Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 8 อาหารสำหรับ ผู้ป่วย เฉพาะโรค - Coggle Diagram
บทที่ 8 อาหารสำหรับ
ผู้ป่วย เฉพาะโรค
โรคเบาหวาน
เรื้อรัง ระดับน้ำตาลในเลือดสูง ร่างกายสร้างอินซูลินได้น้อย
ชนิด
(Type 1 Diabetes)
ร้อยละ 5-10
พึ่งอินซูลิน ต้องได้รับตลอดชีวิต
พบในอายุต่ำกว่า 20 ปี
เบตาเซลล์ของตับอ่อนถูกทำลายด้วยภูมิร่างกาย
อาการ
น้ำหนักลด
อายุสั้น มักติดเชื้อ/แทรกซ้อนเฉียบพลัน
(Type 2 Diabetes)
ร้อยละ 90
ไม่พึ่ง/ดื้อต่ออินซูลิน
อายุ 40 ปีขึ้นไป
อ้วน ต้องควบคุมอาหาร ใช้ยากิน/ใช้อินซูลินฉีด
MRDM
พบในผู้ป่วยเรื้อรัง โรคขาดโปรตีนและพลังงาน
ต้องควบคุมภาวะน้้าตาลในเลือดสูงด้วยอินซูลิน
IHT
ทนต่อกลูโคสบกพร่อง อาจเปลี่ยนเป็นโรคเบาหวานได้
พบในผู้สูงอายุ ได้รับยาบางชนิด ขาดการออกก้าลังกาย
GDM
พบขณะตั้งครรภ์และหลังคลอดบุตร
การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย,ต้านฤทธิ์อินซูลิน
อาการ
•ปัสสาวะบ่อย
•หิวน้ำบ่อย
•หิวบ่อย ทานจุ น้ำหนักลด
•ผิวแห้ง
•เป็นแผลแล้วหายยาก
•ตาพร่ามัว
•ชาบริเวณปลายมือปลายเท้า
•หย่อนสมรรถภาพทางเพศ
หลักโภชนบำบัด
กลุ่มที่ 1 อาหารจำพวก ข้าว ก๋วยเตี๋ยว ขนมปัง เผือกมัน ถั่วเมล็ดแห้ง 1 ส่วน
กลุ่มที่ 2 ผักชนิดต่างๆ
กลุ่มที่ 3 ผลไม้ เลี่ยงหวานจัด
กลุ่มที่ 4 เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน
กลุ่มที่ 5 ไขมัน ควรเลือกน้ำมันพืช
กลุ่มที่ 6 น้้านม ควรเลือกแบบไม่มีไขมัน
โรคหัวใจ
โภชนบำบัด
เลี่ยงอาหารที่มีไขมัน/คลอเรสเตอรอลสูง
งดน้้ามันมะพร้าว น้้ามันปาล์ม
เลี่ยงอาหารทอด และผลิตภัณฑ์เบเกอรี่
เลี่ยงไข่แดง และไขมันอิ่มตัว
ดื่มนมไขมันต่ำ
กินผัก ผลไม้ เป็นประจ้า
ลดอาหารเค็ม
ออกกำลังกาย พักผ่อนเพียงพอ
เลี่ยงสุรา กาแฟ บุหรี่
อาการ
ปวดหัว เหนื่อยง่าย เคลื่อนไส้
เพลีย ใจสั่น ปวดท้ายทอย
ควรหมั่นตรวจวัดความดันโลหิตเป็นระยะ
อาจความดันโลหิตสูง
โรคความดันโลหิตสูง
ผู้ที่มีความดันสูงกว่า 140/90 mmHg
โภชนบำบัด
เลี่ยงอาหารหมักดอง/แปรรูป
อาหารแดช
อาหารที่มีไขมันต่ำและเส้นใยสูง
เลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่มีรสหวาน
ทานอาหารที่มีโซเดียมน้อยกว่า 1500 มิลลิกรัม
โรคอ้วน
โภชนบำบัด
เลี่ยงอาหารกลุ่มพลังงานสูง ทานข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ
เลือกอาหารพลังงานต่ำ ไขมันต่ำ หวานน้อย ใยอาหารสูง
เลือกดื่ม ชา กาแฟ ที่ไม่ใส่น้ำตาล
เลือกเมนูผ่านการปิ้ง นึ่ง อบ ย่าง ต้ม ตุ๋น แกงไม่ใส่กะทิ เลี่ยงของทอด
กลุ่มเนื้อสัตว์ไขมันต่ำ คลอเลสเตอรอลต่ำ
เลี่ยงอาหารไขมันทรานซ์
สาเหตุ/อาการ
มีการสะสมไขมันมากเกินไป
เพศหญิงเป็นมากกว่าชาย
กินหนัก/จุกจิก ไม่ออกกำลังกาย
โรคไต
โภชนบำบัด
อาหารจำกัดโปรตีน
ควรเป็นโปรตีนที่มีคุณภาพสูง เช่น เนื้อสัตว์ นม ไข่
ไตวายเรื้อรัง ฟอสเฟตสูงเลี่ยงไข่แดง ถั่ว เมล็ดแห้งต่างๆ
อาหารเพิ่มโปรตีน
ผู้ล้างไตผ่านช่องท้อง รับโปรตีนวันละ1.2 – 1.5 กรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม
ผู้ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ควรรับวันละ1-1.2 กรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม
อาหารจำกัดโซเดียม
อาหารลดเกลือ เพื่อช่วยลดอาการคั่ง
ของโซเดียม และน้ำในร่างกาย
อาหารเพิ่มโซเดียม
ใช้ในผู้ป่วยที่มีการขับถ่ายโซเดียมออกทางไตมาก
ใช้เครื่องปรุงรสเค็มในการปรุงอาหาร
ทานพวกเนื้อเค็ม ไข่เค็ม ปลาเค็ม ผักต่างๆ
อาหารจำกัดโปตัสเซียม
มีมากในเนื้อสัตว์ ไข่ น้ำนม ผัก และผลไม้
ใช้ในผู้ป่วยที่ไตขับถ่ายของเสียได้น้อย
อาหารที่เพิ่มโปตัสเซียม
ใช้ในผู้ป่วยโรคไตระยะปัสสาวะมาก
เนื้อสัตว์ ผัก ผลไม้ น้ำส้ม ผลไม้แห้ง
อาหารจำกัดฟอสเฟต
ฟอสเฟตจะมีมากในไข่แดง นม ถั่ว
เม็ดแห้ง ผลไม้แห้ง
โรคเก๊าท์
โภชนบำบัด
เลี่ยงอาหารพิวรีนสูง เช่นเครื่องในสัตว์และเนื้อสัตว์ต่างๆ ผักบางชนิด เช่น ชะอม กระถิน สะตอ
สาเหตุจากกรดยูริก
สร้างขึ้นที่ตับ ถูกขับทางไต
การสลายตัวของพิวรีน
โรคโลหิตจาง
อาการ
เหนื่อยล้า อ่อนเพลีย ผิวซีดหรือผิวเหลือง
มือเท้าเย็น มึนงง ปวดหัว
โภชนบำบัด
แหล่งอาหารที่มีธาตุเหล็ก
ผักใบเขียว
เนื้อสัตว์ปีก,เนื้อแดง,ตับ
ผลไม้อบแห้ง
อาหารทะเล
ธัญพืช
เลี่ยง
แคลเซียม
แทนนิน
ไฟเตท
โพลีฟีนอล
สาเหตุ
การเสียเลือด
การสร้างเม็ดเลือดแดงน้อยลง
การท้าลายเม็ดเลือดแดงมากกว่าปกติ
โรคริดสีดวง
โภชนบำบัด
ธัญพืชที่ยังไม่ขัดสี
ถั่วชนิดต่าง ๆ
ผักตระกูลกะหล่ำ
เลี่ยง
อาหารแปรรูป/ของหมักดอง
เครื่องดื่มแอลกอฮอล์/คาเฟอีน
อาหารรสจัด
เนื้อสัตว์ย่อยยาก
ผักที่มีฤทธิ์ร้อน,ผลไม้หวานจัด
อาหารทะเล
ของทอด
อาการ
ขาดไฟเบอร์จนก่อให้เกิดอาการท้องผูก
ขับถ่ายไม่เป็นเวลา
โรคเอดส์
โภชนบำบัด
กลุ่มแป้งเช่น ข้าว ขนมปัง ธัญพืช เผือก
ผัก ผลไม้
เนื้อสัตว์ ไข่ ถั่ว
นม เช่น นมสด เนยแข็ง
ไขมัน เช่น น้ำมันพืช เนยเทียม ไขมันในเนื้อสัตว์
เลี่ยง
อาหารดิบ
นมยังไม่ผ่านการฆ่าเชื้อ
อาหารเป็นรา
อาการ
เป็นสาเหตุให้น้ำหนักลด,ท้องเสีย
ความสามารถในการต่อต้านเชื้อลดลง
สาเหตุให้ร่างกายเจ็บป่วย