Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ประเด็นทางจริยธรรมในการดูแลผู้ป่วยวิกฤต และการดูแลระยะท้ายของชีวิต,…

- - - - ผู้ป่วยและญาติจะรู้สึกตกใจ ช็อค
        
        ปฏิเสธสิ่งที่ได้รับรู้ ไม่ยอมรับความจริง
        
        ไม่เชื่อผลการรักษา อาจขอย้ายสถานที่รักษา
    - - ความโกรธเป็นภาวะธรรมชาติ และเป็นการเยียวยาความรู้สึกที่เกิดจากสูญเสีย
        
        ความโกรธอาจจะขยายไปยังแพทย์ ครอบครัว ญาติ เพื่อน และทุกอย่างรอบตัว
        
        ปฏิกิริยาอาจออกมาในลักษณะอารมณ์รุนแรง กาวร้าว และต่อต้าน
    - - ต่อรองความผิดหวังของข่าวร้ายที่ได้รับ แฝงความรู้สึกผิดไว้
        
        รู้สึกว่าตนเองมีความผิด มีบางอย่างที่ค้างคา ไม่ได้พูดอะไรกับใคร
        
        ต่อรองกับตัวเอง คนรอบข้าง หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์
    - - เริ่มรับรู้ว่าสถานการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้
        
        ออกห่างจากสังคม เบื่อหน่าย เก็บตัว ไม่ค่อยพูดคุย ถามคำตอบคำ
        
        คิดหมกมุ่นเกี่ยวกับความตาย บกพร่องในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน
    - - เริ่มยอมรับตามความเป็นจริง อารมณ์เจ็บปวดหรือซึมเศร้าดีขึ้น
        
        มองเป้าหมายในอนาคตมากขึ้น
        
        ปรับตัว และเรียนรู้เพื่อให้ดำเนินชีวิตต่อไปได้
- - - - อดีต
        
        ใช้รูปแบบการดูแลแบบประคับประคองที่เป็นการดูแลผู้ป่วย
        
        มุ่งเน้นในช่วงของการเจ็บป่วยในช่วงปีหรือเดือนท้ายๆ ของชีวิต
        
        จุดกำเนิดตั้งแต่เริ่มเจ็บป่วย หากไม่ได้รับการบำบัดแก้ไขจะยากในวันท้ายๆ ของชีวิต
      - ปัจจุบัน
        
        มีการดูแลผู้ที่เข้าสู่วาระสุดท้ายของชีวิตมากขึ้น
        
        มีการให้ความสำคัญกับการปฏิบัติต่อผู้ที่อยู่ในวาระท้ายของโรค
        
        “บุคคลมีสิทธิทำหนังสือแสดงเจตนาไม่ประสงค์จะขอรับบริการสาธารณสุขที่เป็นไปเพียงเพื่อยืดการตายในวาระสุดท้ายของชีวิตตน หรือเพื่อยุติการทรมานจากการเจ็บป่วยได้”
      - พระราชบัญญัติ
        
        เป็นการแสดงถึงสิทธิการตายของบุคคล
        
        สนับสนุนให้ผู้ป่วยที่อยู่ในวาระสุดท้ายแสดงความประสงค์ที่จะไม่รับบริการ
        
        เมื่อถึงช่วงสุดท้ายของชีวิตจะช่วยให้กระบวนการตัดสินใจง่ายขึ้น
      - มีผู้ป่วยและครอบครัวเป็นศูนย์กลาง
        
        เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถเผชิญและผ่านพ้นช่วงเวลาสุดท้ายของชีวิตอย่างสงบ
        
        สนับสนุนค้ำจุนให้สามารถใช้ชีวิตช่วงเวลาวิกฤติกับที่ป่วยหนักและตายจากไปอย่างราบรื่น
    - - กิจกรรมการดูแลที่ส่งเสริมความสุขสบายของผู้ป่วยและครอบครัว
        
        มาตรฐานการพยาบาลเพื่อความสุขสบาย รักษาความสมดุล (Homeostasis)
        
        การสอน แนะนำ เป็นพี่เลี้ยง (coaching)
        
        ให้กำลังใจ
        
        ให้ข้อมูล
        
        ให้ความหวัง
        
        อาหารด้านจิตวิญญาณ (comfort food for the soul)
        
        ใส่ใจ เอื้ออาทร
        
        จินตบำบัด การนวด
        
        ดูแลแบบประคับประคองให้ผู้ป่วยจากไปอย่างสงบหรือตายดี (Good death)
        
        เน้นความสุขสบายที่เป็น
        ผลลัพธ์ของการพยาบาล
        
        บุคคลได้รับความต้องการทันที
        เพื่อบรรเทา (relief) ผ่อนคลาย (ease)
        
        ครอบคลุมบริบทด้าน
        ร่างกาย ด้านจิตใจ
        -จิตวิญญาณ สังคมวัฒนธรรม
        และสิ่งแวดล้อม
        
        ความสุขสบาย
        
        ความสงบ ผ่อนคลาย (ease)
        
        ความไม่สุขสบายหายไปหรือสงบผ่อนคลาย
        
        อยู่เหนือปัญหา (transcendence)
        
        ความสุขที่อยู่เหนือความไม่สุขสบายทั้งปวง
        
        บรรเทา (relief)
        
        ความไม่สุขสบายที่มีอยู่ทุเลาเบาบางลง
  - - - ภาวะบุคคลอยู่ในภาวะความเจ็บป่วยที่คุกคามต่อชีวิต
        
        ไม่สามาถบำบัดรักษาเพื่อให้หายขาดได้
        
        เป้าหมายของการรักษาจะปรับเปลี่ยนเป็นการดูแลแบบประคับประคอง
    - - ผู้ที่เข้าสู่ช่วงใกล้เสียชีวิต มีอาการเปลี่ยนแปลงด้านร่างกายมากขึ้น
        
        มีค่าคะแนน Palliative performance scale (PPS) น้อยกว่า 30
    - - การดูแลผู้ป่วยระยะท้าย หรือ palliative care
        
        มุ่งเน้นเป้าหมายเพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตให้ผู้ป่วยที่มีโรคหรือภาวะคุกคามชีวิต
        
        ป้องกันและบรรเทาความทุกข์ทรมานต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วย
        
        ประเมินปัญหาสุขภาพแบบองค์รวมทั้งด้าน กาย ใจ สังคม และจิตวิญญาณ
        
        เพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและครอบครัว ให้ผู้ป่วยได้เสียชีวิตอย่างสงบ
    - - การดูแลผู้ป่วยที่อยู่ในระยะท้ายของโรคโดยใช้หลักการดูแลแบบประคับประคอง
  - - - การทำการุณยฆาตโดยความสมัครใจ (Voluntary euthanasia)
        
        การที่ผู้ป่วยตระหนักรู้เข้าใจถึงอาการ และทนทุกข์
        
        ผู้ป่วยร้องขอให้ยุติการรักษา แพทย์ทำให้ผู้ป่วยถึงแก่ชีวิตโดยเจตนา
      - การทำการุณยฆาตโดยผู้ป่วยไม่สามารถตัดสินใจได้เอง (Involuntary euthanasia)
        
        การปล่อยให้เกิดการตายตามธรรมชาติ
        
        ปราศจากการช่วยชีวิตด้วยเครื่องมือทางการแพทย์
        
        ผู้ป่วยอยู่ในภาวะเจ็บปวดทรมานอย่างแสนสาหัส
        
        สิทธิส่วนบุคคลที่จะยุติชีวิตลง
        
        ไม่ควรให้ยืดชีวิตออกไปหากช่วยตนเองไม่ได้และไร้การรับรู้ทางสมอง
    - - การยับยั้งการใช้เครื่องมือช่วยชีวิตในการบำบัดรักษา (withholding of life-sustaining treatment)
        
        การไม่เริ่มต้นใช้เครื่องมือช่วยชีวิต
      - การเพิกถอนการใช้เครื่องมือช่วยชีวิตในการบำบัดรักษา (withdrawal of life-sustaining treatment)
        
        การเพิกถอนใช้เครื่องมือช่วยชีวิตในการบำบัดรักษา
    - - การฆ่าตัวตายโดยเจตนา และได้รับความช่วยเหลือจากแพทย์
      - การฆ่าตัวตายเป็นเสมือนการตายตามความประสงค์ของตนเองซึ่งอาจจะเป็นการตายที่ดี
    - - การจัดสรรทรัพยากรจึงควรคำนึงถึงการเกิดประโยชน์มากที่สุด
        
        ความจำเป็นของบุคคล
        
        มีความเสมอภาค
        
        อายุ
        
        พิจารณาจากผลการรักษา
        
        คำนึงถึงผลประโยชน์ผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง
    - - แพทย์ควรบอกให้ผู้ป่วยและญาติทราบเพื่อการเตรียมตัวเตรียมใจ
        
        จัดการภาระค้างอยู่ให้เรียบร้อย ผู้ป่วยอาจมีสติและเวลาในการทำพินัยกรรม
        
        ทางเลือกสำหรับการบอกความจริง
        
        การบอกความจริงทั้งหมด
        
        การบอกความจริงบางส่วน
        
        การหลอกลวง
        
        ประวิงเวลาการบอกความจริง
    - - การผ่าตัดเปลี่ยนอวัยวะเพื่อให้ผู้ป่วยมีชีวิตยืดยาวออกไป
        
        คำนึงโอกาสรอดชีวิต ระยะเวลาการมีชีวิตอยู่หลังผ่าตัด และแหล่งที่มาของอวัยวะ
        
        การซื้อขายอวัยวะเป็นประเด็นปัญหาทางจริยธรรม
  - - - บุคลากรที่ทำงานจะคุ้นชินกับการรักษา เพื่อมุ่งให้มีชีวิตรอดพ้นจากภาวะวิกฤต
        
        การตายของผู้ป่วยอาจทำให้ทีมสุขภาพรู้สึกว่าเป็นความล้มเหลว
    - - มักขาดการเตรียมตัวเพื่อรับมือกับภาวะสุขภาพที่ทรุดลง
        
        มีความคาดหวังสูงที่จะดีขึ้นจากภาวการณ์เจ็บป่วยที่รุนแรง
        
        อาการของผู้ป่วยเป็นสิ่งที่ทำให้ญาติเสียใจและไม่ต้องการรักษาแบบ palliative care
    - - ผู้ป่วยมีโอกาสที่จะดีขึ้นแล้วกลับไปทรุดลงได้หลายครั้ง
        
        อาการที่แย่ลงสามารถกลับมาดีขึ้นได้ ซึ่งอาจจะไม่เป็นความจริงเสมอไป
    - - แพทย์แต่ละสาขามุ่งเน้นรักษาอวัยวะที่ตนรับผิดชอบ ทำให้ไม่ได้มององค์รวม
        
        หากไม่ดูแลแบบองค์รวม ผู้ป่วยจะไม่ได้รับการดูแลแบบ palliative care
    - - ทีมสุขภาพมุ่งไปที่การหายของโรคมากกว่าความสุขสบายของผู้ป่วย
    - - เตียงผู้ป่วยในไอซียู รวมทั้งอุปกรณ์หรือเครื่องมือต่าง ๆ มีจำกัด
        
        ควรใช้กับผู้ป่วยที่มีโอกาสจะรักษาอาการดีขึ้น ไม่ใช่ทุกราย
    - - มักจะพลุกพล่าน วุ่นวาย มีเสียงสัญญาณเตือนดังเกือบตลอดเวลา
        
        ไม่เหมาะกับการเป็นสถานที่สุดท้ายก่อนผู้ป่วยจะจากไป
  - - - บูรณาการการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายแบบ palliative care เข้าไปทำในแต่ละวัน
    - - การพยาบาลแบบองค์รวมที่ผสมผสานภูมิปัญญาตะวันออกสำหรับผู้ป่วยวิกฤตระยะท้ายและใกล้ตาย
        
        รักษาชีวิตและการบรรเทาความทุกข์ทรมาน
        
        ป้องกันภาวะแทรกซ้อนและการฟื้นฟูสภาพ
        
        ให้การดูแลแบบผสมผสาน
        
        ประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาตะวันออก
        
        ระบบการแพทย์เฉพาะ
        
        การผสมผสานกายจิต
        
        อาหารและสมุนไพร
        
        พลังบำบัด
  - - - การประเมินอาการทางร่างกาย
        
        การประเมินด้านจิตใจ ผู้ป่วยในระยะ
        สุดท้ายจะมีความผิดปกติทางด้านจิตใจ
        
        ภาวะซึมเศร้า (Depression)
        
        ภาวะวิตกกังวล (Anxiety)
        
        ภาวะสับสน (Delirium)
        
        การประเมินด้านสังคม
        
        การประเมินด้านจิตวิญญาณ
    - - ใช้ประเมินสภาวะของผู้ป่วยที่ต้องการการดูแลรักษาแบบประคับประคอง
        
        ใช้เกณฑ์วัดจากความสามารถ 5 ด้าน
        
        ความสามารถในการเคลื่อนไหว
        
        กิจกรรมและความรุนแรงของโรค
        
        การดูแลตนเอง
        
        การกินอาหาร
        
        ความรู้สึกตัว
        
        จุดประสงค์ของการใช้ PPS
        
        เพื่อสื่อสารอาการของผู้ป่วยระหว่างบุคลากรในทีมที่ร่วมกัน
        
        เพื่อประเมินโรคอย่างคร่าวๆ และติดตามผลการรักษา
        
        ใช้เป็นเกณฑ์คัดเลือกผู้ป่วยเพื่อดูแลในสถานที่ผู้ป่วยระยะสุดท้าย
        
        ใช้บอกความยากของภาระงานของบุคลากรทางการแพทย์
        
        ใช้ในการวิจัย
    - - การสื่อสาร
        
        สามารถลดความไม่สุขสบายใจ
        
        ลดการเกิดความไม่พอใจของครอบครัว
        
        ยังสามารถเพิ่มความเพิ่งพอใจในการให้บริการ
        
        ลดความไม่จำเป็นในการใช้เครื่องพยุงชีพ
        
        สามารถลดระยะเวลานอนรักษาในไอซียู
      - การจัดการอาการ
        ไม่สุขสบายต่าง ๆ
        
        การใส่ใจประเมินอาการและจัดการอาการไม่สุขสบายอย่างเต็มที่
        
        บรรเทาความเจ็บป่วยทรมาน (Symptom management)
        
        การช่วยเหลือดูแลทางกายตามอาการที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยระยะสุดท้าย
        
        อาการปวด
        
        อาการท้องผูก
        
        เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน
        
        อาการท้องมานหรือบวม
        
        อาการไอ หอบเหนื่อย
        
        การเกิดแผลกดทับ
      - การดูแลทั่วไป
        
        ดูแลความสะอาดร่างกาย ให้
        ได้รับสารน้ำอย่างเพียงพอ
        
        ลดการกระตุ้นที่รบกวนผู้ป่วย
        
        ควรงดการรบกวนผู้ป่วย
      - การดูแลด้านอารมณ์และสังคมของผู้ป่วยและครอบครัว (Psychosocial care)
        
        ช่วยให้ผู้ป่วยยอมรับความตายที่จะมาถึง
        
        ช่วยให้จิตใจจดจ่อกับสิ่งดีงาม
        
        การช่วยปลดเปลื้องสิ่งที่ค้างคาใจ
        
        แนะนำให้ผู้ป่วยปล่อยวางสิ่งต่างๆ
        
        สร้างบรรยากาศที่สงบและเป็นส่วนตัว
      - การดูแลด้านจิตวิญญาณผู้ป่วยระยะสุดท้ายและครอบครัว
        
        ประเมินและบันทึกความต้องการทางจิตวิญญาณในระหว่าง
        การดูแลเป็นระยะ
        
        สนับสนุนให้มีสถานที่หรือกิจกรรมส่งเสริมด้านจิตวิญญาณ
        
        สอบถามและส่งเสริมให้เกิดการปฏิบัติตามศรัทธาความเชื่อ
      - ดูแลให้ได้รับการประชุม
        ครอบครัว (Family meeting)
        
        สร้างความเข้าใจที่ดีเกี่ยวกับโรคและระยะของโรค
        
        ประเมินความต้องการด้านอื่นๆ ของผู้ป่วย และครอบครัว
        
        การให้ข้อมูลในการบรรเทาความเจ็บป่วยให้กับผู้ป่วย
        
        ให้ผู้ป่วยและครอบครัวได้เตรียมใจ ให้หมดห่วง
        
        ควรมีการบันทึกไว้เพื่อเป็นหลักฐานทางการแพทย์
      - การดูแลให้ผู้ป่วยและญาติเข้าถึงการวางแผนการดูแลล่วงหน้า (Advance Care Planning [ACP])
        
        บทบาทของพยาบาล
        
        การสื่อสาร สื่อสารร่วมกันระหว่าง
        ทีมสุขภาพกับผู้ป่วยและญาติ
        
        การคอยช่วยเหลือผู้ป่วยทำการวาง
        แผนการดูแลล่วงหน้า
        
        การรวบรวมเอกสาร
        
        Advance Care Planning [ACP]
        
        Living will หรือ พินัยกรรมชีวิต
        
        หนังสือที่แสดงเจตนาด้วยวาจาต่อแพทย์ พยาบาล เจ้าหน้าที่
        
        แสดงให้ทราบว่าไม่ประสงค์จะรับบริการสาธารณสุข
        
        หนังสือที่เคารพสิทธิของผู้ป่วยในการตัดสินใจเกี่ยวกับชีวิต
        
        สิทธิในชีวิตร่างกายซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของ “ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์”
        
        ไม่ถูกเหนี่ยวรั้งการตายด้วยวิธีการรักษาหรือเทคโนโลยี
        ทางการแพทย์
        
        Proxy
        
        บุคคลใกล้ชิดที่ผู้ป่วยมอบหมายให้มีอำนาจตัดสินใจ
      - การดูแลผู้ป่วยที่กำลังจะ
        เสียชีวิต (manage dying patient)
        
        หากมีเวลาเตรียมก่อนเสียชีวิตหลายวัน อาจพิจารณาย้ายไปใกล้ชิดกับญาติ
        
        หากเสียชีวิตเกิดขึ้นไม่นาน ทีมสุขภาพสามารถจัดสิ่งแวดล้อมให้สงบที่สุด
        
        อำนวยความสะดวกจัดหาเก้าอี้ให้พอเพียงกับครอบครัว
        
        การเตรียมตัวผู้ป่วย
        
        ปิดเครื่องติดตามสัญญาณชีพ
        
        ปิดม่านให้มิดชิด
        
        ทำความสะอาดร่างกายผู้ป่วย
        
        นำสายต่าง ๆ ที่ไม่จำเป็นออก
        
        อธิบายครอบครัวถึงอาการต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้น
      - การดูแลจิตใจครอบครัว
        ผู้ป่วยต่อเนื่อง (bereavement care)
        
        ทีมสุขภาพอาจทำการแสดงความเสียใจต่อการสูญเสีย
        
        การเสียใจกับการสูญเสียเป็นสิ่งปกติ
        
        การดูแลร่างกายและจิตใจ และมีคำแนะนำว่าเมื่อไหร่ต้องพบแพทย์เพื่อปรึกษาปัญหา