Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

แนวคิด หลักการการพยาบาลผู้ป่วยภาวะฉุกเฉิน และสาธารณภัย, Crisis,…

- - - - อุบัติการณ์ซึ่งเกิดขึ้น โดยไม่คาดหมายมาก่อน ทําให้เกิดการบาดเจ็บตายและการสูญเสียทรัพย์สินโดยที่เราไม่ต้องการ
    - - ลักษณะทางคลินิก
        
        ไม่รู้สึกตัว ชัก เป็นอัมพาต
        
        หยุดหายใจ หายใจช้ากว่า 10 ครั้งต่อนาที
        
        คลําชีพจรไม่ได้
        
        ตกเลือดเลือดออกมากซีดมาก
        
        เจ็บปวดทุรนทุรายกระสับกระส่าย
    - - การเจ็บป่วยที่มีความรุนแรงถึงขั้นที่อาจทําให้ผู้ป่วยถึงแก่ชีวิตหรือพิการได้
    - - ผู้ป่วยที่มีแนวโน้มที่จะมีอาการรุนแรง
      - ผู้ป่วยที่อัตราตายสูง แม้จะได้รับการรักษา
      - ผู้ป่วยที่สามารถรักษาได้
      - ผู้ป่วยที่มีอัตราตายสูง
    - - Critical
        
        จะนํามาใช้ในผู้ป่วยอาการเพียบหนัก มีอาการรุนแรง หรือขั้นฉุกเฉิน มีอันตราย
      - นํามาใช้กับผู้ป่วยที่อยู่ในสภาวะที่มีสถานการณ์คับขัน เป็นจุดวิกฤตของการเป็นโรค ทําให้มีอาการดีขึ้น หรือตายได้ในทันที
    - - กลุ่มอาการหนัก ต้องหามนอนหรือนั่งมาอาการแสดงยังคลุมเครือต้องใช้การตรวจอย่างละเอียด
      - กลุ่มอาการหนักมาก หรือสาหัสต้องการการรักษาโดยด่วนหรือช่วยชีวิตทันที
      - กลุ่มอาการไม่รุนแรง หากผู้ป่วยเดินได้อาจถือว่าอาการไม่หนัก
    - - การเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นอย่างกะทันหัน จําเป็นต้อง
        ดําเนินการช่วยเหลือ และการดูแลรักษาทันที
  - - - ภัยพิบัติ/สาธารณภัย (Disaster)
        
        ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับสาธารณภัย / ภัยพิบัติ (Disaster)
        
        สาธารณภัย / ภัยพิบัติ (Disaster)
        
        ภัยที่เกิดขึ้นไม่ว่าจะเกิดจากธรรมชาติหรือจากการกระทําของมนุษย์แล้วก่อให้เกิดอันตรายต่อชีวิต เกิดความสูญเสียหรือความเสียหายต่อทรัพย์สิน สังคม เศรษฐกิจและสิ่งแวดล้อม
        
        ภัย (Hazard)
        
        หตุการณ์หรือปรากฏการณ์ใดๆที่สามารถที่ทําให้เกิดอันตรายต่อชีวิต ความเสียหายต่อทรัพย์สินความเป็นอยู่ และสิ่งแวดล้อม
        
        ภัยที่เกิดจากธรรมชาติ (Natural Disaster)
        
        เกิดแบบฉับพลัน และเกิดแบบค่อยเป็นค่อยไป
        
        เกิดอย่างจงใจและเกิดอย่างไม่จงใจ
        
        ความรุนแรงระดับที่ 1
        
        สาธารณภัยที่เกิดขึ้นทั่วไปหรือมีขนาดเล็ก
        
        ความรุนแรงระดับที่ 2
        
        สาธารณภัยขนาดกลาง
        
        ความรุนแรงระดับที่ 3
        
        สาธารณภัยขนาดใหญ;
        
        ความรุนแรงระดับที่ 4
        
        สาธารณภัยขนาดใหญ่ ที่มีผลกระทบรุนแรงยิ่ง
      - การดูแลผู้บาดเจ็บที่ได้ประสบภัยพิบัติหรืออุบัติภัยหมู่จําเป็นต้องมีมาตรฐานความรู้ในการประเมินสถานการณ์ รายงานข้อมูล และการตอบสนองต่อผู้ที่ได้รับผลกระทบ
        
        เป็นการพยาบาลที่ต้องนําความรู้และทักษะทางการพยาบาลทั่วไปและด้านการพยาบาลฉุกเฉิน มาประยุกต์ใช้ในสถานการณ์ที่เกิดสาธารณภัยทั้งในระยะก่อนเกิด ขณะเกิด และหลังเกิดภัย
        
        Multiple casualties
        
        จำนวนและความรุนแรงของผู้ป่วยไม่เกินขีดความสามารถของโรงพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะคุกคามต่อชีวิต (life Threatening)
        
        จํานวนและความรุนแรงของผู้ป่วยเกินขีดความสามารถของโรงพยาบาลและทีมผู้รักษา
        
        ต้องนําความรู้และทักษะทางการพยาบาลทั่วไปและด้านการพยาบาลฉุกเฉินมาประยุกต์ใช้ในสถานการณ์ภัยพิบัติ
        
        เป็นการปฏิบัติการพยาบาลเพื่อป้องกันและลดความรุนแรง มุ่งเน้นด้านการพยาบาลฉุกเฉินแก่ผู้ประสบภัย การฟื้นฟูสภาพร่างกายและจิตใจของผู้ประสบภัยและญาติ
        
        มุ่งลดความเสียหายต่อชีวิตและสุขภาพของประชาชนที่เกิดจากสาธารณภัย
        
        การเตรียมความพร้อม (Preparedness)
        
        การตอบโต้เหตุการณ์ฉุกเฉิน (Response)
        
        การบรรเทาภัย (Mitigation)
        
        การควบคุมยับยั้งโรคและภัยอันตรายที่อาจเกิดขึ้น
        
        การบูรณะฟื้นฟู (Recovery)
        
        มีความรู้ด้านสาธารณภัย มีความสามารถในการประเมินสถานการณ์และคาดการณ์ถึงปัญหาสุขภาพที่จะเกิด
        
        มีทักษะในการตัดสินใจที่ดี มีความเปfนผู้นํา และสามารถแก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
        
        มีความรู้ทางการพยาบาลและมีประสบการณ์การปฏิบัติงานการพยาบาลผู้ป่วยฉุกเฉินและวิกฤต
        
        มีทักษะในการสื่อสาร และการบันทึกข้อมูลต่างๆได้อย่างถูกต้องครบถ้วนชัดเจน
        
        มีวุฒิภาวะที่เหมาะสมกับสถานการณ์
    - - การป้องกันและบรรเทาไม่ให้เกิดอาการรุนแรงถึงขั้นวิกฤต เช่น การทําแผล
      - การบันทึกเหตุการณ์อาการและการช่วยเหลือผู้บาดเจ็บ
      - เพื่อช่วยชีวิต เช่น ผู้ป่วยที่มีภาวะหยุดหายใจ
      - การส่งต่อรักษา หลังจากให้การช่วยเหลือเบื้องต้นแก่ผู้ป่วยแล้ว
- - - - การดูแลในหอผู้ป่วยวิกฤต หอผู้ป่วย การฟื้นฟู
      - การดูแลรักษาในโรงพยาบาลตั้งแต่การคัดแยก ระบบทางด่วนฉุกเฉิน การวินิจฉัย การรักษาตามความเร่งด่วน
      - ซึ่งทุกขั้นตอนจะต้องกระทําถูกต้องตามหลักวิชาชีพและมีประสิทธิภาพ
    - - ต้องคํานึงถึงความปลอดภัยของสิ่งแวดล้อมเป็นอันดับแรก (scene safety)
      - มีบุคลากรที่เปfนบุคลากรที่ได้รับการอบรมให้ความรู้ความสามารถ ในการช่วยเหลือผู้บาดเจ็บ การช้วยฟื้นคืนชีพ
      - การจัดให้มีการดูแลผู้บาดเจ็บ ณ จุดเกิดเหตุ
    - - การส่งกลับไปยังโรงพยาบาลเดิมหรือต้นสังกัดเมื่ออาการดีขึ้น
      - เป็นการส่งต่อในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการรุนแรงเกินความสามารถในการรักษา
      - การดูแลต่อเนื่องในรายที่พบปัญหาหรือต้องได้รับการฟื้นฟูเพื่อให้มีคุณภาพชีวิต
    - - การเข้าถึงช่องทางสําหรับการติดต่อในการแจ้งเมื่อมีเหตุเกิดขึ้น
      - เป็นการมีส่วนร่วมในการดูแลผู้บาดเจ็บ
      - มีส่วนช่วยเหลือให้ผู้บาดเจ็บได้รับการรักษาดูแลได้ในเวลาอันรวดเร็ว
      - มีศูนย์รับแจ้งเหตุและศูนย์สั่งการเพื่อติดต่อประสานงาน
  - - - History
        
        Last meal เวลาที่รับประทานอาหารครั้งล่าสุด
        
        Event/ Environment related to injury อุบัติเหตุเกิดขึ้นได้อย้างไร รุนแรงเพียงใด สถานการณ์สิ่งแวดล้อมขณะเกิดเหตุเป็นอย่างไร
        
        Past illness/ Pregnancy การเจ็บป่วยในอดีตและการตั้งครรภ์
        
        Blunttrauma ส่วนใหญ่เกิดจากอุบัติเหตุจราจร พลัดตกจากที่สูง
        
        Medication ยาที่ใช้ในปัจจุบัน
        
        Penetrating traumaเกิดจากอาวุธปdน มีด ปัจจัยที่กําหนดชนิดและความรุนแรงของการบาดเจ็บ
        
        Allergies ประวัติการแพ้ยา สารเคมีหรือวัตถุต่างๆ
      - Abdomen ในผู้ป่วยที่บาดเจ็บและเกิดภาวะ Shock ให้สงสัยการบาดเจ็บในช่องท้องและมีการเสียเลือดเกิดขึ้น
        
        Musculoskeletal and Peripheral vascular assessmentการบาดเจ็บแขนขาจะประเมินบาดแผล การหักงอ บวมผิดรูป ประเมินจุดที่เจ็บ
        
        Facial ควรคลํากระดูกใบหน้าให้ทั่วเพื่อหา deformity
        
        Pelvic fracture จะตรวจพบ Ecchymosis บริเวณ Iliac wing, Pubis, Labia หรือ Scrotum
        
        Head ในการตรวจหนังศีรษะให้ใช้มือคลําให้ทั่วหนังศีรษะเพื่อหาบาดแผล
        
        Neurological system เป็นการตรวจระบบประสาทและสมองอย่างละเอียด
        
        Reevaluation มีการประเมินร่างกายซ้ําเป็นระยะๆ เพื่อประเมินหาการบาดเจ็บที่อาจตรวจไม่พบในระยะแรก และเป็นการติดตามการเปลี่ยนแปลงอาการของผู้ป่วย
        
        Chest การตรวจจะเริ่มจากการมองหารอยช้ํา รอยยุบคลําดูว่ามี Crepitus หรือเจ็บที่จุดใด
        
        Cervical spine and Neck ผู้ป่วยที่ไม่รู้สึกตัวทุกรายที่มีการบาดเจ็บศีรษะควรคํานึงถึง cervical spine injury
    - - การแก้ไขภาวะคุกคามต่อชีวิตหรือที่เป็นอันตรายเร่งด่วน
      - Airway ภายหลังจากการประเมินการทํา Definitive airway ในผู้บาดเจ็บที่มีปัญหาการหายใจ
      - Breathing ผู้บาดเจ็บทุกรายควรได้รับออกซิเจนเสริมหากไม่ได้ใส่ท่อช่วยหายใจ
      - Circulation การห้ามเลือดเปfนสิ่งจําเป็นอย่างยิ่งในผู้บาดเจ็บโดยทําร่วมกับการให้สารน้ําทดแทน
      - อย่างน้อยควรเปิดหลอดเลือดดําด้วยเข็มขนาดใหญ่และสั้น 2 เส้น เบอร์ 18,16,14
        
        หลีกเลี่ยงแทงเส้นใต้ตําแหน่งของแขนขาที่ได้รับบาดเจ็บ
        
        หลีกเลี่ยงการให้สารน้ําที่ขาเพราะจะทําให้สารน้ําไหลรั่วเข้าช่องท้อง
        
        ไม่ควรให้เลือดร่วมกับ Lactated Ringer's solution, acetar
        
        ให้สารน้ําที่เป็น Balance salt solution
        
        หากอาการทรุดลง ไม่ตอบสนองพิจารณาการให้เลือดกรุ๊ป โอ
        
        หลังได้รับสารน้ําหรือเลือดควรประเมินการตอบสนองต่อสารน้ํา
    - - เพื่อแก้ไขพยาธิสภาพโดยตรง
      - เป็นการรักษาจําพาะของการบาดเจ็บแต่ละอวัยวะ ได้แก่การผ่าตัดเพื่อแก้ไขภาวะฉุกเฉินต่างๆ
        
        Intra-abdominal bleeding
        
        multiple organ injury
        
        Intracranial hematoma
      - เป็นการรักษาอย่างจริงจังหลังจากได้ทํา secondary survey เรียบร้อยแล้ว
    - - Circulation and Hemorrhage control
        
        สามารถประเมินได้จาก
        
        อาการทางระบบประสาท, ผิวหนัง, หัวใจและหลอดเลือด, ระบบหายใจ, ระบบทางเดินปัสสาวะ, ระบบทางเดินอาหาร, ภาวะกรดด่างของร่างกาย, การตรวจประเมินรูม่านตา
        
        เป็นการประเมินในระบบไหลเวียนและการห้ามเลือด โดยประเมินจากสัญญาณชีพ ระดับความรู้สึกตัว สีผิว อุณหภูมิ รวมถึงปริมาณเลือดที่ออกจากบาดแผล
        
        ที่ต้นขา
        
        ในอุ้งเชิงกราน
        
        ในช่องท้อง
        
        ในช่องอก
        
        Disability: Neurologic Status เป็นการประเมินระบบประสาทต่อว่าสมองหรือไขสันหลังได้รับบาดเจ็บหรือไม่
        
        Exposure / Environment control ผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บหนัก ควรถอดเสื้อผ้าออกให้หมดเพื่อค้นหาการบาดเจ็บต่างๆอื่นๆในผู้ป่วยที่บาดเจ็บหนักอาจใช้กรรไกรในการตัดเสื้อและกางเกงออกเพื่อจะได้ตรวจร่างกายอย่างถูกต้อง
      - เป็นการประเมินการช่วยหายใจและการระบายอากาศเพื่อให้มีการแลกเปลี่ยนอากาศ
        
        ปัญหาการหายใจที่พบบ่อย
        
        tension pneumothorax, Flail chest with pulmonary contusion, Open pneumothorax, Hemothorax
        
        ประเมิน
        
        การเปิดดูร่องรอยบาดแผลที่บริเวณทรวงอก ดูการเคลื่อนไหวบริเวณทรวงอก คลํา การเคาะเพื่อตรวจหาการบาดเจ็บ ฟัง Breath sound ทั้งสองข้าง
      - เปิดทางเดินหายใจให้โล่งโดยใช้วิธีการ Head-tilt Chin-lift
        
        เริ่มต้นจากการประเมิน Airway เพื่อหาอาการที่เกิดจากทางเดินหายใจอุดกั้น (Airway obstruction) ควรรวมไปถึงการดูดเสมหะ
        
        กรณีผู้ป่วยที่สงสัยหรือได้รับอุบัติเหตุให้ทําการเปิดทางเดินหายใจด้วยวิธี jaw-thrust maneuver, modified jaw thrust, Triple airway maneuver โดยต้องป้องกันการบาดเจ็บของ Cervical spine ตลอดเวลา
        
        การใส่ Endotracheal tube ทางจมูก มีข้อดีคือไม่ต้องขยับคอในระหว่างการใส่ แต่ใส่ยาก