Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
เทคนิคการสร้างการมีส่วนร่วมในชุมชน, นางสาวกิตติยาภรณ์ แสนอุบล เลขที่ 30…
เทคนิคการสร้างการมีส่วนร่วมในชุมชน
ความหมาย
การมีส่วนร่วม เป็นการเปิดโอกาสให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการคิด ริเริ่ม การพิจารณาตัดสินใจ การร่วมปฏิบัติและร่วมรับผิดชอบในเรื่องต่างๆ อันมีผลกระทบถึงตัวประชาชนเอง
การมีส่วนร่วมของประชาชน (Public Participation) คือ กระบวนการให้ประชาชนเข้ามามีส่วนเกี่ยวข้องในการดําเนินงาน พัฒนา ร่วมคิด ร่วมตัดสินใจแก้ปัญหาของตนเอง ร่วมใช้ความคิดสร้างสรรค์ความรู้และความชํานาญร่วมกับวิทยากรที่เหมาะสม และสนับสนุนติดตามผลการปฏิบัติงานขององค์กรและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง
รูปแบบของการมีส่วนร่วม
การรับรู้ข่าวสาร (Public Information) ประชาชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจะต้องได้รับการแจ้งให้ทราบถึงรายละเอียดของโครงการที่จะดําเนินการ รวมทั้งผลกระทบที่คาดว่าจะเกิดขึ้น ทั้งนี้การได้รับแจ้งข่าวสารดังกล่าวจะต้องเป็นการแจ้งก่อนที่จะมีการตัดสินใจดําเนินโครงการ
การปรึกษาหารือ (Public Consultation) เป็นรูปแบบการมีส่วนร่วมที่มีการจัดการหารือระหว่าง
ผู้ดําเนินการโครงการกับประชาชนที่เกี่ยวข้องและได้รับผลกระทบ เพื่อรับฟังความคิดเห็นและตรวจสอบข้อมูลเพิ่มเติม เพื่อให้เกิดความเข้าใจในโครงการและกิจกรรมมากขึ้น
การประชุมรับฟังความคิดเห็น (Public Meeting) มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ประชาชนและฝ่ายที่เกี่ยวข้องกับโครงการหรือกิจกรรม และผู้มีอํานาจตัดสินใจในการทําโครงการหรือกิจกรรมนั้นได้ใช้เวที สาธารณะในการทําความเข้าใจ และค้นหาเหตุผลในการดําเนินโครงการหรือกิจกรรมในพื้นที่นั้น ซึ่งมีหลายรูปแบบ ได้แก่
3.1 การประชุมในระดับชุมชน (Community Meeting)
3.2 การประชุมรับฟังความคิดเห็นในเชิงวิชาการ (Technical Hearing)
3.2 การประชุมรับฟังความคิดเห็นในเชิงวิชาการ (Technical Hearing)
การร่วมในการตัดสินใจ (Decision Making) เป็นเป้าหมายสูงสุดของการมีส่วนร่วมของประชาชน ซึ่งประชาชนจะมีบทบาทในการตัดสินใจได้เพียงใดนั้นขึ้นอยู่กับองค์ประกอบของคณะกรรมการที่เป็นผู้แทนประชาชนในพื้นที่
ขั้นตอนของการมีส่วนร่วม
มีส่วนร่วมในการคิด ศึกษา และค้นคว้า หาปัญหาและสาเหตุของปัญหาตลอดจนความต้องการของชุมชน
มีส่วนร่วมในการวางนโยบาย หรือแผนงาน โครงการ หรือกิจกรรม เพื่อลดและแก้ไขปัญหา
มีส่วนร่วมในการตัดสินใจในการจัดหรือปรับปรุงระบบการบริหารทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและปฏิบัติงานให้บรรลุตามเป้าหมาย
มีส่วนร่วมในการควบคุม ติดตาม และประเมินผลการทํางาน
ระดับการมีส่วนร่วม
การมีส่วนร่วมในการวางแผน (Participationin Planning) เป็นระดับที่เปิดโอกาสให้มีการสื่อสารแบบ
สองทางในการค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับสถานการณ์และ ความต้องการในการพัฒนาสุขภาวะของกลุ่มเป้าหมาย การสร้างความเข้าใจและพัฒนาแนวทางในการเสริมสร้างคุณภาพชีวิตของชุมชน
การมีส่วนร่วมในการดาเนินกิจกรรม (Participation in Implementation) ระดับนี้เป็นการร่วมกันจัดทำกิจกรรมหรือการดำเนินการตามแผน ที่กำหนดไว้ของชุมชน ร่วมกับผู้รับผิดชอบโครงการหรือกิจกรรมนั้น ๆ เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ตามเป้าหมาย ที่วางไว
การมีส่วนร่วมในการใช้ประโยชน์(Participation in Utilization) เป็นการน ากิจกรรมที่ได้ร่วมกำหนดไว้ตามแผนมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ผลที่ได้รับเป็นการเพิ่มระดับการพึ่งพาตนเอง และการขัดเกลาทางสังคม
ของชุมชน
การมีส่วนร่วมในการร่วมรับผลประโยชน์ (Participation in Benefit Sharing) เป็นการการะจาย
ผลประโยชน์จากการพัฒนาของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอย่างเสมอภาค ผู้ได้รับผลประโยชน์คือ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย โดยประโยชน์ที่ได้รับจะมีความแตกต่างกัน ตามสถานภาพของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
การมีส่วนร่วมในการประเมินผล(Participation in Evaluation) เป็นการเปิดโอกาสให้ชุมชนเข้าร่วมตรวจสอบ และติดตามผลการดำเนินกิจกรรมหรือโครงการ ว่าบรรลุวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่วางไว้
หรือไม่ เพียงใด เพื่อให้ชุมชนได้รับทราบปัญหา อุปสรรคในการดำเนินการ และหาแนวทางในการปรับปรุงแก้ไขในการดำเนินการได้สิ่งสำคัญที่จะต้องสังเกตคือ ความเห็นความชอบ และความคาดหวัง จะมีอิทธิพลต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของบุคคลในกลุ่มได้
รูปแบบของกระบวนการมีส่วนร่วม
การมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ เป็นขั้นเริ่มต้นของการมีส่วนร่วมการพัฒนาสุขภาวะชุมชน พบว่า ลักษณะ
ของการมีส่วนร่วมของประชาชนในชุมชนจะมีส่วนร่วมในการตัดสินใจครอบคลุม 3 ส่วนคือ
1.1 การเข้าร่วมพัฒนาสุขภาวะ การมีส่วนร่วมในขั้นนี้ ใช้การสื่อสารสองทางระหว่างผู้มีส่วนได้ส่วน
เสียในชุมชน กับผู้ดำเนินการพัฒนา
1.2 การบ่งชี้สถานะทางสุขภาพชุมชน การมีส่วนร่วมในขั้นนี้ชุมชนจะเป็นผู้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับสุขภาพ
จากกระบวนการสำรวจของหน่วยงานที่เป็นเจ้าภาพในการพัฒนา
1.3 การวิเคราะห์ทางเลือกในการพัฒนา ในขั้นตอนนี้ชุมชนมีบทบาทสำคัญในการวิเคราะห์บริบทที่เกี่ยวข้องสอดคล้องกับค่านิยม ประเพณี ทัศนคติวิถีชีวิตทางสังคมของกลุ่มคน เพื่อนำไปพิจารณาแนวทางและวางแผนกิจกรรมให้เกิดความสมัครใจเข้าร่วมกิจกรรมของประชาชน
การมีส่วนร่วมในการดำเนินการพัฒนาสุขภาวะ หมายถึง ขั้นที่ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการ
ดำเนินกิจกรรมการพัฒนาสุขภาวะชุมชนตามที่กำหนดไว้ลักษณะของการมีส่วนร่วมของประชาชนมีดังนี้
2.1 การดำเนินกิจกรรมพัฒนาสุขภาวะด้วยชุมชนเอง เป็นกิจกรรมที่ประชาชนในชุมชน มีศักยภาพ
และแหล่งทรัพยากรที่เหมาะสมและเพียงพอในการดำเนินการ
2.2 การดำเนินกิจกรรมพัฒนาสุขภาวะด้วยชุมชน ร่วมกับองค์กรอื่นทั้งภายในและภายนอกชุมชน เป็นการดำเนินการแก้ปัญหาสุขภาพของชุมชน โดยความตระหนักของชุมชน
2.3 การดำเนินกิจกรรมพัฒนาสุขภาวะชุมชนโดยองค์กรภายนอก เป็นการพัฒนาสุขภาวะที่ชุมชน
มีความตระหนัก และต้องการแก้ปัญหา
การมีส่วนร่วมในการรับผลประโยชน์เป็นการรับผลของการพัฒนาสุขภาวะทั้งทางตรงและทางอ้อม ที่เกิด
จากการดำเนินกิจกรรมการพัฒนา อันเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นและคงอยู่ในชุมชน ซึ่งโดยทั่วไปประโยชน์ที่ได้รับจะครอบคลุมประเด็นต่อไปนี้
3.1 คุณค่าของกิจกรรมการพัฒนาสุขภาวะ (Valued Activities)
3.2 การเรียนรู้ของผู้ได้รับการพัฒนาศักยภาพ (Learning of Potential Developers)
3.3 การเรียนรู้การมีส่วนร่วม (Learningabout Participation)
3.4 ประโยชน์ต่อชุมชน (Benefit to the Community)
การมีส่วนร่วมในการประเมินผล หมายถึงขั้นตอนการติดตามและการประเมินผลการพัฒนาสุขภาวะ
ที่ได้ดำเนินการไป ทั้งจากบุคคลภายในและภายนอกชุมชนดังนี้
4.1 การกำกับติดตามการพัฒนาศักยภาพของผู้รับผิดชอบในการแก้ปัญหาด้านสุขภาพกลุ่มเป้าหมาย
ในชุมชน
4.2 ติดตามผลการดำเนินงานของกิจกรรมที่เกี่ยวกับการพัฒนาสุขภาวะชุมชนอย่างสม่ำเสมอ
นางสาวกิตติยาภรณ์ แสนอุบล เลขที่ 30 ห้องA