Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
MUSIKA ETA MUSIKAREN ADIERAZPEN GRAFIKOAK, Notaren zatiak, Marmolezko…
MUSIKA ETA MUSIKAREN ADIERAZPEN GRAFIKOAK
Noten aurretik
Musika Sumerian eta Egipton
Musika idazten zela jakiteko frogarik zaharrena sumariarrena da
Duela 3.500 urte idatzitako taula bat zen, poema erlijioso bat
Mesopotamian garatutakoa
Kironomia erabiltzen zuten
Eskuekin eta besoekin egiten zituzten keinuak
Keinu horien bidez musika-notak adierazten zituzten
Grezia klasikoko soinuak
Haien idazteko era
idazketa alfabetikoa
zen
Hitzak erabiliz idazten zuten musika
Soinu horiek adierazteko alfabeto zakar bat erabili zuten
Pneumak
Musika-idazketa bat da
Idazketa hau Erdi Aroan erabiltzen zuten
Notak Pneumetan dute jatorria
Puntuak, makilatxoak edo lerro makotuak musika-pieza daukan testuaren gainean jartzen ziren
Zeinu horiei esker abeslari guztiek melodia bakoitza gogoratu ahal zuten
Notak eta haien historia
Antzara-lumarekin idatzita
XV. mendean inprenta sortu zutenera arte eskuz idazten zen
Lan hori kopiatzaileek egiten zuten
Denbora asko behar zuten eskuizkribu bat egiteko
Luma mota horrek notak karratuak izatea eragin zuen
Horrek ekarri zuen notazio karratua, gregorianoa ere deitua
Tetragramatik Pentagramara
Soinuaren altuera adierazteko lerro horizontalak jartzen zituzten
Lau lerro erabiltzen zituzten, hau da, tetragrama bat.
XVIII. mendearen hasieran musika-notazioa gaur egungoaren antzekoa zen.
Johann Sebastian Bach-ek erabiltzen zituen notak biribilak ziren
Kantu misteriotsu eta sakona
Eliza katolikoko kantu ofiziala Gregorianoa da
Izen hori dauka VI. mendean Gregorio I.a aita santuaren oroipenetan
Musikari buruz asko zekien eta ahalegin asko egin zuen musika erlijiosoaren alde
Entzunaldiaren gida
Gregorianoa ahots-musika erlijiosoa da, tresnarik gabe abesten zen
Testua latinez dago eta hots bakarrez entonatzen da
Hau da, pertsona guztiak melodia bera abesten zuten
Melodia hau silabikoa da, nota bakoitzean silaba bat doa
Notazio alfabetikoa
Pertsonak duela mende asko zeinuekin islatu ditu soinuen altuerak eta iraupenak
Notak ez ezik, batzuetan alfabetoaren letra batzuk erabiltzen zituzten
Antzinako Greziako notazio alfabetikoa
Hizkiak erabiltzen zituzten musika idazteko
Hizki bat akorde bakoitzarentzat
Rockeko eta Jazzeko partituretan, melodiari laguntzen dioten akordeak letrak dira
Musika-kaligrafia
Nota-irudi baten zatiak
Nota bat hiru zati ditu
Plika
Kortxetea
Burua
Beltzak eta biribilak ez dute kortxeterik
Biribilak burua soilik dauka
Plikak: Gora edo behera begira
Si (sol giltzan), bere plika pentagramaren erdian dagoenez gora edo behera begira dezake
Nota altuenak=plika behera begira
Nota baxuenak=plika gora begira
Burua eta kortxetea jartzeko modua
Plika gora begira dagoenean, buruaren eskuinaldean jartzen da
Plika behera begira dagoenean, buruaren eskerraldean jartzen da
Plikaren luzera eta noten banaketa
Plikaren luzerak pentagramaren altuera baino zertxobait txikiagoa izan behar da
Ez luzeagoa, ez laburragoa
Baina konpaseko noten banaketa horizontalak proportzionatua izan behar du
Marmolezko partitura
Orain arte gorde ditugun musika-zatiei esker Grezia klasikoko musika nola zen jakin ahal dugu
Berrogei testu dira
Papiroetan edo marmol zatietan idatzita
Arkeologoek deskodetu dituzte guztiak
Seikilosen epitafioa bat da
Hileta-kantua da
Euterpe izeneko emakume baten hilobiaren gainean, marmolezko zutabe batean zizelkatua
:
:
