1. Kartezjusz

1. Wstęp

uważany za ojca filozofii nowożytnej

założenie: pragnienie zdobycia pewności - certyzm

poszukiwanie mocnego gruntu do osadzenia metafizyki

fundamentalizm - przekonanie fundamentalne, dalsze

wątpienie w zmysły - mogą się mylić; wątpienie metodyczne - podejmuje wątpienie aby odszukać coś niewątpliwego

rozum - czy może popaść w błąd?; iluzje mogą wpływać na rozum; przejęcie kontroli nad rozumem - hipoteza złośliwego demona

2. Cogito ergo sum

intuicja - to że myślę znaczy że jestem

przeżywanie siebie jako myślącego => jestem

nie można tego podważyć

Bóg gwarantem przejścia od umysłu do świata => trzeba usunąć hipotezę złośliwego demona

założenie - istnieje dobry i prawdomówny Bóg - bez niego nie jesteśmy wstanie poznać świata

kartezjusz = cogito ergo sum + dobry Bóg

3. Istnienie Boga

argument ontologiczny

istnienie zawsze związane z Bogiem - nie mogę wyobrazić sobie Boga bez istnienia

konieczne powiązania - nie pojmę góry bez doliny; Boga bez istnienia

idea substancji nieskończonej

ja jestem substancją skończona a w umyślę mam substancje nieskończoną; ja nie wyprodukowałem tej substancji - w skutku nie może być mniej niż w przyczynie

jeśli ja nie wyprodukowałem tej substancji => ta substancja musi istnieć

idea nieskończoności

ślad Boga we mnie - pozwala mi poznać rzeczy skończone

Bóg nieskończony pod względem doskonałości => nie może kłamać

4. Metafizyka podmiotu

namysł nad podmiotem poznającym

jestem substancją myślącą i niczym więcej - mogę myśleć bez ciała

5.Substancja

Res cogitans - myśląca; niepodzielna, niefizyczna

umysły, podmioty myślące; dusza ośrodkiem myślenia

pragnienie, wola, operacje myślowe

nie potrzebuje do swojego istnienia nic innego (to nie wyklucza Boga) - substancja jest niezależna

Res extensa - rzeczy rozciągłe; charakter fizyczny

cechą ciała jest rozciągłość - coś matematycznego, do zgeometryzowania

jakości wtórne: przypisane do jednego zmysłu; jakości pierwotne: przypisane do wielu zmysłów

wszystko co istnieje ma charakter rzeczy rozciągłej (co niemyślące to rozciągłe) - automaty i mechanicyzm - mechanizmy składające się z mniejszych mechanizmów

Problemy

jak się łączą te dwie substancje - problem mostu; przejście pomiędzy umysłem a ciałem i integracje między nimi

człowiek = 2 różne substancje - dualizm

substancja jest na wierzchu, ma widoczne cechy; substancja to wiązka własności i suma przypadłości