Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ที่มีปัญหาทางจิตเวช - Coggle Diagram
การพยาบาลผู้ที่มีปัญหาทางจิตเวช
โรควิตกกังวล
Obsessive Compulsive Disorder : OCD ย้ำคิดย้ำทำ
ปัจจัยที่ทำให้เกิด : มีความรู้สึกผิดและกลัวการถูกลงโทษ เจ้าระเบียบไม่ชอบความผิดพลาด
การพยาบาล : เข้าใจยอมรับ ไม่ห้ามให้หยุดพฤติกรรม ให้กำลังใจ
การรักษา : พฤติกรรมบำบัด ให้ยา antidepress จิตบำบัดแบบประคับประคอง
Generalize anxiety disorder : GAD
มีความวิตกกังวลมากกว่าความเครียด วิตกกังวลหลายๆเรื่องหรือไม่พบสาเหตถ ผู้ป่วยไม่สามารถจัดการกับความวิตกกังวลได้
อาการ : กล้ามเนื้อกระตุก ตกใจง่าย ขาดสมาธิ หลับยาก หลับไม่สนิท คิดวนในเรื่องๆนั้น
การรักษา : ยาต้านอาการวิตกกังวล พฤติกรรมบำบัด เรียนรู้การปรับตัวที่เหมาะสม ระบายความไม่สบายใจ
การพยาบาล : ประเมินความเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆ ประเมินความวิตกกังวล การเผชิญกับความวิตกกังวล ประเมินการแก้ปัญหาของผู้ป่วย
Adjustment Disorder
ความรุนแรงของความเครียดน้อยกว่า PTSD ไม่มีอาการหวนคิดถึงเหตุการณ์นั้น อาการทั่วไปไม่รุนแรง ระยะเวลาสั้น ไม่เสียการงาน แต่รบกวรการใช้ชีวิตประจำวันอาการเกิดได้ 3 เดือนและจะหายเป็นปกติใน 6 เดือน
อาการ : การรับประทานอาหารเปลี่ยน การนอนเปลี่ยน เสี่ยงต่อความรุนแรงต่อตนเองและผู้อื่น การตัดสินใจและแก้ปัญหาได้น้อยลง อยู่ในภาวะสิ้นหวังและขาดเป้าหมายในชีวิต คุณค่าในตนเองต่ำ มีความวิตกกังวล
การพยาบาล : ลดความกังวล ลดความรุนแรง เผชิญปัญหา และ ส่งเสริมการปรับตัว เสริมสร้างคุณค่าในตนเอง
Somatoform Disorder
มีอาการผิดปกติทางร่างกาย เช่น ปวดตามร่างกาย ร่างกายทำงานไม่ปกติโดยไม่มีความผิดปกติหรือพยาธิสภาพของร่างกายนั้นจริงๆ
Somatization
มีอาการทางกายแต่ตรวจไม่พบพยาธิสภาพ เกิดก่อนอายุ 30 ปี มาพบแพทย์เป็นประจำ อาการเรื้อรัง
อาการ : ปวดตามส่วนต่างๆของร่างกายมากกว่า 4 แห่ง มีความผิดปกติของทางเดินอาหาร ไม่ใช่อาการทางกายำม่ใช่การเสแสร้ง
Hypochondria
กลัวว่าตนเองป่วยเป็นโรคร้ายแรง รู้สึกว่าอวัยวะภายในผิดปกติ แม้ว่าตรวจร่างกายจะผิดปกติเป็นมาไม่น้อยกว่า 4 เดือน
อาการ : มีอาการหมกมุ่นว่าตนเป็นโรคร้าย ไปพบแพทย์หลายแห่งเพื่อตรวจซ้ำ มีอาการซึมเศร้า วิตกกังวลร่วมด้วย
การรักษา : บำบัดแบบประคับประคอง ให้ความมั่นใจ ผ่อนคลาย ยาต้านวิตกกังวลยาต้านซึมเศร้า
การพยาบาล : หลีกเลี่ยงการตรวจพิเศษ รักษาแบบจิตบำบัด คลายความเครียด สอนปรับตัวกับการเป็นโรคเรื้อรัง รักษาโดยจิตบำบัดกลุ่ม
Conversion Disorder
มีอาการทางกาย ระบบประสาทรับความรู้สึก และกล้ามเนื้อที่ควบคุมได้ เช่นแขน ขา สาเหตุจากการขัดแย้งทางใจ เครียดแล้วเกิดอาการ
อาการ : มีอาการชา โยกตัวเอนไปมา เดินไม่ได้ แขนขาไม่มีแรง เดินกระตุก ตัวสั่น มือสั่น มีอาการชัก
การรักษา : ยาต้านวิตกกังวล พฤติกรรมบำบัด
การพยาบาล : เป้าหมายให้ผู้ป่วยหายจากอาการโดยเร็ว ชักจูงผู้ป่วยให้เชื่อว่าอาการนั้นดีขึ้นเรื่อยๆ ทำพฤติกรรมบำบัดและปรับสภาพแวดล้อม
ความผิดปกติด้านการคิดและการรับรู้
Schizophrenia : จิตเภท
ผิดปกติทางด้านร่างกาย ความรู้สึก ความคิดและพฤติกรรม มีความผิดปกติของการรับรู้สภาพความเป็นจริง
5 ประเภท
Paranoid : มีอาการหลง delusion (หลงผิด) และ Hallucination (หลอน)
Disorganizad : เห็นได้ว่าพูดไม่รู้เรื่อง
Catatonia : การเคลื่อนไหวผิดปกติ
Undifferentiated : ไม่สามารถจัดอยู่ในกลุ่มใดได้เลย
Residual : แสดงอาการน้อย ใกล้หายจากจิตเภทแล้วกลับไปเป็นปกติ
การรักษา : บำบัดแบบประคับประคอง พฤติกรรมบำบัด กลุ่มบำบัด ครอบครัวบำบัด
Delusional Disorder : หลงผิด
หลงผิด ความเชื่อไม่อยู่บนพื้นฐานความจริง
6 ประเภท
Erotomanic คิดว่ามีคนมาหลงรัก
Grandiose คิดว่ามีอำนาจมาก มีความรู้สูง มีความสัมพันธ์กับเทพ/บุคคลสำคัญ
Jealous คิดว่าคู่ครองไม่ซื่อสัตย์
Persecutory คิดว่ามีคนปองร้าย
Somatic คิดว่ามีความเจ็บป่วยทางกาย
Mixed หลงผิดมากกว่า1อาการ
การรักษา : ใช้ยา Antipsychotic จิตบำบัด ย
การพยาบาล : รับฟัง ไม่โต้แย้ง สร้างสัมพันธภาพ ใช้คำพูดกะทัดรัด ชัดเจน ตรงไปตรงมา เข้ากิจกรรมกลุ่ม
Hallucination : ประสาทหลอน
การพยาบาล : รับฟัง เปิดโอกาสให้ระบาย จัดสิ่งแวดล้อม สร้างสัมพันธภาพเพื่อการบำบัด เบี่ยงเบนความสนใจ เข้ากิจกรรมกลุ่ม
Paranoid : หวาดระแวง
มีความไม่ไว้ใจหวาดระแวง ไม่มั่นคง สิ่งแวดล้อมไม่เป็นมิตรคุกคาม
การรักษา : ยา Phenothiazine จิตบำบัด
การพยาบาล : สร้างความรู้สึกปลอดภัย ความเชื่อมั่น ความไว้วางใจ ลดอาการหลงผิดและหวาดระแวง หากปฏิเสธยาหรืออาหารให้ชิมให้ดู ป้องกันอันตรายจากการหลงผิด
Withdrawal : แยกตัว
ขาดความมั่นคงทางจิตใจและอารมณ์จากประสบการณ์ของความผิดหวัง ขับข้องใจ ขัดแย้งในใจ จนไม่สามารถยอมรับได้
อาการ : มีความผิดปกติของรูปแบบความคิด หมกมุ่น มีความหลงผิด พูดไม่ต่อเนื่อง ช้า มีอาการเฉยเมย มีหลอน รับรู้ผิดปกติ
การพยาบาล : เสริมสร้างความมั่นใจและความไว้วางใจต่อผู้อื่น
ด้านอารมณ์
Major Depressive Disorder : MDD : ซึมเศร้า
มีอาการซึมเศร้าอย่างมากและผิดปกติชัดเจนต่อเนื่องยาวนานอย่างน้อย 2 สัปดาห์ โดยมีอาการตลอดทั้งวันและแทบทุกวัน ขาดความสนใจ ไม่สนุกสนาน
แบ่งเป็น 3 ระดับ
Mild : เล่า ระบายได้ปกติ
Moderate : ซึม พูดน้อย ทำงานพลาด ทานน้อย อ่อนแอ
Severe : ไม่กิน ไม่เข้าสังคม ไม่เห็้นคุณค่าตนเอง อาจมีอาการทางจิต
การรักษา : ให้ยาต้านซึมเศร้า ECT จิตบำบัด ระวังการฆ่าตัวตาย เสริมสร้างคุณค่า จัดกิจกรรมกลุ่ม ลดความรู้สึกผิด
Bipolar affective disorder : อารมณ์ชนิดสองขั้ว
อารมณ์แปรปรวนสลับไปมาระหว่างระยะพลุ่งพล่านกับซึมเศร้า
การรักษา : ให้ยา Lithium ECT ทำจิตบำบัด กลุ่มบำบัด
Manic episode : อารมณ์พลุ่งพล่าน
อารมณ์ที่ตรงข้ามกับอาการซึมเศร้า
3 ชนิด
Hypomania : อารมณ์ดี ถ้าขัดใจจะหงุดหงิดง่าย
Acute mania : ร่าเริงผิดปกติ
Delirious mania : รุนแรง ควบคุมตัวเองไม่ได้
การพยาบาล : ให้อาหารที่มีแคลอรี่สูง จัดสิ่งแวดล้อมให้สงบ ลดปัจจัยกระตุ้น ป้องกันอันตราย เข้ากิจกรรมกลุ่ม ลดพฤติกรรมไม่เหมาะสม
โรคสมองเสื่อม
รุนแรง : จะมีอาการเพ้อคลั่ง Delirium
สับสน การรู้เวลา สถานที่ บุคคลเสีย ความจำปัจจุบันเสีย สติปัญญาลดลง หลงผิด ประสาทหลอน ความสนใจและสมาธิเสีย
การพยาบาล : ดูแลด้านสุขวิทยา ป้องกันอันตราย จัดสิ่งแวดล้อม มีปฏิทินไว้ในตึกเพื่อกระตุ้นการรับรู้วัน เวลา ใช้คำพูดสั้น กระทัดรัด
เรื้อรัง พบในผู้สูงอายุ 65 ปีขึ้นไป
สับสน รู้จักเวลา สถานที่ บุคคล เสียในช่วงท้าย ความทรงจำปัจจุบันเสียก่อนความทรงจำในอดีต สติปัญญาลดลง การตัดสินใจลดลง ไม่มีประสาทหลอน แต่ขาดการรับรู้ต่อสิ่งแวดล้อม
การพยาบาล : ติดปฎิทิน เตือน สมุดนัดหมาย จัดสิ่งแวดล้อม ดูแลการรับประทานอาหาร
ด้านบุคคลิกภาพ
แบ่งเป็น 10 ประเภท
Paranoid : หวาดระแวง
Schizoid : แยกตัว ไม่เข้าสังคม
Schizotypal : ชอบอยู่คนเดียว
Antisocial : ต่อต้านสังคม
Histronic : เรียกร้องความสนใจ
Narcisstic : หลงตัวเอง
Dependent : พึ่งพิง
Obsessive-Compulsive : ย้ำคิดย้ำทำ
Avoidant : หลบหลีกปัญหา
Borderline : อารมณ์แปรปรวน
การรักษา : ปรับการเลี้ยงดู จัดสิ่งแวดล้อมที่ดี
การพยาบาล : ยอมรับพฤติกรรม ใช้เทคนิคการปรับพฤติกรรม จัดกิจกรรมกลุ่มบำบัด จัดสิ่งแวดล้อมให้สงบ
ผู้ติดสารเสพติด
Substance : สารเสพติด
ยาที่ออกฤทธิ์กระตุ้น เวลาขาดยาจะเกิดอาการหลอน
อาการ : หงุดหงิดง่าย สามาธิและความจำลดลง ความดันต่ำ หัวใจเต้นช้า ม่านตาหด
Alcohol dependence : สุรา
งุนงง เดินเซ พูดไม่ชัด อารมณ์เปลี่ยนแปลง
การรักษา : Disulfuram , Benzodiazapine, Vit.B complex สารน้ำทางหลอดเลือดดำ ยาบำรุงตับ
การรักษา : เน้นการสร้างความเข้มแข็งทางใจ ไม่ให้กลับไปใช้อีก
ความผิดปกติทางเพศ
พฤติกรรมทางเพศที่ทำให้ตนเองหรือผู้อื่นเดือดร้อน
Sexual : ผิดปกติที่เพศ
desire : ต้องการน้อย รังเกียจ
arousal : การตื่นตัว
Orgasm : หลั่งเร็ว
Resolution : ปวดหัวหลังมี sex , อารมณ์ไม่ดีหลังมี sex
Paraphilias : เบี่ยงเบน
Exhibitionsim : ชอบโชว์
Frotteurism : ชอบถูไถ
Voyeurism : ถ้ำมอง
Fetishism : เกิดอารมณ์กับวัตถุ
Transvestic fetishism : เกิดอารมณ์ใส่เสื้อผ้าเพศตรงข้าม
Pedophillia : เกิดอารมณ์กับเด็กน้อยกว่า 13 ปี
Masochism : ชอบเจ็บๆ
Sadism : ชอบให้คนอื่นเจ็บ
Homosexualism : ชอบเพศเดียวกัน
Zoophila : เกิดอารมณ์กับสัตว์
Necrophilia : เกิดอารมณ์กับศพ
Bisexual : รักร่วม 2 เพศ
Transsex : การแปลงเพศ
การพยาบาล : ประเมินทัศนคติเกี่ยวกับเพศและความเข้าใจในเพศของตน สร้างความไว้วางใจในการสนทนา ให้ความรู้เรื่องเพศศึกษา ให้ความรู้ในการเลี้ยงดูที่เหมาะสม ให้ครอบครัวเข้าใจสภาวะของผู้รับบริการ ช่วยให้ผู้ป่วยเข้าใจธรรมชาติเรื่องเพศ
ความผิดปกติทางการกิน
การปฎิเสธการรับประทานอาหารเพื่อลดน้ำหนัก โดยการจำกัดหรืออดอาหาร
Bulimia : กินมากแล้วอ้วกออกมา ออกกำลังกายอย่างหักโหม
Anorexia : ไม่กินเพื่อลดน้ำหนัก + มีอาการซึมเศร้า ย้ำคิดย้ำทำ กังวล
การพยาบาล : ดูแลเรื่อง e'lyte สร้างเงื่อนไขในการรับประทาน กระตุ้นให้รับประทานอาหารร่วมกับผู้อื่น เปิดโอกาสให้ระบายความรู้สึก ถามความรู้เกี่ยวกับการรับประทานอาหาร ปรับทัศนคติเรื่องรูปร่างและเสริมสร้างคุณค่าและความมั่นใจในตนเอง
จิตเวชเด็ก
Mental Retardaion : ปัญญาอ่อน
ระดับปัญญาต่ำกว่าค่าเฉลี่ย : <70
การจำแนก 3 ระดับ
mild ( 50-70) มีพัฒนาการด้านสังคม สื่อสาร จบป.ได้ ดูแลตัวเองขั้นพื้นฐานได้ ฝึกอาชีพสามารถเลี้ยงดูตัวเองได้
Moderate (35-50) พัฒนาการสื่อสารล่าช้า หัดช่วยเหลือตัวเองได้ เรียนได้ไม่เกิน ป.1-2 มีปัญหาด้านสังคมและพฤติกรรม สามารถฝึกทักษะทางสังคม ทำงานบ้านได้
Severe (20-30) พัฒนาการล่าช้าอย่างชัดเจนในขวบปีแรก การเคลื่อนไหวช้ามาก พูดได้มากหรือน้อย ต้องฝึกช่วยเหลือตัวเองพื้นฐาน การทำงานบ้านง่ายๆ
Profound mental (<20) พัฒนาการล่าช้าตั้งแต่วัยทารก ต้องการการดูแลตลอดเวลา มักมีโรคทางกายรุนแรง พิการซ้ำซ้อน มีอายุขัยประมาณ20ปี
การรักษา : ช่วยเหลือให้สามารถดำเนินชีวิตอยู่ในสังคมตามปกติให้ได้มากที่สุด
Autistic : ออทิสติก
มีความผิดปกติด้านความคิด สติปัญญา อารมณ์ สังคม
การรักษา : ยากระตุ้นการทำงานของระบบประสาท Ritalin 10 mg , Dexedrine 5 mg, ยากันชัก,ยาต้านโรคจิต,ยาต้านซึมเศร้า,ยาคลายความกังวล
การพยาบาล : ให้เด็กมีปลอดภัยจากอันตรายหรือการบาดเจ็บ มีปฏิสัมพันธ์อย่างเหมาะสม มีการสื่อสารที่ดี แสดงพฤติกรรมที่เหมาะสม อยู่ในสภาพแวดล้อมที่คุ้นเคย
Conduct disorder : เด็กเกเร
ก้าวร้าว รุนแรง ไม่ปฏิบัติตามกฏสังคม เหมือนอันธพาล โกหก หนีเรียน ขโมยทรัพย์
การรักษา : ปรับการเลี้ยงดู เน้นการเข้าใจพฤติกรรม ให้กำลังใจ
ADHD : สมาธิสั้น
ความสนใจต่อสิ่งเร้าในเวลาสั้น หรือไม่สนใจเลย
การพยาบาล : จัดสภาพแวดล้อมให้เด็กรู้สึกปลอดภัย ใช้พฤติกรรมบำบัด สร้างสัมพันธภาพเพื่อการบำบัดรายบุคคล ไม่ให้ในสิ่งที่เด็กต้องการ
Acute stress disorder : เครียด
ความผิดปกติที่เกิดขึ้นทางจิตภายในระยะสั้นภายใน 1 เดือน(4สัปดาห์) ผู้ป่วยจะมีอาการตื่นตระหนก ตกใจง่าย นอนไม่หลับ กินน้อยลง ใจสั่นเหงื่อแตก หงุดหงิด ไม่กล้าอยู่คนเดียว
การพยาบาล : เน้นการช่วยเหลือให้อยู่ร่วมกับคนอื่นได้ โดยให้คำปรึกษา การทำจิตบำบัด การให้ยาและพฤติกรรมบำบัด
การจัดการความเครียด : การออกกำลังกายแอโรบิค การบำบัดโดยใช้เครืองหอม การนวด การทำสมาธิ การฟังเพลง โยคะ ซี่กง
Post Traumatic Stress Disorder : PTSD : โรคจิตเวชเนื่องจากภยันตราย
เกิดขึ้นหลังเหตุการณ์ที่รุนแรง สงคราม ภัยธรรมชาติ ถูกทำร้ายร่างกาย ถูกข่มขืน อุบัติเหตุที่รุนแรง เป็นความผิดปกติที่กระทบจิตใจ 4 สัปดาห์ขึ้นไปแต่ไม่เกิน 6 เดือน
อาการมีอย่างน้อย 3 อย่าง :
หลีกเลี่ยงความคิด/ความรู้สึกถึงเหตุการณ์นั้น
จำรายละเอียดเหตุการณ์ไม่ได้
การเข้าร่วมกิจกรรมลดลง
ห่างเหิน เฉยชา
การแสดงออกทางอารมณ์ลดลง
ไม่วางแผนในอนาคต
มีอาการอย่างน้อย 2 อย่าง
นอนหลับยาก
หงุดหงิดง่าย
สมาธิเสีย ความสนใจใส่ใจน้อยลง
รู้สึกเครียด ระมัดระวังตัวมาก
มีปฏิกิริยาโต้ตอบมากเกินไป
อาการเกิดขึ้นอย่างน้อย 1 เดือน/4 สัปดาห์ขึ้นไป
การรักษา : ประคับประคองจิตใจ, ยาต้านซึมเศร้า Amitriptyline, ยาต้านความวิตกกังวล Lorazepam
การพยาบาล : ตามอาการ เปิดโอกาสและฝึกให้ผู้ป่วยผ่อนคลายความเครียด ดูแลให้ได้ยารักษาตามอาการ