เกิดภาวะ แทรกซ้อนที่เป็น
อันตรายต่อมารดาและทารกในครรภ์

ปริมาณน้ำคร่ำมากกว่ากว่า
2,000 มล.

ครรภ์แฝดน้ำ พบประมาณร้อยละ 1 ของการตั้งครรภ์

ทารกหัวบาตร (anencephalous)

ทารกบวมน้ำ (hydrops fetalis)

อาการหายใจลำบาก อึดอัด

อาจเกิดการคลอดก่อนกำหนด

ช็อคจากความดันในช่องท้องลดลงอย่างรวดเร็ว

ตกเลือดหลังคลอด

ติดเชื้อหลังคลอด

เสี่ยงต่อการเกิดภาวะพิการ และการคลอดก่อนกำหนด

เกิดภาวะ fetal distress

ทารกอยู่ท่าผิดปกติและไม่คงที

แน่นอึดอัด หายใจลำบาก เจ็บชายโครง

อาการบวมบริเวณเท้า ขา และปากช่องคลอด

น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น

การซักประวัติอาการ และอาการแสดง

ฟังเสียง FHS ไม่ได้ยินหรือได้ยินไม่ชัดเจน

การเจาะดูดน้ำคร่ำออก (amnioreduction)

25 มก.รับประทานทุก
6 ชั่วโมง

รับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง

หากพบมีภาวะบวม

ส่วนนำและท่าของทารกที่ผิดปกติ

ครรภ์แฝด

รกลอกตัวก่อนกำหนด

ทารกอยู่ในภาวะขาดออกซิเจน

หากมารดามีอาการตกเลือด

จัดท่ามารดานอนตะแคง

แนะนำให้มารดาสวมใส่เสื้อผ้าที่หลวมสบาย

เฝ้าระวังและตรวจติดตามสุขภาพของทารกในครรภ์

ป้องกันภาวะน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด

ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก

ให้ได้รับสารน้ำและอาหารตามแผนการรักษา

ป้องกัน
การตกเลือดหลังคลอด

การตั้งครรภ์ที่มีน้ำคร่ำน้อยกว่า 300 มิลลิลิตร

ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด

ไตตีบ
(renal agenesis)

มีถุงน้ำในท่อไต (cystic kidneys)

มีการอุดตันของทางออกกระเพาะปัสสาวะ
(bladder outlet obstruction)

ความผิดปกติของโครโมโซม

รกเสื่อมสภาพ

การตั้งครรภ์เกินกำหนด

ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)

ทารกในครรภ์
เสี่ยงต่อการเกิดภาวะ fetal distress

มีโอกาสคลอดก่อนกำหนด

ภาวะปอดแฟบ (pulmonary hypoplasia)

เกิดเยื่อพังผืดรัดและดึงรั้งมือและแขนหลายบริเวณ

ทารกอยู่ในภาวะคับขัน (fetal distress)

ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)

การวัดดัชนีน้ำคร่ำ amniotic fluid index (AFI)

normal saline

ringers lactate 5% glucose

การดื่มน้ำมากๆ

อาจเกิดจากภาวะทุพ
โภชนาการ

ทารกที่มีการเจริญเติบโตช้าผิดปกติ

ทารกที่มีขนาดเล็ก
เนื่องมาจากมารดาตัวเล็ก

ทางพันธุกรรม

รูปร่างเล็ก

ขาดสารอาหาร

โลหิตจางรุนแรง

มีภาวะติดเชื้อ

โรคความดันโลหิตสูง

โรคเบาหวาน

การใช้สารเสพติด

มารดาที่อยู่พื้นที่สูง

การตั้งครรภ์แฝด

พิการแต่กำเนิด

ติดเชื้อในระยะตั้งครรภ์

ความผิดปกติของโครโมโซม

สตรีตั้งครรภ์มีภาวะทุพโภชนาการ

ความผิดปกติของโครโมโซมหรือการติดเชื้อ

ได้รับยาหรือสารเสพติด

หัวใจ

หลอดเลือด

สตรีตั้งครรภ์มีประวัติเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด

สตรีตั้งครรภ์ที่มีประวัติโรคไต

ภาวะครรภ์แฝด

ความผิดปกติของรกและสายสะดือ

การซักประวัติ เพื่อค้นหาสาเหตุและปัจจัยส่งเสริม

ขนาดของมดลูกเล็กกว่าอายุครรภ์ 3 เซนติเมตรขึ้นไป

วัดเส้นรอบท้อง (Abdominal Circumference = AC)

วัดขนาดของศีรษะทารก (Biparietal diameter = BPD)

วัดเส้นรอบศีรษะ (Head circumference = HC)

วัดความยาวของกระดูกต้นขา (femur length = FL)

ปริมาณน้ำคร่ำ (amniotic fluid volume)

เกรดของรก (placenta grading)

การตรวจด้วย U/S

ติดตามการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์

กำหนดเวลาการคลอดที่เหมาะสม

การนอนตะแคงซ้าย

นับลูกดิ้นทุกวัน

ติดตาม ประเมินสุขภาพของทารกในครรภ์อย่างใกล้ชิด

ประเมินความก้าวหน้าของการคลอดอย่างใกล้ชิด

ยาจะกดการหายใจของทารกได้

ดูแลทารกเพื่อเฝ้าระวัง

ป้องกันการเกิดภาวะ
hypoglycemia, hypothermia, polycythemia

เกิดจากการปฏิสนธิจากไข่ 1 ใบ และตัวอสุจิ 1 ตัว

Conjoined twins pregnancy

เชื้อชาติ (race) พบมากในคนผิวดำ

พันธุกรรม (heredity)

มารดามีประวัติใช้ยากระตุ้นเร่งการตกไข่

จำนวนครั้งของการตั้งครรภ์

มีฮอร์โมน hCG มากกว่าครรภ์เดี่ยว

ตกเลือดก่อนคลอด

เกิดภาวะความดันโลหิตสูง

เสี่ยงต่อการแท้งสูงหรือคลอดก่อนกำหนด

เกิดถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด

ตั้งครรภ์แฝดน้ำ

เบาหวานในระหว่างตั้งครรภ์ (gestational diabetes)

กล้ามเนื้อมดลูกหดรัดตัวผิดปกติ

รกลอกตัวก่อนกำหนด

ตกเลือดหลังคลอด

การติดเชื้อหลังคลอด

การเลี้ยงลูกด้วยนมมารดาอาจเกิดความยากลำบาก

การแท้ง

ทารกตายในครรภ์

ภาวะคลอดก่อนกำหนด

ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)

ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ

ทารกขาดออกซิเจน

Twin-twin transfusion syndrome (TTTS)

ประวัติการตั้งครรภ์แฝดในครอบครัว

อายุมารดา

มารดาตัวใหญ่

ขนาดของมดลูก

คลำพบมี ballottement ของศีรษะ

คลำได้ small part มากกว่าปกติ

ฟังเสียงหัวใจทารกในครรภ์ได้ 2 แห่ง

คลำพบส่วนนำของทารก

ตรวจด้วยอัลตราซาวด์

ระดับฮอร์โมน estriol, HCG, HPL สูงกว่าปกติ

การถ่ายภาพรังสีทางหน้าท้อง

วินิจฉัยให้ได้เร็วที่สุด (early diagnosis)

ป้องกันการคลอดก่อนกำหนด

ดูแลการเจริญเติบโตของทารกอย่างใกล้ชิด

ป้องกันไม่ให้เกิดภาวะอันตรายต่อทารกในระยะคลอด

เฝ้าระวังการเกิดภาวะโลหิตจางอาจให้โฟลิคเสริม

เฝ้าระวังการความดันโลหิตสูงในระหว่างตั้งครรภ์

ติดตามการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์

ป้องกันการคลอดก่อนกำหนด

การคลอดทางช่องคลอด

การผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง

ให้ติดตั้งเครื่อง EFM ไว้ตลอดเวลา

ให้มารดางดน้ำ งดอาหาร และให้สารน้ำ

การให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก

ให้ทำคลอดเหมือนการตั้งครรภ์เดี่ยวปกติ

ให้ตรวจดูท่าและส่วนนำของทารกก่อน

ถ้าเป็นท่าก้น ให้ทำ external cephalic version

ถ้าเป็นท่าขวางให้ทำ external cephalic version

เฝ้าระวังการตกเลือดหลังคลอด

แนะนำการดูแลบุตร การเลี้ยงทารกด้วยนมมารดา

แนะนำวิธีการคุมกำเนิด

ความผิดปกติของโครโมโซม

ความผิดปกติของยีนเดียว

ความผิดปกติชนิดพหุปัจจัย

สิ่งแวดล้อม

ปากแหว่ง เพดานโหว่

ภาวะเท้าปุก (club foot)

การซักประวัติ ตรวจร่างกาย ตรวจเลือดคู่สามีภรรยา

เมื่อตั้งครรภ์ จะทำการตรวจวินิจฉัยก่อนคลอด

หลีกเลี่ยงการสัมผัส teratogen

ตายก่อนอายุครรภ์ 20 สัปดาห์

ตายระหว่างอายุครรภ์
20-28 สัปดาห์

ตายตั้งแต่อายุครรภ์
28 สัปดาห์ขึ้นไป

โรคความดันโลหิตสูง

SLE

โรคเบาหวาน

โรคไตชนิดรุนแรง

โรคติดเชื้อต่างๆ

อายุมากกว่า 35 ปี

คลอดก่อนกำหนด

มดลูกแตก

รกลอกตัว
ก่อนกำหนด

ตั้งครรภ์เลยกำหนด

การตั้งครรภ์แฝด

มาฝากครรภ์ไม่ครบตามกำหนด

ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด รกเกาะต่ำ

ความผิดปกติของสายสะดือ

ได้รับอุบัติเหตุ

ยาหรือสารเสพติด

ความผิดปกติของโครโมโซม

ภาวะเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)

กดทับสายสะดือ

ซักประวัติมารดาพบทารกไม่ดิ้นหรือดิ้นน้อยลง

น้ำหนักตัวของมารดาคงที่หรือลดลง

คลำยอดมดลูกพบว่าไม่สัมพันธ์กับอายุครรภ์

ฟังเสียงหัวใจทารกไม่ได้

พบสิ่งคัดหลั่งสีน้ำตาลไหลออกทางช่องคลอด

ทารกไม่มีการเต้นของหัวใจ

การเกยกันของกะโหลกศีรษะ

หักงอของกระดูกสันหลัง

พบแก๊สในหัวใจ เส้นเลือดใหญ่

ฮอร์โมน Estriol: E3 ในปัสสาวะลดลง

โอกาสติดเชื้อไวรัสและแบคทีเรียได้ง่ายขึ้น

ความรู้สึกสูญเสีย ตกใจ ซึมเศร้า โทษตัวเอง

มีการใช้บุหรี่ สุรา
สารเสพติดหรือยากล่อมประสาท

PGE2

misoprostol

ให้ oxytocin ทางหลอดเลือดดำ

แสดงความเห็นอกเห็นใจ ใช้คำพูดที่สุภาพ

แนะนำให้สามีและครอบครัวให้กำลังใจ ปลอบใจ

ดูแลให้ได้รับการสิ้นสุดการตั้งครรภ์ ตามแผนการรักษา

ติดตามผลการตรวจเลือด

ให้ได้รับยายับยั้งการหลั่งน้ำนมตามแผนการรักษา

เกิดความเครียดและวิตกกังวลสูง

บิดามารดาบางรายอาจรู้สึกผิด

รู้สึกสองฝักสองฝ่าย

ส่งผลให้เกิดการคลอดล่าช้า

ช็อค ปฏิเสธ และกลัว

ช็อค ปฏิเสธ และกลัว

กรรมพันธุ์

สิ่งแวดล้อม

การดูดกลืน
ของทารกจะผิดปกติ

มีรูรั่วให้ลมเข้าแลละสำลักง่าย

ะมีปัญหาเรื่องการขึ้นของฟัน

การติดเชื้อในหูชั้นกลาง

พบตั้งแต่ทารกแรกเกิด

อัลตร้า
ซาวน์

พบได้เมื่ออายุครรภ์ประมาณ 13-14 สัปดาห์

สอดนิ้วตรวจเพดานภายในปาก

ตรวจในขณะทารกร้องไห้ อ้าปาก

ดูแลด้านจิตใจสำหรับบิดา มารดา

ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลทารกแรก

ดูแลการให้นมแม่

โครโมโซมคู่ที่ 21 มี 3 แท่ง

จมูกและหู มีจมูกไม่มีสัน ใบหูเล็กอยู่ต่ำกว่าปกติ

ปากและคอ มีเพดานปากโค้งนูน บางรายอาจโหว่

ช่องปากแคบและลิ้นคับปาก

ทรวงอกและหัวใจ มีกระดูกซี่โครงสั้นกว่าปกติ

หน้าท้องยื่น กล้ามเนื้อหน้าท้องหย่อนยาน

มีมือกว้างและสั้น

ตัวเตี้ย เหยียดออกมากผิดปกติ

องคชาติขนาดเล็กหว่าปกติ

chorionic villus เมื่ออายุครรภ์ 9-12 สัปดาห์

มารดาที่มีอายุมากกว่า 35 ปี

ติดเชื้อโรคบางชนิด

ประวัติการได้รับยาขณะตั้งครรภ์

พบปริมาณน้ำคร่ำมากผิดปกติ

ตรวจหน้าท้อง

Ultrasound

ำให้ติดตามการเปลี่ยนแปลง

พิจารณายุติการตั้งครรภ์กรณีเป็นรุนแรงมาก

เลือกยุติการตั้งครรภ์ตั้งแต่อายุครรภ์ยังน้อย

ใส่ shunt ในครรภ์

ท่านอน การหายใจ การให้ความอบอุ่น

วัดขนาดของรอบศีรษะทารกทุกวัน

สังเกตอาการเปลี่ยนแปลง

. อธิบายให้บิดามารดาเข้าใจ

บันทึกอาการและการพยาบาล

การซักประวัติ

อาการและอาการแสดง

ผลการตรวจทางห้องทดลอง

มุ่งเน้นให้เด็กสามารถมีชีวิต
อยู่ได้นานมากขึ้น

ป้องกันไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อน

การดูแลเกี่ยวกับท่านอน การหายใจ
และการให้ความอบอุ่น

สังเกตการณ์เปลี่ยนแปลงต่างๆ

อธิบายให้บิดามารดาเข้าใจ

บันทึกอาการแลอาการแสดง

พันธุกรรม

ทิgeography, ethnicity, nutrition

กระดูกสันหลังตรงตำแหน่ง
vertebal arches

ส่วนโค้งกระดูกสันหลัง

กระดูกสันหลังแยก

ยา

เบาหวานขณะตั้งครรภ์

น้ำคร่ำมากผิดปกติ

อาการและอาการแสดง

spin bifida occulta ไม่จำเป็นต้องรักษา

ท่านอนให้นอนในท่าตะแคง
หรือนอนคว่ำ

พยาบาลตามอาการ

สังเกตอาการเปลี่ยนแปลง

อธิบายให้มารดาเข้าใจ

บันทึกอาการและการพยาบาล

การให้folic acid ในสตรีตั้งครรภ์

ตรวจสอบความพิการของทารกในครรภ์

ให้ได้รับการสิ้นสุดการตั้งครรภ์ตามแผนการรักษา

ประเมินสุขภาพของทารกในครรภ์ ฟังเสียงหัวใจทารก

ประเมินการหดรัดตัวของ
มดลูก

ประเมินความต้องการสัมผัสทารก

ให้การประคับประคองทางด้านจิตใจ