Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ประเด็นทางจริยธรรมในการดูแลผู้ป่วยวิกฤต และการดูแลระยะท้ายของชีวิต,…
ประเด็นทางจริยธรรมในการดูแลผู้ป่วยวิกฤต
และการดูแลระยะท้ายของชีวิต
มโนทัศน์เกี่ยวกับการเจ็บป่วยระยะท้ายและภาวะใกล้ตาย
ภาวะใกล้ตาย หมายถึง ผู้ที่เข้าสู่ช่วงใกล้เสียชีวิต มีอาการเปลี่ยนแปลงด้านร่างกายมากขึ้น จากการทำหน้าที่ของอวัยวะสำคัญของร่างกายลดลงหรือล้มเหลว
การดูแลแบบประคับประคอง วิธีการดูแลที่มุ่งเน้นเป้าหมายเพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตให้ผู้ป่วยที่มีโรคหรือภาวะคุกคามต่อชีวิต โดยการป้องกันและบรรเทาความทุกข์ทรมานต่างๆ
การเจ็บป่วยระยะท้าย หมายถึง ภาวะบุคคลอยู่ในภาวะความเจ็บป่วยที่คุกคามต่อชีวิต มีการดำเนินโรคลุกลามอย่างมาก ทำให้การทำหน้าที่ของอวัยวะต่างๆของร่างกายไม่สามารถกลับคืนสู่ภาวะปกติ
การดูแลระยะท้าย หมายถึง การดูแลผู้ป่วยที่อยู่ในระยะท้ายของโรคโดยใช้หลักการดูแลแบบประคับประคองเป็นแนวทางการให้บริการ
หลักการพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายใกล้ตาย
การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพสามารถลดความไม่
สุขสบายใจ และยังสามารถเพิ่มความเพิ่งพอใจในการให้บริการ
การจัดการอาการไม่สุขสบายต่าง ๆ เช่นอาการปวด ท้องผูก เบื่ออาหาร การเกิดแผลกดทับเป็นต้น
การดูแลด้านอารมณ์และสังคมของผู้ป่วยและครอบครัว
การดูแลด้านจิตวิญญาณผู้ป่วยระยะสุดท้ายและครอบครับ
ดูแลให้ได้รับการประชุมครอบครัว (Family meeting) เพื่อพูดคุยแผนการรักษาและกำหนดเป้าหมายในการดูแล
การดูแลให้ผู้ป่วยและญาติเข้าถึงการวางแผนการดูแลล่วงหน้า (Advance Care Planning [ACP]) เช่นการทำพินัยกรรม
การดูแลผู้ป่วยที่กำลังจะเสียชีวิต การดูแลช่วงใกล้เสียชีวิตนี้เป็นเรื่องละเอียดอ่อนมาก ภาพการจากไปของผู้ป่วยในเวลานี้จะเป็นภาพที่ครอบครัวจะจดจำตลอดไป ดังนั้น การดูแลให้ทุกอย่างราบรื่นที่สุด จึงเป็นสิ่งสำคัญ
การดูแลทั่วไป ประกอบด้วยการดูแลความสะอาดร้างกาย ให้ได้รับสารน้ำอย่างเพียงพอกับความ ต้องการของร่างกาย
การดูแลจิตใจครอบครัวผู้ป่วยต่อเนื่อง (bereavement care) การสื่อสารที่ดี และดูแลช่วงใกล้เสียชีวิตอย่างใกล้ชิด สามารถช่วยลดการเกิดความเครียดจากการสูญเสียคนรักได้
แนวคิดดูแลผู้ป่วยวิกฤตในระยะท้ายของชีวิต
แนวคิดการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย
แนวคิดการดูแลแบบประคับประคอง (Palliative care) การดูแลตามแนวคิดนี้จึงเป็นการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายแบบองค์รวมโดยครอบคลุมทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ
แนวคิดการดูแลตามทฤษฎีความสุขสบาย (comfort theory) เน้นความสุขสบายที่เป็นผลลัพธ์ของการพยาบาล
กิจกรรมการดูแลที่ส่งเสริมความสุขสบายของผู้ป้วยและครอบครัวตามทฤษฎี
การสอน แนะนำ เป็นพี่เลี้ยง
ใส่ใจ เอื้ออาทร และสร้างความเข้มแข็งด้านจิตวิญญาณ
ควบคุมความปวดและความไม่สุขสบายต่าง ๆ
การดูแลแบบประคับประคองมุ่งให้ผู้ป่วยจากไปอย่างสงบหรือ ตายดี
การแจ้งข่าวร้าย
ปฏิกิริยาจากการรับรู้ข่าวร้าย
2. ระยะโกรธ (Anger)
ปฏิกิริยาอาจออกมาในลักษณะ อารมณ์รุนแรง ก้าวร้าว และต่อต้าน “ทำไมต้องเกิดขึ้นกับเรา” ความโกรธอาจจะขยายไปยังแพทย์ ครอบครัว ญาติ เพื่อน และทุกอย่างรอบตัว
3. ระยะต่อรอง (Bargaining)
การต่อรองมักจะแฝงด้วยความรู้สึกผิดไว้ด้วย อาจจะรู้สึกว่าตนเองมีความผิดที่ยังไม่ได้ทำบางอย่างที่ค้างคา หรือยังไม่ได้พูดอะไรกับใคร
1. ระยะปฏิเสธ (Denial)
เป็นระยะแรกหลังจากผู้ป่วยและญาติรับทราบข้อมูล จะรู้สึกตกใจ ช็อคและปฏิเสธสิ่งที่ได้รับรู้ ไม่เชื่อ ไม่ยอมรับความจริง
4. ระยะซึมเศร้า (Depression)
เมื่อผ่านระยะปฏิเสธ เสียใจ หรือระยะต่อรองไปสักระยะ ความรู้สึกซึมเศร้าจะเริ่มเกิดขึ้น ระดับความรุนแรงขึ้นอยู่กับ ความเข้มแข็งของแต่ละบุคคล เช่น ออกห่างจากสังคมรอบข้าง เบื่อหน่าย เก็บตัว เป็นต้น
5. ระยะยอมรับ (Acceptance)
เปaนปฏิกิริยาระยะสุดท้าย เริ่มยอมรับสิ่งต่างๆตามความเป็นจริง อารมณ์เจ็บปวดหรือซึมเศร้าดีขึ้น และมองเหตุการณ์อย่างพิจารณามากขึ้น มองเป้าหมายในอนาคตมากขึ้น ปรับตัว และเรียนรู้
บทบาทพยาบาลหลังแพทย์แจ้งข่าวร้าย
สะท้อนคิดให้ครอบครัวค้นหาเป้าหมายใหม่ในชีวิตอย่างมีความหมาย
จัดการกับอาการที่รบกวนผู่ป่วยเพื่อให้ได้รับความสุขสบาย
อธิบายให้ทราบถึงสิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้นกับผู้ป่วย
ให้ความมั่นใจว่าจะทำการดูแลผู้ป่วยให้ดีที่สุด
ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับข้อมูล การดำเนินโรค แนวทางการรักษา
ปกป้องผู้ป่วยให้ได้รับประโยชน์ และปกป้องศักดิ์ศีรความเป็นมนุษย์
ในระยะโกรธ ควรยอมรับพฤติกรรมทางลบของผู้ป่วย
ให้ผู้ป่วยและญาติมีส่วนร่วมในการตัดสินใจการรักษา
ให้ความช่วยเหลือประคับประคองจิตใจให้ผ่านระยะเครียดและวิตกกังวล
ช่วยเหลือในการปฏิบัติกิจกรรมทางศาสนาตามความเชื่อ
รับฟังผู้ป่วยและญาติด้วยความตั้งใจ
ให้การช่วยเหลือในการจัดการสิ่งที่ค้างคาในใจ เพื่อให้ผู้ป่วยจากไปอย่างสงบ
สร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้ป่วยและครอบครัว
ผู้แจ้งข่าวร้าย
ผู้ที่แจ้งข่าวร้าย ต้องได้รับการฝึกฝนและมีประสบการณ์วิธีการแจ้งข่าวร้าย มีข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับแผนการรักษา า ผลการรักษา
และการดำเนินโรค รวมถึงกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ข่าวร้าย
ข้อมูลที่ทำให้เกิดความรู้สึกหมดความหวัง มีผลกระทบต่อความรู้สึก การดำเนินชีวิต และอนาคตของบุคคลนั้น ข้อมูลที่เป็นข่าวร้าย เช่น การลุกลามของโรคไม่ตอบสนองต่อการรักษา การกลับเป็นซ้ำ
ของโรค ความพิการ เป็นต้น
ความแตกต่างระหว่างการดูแลผู้ป่วย
ความไม่แน่นอนของอาการ การรักษาในไอซียูผู้ป่วยมีโอกาสที่จะดีขึ้นแล้วกลับไปทรุดลงได้
Multidisciplinary team ในหออภิบาลผู้ป่วยวิกฤติมีทีมแพทย์ที่ดูแลรักษาร่วมกันมากกว่า 1 สาขา ส่งผลให้แพทย์แต่ละสาขามุ่งเน้นในการรักษาอวัยวะที่ตนรับผิดชอบ
ความคาดหวังของผู้ป่วยและครอบครัว ผู้ป่วยที่เข้ารักษาในหออภิบาลผู้ป่วยวิกฤติมักขาดการเตรียมตัวเพื่อรับมือกับภาวะสุขภาพที่ทรุดลงอย่างเฉียบพลัน
ผู้ป่วยในหอผู้ป่วยวิกฤติมีอาการไม่สุขสบายหลายอย่างและมีแนวโน้มลูกละเลย
Professional culture บุคลากรของทีมสุขภาพที่ทำงานอยู่ในหออภิบาลผู้ป่วยวิกฤติจะคุ้นชินกับการรักษาผู้ป่วยเพื่อมุ่งให้มีชีวิตรอดพ้นจากภาวะวิกฤต
ทรัพยากรมีจำกัด เนื่องจากเตียงผู้ป่วยในไอซียู รวมทั้งอุปกรณ์หรือเครื่องมือต่าง ๆ มีจำกัด
สิ่งแวดล้อมในหออภิบาลผู้ป่วยวิกฤตไอซียูเป็นหอผู้ป่วยที่มีอัตราการตายสูง แต่สิ่งแวดล้อมในไอซียูส่วนใหญ่มักจะพลุกพล่าน วุ่นวาย มีเสียงสัญญาณเตือนดังเกือบตลอดเวลา
หลักการพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายใกล้ตาย
การปรึกษาทีม palliative care ของโรงพยาบาลนั้น ๆ มาร่วมดูแลในผู้ป่วยที่เข้าเกณฑ์
การดูแลแบบผสมผสาน การรักษาชีวิตและการบรรเทาความทุกข์ทรมาน การคงไว้ซึ่งหน้าที่ของอวัยวะที่สำคัญของร่างกายป้องกันภาวะแทรกซ้อนและการฟื้นฟูสภาพ การดูแลด้านจิตสังคมของผู้ป่วยและญาติ
ทีมสุขภาพที่ทำงานในไอซียูเป็นผู้เริ่มลงมือด้วยตนเอง เพื่อบูรณาการแนวคิดการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายแบบ palliative care
ประเด็นจริยธรรมที่สำคัญในการพยาบาลภาวะใกล้ตาย
แนวทางการป้องกันและแก้ไขปัญหาทางจริยธรรม
จัดกิจกรรมส่งเสริมทักษะในการตัดสินใจเชิงจริยธรรม
รู้ถึงสิทธิและหน้าที่ของพยาบาล
ให้ความรู้แก่พยาบาลในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการตัดสินใจเชิงจริยธรรม
มีความเคารพซึ่งกันและกัน รู้จักขอบเขตหน้าที่
ของตน รับผิดชอบต่อความปลอดภัยของผู้รับบริการ
การยืดหรือการยุติการรักษาที่ยืดชีวิต การยับยั้งการใช้เครื่องมือช่วยชีวิตในการบำบัดรักษา และการเพิกถอนการใช้เครื่องมือช่วยชีวิตในการบำบัดรักษา
การจัดสรรทรัพยากรที่มีจำนวนจำกัด จึงควรคำนึงถึงการเกิดประโยชน์มากที่สุด ความจำเป็นของบุคคล มีความเสมอภาค อายุ พิจารณาจากผลการรักษาว่ามีโอกาสประสบความสำเร็จเพียงใด คุ้มค่ากับการรักษาหรือไม่ คำนึงถึงผลประโยชน์ผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง
การุณยฆาต เป็นการทำให้ผู้ป่วยที่หมดหวังจากการรักษาไม่สามารถคืนสู่สภาพปกติและต้องทนทุกข์ทรมานจากโรคร้ายได้พบกับความตายอย่างสงบ ดังนั้นการุณยฆาต จึงไม่จัดว่าเป็นการตายที่ดีนอกเสียจากผู้ป่วยนั้นได่ใช้สิทธิการตาย
การฆ่าตัวตายโดยความช่วยเหลือของแพทย์ คือ การฆ่าตัวตายโดยเจตนา และได้รับความช่วยเหลือจากแพทย์ ยังไม่มีกฎหมายที่สามารถเอาผิดกับผู้ที่ฆ่าตัวตายได้ แต่หากมองในมุมศาสนาในเรื่องของการฆ่าตัวตาย ย่อมแสดงถึงการตายที่ไม่ดี
การบอกความจริง การบอกความจริงถือเปaนอีกประเด็นเชิงจริยธรรมที่พบได้ในผู้ป่วยวิกฤต แพทย์ควรบอกให้ผู้ป่วย
และญาติทราบเพื่อการเตรียมตัวเตรียมใจ
การเปลี่ยนถ่ายอวัยวะ ประเด็นเชิงจริยธรรมนี้จึงเป็นสิ่งที่ต้องพิจารณาเกี่ยวกับโอกาสรอดชีวิตหลังผ่าตัด ระยะเวลาการมีชีวิตอยู่
หลังผ่าตัด แหล่งที่มาของอวัยวะ
หลักการพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายใกล้ตาย
การประเมินระดับ Palliative Performance Scale (PPS)
การประเมินร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณผู้ป่วย
จัดทำโดย นางสาววัลย์ชาญา พนาวาส 6101211078 Section B