Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

แนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับพยาบาลจิตเวช - Coggle Diagram

- - - - Affect and mood
      - Thought
      - Speech
      - Perception
      - GA
      - Orientation
      - Memmory
      - intelligent
      - Insight
      - attention and concentration
- - - - ความไว้วางใจหรือไม่ไว้วางใจ (Trust vs Mistrust)อายุ 0-18 เดือน ขึ้นอยู่กับการที่มารดาเลี้ยงดูสามารถตอบสนองต่อความต้องการทางด้านร่างกายได้ ทำให้เด็กเกิดความไว้วางใจ และมีความเชื่อมั่นในตนเอง
      - ความเป็นตัวของตัวเองหรือความละอายและสงสัยไม่แน่ใจ (Autonomy vs Shame and Doubt) อายุ 18 เดือน-3 ปี เป็นระยะที่ มีความต้องการเป็นของตนเอง เมื่อมีการควบคุมพฤติกรรม เข้มงวดมากเกินไป จะทำให้เด็กเสียความมั่นใจ และความไม่แน่ใจในตัวเอง
      - ความคิดริเริ่มหรือความรู้สึกผิด (Initiative vs Guilt) อายุ 3-6 ปี เป็นระยะที่เด็กมีการพัฒนากล้ามเนื้อภาษา ความคิดและปัญญา มีความอยากรู้อยากเห็น หากมีการดูแลเหมาะสมจะทำให้เด็กมีความรับผิดชอบ สามารถควบคุมตนเอง หากมีความเข้มงวดมากเกินไปจะทำให้เกิดความรู้สึกผิดในด้านต่างๆได้ง่าย
      - ความขยันหมั่นเพียรหรือความรู้สึกมีปมด้อย (Industry vs Inferiority) อายุ 6-12 ปี เป็นช่วงที่เด็กเข้าสู่สังคม มีความสนใจในการเรียนรู้ หากได้รับการสนับสนุนอย่างเหมาะสม เด็กจะสามารถทำกิจกรรมต่างๆด้วยตนเอง หากไม่เหมาะสม จะมีความรู้สึกมีปมด้อยและคิดว่าตนไม่มีคุณค่า
      - การรู้เอกลักษณ์ของตนเองหรือสับสนในบทบาท (Identity vs Role Confusion) อายุ 12-20 ปี เป็นระยะที่มีการเปลี่ยนแปลงด้านร่างกายและจิตใจ เมื่อมีการพัฒนาอย่างเหมาะสม จะส่งผลให้มีการเรียนรู้เอกลักษณ์ของตนได้ หากล้มเหลว จะเกิดความสับสนในบทบาทขาดการเป็นตัวของตัวเอง ขาดความรับผิดชอบต่อสังคม
      - ความผูกพันใกล้ชิดหรือการแยกตัว (Intimacy vs Isolation) อายุ 20-40 ปี เป็นระยะที่มีการพัฒนาอัตลักษณ์ ที่มั่นคงพร้อมในการทำงานและความรัก หากมีการพัฒนาอย่างเหมาะสม จะมีความสัมพันธ์ที่ดี รู้จักประนีประนอมเสียสละ หากล้มเหลว จะเป็นบุคคลที่แยกตัวจากสังคม
      - การคิดถึงส่วนรวมหรือการคำนึงถึงแต่ตนเอง (Generativity vs Stagnation) อายุ 40-60 ปี เป็นระยะที่บุคคลต้องการทำประโยชน์ต่อสังคม ต้องการชี้แนะ สั่งสอน ถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์ แต่หากพัฒนาล้มเหลว จะเป็นบุคคลที่มีความรู้สึกเหนื่อยล้า ทำอะไรตามใจตนเอง
      - ความรู้สึกมั่นคงสมบูรณ์หรือความสิ้นหวัง (Integrity VS Despair) อายุ 60 ปีขึ้นไป เป็นช่วงระยะสุดท้าย หากผ่านมาได้อย่างสมบูรณ์จะมีความเข้าใจความหมายและคุณค่าในตนเอง แต่ ครับไม่สามารถเผชิญหน้าได้อย่างถูกต้อง จะทำให้มีความรู้สึกสิ้นหวัง ผิดหวังกับชีวิตที่ผ่านมา
  - - - กลไกการป้องกันทางจิต เป็นกลไก ที่เกิดขึ้น ในระดับจิตใต้สำนึก เพื่อลดความวิตกกังวลเพื่อเผชิญปัญหาหรือความไม่สบายใจ ได้แก่ การชดเชย การเปลี่ยนแปลงความรู้สึกเป็นพฤติกรรม การปฏิเสธ การแทนที่ การโทษตัวเอง การโทษผู้อื่น การแยกตัว การถดถอย การเก็บกด การลบล้างความรู้สึกผิด การอ้างเหตุผล การหาทางทดแทน การกระทำตรงข้ามกับความรู้สึก การเลียนแบบ
      - พัฒนาการทางบุคลิกภาพ
        
        ระยะปาก (Oral stage) อายุ 0-1 ปี เป็นช่วงที่เด็กจะมีความสุขอยู่กับการใช้ปากในการดูด หากมีการหยุดชะงักของพัฒนาการระยะปาก (Oral fixation) จะเกี่ยวข้องกับพฤติกรรม เช่น พูดมาก ช่างนินทา ก้าวร้าว กินจุบจิบ สูบบุหรี่ เคี้ยวหมากฝรั่ง และกัดเล็บ เป็นต้น
        
        ระยะทวารหนัก (Anal stage) อายุ 1-3 ปี เด็กเริ่มเรียนรู้ถึงแรงกดดันที่ ต้องการจะขับถ่ายและเริ่มมีความสามารถที่จะควบคุมการขับถ่ายได้ หากมีการหยุดชะงักของพัฒนาการระยะทวารหนัก (Anal fixation) จะเกี่ยวข้องกับพฤติกรรม เช่น เจ้าระเบียบ ตรงต่อเวลา ขาดความยืดหยุ่น วิตกกังวล กลัวความผิดพลาด จนอาจกลายเป็นโรคย้ำคิดย้ำทำ หรือกลายเป็นคนไร้ระเบียบในชีวิต เป็นต้น
        
        ระยะพัฒนาการทางเพศ (Phallic stage) อายุ 3-6 ปี ในช่วงนี้เด็กจะให้ความสนใจทางด้านเพศมาก และเป็นระยะสำคัญที่เกิดปม Oedipal complex ในเด็กผู้ชาย และ Electra complex ในเด็กผู้หญิง โดยเด็กจะสนใจบิดามารดาเพศตรงข้าม เกิดการเลียนแบบทางเพศจากบิดาหรือมารดาหากมีการหยุดชะงักของระยะ พัฒนาการทางเพศ (Phallic fixation) อาจทำให้มีการแสดงออกทางพฤติกรรมทางเพศที่ไม่เหมาะสม หรือมีความผิดปกติในการสร้างอัตลักษณ์ทางเพศ เป็นต้น
        
        ระยะแฝง (Latency stage) อายุ 6-12 ปี เป็นช่วงที่เด็กจะพัฒนาความสามารถในการสร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่นที่เป็นเพื่อนเพศเดียวกัน หากมีการหยุดชะงักของพัฒนาการระยะนี้ จะเกี่ยวข้องกับการพัฒนาทักษะทางสังคมและเกิดปมด้อย
        
        ระยะวัยเจริญพันธุ์ (Genital stage) อายุ 12 ปีขึ้นไป เป็นระยะที่มีการ เปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาทางด้านเพศ ระดับฮอร์โมนที่สูงขึ้นท าให้แรงขับทางเพศกลับมาสูงขึ้นอีก มีการพัฒนาความสัมพันธ์กับเพื่อนต่างเพศ หากมีการหยุดชะงักของพัฒนาการระยะนี้จะเกี่ยวข้องกับการไม่สามารถสร้างสัมพันธภาพที่ลึกซึ้งที่พอใจกับผู้อื่นได้
      - Id(สัญชาตญาณ), Ego(จิตใจที่ตอบสนองต่อความต้องการของสัญชาตญาณ), Super ego(ส่วนของจิตใจที่เกี่ยวกับศีลธรรมจากการปลูกฝัง)
      - Conscious (ระดับที่รู้สึกตัวและตระหนักได้), Subconscious (กึ่งรับรู้), Unconscious(ระดับที่ไม่สามารถควบคุมได้)
  - - - พันธุกรรม
      - สารสื่อประสาท
  - - - ทฤษฎีความต้องการของมาสโลว
        
        ความต้องการทางด้านร่างกาย, ความต้องการทางด้านความปลอดภัย, ความต้องการความรักและเป็นเจ้าของ, ความต้องการความภาคภูมิใจ, ความต้องการเป็นตัวเอง, ความต้องการตื่นรู้ในตนเอง
      - ทฤษฎีการเน้นผู้ใช้บริการเป็นศูนย์กลางของโรเจอร์ส
        
        ความสอดคล้องกลมกลืน (Congruence), การยอมรับทางบวกโดยปราศจากเงื่อนไข (Unconditional Positive Regard), ความเข้าใจในความรู้สึก (Empathy)
      - ทฤษฎีอัตถิภาวะนิยม
        
        มนุษย์มีอิสระที่จะพัฒนาศักยภาพของตนให้ถึงขีดสูงสุด, การตระหนักต่อความจริงของชีวิตจะเป็นการเพิ่มและส่งเสริมศักยภาพ สำหรับการเปลี่ยนแปลง, มนุษย์เป็นผู้แก้ไขปัญหาของตน เป็นผู้กำหนดว่าจะกระทำหรือไม่กระทำสิ่งใด
  - - - ใช้การปรับพฤติกรรมตามแนวคิดหลักของทฤษฎี ไม่ว่าจะเป็นการใช้การเสริมแรงชนิดต่างๆ (รางวัล คำชมเชย) หรือการลงโทษเรียกว่า พฤติกรรมบำบัด โดยการเสริมแรงทางบวก (Positive reinforcement) เป็นการให้สิ่งเร้าที่สร้างความพึงพอใจ เพื่อให้เกิดพฤติกรรมที่พึงประสงค์การเสริมแรงทางลบ (Negative reinforcement) เป็นการลดสิ่งเร้าที่ไม่สร้างความพึงพอใจ เพื่อให้เกิดพฤติกรรมที่พึงประสงค์ เป็นต้น
  - - - การปรับตัวด้านร่างกาย เป็นการปรับตัวเพื่อรักษาความ มั่นคงด้านร่างกาย
      - การปรับตัวด้านบทบาทหน้าที่ บุคคลมีตำแหน่งและบทบาทในสังคมของตนเอง บุคคลจะต้องปรับตัวหรือกระทำตามบทบาทหน้าที่ของตนเองตามที่สังคมคาดหวังได้อย่างเหมาะสมเพื่อให้เกิดความมั่นทางสังคม
      - การปรับตัวด้านอัตมโนทัศน์ เป็นการปรับตัวเพื่อนำไปสู่ความมั่นคงทางจิตใจ เกี่ยวกับรูปร่างหน้าตา ภาวะสุขภาพ การทำหน้าที่ รวมไปถึงความเชื่อ ค่านิยม
      - การปรับตัวด้านการพึ่งพาซึ่งกันและกันบุคคลมี ความสัมพันธ์เกี่ยวข้องและพึ่งพาซึ่งกันและกัน โดยเป็นทั้งผู้ให้และผู้รับความช่วยเหลือเกื้อกูล
    - - เน้นเรื่องการดูแลตนเอง กล่าวคือ บุคคลต้องดำรงไว้และควบคุมความสามารถในการดูแลตนเอง ซึ่งบางครั้งบุคคลอาจจะกระทำด้วยตนเองหรือพึ่งพาผู้อื่น การดูแลตนเองมีเป้าหมายและเป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับมนุษย์ในการสร้างความสมบูรณ์ของโครงสร้างการทำหน้าที่ต่างๆ และการพัฒนาเพื่อการมีสุขภาพที่ดี
    - - Identification phase ระบุปัญหา
      - Exploitation phase แก้ไขปัญหา
      - orientation phase ระยะความไว้วางใจ
      - Resolution phase ระยะสรุป