Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การรักษาโรคเบื้องต้น ระบบทางเดินอาหาร - Coggle Diagram
การรักษาโรคเบื้องต้น
ระบบทางเดินอาหาร
ปวดท้องร่วมกับมีไข้
สาเหตุ
ไทฟอยด์
ท้องเดิน
ไข้เลือดออก
ไส้ติ่งอักเสบ
กรวยไตอักเสบ
ปีกมดลูกอัเสบ
อาการ
ปวดรุนแรง ปวดเกร็งหน้าท้อง ปวดนาน 6 ชม.
กดเจ็บท้องน้อยด้านขวา
รักษา
งดน้ำอาหาร
ให้น้ำเกลือ
ส่งต่อทันที
กดเจ็บใต้ลิ้นปี่ หรือทั่วท้อง
:red_flag:
กดเจ็บชายโครงด้านขวา
ส่งต่อใน 24 ชม. :warning:
หนาวสั่นมาก
เคาะเจ็บสีข้าง มีปัสสาวะขุ่น
ปวดท้องน้อยในผู้หญิง และตกขาวมีกลิ่นเหม็น
.
.
มีไข้เกิน 7 วัน
ส่งต่อใน 24 ชม. :warning:
ไข้สูงตลอดเวลา
รักษา
เช็ดตัวลดไข้
ดื่มน้ำมากๆ
พาราเซตามอล
ส่งต่อ หากมีเลือดออกมาก ชัก อาเจียน :warning:
ท้องเดินเรื้อรัง
สาเหตุ
พร่องเล็กเทส
เอดส์
ลำไส้แปรปรวน
ไทฟอยด์
อาการ
กินยาถ่าย ยาลดกรด คอลชิซีน หรือมะขามแขก
รักษา :red_flag:
หยุดยาหรือเปลี่ยนยา
รักษาภาวะที่ต้องแก้ไข เช่น ท้องผูก น้ำหนักเกิน
น้ำหนักลดฮวบ
ส่งต่อใน 1 สัปดาห์ :warning:
เหนื่อยง่าย ขี้ร้อน มือสั่น
คอพอก ตาโปน PR >120 bpm
กระหายน้ำ ปัสสาวะบ่อย
ถ่ายเป็นน้ำ มีกลิ่นเหม็น
มีไขี้
เคยเข้าไปในดงมาลาเรีย
รักษา :red_flag:
ยาลดไข้
cotrimoxazole
ส่งต่อ ถ้าไม่ดีขึ้นใน 4 วัน
ไข้สูงตลอด ม้ามโต
รักษา :red_flag:
ยารักษามาลาเรีย
ส่งต่อ ถ้าไม่ดีขึ้น3 วัน
ยาลดไข้
ทวารหนักโผล่ในเด็ก
รักษา :red_flag:
ยาถ่ายพยาธิ mebendazole
ส่งต่อถ้าไม่ดีขึ้น 1 สัปดาห์
มีอาการหลังดื่มนม
งดนม
กินนมถั่วเหลือง / น้ำเต้าหู้
ท้องเดิน
สาเหตุ
บิดซิเกลลา
โรคติดเชื้อไวรัส
อาหารเป็นพิษ
อาการ
ส่งต่อด่วน :warning:
หลังกินปลาปักเป้า เจ็บตามกล้ามเนื้อ
น้ำลายฟูมปาก ลิ้นปากชา
ภาวะขาดน้ำรุนแรง
กดเจ็บท้องน้อยขวา
เจ็บปวดตามกล้ามเนื้อหลังกินแหนมหรือลาบหมู
มีไข้ เกิน 7 วัน
ส่งต่อใน 24 ชม. :warning:
ถ่ายเป็นมูกหรือปนเลือด
ถ่ายเป็นน้ำหรือถ่ายเหลว กลิ่นเหม็น
รักษา :red_flag:
metronidazole
ส่งต่อ ถ้าไม่ดีขึ้น 5 วัน
มีลมพิษ ผื่นคัน หรือเมื่อกินอาหารแพ้
รักษา :red_flag:
งดอาหารที่แพ้
ยาแก้แพ้
ส่งต่อใน 1 สัปดาห์ :warning:
ปวดบิด ถ่ายรุนแรงพร้อมกันหลายคน
มีประวัติสัมผัสผู้ป่วย อหิวาห์
ตรวจอุจจาระ
tetracycline
ปาก ลิ้นชา เสียวแปลบ หลังกินอาหารทะเล
ส่งต่อด่วน :warning:
ให้กินอาหารย่อยง่าย รสไม่จัด
ให้กินสารละลายน้ำตาลเกลือแร่
ถ้าอาเจียนมากให้น้ำเกลือทางหลอดเลือดดำ
มีไข้ให้ยาพาราเซตามอล
ถ้าไม่ดีขึ้นใน 48 ชม. ส่งต่อ :warning:
อาเจียน
อาการ
อาเจียนเป็นเลือด สีกาแฟ (hematemesis)
หลังทานยาชุด หรือ แอลกอฮอล์
ให้น้ำเกลือ
.
ตาเหลือง ท้องบวม ตับแข็ง
.
มีไข้ จุดแดงจ้ำเขียว
รักษา
ส่งต่อทันที
:warning:
อาเจียน
รุนแรง
ส่งต่อทันที :warning:
หลังทานอาหารทะเล อาหารไม่สุก แมลงวันตอม
รักษา :red_flag:
กินหรือฉีดน้ำเกลือ
ส่งต่อ
หากไม่ดีขึ้นใน 24 ชั่วโมง หรือมีภาวะขาดน้ำรุนแรง ปากลิ้นชา
ปวด เวียนศรีษะ ท้องเดิน ปวดท้อง
อาเจียนเป็นๆหาย เรื้อรัง
บวม ซีด BPสูง
รักษา :red_flag:
ยาแก้อาเจียน
ส่งต่อภายใน 1 สัปดาห์
จุกแน่นท้อง หรือมีลมในท้อง
รักษา :red_flag:
ยาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ
ส่งต่อ หากสงสับถุงน้ำดีอักเสบ ดีซ่าน ถ่ายดำ
สาเหตุ
อาหารไม่ย่อย
แผลเป็ปติก
อาหารเป็นพิษ
แพ้ท้อง
ตรวจปัสสาวะ แนะนำไปฝากครรภ์
ระวังการใช้ยา
อาเจียนจากการไอ
กระเพาะอาหารอักเสบ
เป็นขณะขึ้น-ลงเรือ รถ เครื่องบิน
รักษา :red_flag:
dimenhydrinate ก่อนเดินทาง 30 นาที
หลังดื่มแอลกอฮอล์ หรือทานยาแอสไพริน
รักษา :red_flag:
หยุดยาที่กิน งดแอลกอฮอล์
ให้ยาลดกรด
ขาดประจำเดือน
พบในเด็ก
งดอาหารแข็ง ย่อยยาก
ให้ยาแก้อาเจียน
ส่งต่อ ถ้าไม่หายอาเจียนใน 48 ชม.
ถ่ายเป็นตัวไส้เดือน
ให้ยาถ่ายพยาธิ
บิด
อาการ
ปวดท้องรุนแรง กดเจ็บท้องมาก หน้าท้องเกร็งแข็ง
รักษา
ส่งต่อด่วน :warning:
อาเจียนเป็นพักๆ
.
น้ำหนักลด ซีด ดีซ่าน
รักษา :red_flag:
ส่งต่อภายใน 3 วัน :warning:
เป็นๆหายๆเรื้อรัง
.
ทวารหนักโผล่ในเด็ก
รักษา :red_flag:
ส่งต่อหากอาการไม่ดีขึ้นใน 1 สัปดาห์
รักษาตามสาเหตุที่ตรวจพบ
อุจจาระเหม็นเหมือนกุ้งเน่า
รักษา :red_flag:
ส่งต่อหากอาการไม่ดีขึ้นใน 5 วัน
metronidazole
มีไข้ถ่ายเป็นน้ำนำมาก่อน
รักษา :red_flag:
ยาลดไข้ ถ้ามีไข้
Cotrimoxazole or norfloxacin
ให้น้ำเกลือ ถ้ามีภาวะขาดน้ำ
ส่งต่อหากอาการไม่ดีขึ้นใน 5 วัน
สาเหตุ
ชิเกลลา(shigellosis)
บิดอะมีบา(Amebiasis)
ปวดท้อง
สาเหตุ
อาหารไม่ย่อย
กระเพาะอาหารอักเสบ
แผลเป็ปติก
ท้องเดิน
ปวดประจำเดือน
นิ่วท่อไต
ไส้ติ่งอักเสบ
อาการ
ปวดท้องน้อยในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์
ปวดรุนแรง ปวดเกร็งหน้าท้อง ปวดนาน 6 ชม.
เหงื่อออก หน้าซีด ตัวเย็น ความดันต่ำ ชีพจรเบา
กดเจ็บท้องน้อยด้านขวา
.
กดเจ็บใต้ลิ้นปี่ หรือทั่วท้อง
รักษา :red_flag:
ให้น้ำเกลือ
ส่งต่อทันที
งดน้ำอาหาร
ได้รับบาดเจ็บที่ท้อง
.
กดเจ็บทั่วท้อง
.
อาเจียนรุนแรง
.
ทารกแรกเกิดที่กล้วย
.
ปวดบิดเป็นพักๆ
ทานอะไรอาเจียนออกหมด
รักษา :red_flag:
งดอาหาร ให้น้ำเกลือ และส่งต่อทันที
ปวดชายโครงขวาหลังทานอาหารมัน
รักษา :red_flag:
antispasmodic (ยาแก้เกร็ง)
ส่งต่อใน 1 สัปดาห์
ตรงท้องน้อย สีข้าง ร้าวไปอัณฑะหรือช่องคลอดข้างเดียวกัน
.
รักษา :red_flag:
.
ส่งต่อ หากไม่ดีขึ้นใน 6 ชม.
ปวดใต้ลิ้นปี่ หรือยอดอก
ปวดเค้น หรือจุกแน่น ร้าวไปขากรรไกร คอ แขน
นานครั้งละ 2-3 นาที นั่งพักแล้วดีขึ้น
ส่งต่อภายใน 3 วัน
อมยาขยายหลอดเลือดหัวใจเวลาเจ็บ
หลีกเลี่ยงสาเหตุกระตุ้น
ปวดแสบเวลาหิว กินข้าวอิ่ม หรือตอนดึก
รักษา :red_flag:
ยาต้านกรด
ranitidine
ส่งต่อหากอาการไม่ดีขึ้นใน 2 สัปดาห์
แสบยอดอกร้าวไปถึงคอหอย หรือเรอเปรี้ยว
.
มีลมในท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ
รักษา :red_flag:
ยาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ
ยาต้านกรด
ส่งต่อหากอาการไม่ดีขึ้นใน 2 สัปดาห์
ปวดเสียวอยู่แถบนึง
รักษา :red_flag:
ยาแก้ปวด
รักษาแบบงูสวัด เมื่อมีตุ่มเป็นแนวยาว
ส่งต่อหากอาการไม่ดีขึ้นใน 1 สัปดาห์
ตรงบริเวณที่เคยเป็นงูสวัด
รักษา :red_flag:
ยาแก้ปวด
amitriptyline
ส่งต่อหากอาการไม่ดีขึ้นใน 2 สัปดาห์
ท้องผูก
สาเหตุ
กินปักผลไม้น้อย
ดื่มน้ำน้อย
ขาดการออกกำลังกาย
วิตกกังวล
ริดสีดวงทวาร
อาการ
น้ำหนักลดฮวบ
ส่งต่อภายใน 1 สัปดาห์
มีอาการมากกว่า 12 สัปดาห์
รักษา
ออกกำลังกาย
กินอาหารที่มีกากใย
ถ้าเครียด ให้ยาทางจิตประสาท
ส่งต่อ ถ้ามีอาการรุนแรง
งดอาหารที่เป็นสาเหตุกระตุ้น
ปวดท้องรุนแรง
ส่งต่อด่วน :warning:
มีประวัติกินยา ดื่มชา กาแฟ
หยุดและปรับเปลี่ยนยาให้เหมาะสม
พบในเด็กที่ถูกบังคับให้นั่งกระโถน
แนะนำอยา่รีบเร่งในการนั่งส้วม และฝึกถ่ายให้เป็นนิสัย
รักษา :red_flag:
ดื่มน้ำมากๆ
งดชา กาแฟ
ออกกำลังกายให้มากขึ้น
ถ้าไม่หายใน 2 สัปดาห์ มีอาการปวดมาก ให้ส่งต่อ
ถ่ายเป็นเลือด
สาเหตุ
แผลปริที่ปากทวารหนัก
แผลเป็ปติก
ริดสีดวงทวาร
กระเพาะอาหารอักเสบ
อาการ
อาเจียนบ่อย น้ำหนักลด
ส่งต่อใน 1 สัปดาห์
มีจุดจ้ำเขียวตามผิวหนัง
.
เหงื่อออก หน้าซีด เป็นลม BPต่ำ
ส่งต่อด่วน :warning:
ถ่ายเป็นเลือดสด เจ็บปวดเวลาถ่าย แผลปริ
รักษา :red_flag:
ให้ยาระบาย ELP
ป้ายขี้ผึ้งเตตราไซคลิน
ถ่ายเป็นเลือด ติดอุจจาระ หรือหยดในโถส้วม
รักษา :red_flag:
ยาเหน็บทวาร
ยาระบาย
ระวังอย่าให้ท้องผูก
ส่งต่อถ้าไม่หายใน 1 สัปดาห์ :warning:
เกิดหลังลงแช่น้ำ ในห้วยหนองคลองบึง
ส่งต่อหากเลือดไม่หยุดไหลใน 24 ชม.
ถ่ายดำ
ปวดแสบใต้ลิ้นปี่เวลาหิวหรือกินอิ่ม
ส่งต่อใน 24 ชม. :warning:
หลังกินยาบำรุงโลหิต ตับ เลือดหมู
หยุดกินยา จะหายใน 3 วัน
ส่งต่อถ้ายังมีอาการ
กลืนเลือดกำเดา เลือดออกหลังถอนฟัน
ไม่ต้องทำอะไร
ส่งต่อหากมีอาการนานเกิน 1 สัปดาห์
ปวดท้องเป็นๆหายๆ
สาเหตุ
อาหารไม่ย่อย
โรคกรดไหลย้อน
กระเพาะอาหารอักเสบ
ปวดประจำเดือน
แผลเป็ปติก
นิ่วน้ำดี
นิ่วท่อไต
อาการ
มีก้อนแข็งขรุขระในช่องท้อง
รักษา :red_flag:
ถ่ายเป็นมูกเลือดนาน 2 สัปดาห์
.
เบื่ออาหาร น้ำหนักลด
.
ปวดตรงใต้ลิ้นปี่ หรือยอดอก
ปวดเค้นหรือจุกแน่น ร้าวไปขากรรไกร นานครั้งละ2-3นาที
ส่งต่อภายใน 3 วัน
อมยาขยายหลอดเลือดหัวใจเวลาเจ็บ
หลีกเลี่ยงสาเหตุกระตุ้น
ปวดแสบเวลาหิว หรือหลังกินข้าวอิ่ม
รักษา :red_flag:
ยาต้านกรด
ranitidine
ถ้าอาการไม่ดีขึ้นใน 2 สัปดาห์ หรือถ่ายดำ ซีด กลืนลำบาก ให้ส่งต่อ :warning:
แสบตรงยอดอก แสบร้าวจากยอดอกไปคอหอย
.
มีลมในท้อง
รักษา :red_flag:
ยาแก้ท้องอืดท้องเฟ้อ , ยาต้านกรด
ส่งต่อหากอาการไม่ดีขึ้นใน 2 สัปดาห์
ปวดบิดเป็นพักๆ
ใต้ชายโครงขวา หลังกินอาหารมันๆ
รักษา :red_flag:
antispasmodic
ส่งต่อใน 1 สัปดาห์ :warning:
ปวดท้องน้อยหรือสีข้าง ร้าวไปอัณฑะหรือช่องคลอด
รักษา :red_flag:
antispasmodic
ส่งต่อใน 6 ชม.หากอาการไม่ดีขึ้น :warning:
ปวดท้องน้อยเวลามีประจำเดือน
รักษา :red_flag:
antispasmodic
ปวดรุนแรงหรือปวดผิดปกติให้ ส่งต่อ :warning:
ยาแก้ปวด
คนที่ทำงานกับตะกั่ว หรือสัมผัสสารตะกั่ว
ส่งต่อใน 1 สัปดาห์ :warning:
มีความเครียด วิตกกังวล ซึมเศร้า นอนไม่หลับ
รักษา :red_flag:
ยาทางจิตประสาท
ส่งต่อ ถ้าไม่ดีขึ้น 2 สัปดาห์
ท้องผูกสลับกับท้องเสียนานกว่า 1 เดือน
.
ให้ยาแก้ปวด-พารา ยาระบาย
โรคฟัน
อาการ
ปวดฟัน
ฟันเหลือง ฟันดำ
เลือดออกตามไรฟัน
สาเหตุ
เลือดออกจากฟัน
จุดจ้ำเขียวตามร่างกาย
โรคเลือด ไข้เลือดออก เลือดเป็นพิษ
ส่งต่อภายใน 24 ชั่วโมง
เป็นอยู่ประจำ
ใช่
ลักปิดลักเปิด
ไม่
ส่งต่อ ภายใน 24 ชั่วโมง ถ้าซีด/มีไข้เกิน 7 วัน
หลังถูกงูกัด
รักษา :red_flag:
ฉีดเซรุ่มพิษงู
ส่งต่อด่วน
เหงือกบวมเป็นหนอง
รักษา :red_flag:
penicillin or erythromycin or doxycycline
ส่งต่อ ถ้าไม่ดีขึ้นใน 1 week
ภายหลังถอนฟัน
รักษา :red_flag:
ใช้ผ้าก๊อชเป็นก้อนกลมวางบนร่องฟันที่ถอน และกัดให้แน่น
ส่งต่อ หากเลือดไม่หยุดใน 1 ชั่วโมง
ปวดฟัน ฟันผุ ฟันคุด
รักษา :red_flag:
ให้ยาแก้ปวด
แนะนำไปพบทันตแพทย์ภายใน 1 สัปดาห์
ฟันเหลือง/ดำ
เป็นหลังสูบบุหรี่
ใช่
แนะนำไปพบทันตแพทย์เพื่อขูดออก
ไม่
มีประวัติทานยา tetracycline , doxycycline
เมื่อมีอายุต่ำกว่า 8 ปี หรือมารดาตั้งครรภ์
หลักเลี่ยงการใช้ยานี้ในหญิงตั้งครรภ์และเด็กอายุต่ำกว่า 8 ปี
การใช้ฟลูออไรด์ คราบชา/กาแฟ หินปูนเกาะ