Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
เครื่องมือที่ใช้ในชุมชน, image, นางสาวดารณี วริสาร เลขที่ 6 ห้องA - Coggle…
เครื่องมือที่ใช้ในชุมชน
แผนที่เดินดิน
ขั้นตอนการทำแผนที่ดิน
อมูลพื้นฐานในแผนที่
ลงพื้นที่เดินส ำรวจ พูดคุย สัมภาษณ์และสังเกต
นำแผนที่ชุมชน (แผนที่ตั้งโต๊ะ) ที่มีอยู่แล้วมาประกอบ
เขียนอธิบายเพิ่มเติมรายละเอียดทางกายภาพของบ้านเรือน
ไม่จำเป็นต้องสำรวจด้วยตัวเอง
สะดวก ประหยัดเวลา
สิ่งที่ปรากฏอาจผิดเพี้ยนไปจากความเป็นจริง
ประโยชน์ของแผนที่เดินดิน
ทำให้เห็นภาพรวมของชุมชนได้อย่างครบถ้วนที่สุด
ได้ข้อมูลเกี่ยวกับสภาพความเป็นอยู่จำนวนมากในระยะเวลาที่สั้นที่สุด
ข้อมูลมีความน่าเชื่อถือมากที่สุด เพราะได้มาจากการสังเกตด้วยตัวเอง
ช่วยในการเริ่มต้นความสัมพันธ์และสร้างความคุ้นเคยกับสมาชิกในชุมชนได้เป็นอย่าง
เครื่องมือที่ 6 ประวัติของชุมชน
ประโยชน์ประวัติของชุมชน
เหมือนกับการได้เข้าใจคนคนหนึ่งว่าเขามีความเป็นมาอย่างไร
• ลดอคติหรือภาพลักษณ์แบบเหมารวม เช่นเข้าใจสาเหตุที่ชุมชนไม่เข้าร่วมกิจกรรม
• ทำให้เราสามารถเลือกวิธีการท างานกับชุมชนให้สอดคล้องกับประสบการณ์ ความคาดหวัง และศักยภาพ
ของชุมชนได้ดีขึ้น
เรื่องราวเกี่ยวกับเหตุการณ์ที่ผ่านมาของชุมชนในช่วงเวลาหนึ่ง
• บอกเล่าจากมุมมองของชุมชนเอง
• ผสมผสานข้อเท็จจริง จินตนาการ และความทรงจ าของท้องถิ่น
เครื่องมือที่ 2 ผังเครือญาติ (Genogram)
แผนผังที่เขียนขึ้นเพื่อแสดงระบบความสัมพันธ์ในเชิงเครือญาติ
บอกถึงความสัมพันธ์ที่เป็นรากฐานที่สุดของชีวิตครอบครัวและจะมีความเกี่ยวข้องกันไปตลอดชีวิต
เป็นเครื่องมือง่ายๆที่ทำให้เรารู้จักคนในชุมชนได้ดี
ขั้นตอนการทำผังเครือญาติ
ความสัมพันธ์ในผังเครือญาติ ต้องสอบถามเกี่ยวกับลูกหลานและการแต่งงานระหว่างตระกูลด้วย
การอยู่ร่วมกันเป็นครอบครัวของรักร่วมเพศ อาจต้องใช้การเขียน
ควรเก็บและสอบถามจากผู้ให้ข้อมูลหลัก หรือ Key informant
ประโยชน์ของผังเครือญาติ
• ทำให้ความรู้และข้อมูลเกี่ยวกับความสัมพันธ์เครือญาติสามารถถ่ายทอดและเรียนรู้กันได้ผ่านรูปแบบ
สัญลักษณ์ง่ายๆ
ใช้วิเคราะห์ความสัมพันธ์ต่างๆ ไม่ว่าจะเกี่ยวกับพฤติกรรมสุขภาพ และโรคทางพันธุกรรม
ช่วยให้เข้าใจโครงสร้างความสัมพันธ์เชิงเครือญาติ เชื่อมโยงกันแบบที่เข้าใจง่าย
เครื่องมือที่ 3 โครงสร้างองกรชุมชน (Community organization)
ขั้นตอนการทำโครงสร้างองกรชุมชน
ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ, ความสัมพันธ์ทางสังคม, ความสัมพันธ์ทางการเมือง
ทำแผนผัง → ผู้นำ บุคคลที่มีความสัมพันธ์กับผู้นำ อาศัยสัญลักษณ์
• บุคคลนั้นเป็นสมาชิกในกลุ่ม ล้อมรอบเป็นกลุ่มเดียวกัน
• บุคคลนั้นสัมพันธ์ระห่างกลุ่ม ใช้เส้นเชื่อมโยง
รวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์หรือสังเกตปฏิสัมพันธ์ทางสังคมต่างๆ
ประโยชน์โครงสร้างองกรชุมชน
• กลุ่มไหนมีบทบาทต่อการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม
• กลุ่มไหนเป็นมิตร กลุ่มไหนขัดแย้ง
ชัดเจนถึงมิติความสัมพันธ์ในชุมชน ช่วยให้จัดความสัมพันธ์ของเรากับชุมชนได้เหมาะสม
คือความสัมพันธ์ของบุคคลในชุมชนทั้งที่ก่อตั้งขึ้นเพื่อการปฏิบัติงาน
ประกอบด้วยความสัมพันธ์หลายแบบ ได้แก่
• ความสัมพันธ์ทางสังคม
• ความสัมพันธ์ทางการเมือง
• ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ
เครื่องมือที่ 4ระบบสุขภาพชุมชน
ประโยชน์ของระบบสุขภาพ
• ได้เห็นระบบการแพทย์ที่หลากหลายในชุมชน
• เห็นคุณค่าของวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นตน
• สามารถเลือกระบบการแพทย์ในชุมชนนั้นๆ มาประยุกต์ใช้กับงานด้านสาธารณสุขได้
• สุขภาพ เชื่อมโยงกาย ใจ สังคมและสิ่งแวดล้อม จิตวิญญาณ
• สุขภาพเป็นผลกระทบจากสังคม และ ส่งผลกระทบต่อความอยู่ดี
• สะท้อนมิติชุมชนด้านอื่นๆ ระบบวิธีคิด โลกทัศน์ หรือจักรวาลวิทยาของท้องถิ่น
• เมื่อเผชิญวิกฤติด้านสุขภาพ มักทำให้มนุษย์ต้องอาศัยคำอธิบายหรือค าตอบที่มีรากฐานจากวิธีคิด
และโลกทัศน์ในวัฒนธรรมท้องถิ่น
เครื่องมือที่ 5 ปฏิทินชุมชน
ประโชน์ชุมชน
• เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างกิจกรรมหรือเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในชุมชน
• สามารถวางแผนการท างานกับชุมชนได้ดีขึ้น โดยเฉพาะเชิงรุก
• เข้าใจแบบแผนกิจกรรม เหตุการณ์ ของชุมชนที่เกิดขึ้น และสามารถเข้าไปมีส่วนร่วมอย่างเหมาะสม
• คือตารางกิจกรรมที่เกิดขึ้นในชุมชนในแต่ละช่วงเวลา
• รวบรวมเหตุการณ์และปรากฏการณ์ในชีวิตประจ าวันของชุมชนในรอบปี รอบเดือน หรือช่วงระยะเวลาหนึ่ง
• ถือเป็นรากฐานการทำงานเชิงรุก
2 ลักษณะ
ปฏิทินทางวัฒนธรรม/สังคม
ปฏิทินทางเศรษฐกิจ
นางสาวดารณี วริสาร เลขที่ 6 ห้องA
