        
        จิตใจ-จิตวิญญาณ (psycho spiritual comfort)
        
        สังคมวัฒนธรรม (Sociocultural comfort)
        
        สิ่งแวดล้อม (environmental Comfort)
      - ความสุขสบาย
        
        บรรเทา (relief)
        
        ความไม่สุขสบายที่มีอยู่ทุเลาเบาบางลง
        
        2) ความสงบผ่อนคลาย (ease)
        
        ความไม่สุขสบายหายไปหรือสงบผ่อนคลาย
        
        3) อยู่เหนือปัญหา (transcendence)
        
        ความสุขที่อยู่เหนือความไม่สุขสบายทั้งปวงแม้ว่าจะไม่สามารถขจัดหรือหลีกเลี่ยงได้
- - - - แพทย์ตัวผู้ป่วยและญาติมีความเห็นตรงกัน
        
        ยุติความทุกข์ทรมานของผู้ป่วยคือการตายที่สงบ
    - - 1 การทำการุ ณ ยฆาตโดยความสมัครใจ (Voluntary euthanasia)
        
        ผู้ป่วยตระหนักรู้เข้าใจถึงอาการ
        
        ทนทุกข์กับความทรมานต่อความเจ็บปวด
        
        ผู้ป่วยร้องขอให้ยุติการรักษา
        
        ผู้ป่วยถึงแก่ชีวิตโดยเจตนาตามความประสงค์ของผู้ป่วย
      - 2 การทำการุ ณ ยฆาตโดยตู้ป่วยไม่สามารถตัดสินใจได้เอง (Involuntary euthanasia)
        
        ผู้ป่วยถึงแก่ชีวิต
        
        เกิดการตายตามธรรมชาติตามพยาธิสภาพของโรค
        
        ปราศจากการช่วยชีวิต
        
        แพทย์จะต้องมีข้อพิจารณา
        
        1) เมื่อผู้ป่วยอยู่ในภาวะเจ็บปวดทรมานอย่างแสนสาหัส
        
        2) สิทธิส่วนบุคคลที่จะยุติชีวิตลง
        
        3) บุคคลไม่ควรจะถูกบังคับให้ยืดชีวิตออกไปในสภาพที่ช่วยตนเองไม่ได้และไร้การรับรู้ทางสมอง
  - - - ไม่เริ่มต้นใช้เครื่องมือช่วยชีวิต
    - - เพิกถอนใช้เครื่องมือช่วยชีวิตในการบำบัดรักษา
        
        การเพิกถอนเครื่องช่วยหายใจ
  - - - อาจทำให้ผู้นั้นสามารถฆ่าตัวตายได้สำเร็จ
  - - - การจัดสรรทรัพยากรจึงควรคำนึงถึงการเกิดประโยชน์มากที่สุด
      - พิจารณาจากผลการรักษาว่ามีโอกาสประสบความสำเร็จ
      - ผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางให้มีประโยชน์มากที่สุดและยุติธรรม
  - - - เตรียมตัวเตรียมใจจัดการภาระค้างอยู่ให้เรียบร้อย
        
        ผู้ป่วยอาจจะยังมีสติและเวลาในการทำพินัยกรรม
      - 1) การบอกความจริงทั้งหมด
      - 2) การบอกความจริงบางส่วน
      - 3) การหลอกลวง
      - 4) การประวิงเวลาการบอกความจริง
  - - - ผู้ป่วยมีชีวิตยืดยาวออกไป
      - ต้องพิจารณาเกี่ยวกับโอกาสรอดชีวิตหลังผ่าตัด
      - ระยะเวลาการมีชีวิตอยู่หลังผ่าตัด
      - การซื้อขายอวัยวะ
        
        เป็นประเด็นปัญหาทางจริยธรรม
- - - - จัดตั้งคณะกรรมการด้านจริยธรรมในโรงพยาบาล
      - จัดทำคู่มือแนวทางปฏิบัติ
  - - - รายละเอียดเกี่ยวกับความรู้ความสามารถ
        
        ชี้แจงต่อหน่วยงานหรือถอนตัวจากสถานการณ์
- - - - มีสหวิชาชีพเข้ามามีส่วนร่วมในการดุแลผู้ป่วยและครอบครัว
        
        มีการดูแลในหอผู้ป่วยวิกฤตน้อยกว่าหอผู้ป่วยอื่น ๆ
        
        ผู้ป่วยที่มีอาการไม่สุขสบายและไม่ได้รับการจัดการอย่างเหมาะสมมากกว่าหอผู้ป่วยอื่น ๆ
        
        มีการสื่อสารในหัวข้อแผนการรักษาน้อยกว่าผู้ป่วยอื่นในโรงพยาบาล
- - - - ภาวะสุขภาพที่ทรุดลงอย่างเฉียบพลัน
        
        มีความคาดหวังสูงที่จะดีขึ้น
  - - - ทีมสุขภาพมักมุ่งประเด็นไปที่การหายของโรคมากกว่าความสุขสบายของผู้ป่วย
  - - - พิจารณาใช้กับผู้ป่วยที่มีโอกาสจะรักษา
- - - - ประเมินอาการไม่สุขสบายความสามารถในการทำกิจกรรมของผู้ป่วย
      - อาการที่พบบ่อยในผู้ป่วยระยะสุดท้าย
        
        อาการปวดอ่อนแรง
        
        เหนื่อยล้า
        
        ปากแห้ง
        
        ปัญหาของผิวหนัง
        
        เป็นแผล (Ulcers)
        
        ผื่นคัน (Pruritus)
        
        อาการและอาการแสดงตามระบบต่าง ๆ
        
        1) ระบบทางเดินอาหาร
        
        คลื่นไส้อาเจียนกลืนลำบากไอสำลัก
        
        สูญเสียปฏิกิริยาการกลืนและการขย้อน
        
        รับประทานอหารและน้ำได้น้อยลง
        
        น้ำหนักตัวลดลง
        
        2) ระบบหัวใจและหลอดเลือด
        
        ความดันโลหิตต่ำลง
        
        ผิวหนังจะเริ่มเย็นขึ้นซีด
        
        คล้ำขึ้นตามส่วนต่าง ๆ
        
        3) ระบบหายใจ
        
        อัตราการหายใจเปลี่ยนแปลง
        
        การหายใจแบบ Cheynes strokes
        
        หายใจมีสิ่งคัดหลังในปากหรือทางเดินหายใจ
        
        4) ระบบประสาท
        
        มีความไวต่อแสงจ้ามากขึ้น
        
        ระดับความรู้สึกตัวลดลงง่วงซึมมาก
        
        ปลุกตื่นยาก
        
        การรับรู้ประสาทหูคงอยู่ในระยะท้าย
        
        5) ระบบการควบคุมหูรูด
        
        ไม่สามารถกลั้นปัสสาวะและอุจจาระ
        
        ติดเชื้อเฉพาะตำแหน่งบริเวณ perineum
        
        6) ระบบขับถ่าย
        
        ปัสสาวะออกน้อยหรือไม่ออกปัสสาวะ
        
        คล้ำถ่ายเหลวหรือท้องผูก
    - - 1) ภาวะซึมเศร้า (Depression)
      - 2) ภาวะวิตกกังวล (Anxiety)
      - 3) ภาวะสับสน (Delirium)
    - - 1) บทบาทของผู้ป่วยในครอบครัว
      - 2) ความรักความผูกพันของผู้ป่วยกับสมาชิกในครอบครัว
      - 3) ความต้องการของครอบครัว
      - 4) ผู้ดูแลผู้ป่วย (Care giver)
      - 5) ที่อยู่อาศัยและสิ่งแวดล้อม
      - 6) เครือข่ายทางสังคมและการสนับสนุนทางสังคม
    - - ปรัชญาชีวิตเป้าหมายชีวิต
      - คุณค่าทางด้านจิตใจความเชื่อทางศาสนา
  - - - เพื่อสื่อสารอาการปัจจุบันของผู้ป่วยระหว่างบุคลากรในทีม
      - เพื่อประเมินพยากรณ์โรคอย่างคร่าวๆและติดตามผลการรักษา
      - ใช้เป็นเกณฑ์การัดเลือกผู้ป่วยเพื่อเข้าดูแลในสถานที่ดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย (Hospice)
      - ใช้บอกความยากของภาระงานของบุคลากรทางการแพทย์และครอบครัวในการดูแลผู้ป่วย
      - ใช้ในการวิจัย
- - - - โรคมะเร็ง
    - - เคลื่อนไหวร่างกายน้อยได้รับอาหารปริมาณน้อย
    - - ดูแลควรจัดอาหารที่ย่อยง่ายครั้งละน้อย ๆ แต่บ่อยครั้ง
    - - ทำความสะอาดในช่องปากทุกวันอย่างน้อยวันละสองครั้ง
        
        ตื่นนอนเช้าและก่อนนอน
    - - โรคมะเร็งรังไข่
      - โรคมะเร็งตับ
    - - ระวังการสำลักขณะได้รับอาหาร
    - - ศีรษะสูงเล็กน้อยเพื่อให้หน้าอกขยาย
    - - หมั่นเปลี่ยนผ้ารอง (ผ้าอ้อม)
    - - การอุดตันของระบบน้ำเหลืองและหลอดเลือด
        
        ดูแลควรดูแลอย่าให้เกิดแผล
        
        ป้องกันการติดเชื้อ
    - - ผิวแห้งอับชื้นระคายเคืองจาก
        
        ปัสสาวะหรืออุจจาระ
        
        หลีกเลี่ยงการเกา
        
        ใส่เสื้อผ้าเนื้อนุ่มและหลวม
    - - พลิกตะแคงตัวผู้ป่วยทุก 2 ชั่วโมง
        
        จัดหาเตียงลมหรือที่นอนน้ำ
        
        นอนสบาย
        
        กระจายน้ำหนักตัวไม่กดลงจุดใดจุดหนึ่ง
  - - - ให้เวลาฟังความรู้สึกจากผู้ป่วย
        
        อาศัยสัมพันธภาพที่ดีของผู้ดูแลด้วย
    - - นำสิ่งที่ผู้ป่วยเคารพนับถือมาไว้ที่ห้อง
    - - ภาระกิจการงานที่ยังคั่งค้างทรัพย์สมบัติ
  - - - พินัยกรรมชีวิต
    - - บุคคลใกล้ชิดที่ผู้ป่วยมอบหมายให้มีอำนาจตัดสินใจ
  - - - ให้ครอบครัวคนใกล้ชิดอยู่ด้วยเท่านั้น
  - - - ปรึกษาปัญหาการสื่อสารที่ดี
      - ดูแลช่วงใกล้เสียชีวิตอย่างใกล้ชิด
        
        ลดการเกิดความเครียดจากการสูญเสียคนรักได้ (post-traumatic stress disorder)