- Kartezjusz
1. Wstęp
uważany za ojca filozofii nowożytnej
założenie: pragnienie zdobycia pewności - certyzm
poszukiwanie mocnego gruntu do osadzenia metafizyki
fundamentalizm - przekonanie fundamentalne, dalsze
wątpienie w zmysły - mogą się mylić; wątpienie metodyczne - podejmuje wątpienie aby odszukać coś niewątpliwego
rozum - czy może popaść w błąd?; iluzje mogą wpływać na rozum; przejęcie kontroli nad rozumem - hipoteza złośliwego demona
2. Cogito ergo sum
intuicja - to że myślę znaczy że jestem
przeżywanie siebie jako myślącego => jestem
nie można tego podważyć
Bóg gwarantem przejścia od umysłu do świata => trzeba usunąć hipotezę złośliwego demona
założenie - istnieje dobry i prawdomówny Bóg - bez niego nie jesteśmy wstanie poznać świata
kartezjusz = cogito ergo sum + dobry Bóg
3. Istnienie Boga
argument ontologiczny
istnienie zawsze związane z Bogiem - nie mogę wyobrazić sobie Boga bez istnienia
konieczne powiązania - nie pojmę góry bez doliny; Boga bez istnienia
idea substancji nieskończonej
ja jestem substancją skończona a w umyślę mam substancje nieskończoną; ja nie wyprodukowałem tej substancji - w skutku nie może być mniej niż w przyczynie
jeśli ja nie wyprodukowałem tej substancji => ta substancja musi istnieć
idea nieskończoności
ślad Boga we mnie - pozwala mi poznać rzeczy skończone
Bóg nieskończony pod względem doskonałości => nie może kłamać
4. Metafizyka podmiotu
namysł nad podmiotem poznającym
jestem substancją myślącą i niczym więcej - mogę myśleć bez ciała
5.Substancja
Res cogitans - myśląca; niepodzielna, niefizyczna
umysły, podmioty myślące; dusza ośrodkiem myślenia
pragnienie, wola, operacje myślowe
nie potrzebuje do swojego istnienia nic innego (to nie wyklucza Boga) - substancja jest niezależna
Res extensa - rzeczy rozciągłe; charakter fizyczny
cechą ciała jest rozciągłość - coś matematycznego, do zgeometryzowania
jakości wtórne: przypisane do jednego zmysłu; jakości pierwotne: przypisane do wielu zmysłów
wszystko co istnieje ma charakter rzeczy rozciągłej (co niemyślące to rozciągłe) - automaty i mechanicyzm - mechanizmy składające się z mniejszych mechanizmów
Problemy
jak się łączą te dwie substancje - problem mostu; przejście pomiędzy umysłem a ciałem i integracje między nimi
człowiek = 2 różne substancje - dualizm
substancja jest na wierzchu, ma widoczne cechy; substancja to wiązka własności i suma przypadłości