Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

แนวคิด และหลักการการพยาบาลผู้ป่วยภาวะฉุกเฉิน และสาธารณภัย, นางสาวกุลจิรา…

- - - - “Scoop and run” เวลาในการประคับประคองที่เกิดเหตุสั้น
        
        นำส่งสถานพยาบาลเร็วที่สุด
    - - ทีมเวชกิจฉุกเฉินให้การดูแล
    - - ลำเลียงผู้ปู่วยส่งตรงห้องฉุกเฉิน
    - - ระบบการแพทย์ฉุกเฉินเป็นส่วนหนึ่งขององค์การความปลอดภัยสาธารณะ
    - - รถ Ambulance เป็นหลัก
      - ใช้ Aero-medical /Coastal ambulance
    - - องค์การที่เกี่ยวข้องการบริการความปลอดภัยของสาธารณะ เช่น ตำรวจ สถานีดับเพลิง
    - - สูงกว่า FGM
    - - ผู้ป่วยส่วนใหญ่ได้นำส่งโรงพยาบาล
        
        เพียงจำนวนน้อยที่ได้รับการดูแล ณ จุดเกิดเหตุ
  - - - “Stay and Stabilize” ดูเเลในสถานที่เกิดเหตุก่อนนำส่งโรงพยาบาล
    - - แพทย์ให้การดูแลโดยมีทีมเวชกิจฉุกเฉินช่วย
    - - ลำเลียงผู้ปู่วยส่งหน่วยเฉพาะทาง
    - - ระบบการแพทย์ฉุกเฉินเป็นส่วนหนึ่งขององค์การสาธารณสุข
    - - Ambulance, Helicopter และ Coastal ambulance
    - - ภายใต้บริการจะเป็นส่วนหนึ่งของระบบสุขภาพ
    - - ต่ำกว่า AAM
    - - ผู้ป่วยส่วนใหญ่ได้รับการดูแล ณ จุดเกิดเหตุ
        
        เพียงจำนวนน้อยที่นำส่งโรงพยาบาล
- - - - ใช้กับผู้ป่วยที่อยู่ในสภาวะที่มีสถานการณ์คับขัน
        
        ทำให้มีอาการดีขึ้น หรือตายได้ในทันที
        
        เพื่อช่วยชีวิต การรักษาเน้นแก้ไขอาการที่ปรากฏอันตราย
        
        เพื่อแก้ไขภาวะล้มเหลว หรือรักษาสภาพการทำงานของระบบนั้น
    - - นำมาใช้ในผู้ป่วยอาการหนัก มีอาการรุนแรง
        
        เพื่อดำรงรักษาชีวิต เน้นแก้ไขอาการที่ปรากฏในครั้งแรก
        
        ป้องกันไม่ให้เข้าสู่ภาวะคับขัน ให้ความสำคัญกับทุกระบบ
  - - - ผู้ป่วยที่หมดสติ ระบบหายใจล้มเหลว
    - - ผู้ป่วย Septic Shock
    - - myocardialin farction เฝ้าระวังอาการอย่างใกล้ชิด
    - - ผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย
- - - - ระดับที่ 1 : สาธารณภัยที่เกิดขึ้นทั่วไปหรือมีขนาดเล็ก
        
        ระดับอำเภอสามารถจัดการได้ตามลำพัง
        
        ระดับที่ 2 : สาธารณภัยขนาดกลาง
        
        ระดับอำเภอไม่สามารถจัดการได้ อาศัยความช่วยเหลือจากสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด
        
        ระดับที่ 3 : สาธารณภัยขนาดใหญ่
        
        อาศัยการสนับสนุนจากหน่วยงานหลายส่วน
        
        จังหวัดไม่สามารถควบคุมได้
        
        ระดับที่ 4 : สาธารณภัยขนาดใหญ่
        
        ดำเนินการควบคุมกรณีที่ได้รับมอบหมายจากนายกฯ
    - - เกิดจากธรรมชาติ
        (Natural Disaster)
        
        เกิดอย่างจงใจและเกิดอย่างไม่จงใจ
      - เกิดจากมนุษย์
        (Man-made Disaster)
        
        เกิดแบบฉับพลัน
        
        เกิดแบบค่อยเป็นค่อยไป
  - - - เกิดการบาดเจ็บหรือการเจ็บป่วยของประชาชนจำนวนมาก
        
        มีการทำลายของทรัพย์สินหรือสิ่งแวดล้อม
        
        ทรัพยากรที่มีอยู่ในภาวะปกติไม่เพียงพอ
        
        ระบบและกลไกปกติของสังคมถูกทำลาย
    - - Multiple casualties
        
        ความรุนแรงของผู้ป่วยไม่เกินขีดความสามารถของโรงพยาบาล
        
        ผู้ป่วยที่มีภาวะคุกคามต่อชีวิตได้รับการรักษาก่อน
        
        Mass casualties
        
        ความรุนแรงของผู้ป่วยเกินขีดความสามารถของโรงพยาบาล
        
        ผู้ป่วยที่มีโอกาสรอดชีวิตมากที่สุดจะได้รับการรักษาก่อน
- - - - ช่องทางสำหรับการติดต่อในการแจ้งเมื่อมีเหตุเกิดขึ้น
        
        ทุกพื้นที่ต้องสามารถเข้าถึงระบบหรือช่องทางนี้ได้
        
        มีส่วนร่วมในการดูแลผู้บาดเจ็บและมีส่วนช่วยเหลือ
        
        ต้องมีหมายเลขฉุกเฉินหมายเลขเดียวใช้ได้ทั่วประเทศ
    - - บุคลากรที่ได้รับการอบรมให้ความรู้ความสามารถ
        
        ช่วยเหลือ ฟื้นคืนชีพ จำแนกผู้บาดเจ็บ รักษาเบื้องต้น
        
        คำนึงถึงความปลอดภัยของสิ่งแวดล้อมอันดับแรก (scene safety)
        
        ประสานงานกับโรงพยาบาลอย่างเป็นระบบต่อเนื่อง
    - - ดูแลรักษาในโรงพยาบาลตั้งแต่การคัดแยก
        
        ทุกขั้นตอนต้องทำถูกต้องตามหลักวิชาชีพและมีประสิทธิภาพ
    - - ดูแลต่อเนื่องในรายที่พบปัญหาหรือต้องได้รับการฟื้นฟู
        
        ส่งต่อในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการรุนแรงเกินความสามารถ
  - - - Airway maintenance with
        cervical spine protection
        
        ประเมิน Airway หาอาการที่เกิดจากทางเดินหายใจอุดกั้น (Airway obstruction)
        
        ดูดเสมหะ สิ่งแปลกปลอมในทางเดินหายใจ กระดูกใบหน้าแตก
        
        เลือดออกในช่องปากและทางเดินหายใจส่วนบน
        
        เปิดทางเดินหายใจให้โล่งโดยใช้วิธีการ Head-tilt Chin-lift
        
        ทำการเปิดทางเดินหายใจด้วยวิธี jaw-thrust maneuver
        
        ควรมีการประเมินซ้ำเป็นระยะ
        
        การใส่ Endotracheal tube ทางจมูก ห้ามใส่เมื่อใบหน้าบาดเจ็บ
        
        tracheotomy ไม่นิยมทำในภาวะฉุกเฉิน
      - Breathing and Ventilation
        
        ช่วยหายใจและการระบายอากาศให้มีการ
        แลกเปลี่ยนอากาศ
        
        ควรเปิดให้เห็นบริเวณคอและทรวงอก
        
        พยาบาลควรประเมิน
        
        เปิดดูร่องรอยบาดแผลที่บริเวณทรวงอก
        
        ดูการเคลื่อนไหวบริเวณทรวงอก
        
        คลำ การเคาะเพื่อตรวจหาการบาดเจ็บ
        
        ฟัง Breath sound ทั้งสองข้าง
      - Circulation and
        Hemorrhage control
        
        ประเมินในระบบไหลเวียนและการห้ามเลือด
        
        ประเมินจากสัญญาณชีพ ระดับความรู้สึกตัว
        
        ค้นหาภาวะ Shock จากการสูญเสียเลือด
        
        Disability: Neurologic Status
        
        ประเมินระบบประสาทต่อสมองหรือไขสันหลัง
        
        พยาบาลควรประเมินจากระดับความรู้สึกตัวตั้งแต่แรกรับ
        
        ประเมินจาก AVPU Scale
        
        A (Alert) ผู้บาดเจ็บรู้สึกตัวดี
        
        V (Voice) ตอบสนองต่อเสียงเรียก
        
        P (Painful stimuli) ตอบสนองเมื่อกระตุ้นด้วยความปวด
        
        U (Unresponsive) ไม่มีปฏิกิริยาตอบสนองเลย
        
        Exposure /
        Environment control
        
        ควรถอดเสื้อผ้าออกให้หมดเพื่อค้นหาการบาดเจ็บต่างๆ
        
        บาดเจ็บหนักอาจใช้กรรไกรในการตัดเสื้อและกางเกงออก
        
        ขณะตรวจในห้องควรจะอบอุ่น ป้องกันภาวะ Hypothermia
        
        ทำการพลิกตะแคงตัวผู้บาดเจ็บแบบท่อนซุง (Log roll)
        
        เป็นการป้องกันการได้รับบาดเจ็บของกระดูกสันหลัง
        
        ตรวจ bulbocarvernosus reflex ใช้นิ้วมือสอดเข้าไปในทวารหนัก
        
        การกู้ชีพ
        (Resuscitation)
        
        ประเมินเป็น
        ลำดับของ ABC
        
        Airway หลังการประเมิน ทำ Definitive airway
        
        สามารถรักษาได้โดยการใส่ท่อช่วยหายใจ
        
        ควรกระทำแต่เริ่มต้นหลังจากที่ช่วยหายใจด้วยออกซิเจน
        
        Breathing ผู้บาดเจ็บควรได้รับออกซิเจนหากไม่ได้ใส่ท่อช่วยหายใจ
        
        ผู้บาดเจ็บควรได้รับออกซิเจนผ่านหน้ากาก (reservoir face mask)
        
        ติดตามระดับความเข้มข้นของออกซิเจนในเลือด
        
        Circulation การห้ามเลือดเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งในผู้บาดเจ็บ
        
        ทำการเปิดเส้นเลือดแล้วควรเก็บเลือดส่งตรวจ
        
        การให้สารน้ำในปริมาณมากอาจไม่ได้ทดแทนการห้ามเลือดได้
        
        การให้สารน้ำและเลือด
        
        อย่างน้อยควรเปิดหลอดเลือดดำด้วยเข็มขนาดใหญ่และสั้น 2 เส้น
        
        หลีกเลี่ยงแทงเส้นใต้ตำแหน่งของแขนขาที่ได้รับบาดเจ็บ
        
        มีเลือดออกในช่องท้อง หลีกเลี่ยงการให้สารน้ำที่ขา
        
        ให้สารน้ำที่เป็น Balance salt solution
        
        หากอาการทรุดลงให้เลือดทุกหมู่ได้ตามแผนการรักษา
        
        ไม่ควรให้เลือดร่วมกับ Lactated Ringer's solution
        
        หลังได้รับสารน้ำหรือเลือดควรประเมินการตอบสนองต่อสารน้ำ
        
        ภาวะอุณหภูมิต่ำอาจมีผลกระทบถึงแก่ชีวิตได้
        
        ผู้บาดเจ็บทุกรายควรได้รับการติดตามคลื่นไฟฟ้าหัวใจ
        
        ใส่สายสวนกระเพาะ เพื่อลดการโป่งพองของกระเพาะอาหาร
        
        การประเมิน
        
        ระบบประสาท
        
        ระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง มีอาการซึม สับสน หมดสติ
        
        การตอบสนองของรูม่านตา (pupils)
        
        Glasgow coma scale
        
        ผิวหนัง
        
        มีผิวหนังเย็น ชื้น เหงื่อออกมาก cyanosis
        
        หัวใจและหลอดเลือด
        
        Blood pressure ปริมาณเลือดออกจากหัวใจใน 1 นาที และแรงต้านของหลอดเลือดส่วนปลาย
        
        Pulse จะพบชีพจรเบา เร็ว แต่ระยะท้ายชีพจรจะช้า และไม่สม่ำเสมอ
        
        Capillary filling time เพื่อทดสอบการไหลเวียนที่หลอดเลือดส่วนปลาย
        
        Central venous pressure เท่ากับ 7-8 cm.H2O
        
        ระบบหายใจ
        
        จะพบการหายใจเร็ว และไมสม่ำเสมอ
        
        ระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        ปัสสาวะจะลดลงเหลือ 30-50 ml./hr
        
        ภาวะไตวายปัสสาวะจะออกน้อยกว่า 20 ml./hr.
        
        ระบบทางเดินอาหาร
        
        ผู้ป่วยจะกระหายน้ำ ท้องอืด ไม่ได้ยิน bowel sound
        
        ภาวะกรดด่างของร่างกาย
        
        เกิดภาวะ acidosis metabolic มีอาการซึม อ่อนเพลีย สับสน ไม่รู้สึกตัว หายใจแบบ Kussmaual
    - - ช่วยเหลือเพื่อให้ผู้ป่วยพ้นภาวะวิกฤตที่อาจทำให้เสียชีวิต
    - - ประเมินสภาพทำหลังจาก primary survey และ Resuscitation
        
        พยาบาลพึงระวังว่าอาจเกิดภาวะอันตรายบางอย่างที่ตรวจไม่พบ
      - History
        
        ประวัติและ Mechanism of Injury ได้จากผู้ป่วยเอง
        
        ควรซักประวัติให้ได้ข้อมูลที่มากที่สุดเพื่อให้ทราบกลไกการบาดเจ็บ
        
        Allergies แพ้ยา สารเคมี
        
        Medication ยาที่ใช้ในปัจจุบัน
        
        Past illness/ Pregnancy เจ็บป่วยในอดีตและการตั้งครรภ์
        
        Last meal เวลาที่รับประทานอาหารครั้งล่าสุด
        
        Event/ Environment related to injury อุบัติเหตุเกิดขึ้นได้อย่างไร
      - Blunt trauma
        
        เกิดจากอุบัติเหตุจราจร พลัดตกจากที่สูง
      - Penetrating trauma
        
        เกิดจากอาวุธปืน มีด บ่งบอกถึงอวัยวะที่ได้รับบาดเจ็บ ชนิดและระยะทางที่ยิง
      - Physical Examination
        
        Head
        
        ตรวจหนังศีรษะให้ใช้มือคลำให้ทั่วหนังศีรษะเพื่อหาบาดแผล
        
        เสียเลือดจากบาดแผลมากควรเย็บแผลชั่วคราว
        
        เลือดหยุดและอาการดีแล้วจึงค่อยเย็บแผลใหม่
        
        คลำดูกะโหลกศีรษะว่ามีรอยแตกยุบ
        
        Facial
        
        คลำกระดูกใบหน้าให้ทั่วเพื่อหา deformity บอก facial fracture
        
        บาดแผลบริเวณใบหน้าอาจมีการบาดเจ็บของกระดูกหน้าร่วม
        
        ไม่ทำให้เกิดภาวะ Airway obstruction หรือ major bleeding
        
        Cervical spine
        and Neck
        
        ควรคำนึงถึง cervical spine injury จะใส่ Collar
        
        ไม่เคลื่อนไหวคอผู้ป่วยจนกว่ากระดูกคอไม่มีการบาดเจ็บ
        
        Chest
        
        เริ่มจากการมองหารอยช้ำ รอยยุบ คลำว่ามี Crepitus หรือเจ็บจุดใด
        
        ตรวจให้ทั่วทั้งด้านหน้าและด้านหลัง ดูการบาดเจ็บ
        
        Chest movement คลำ chest wall ให7ทั่วทั้ง Clavicle,Ribs และ Sternum
        
        ฟังเสียงหายใจหน้าอกสองข้างเท่ากัน วินิจฉัยภาวะ Pneumothorax และ Hemothorax
        
        Abdomen
        
        บาดเจ็บและเกิดภาวะ Shock สงสัยการบาดเจ็บในช่องท้องและมีการเสียเลือด
        
        ควรเริ่มจากการสังเกตดูรอยบาดเจ็บต่างๆ ที่ผิวหนัง
        
        คลำช่องท้องที่เจ็บหรือการแข็งเกร็งของกล้ามเนื้อท้อง
        
        ฟังเสียง Bowel sound เสียง Bruit ควรตรวจประเมินฝีเย็บ
        
        สิ่งสำคัญที่สุดคือการสังเกตอาการอย่างใกล้ชิดและ Reevaluation
        
        Musculoskeletal and Peripheral
        vascular assessment
        
        การบาดเจ็บแขนขาจะประเมินบาดแผล การหักงอ บวมผิดรูป
        
        คลำ Crepitus หากสงสัยว่ามีการบาดเจ็บกระดูกให้ดาม
        
        ป้องกันการบาดเจ็บของเส้นเลือด เส้นประสาท
        
        Pelvic fracture
        
        ตรวจพบ Ecchymosis บริเวณ Iliac wing, Pubis, Labia
        
        ผู้ป่วยจะมี pain on palpation และมี sign of unstability
        
        Neurological system
        
        ตรวจระบบประสาทและสมองอย่างละเอียด
        
        ประเมิน motor sensory ระดับความรู้สึกตัว
        
        pupil size, Glasgow coma score
        
        Reevaluation
        
        ควรประเมินร่างกายซ้ำเป็นระยะๆ และติดตามการเปลี่ยนแปลงอาการของผู้ป่วย
        
        ควรได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดด้วยความระมัดระวัง
    - - รักษาอย่างจริงจังหลังจากได้ทำ secondary survey เรียบร้อยแล้ว
        
        การรักษาจำพาะของการบาดเจ็บแต่ละอวัยวะ