Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลสตรีตั้งครรภ์ที่มีความผิดปกติ ของรกน้ำคร่ำ และความผิดปกติของทารก…

- - - - ทารกที่มีขนาดเล็กตามธรรมชาติ (constitutionally small)
      - 2 ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (Intra Uterine Growth Restriction: IUGR/ Fetal growth restriction: FGR)
  - - - ทารกที่มีการเจริญเติบโตช้าแบบไม่ได้สัดส่วน พบได้ร้อยละ 80 ซึ่งทารกจะเจริญเติบโตช้าในไตรมาสที่ 3 ของการตั้งครรภ์
        
        สตรีตั้งครรภ์มีประวัติเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด
        
        สตีตั้งครรภ์เป็นโรคเกี่ยวกับเม็ดเลือดแดงในการจับออกซิเจน
  - - - วัดเส้นรอบท้อง (Abdominal Circumference = AC)
      - วัดขนาดของศีรษะทารก (Biparietal diameter = BPD)
      - วัดเส้นรอบศีรษะ (Head circumference = HC)
      - วัดความยาวของกระดูกต้นขา (femur length = FL)
      - ปริมาณน้ำคร่ำ (amniotic fluid volume)
      - เกรดของรก (placenta grading)
  - - - มารดามีรูปร่างเล็ก
      - ภาวะขาดสารอาหาร น้ำหนักของมารดาไม่เพิ่มขึ้นขณะตั้งครรภ์
      - ภาวะโลหิตจางรุนแรง เช่น โรคธาลัสซีเมีย
    - - ความพิการแต่กำเนิด ความผิดปกติของโครงสร้าง และอวัยวะของร่างกาย เช่น ทารกไม่มีกะโหลกศีรษะ (anencephalus) ผนังหน้าท้องไม่ปิด (gastroschisis) หรือการไม่มีไตแต่กำเนิด(renal agenesis)
  - - - แนะนำมารดาเกี่ยวกับการรับประทานอาหาร หลีกเลี่ยงการใช้ยาหรือสารเสพติด
      - แนะนำให้มารดาพักผ่อนมาก ๆ โดยเฉพาะการนอนตะแคงซ้าย ซึ่งจะช่วยให้การไหลเวียนเลือดที่รกดีขึ้น
    - - ควรติดตาม ประเมินสุขภาพของทารกในครรภ์อย่างใกล้ชิด
      - ติดตามประเมินความก้าวหน้าของการคลอดอย่างใกล้ชิด
      - หลีกเลี่ยงการให้ยาแก้ปวด เนื่องจากยาจะกดการหายใจของทารกได้
- - - - การตั้งครรภ์แฝดชนิดนี้ได้แก่
        
        1.1 Diamnionic, dichorionic, monozygotic twins pregnancy
        
        1.2 Diamnionic, monochorionic, monozygotic twins pregnancy
        
        1.3 Monoamnionic, monochorionic, monozygotic twins pregnancy
        
        1.4 Conjoined twins pregnancy
    - - เป็นการตั้งครรภ์แฝดที่เกิดจากไข่ 2 ใบผสมกับอสุจิ 2 ตัว amnion 2 อัน และ chorion 2 อัน มีรก 2 อัน
  - - - ระยะตั้งครรภ์
        
        มีอาการคลื่นไส้อาเจียนมาก เนื่องจากมีฮอร์โมน hCG มากกว่าครรภ์เดี่ยว บางครั้งอาจมีอาการอาเจียนมากจนกลายเป็น hyperemesis gravidarum ได้
        
        มีภาวะโลหิตจางเนื่องจากครรภ์แฝดมีการเพิ่มขึ้นของ blood volume มากกว่าครรภ์เดี่ยวปกติ
        
        การตกเลือดก่อนคลอด เช่น รกเกาะต่ำ รกลอกตัวก่อนกำหนด
        
        เกิดภาวะความดันโลหิตสูงเนื่องจากตั้งครรภ์พบมากกว่าครรภ์เดี่ยวและมีแนวโน้มเป็นเร็วและรุนแรง
    - - กล้ามเนื้อมดลูกหดรัดตัวผิดปกติเนื่องจากมีการยืดขยายมากเกินไป
    - - ตกเลือดหลังคลอด พบได้มากกว่าครรภ์เดี่ยวเนื่องจากมดลูกหดรัดตัวไม่ดีหรือมีภาวะรกค้าง
    - - การแท้ง
      - ทารกตายในครรภ์
      - ภาวะคลอดก่อนกำหนด
      - ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)
      - ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
      - ทารกขาดออกซิเจน (asphyxia)
      - Twin-twin transfusion syndrome (TTTS)
        
        ในรายที่เป็น monochoionผ่านจากเส้นเลือดแดงของแฝดผู้ให้ (donor) เข้าสู่แฝดผู้รับ (recipient)
  - - - ระดับฮอร์โมน estriol, HCG, HPL สูงกว่าปกติ
      - การถ่ายภาพรังสีทางหน้าท้อง (radiographic examination
  - - - โดยเพิ่มปริมาณอาหารจากความต้องการของสตรีตั้งครรภ์ปกติ 1,000 kcal/day (เท่ากับ 3,500kcal/day)
      - เฝ้าระวังการเกิดภาวะโลหิตจางอาจให้โฟลิคเสริม เช่น ธาตุเหล็กวันละ 60-90 mg กรดโฟลิควันละ 1 mg
    - - การคลอดทางช่องคลอด ทารกแฝดมีส่วนนำกลุ่มท่าหัว-ท่าหัว หรือท่าหัว-ไม่ใช่ท่าหัว(ก้น-ขวาง)
      - การผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง กลุ่มที่ไม่ใช่หัว-หัวหรือไม่ใช่หัว- ไม่ใช่หัว ให้การผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องทุกราย
    - - เฝ้าระวังการตกเลือดหลังคลอด เนื่องจากมดลูกหดรัดตัวไม่ดี โดยให้ oxytocin drug
      - ป้องกันการติดเชื้อโดยดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษาและประเมินการติดเชื้อ
- - - - ความผิดปกติของโครโมโซม เป็นผลมาจากการเพิ่มขึ้นหรือลดลงของโครโมโซมอาจเป็นทั้งโครโมโซม
      - โรคที่เกิดจากการกลายพันธุ์ของยีนใดยีนหนึ่ง โรคที่พบบ่อยเช่น ธาลัสซีเมีย, G-6-PD
      - เกิดจากความผิดปกติของยีนหลายตัวร่วมกับปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม เช่น โรคที่มีความผิดปกติของระบบประสาท neural tube โรคปากแหว่ง เพดานโหว่
    - - ทำให้เกิดความผิดปกติแก่ทารก ส่วนใหญ่ความพิการจะเกิดในช่วง 3 เดือน แรกของการตั้งครรภ์ เช่น การใช้ยา การติดเชื้อ สภาพของมารดา
  - - - เป็นผลมาจากปัจจัยภายนอกมาขัดขวางขบวนการเจริญเติบโตของอวัยวะ
        
        เช่น เชื้อโรค สารเคมี ยา การขาดเลือดมาเลี้ยงหรืออุบัติเหตุ
    - - ผลมาจากแรงภายนอกทำให้โครงสร้างที่กำลังพัฒนาผิดรูปไป แรงเบียดนี้เป็นแรงมาจากภายนอกตัวทารกในครรภ์
        
        เช่น ความผิดปกติของรูปร่างของมดลูก การตั้งครรภ์แฝด ภาวะน้ำคร่ำน้อย เช่น ภาวะเท้าปุก (club foot)
    - - เป็นผลมาจากขบวนการของการพัฒนาหรือขบวนการเจริญเติบโตของอวัยวะ
        
        ได้แก่ ปากแหว่ง เพดานโหว่
    - - ผลมาจากความผิดปกติของการจัดระเบียบของเซลล์ที่จะเจริญไปเป็นเนื้อเยื่อ
  - - - ก่อนการตั้งครรภ์ในรายที่มีภาวะเสี่ยงโดยการซักประวัติ ตรวจร่างกาย ตรวจเลือดคู่สามีภรรยา เพื่อวิเคราะห์โรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม รวมถึงการทำพงศาวลี (pedigree
      - จะทำการตรวจวินิจฉัยก่อนคลอด เพื่อค้นหาความพิการแต่กำเนิดตั้งแต่อยู่ในครรภ์
      - การให้คำปรึกษาภายหลังการตรวจวินิจฉัยก่อนคลอด หากพบว่าทารกพิการเพื่อให้ครอบครัวสามารถเผชิญปัญหาและตัดสินใจ
      - หลีกเลี่ยงการสัมผัส teratogen เช่น เชื้อหัดเยอรมัน ยาบางชนิด บุหรี่ สารเสพติด เป็นต้น ที่อาจมีผลทำให้ทารกมีความพิการแต่กำเนิดได้
  - - - สตรีตั้งครรภ์มักจะเกิดความเครียดและวิตกกังวลสูงเมื่ออยู่ในระยะที่ต้องตัดสินใจตรวจสอบความผิดปกติของทารกในครรภ์
    - - ผู้คลอดที่รับรู้ว่ามาก่อนว่าทารกในครรภ์มีความพิการหรือมีความผิดปกติเกิดขึ้น มักจะมีความเครียด กลัว วิตกกังวล
    - - ครอบครัวอาจจะเข้าสู่ระยะเศร้าโศก แม้ว่าจะทราบหรือรู้ล่วงหน้าว่าทารกที่คลอดออกมาจะมีความพิการก็ตาม ส่วนใหญ่ครอบครัวจะกลับเข้าสู่ภาวะเดิมอีก คือ ช็อค ปฏิเสธ และกลัว
  - - - ริมฝีปาก เหงือกส่วนหน้า เพดาน
        แข็ง และเพดานอ่อน
        
        โรคปากแหว่ง
        
        บริเวณริมฝีปากเพดานส่วนหน้าแยกจาก
        กัน เพดานส่วนหลังจะเจริญสมบูรณ์เมื่อทารกอยู่ในครรภ์มารดาช่วง 4-7 สัปดาห์
        
        โรคเพดานโหว่
        
        บริเวณเพดานส่วนหลังแยกจากกัน ซึ่งเกิดขึ้นได้ระยะทารกอยู่ในครรภ์มารดาช่วง 12 สัปดาห์
    - - โครโมโซมเกินไป 1 แท่ง คือโครโมโซมคู่ที่ 21 มี 3 แท่ง
        
        การวินิจฉัย
        
        การตรวจโครโมโซมโดยวิธี chorionic villus เมื่ออายุครรภ์ 9-12 สัปดาห์ หรือการทำamniocentesis เมื่ออายุครรภ์ 16-18 สัปดาห์
        
        การรักษา
        
        การรักษาในปัจจุบันเป็นการรักษาแบบประคับประคองตามอาการ มุ่งเน้นให้เด็กสามารถช่วยตัวเอง
    - - (ventricle) ของสมอง
        และ subarachnoid space มากกว่าปกติ
        
        การตรวจร่างกาย
        
        การตรวจพิเศษ เช่น skull X – ray, Ultrasound
        
        ขณะตั้งครรภ์ครรภ์
        
        รักษาด้วยการใส่ shunt ในครรภ์ ต้องพิจารณาทำในรายอายุครรภ์ 28-32 สัปดาห์
        
        การดูแลทารก
        
        1 more item...
    - - การเจริญเติบโตของกระดูกกะโหลกศีรษะส่วนใหญ่
        ขึ้นกับการเจริญเติบโตของสมอง จึงเป็นสาเหตุให้ศีรษะมีขนาดเล็ก
        
        อาการและอาการแสดง จากลักษณะทั่วไป พบว่า ขนาดของศีรษะเล็กกว่าปกติ หน้าผากเล็กใบหูใหญ่
        
        การรักษา
        
        ไม่สามารถรักษาให้ศีรษะมีขนาดศีรษะเท่ากับปกติ แต่การรักษามุ่งเน้นให้เด็กสามารถมีชีวิตอยู่ได้นานมากขึ้น
    - - Open type NTDs คือมีการเปิดของ neural tissue
        
        สาเหตุของการเกิด NTDs
        
        Genetic factors:
        
        95% ของมารดาที่ให้กำเนิดทารก NTD ไม่มีประวัติในครอบครัวมาก่อน
        แต่มีหลายหลักฐานที่ระบุว่า NTD มีความเกี่ยวข้องกับความผิดปกติทางพันธุกรรม
        
        Environmental factors
        
        ปัจจัยภายนอกที่อาจเกี่ยวข้องกับการเกิด NTD มีหลาย
        ปัจจัย อาทิ geography, ethnicity, nutrition
      - Closed type NTDs หรือ spina bifida occulta คือ NTD
    - - ความผิดปกติของท่อประสาทตั้งแต่แรกเกิดจากพัฒนาการที่
        ผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลาง
        
        ชนิดของกระดูกสันหลังโหว่
        
        spin bifida occulta
        
        spina bifida cystica
        
        meningocele
        
        myelomeningocele หรือ meningomyelocele
        
        อาการและอาการแสดง ที่พบว่าทารกมีก้อนสีแดง นุ่มตรงบริเวณช่องต่อระหว่างกระดูกของกระดูกสันหลังหรือบริเวณสะโพก (Sacrum) และบริเวณบั้นเอว (Lumbar)
        
        การรักษา
        
        กระดูกสันหลังโผล่ชนิด spin bifida occulta ไม่จำเป็นต้องรักษาแต่ถ้าเป็นชนิด spina bifidacystica มีวิธีการรักษาโดยการผ่าตัดปิดซ่อมแซมรอยโรคภายใน 24-48 ชั่วโมงภายหลังคลอด
- - - - มีภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์โรคทางอายุรศาสตร์ เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน SLE
      - มารดาอายุมากกว่า 35 ปี
      - ภาวะทางสูติกรรม
        
        คลอดก่อนกำหนด ปัญหาระหว่างคลอด
    - - มีภาวะพิการแต่กำเนิด เช่น ความผิดปกติของโครโมโซม
      - ทารกมีภาวะเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)
    - - รกลอกตัวก่อนกำหนด การติดเชื้อในโพรงมดลูก
  - - - น้ำหนักตัวของมารดาคงที่หรือลดลง เต้านมมีขนาดเล็กลง
      - คลำยอดมดลูกพบว่าไม่สัมพันธ์กับอายุครรภ์
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ โดยการ ultrasound พบ
        
        การเกยกันของกะโหลกศีรษะ (overlapping) เรียกว่า spalding sign ซึ่งจะพบได้ภายหลังที่ทารกเสียชีวิตแล้ว 5 วัน
        
        ทารกไม่มีการเต้นของหัวใจ หรือการเคลื่อนไหวของทารก
    - - ด้านร่างกาย ถ้าทารกตายในครรภ์เป็นเวลาตั้งแต่ 1 เดือนขึ้นไป จะมีโอกาสเกิดภาวะเลือดไม่แข็งตัว (coagulopathy) หรืออาจเรียกว่าภาวะ “fetal death syndrome”
      - ด้านจิตใจ ทำให้เกิดความรู้สึกสูญเสีย ตกใจ ซึมเศร้า โทษตัวเอง อาจพบว่ามีการใช้บุหรี่ สุราสารเสพติดหรือยากล่อมประสาทสูงกว่าประชากรทั่วไป
- - - - พบได้ตั้งแต่อายุครรภ์ 20-24 สัปดาห์ จะมีมีปริมาณน้ำคร่ำเพิ่มขึ้นมากอย่างรวดเร็วภายใน 2-3 วัน
    - - พบว่าปริมาณน้ำคร่ำจะค่อยๆเพิ่มขึ้นแต่จะเกิดขึ้นอย่างช้าๆ ส่วนใหญ่จะพบเมื่ออายุครรภ์ 30 สัปดาห์ขึ้นไป
  - - - ระยะตั้งครรภ์ เกิดความไม่สุขสบายจากการกดทับของมดลูกที่มีขนาดใหญ่ เช่น อึดอัด
        หายใจลำบาก ท้องอืด เนื่องจากมีการขยายตัวของมดลูกมากเกินไป
    - - เสี่ยงต่อการเกิดภาวะพิการ และการคลอดก่อนกำหนด
      - เกิดภาวะ fetal distress จากการเกิดสายสะดือย้อย (prolapsed umbilical cord)
  - - - ดูแลเพื่อบรรเทาอาการอึดอัดแน่นท้อง จากการขยายตัวของมดลูก
      - ดูแลให้ได้รับการเจาะดูดน้ำคร่ำออก ตามแผนการรักษาของแพทย์ โดยการประเมินสัญญาณชีพ, FHS, การหดรัดตัวของมดลูก ก่อนและหลังการรักษา
    - - ฟัง FHS ในระยะ latent ทุก 30 นาที และระยะ active ทุก 15 นาที
      - ให้นอนพักบนเตียง เพื่อป้องกันภาวะน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
    - - ให้การพยาบาลเหมือนกับสตรีตั้งครรภ์แฝด โดยเฉพาะดูแลการหดรัดตัวของมดลูกเพื่อป้องกันการตกเลือดหลังคลอด
- - - - มีโอกาสผ่าตัดคลอดทารกทางหน้าท้องมากกว่าการตั้งครรภ์ปกติ เนื่องจากทารกในครรภ์เสี่ยงต่อการเกิดภาวะ fetal distress
    - - มีโอกาสคลอดก่อนกำหนดถ้าเกิดในอายุครรภ์น้อยทารกมักมีความพิการรุนแรง
      - ภาวะปอดแฟบ (pulmonary hypoplasia)