Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
MUSIKA ETA MUSIKAREN ADIERAZPEN GRAFIKOA - Coggle Diagram
MUSIKA ETA MUSIKAREN ADIERAZPEN GRAFIKOA
Noten aurretik
Frogarik zaharrena sumariarrena
Duela 3.500 urte idatzita, Mesopotamian. Poema erlijioso bat zen.
Suposatzen da Egipton ere musika adierazteko eraren bat zegoela
Kironomia erabiltzen zela dakigu
Eskuekin eta besoekin egindako keinuen bidez musika-notak adierazteko balio zuen sistema horrek
Antzinako greziarrek hitzak erabiliz idazten zuten musika, horregatik, "notazio alfabetikoa" deritzogu
Soinuak adierazteko alfabeto zahar bateko hitzak erabiltzen zituzten eta musikatu nahi zuten testuaren gainean ipintzen zituzten hitzak
Pneumak
Notek haietan dute jatorria
Erdi aroan erabiltzen ziren
Puntuak, makilatxoak eta lerro makotuak jartzen dira musika-piezaren testuaren gainean
Zeinu hoiei esker abeslariek melodia gogora zezaketen
Musika kaligrafia
Nota-irudi batek hiru zati ditu
Kortxetea
Plika
Burua
Biribilak eta zuriak izan ezik (bakarrik burua dute)
Beltzak ez du kortxetea
Plikak
Nota altuenak beherantz
Nota baxuenak gorantz
Burua eta kortxetea jartzeko modua
Plika gorantz badago burua eskuinaldean
Plika beherantz badago burua ezkerrealdean
Kortxetea plikaren eskuinaldean BETI
Plikaren luzera eta noten banaketa
Plikaren luzerak pentagramaren altuera baino zertxobait txikiagoa izan behar du, ez luzegoa ez laburragoa
Konpaseko noten banaketa horizontalak proportzionatuta egon behar dira
Notak eta haien historia
Antzara-lumarekin idatzita
XV. mendean inprenta sortu harte lumaz idazten zuten musika
Lan hau espezialista batzuek egiten zuten (kopiatzaileek)
Kopiatzaileek hilabeteak edo urteak behar zituzten eskuizkrito bat egiteko eta kolore biziko marrazkiekin apaintzen zituzten haien lanak
Haien oinarrizko lanabesak antzara-luma eta tiktozia ziren
Luma hori erablitzeak kodex zaharretako notak karratuak izatea eragin zuen
Notazio karratua edo gregorianoa
Tretragramatik pentagramara
Soinuen altuera adierazteko marra horizontalak egiten hasi ziren
Tetragraman: 4 lerro
Pentagraman: 5 lerro
XVII. mendean gaur egungo musika-notaziora antza hartzen hasi zen
Johann Sebastian Back-ek pentagramako nota biribilak erabiltzen hasi zen
Kantu misteriotsu eta sakona
Gregorianoa eliza (katolikoko) kantu ofizial bat da
VI. mendeko Gregorio I.a aita santuaren oroipenean hartzen du izen hori
Musikaz ezagutza handia zuen eta musika erlijiosoaren alde sekulako ahalegina egin zuen
Entzunaldiaren gida
Gregorianoa ahots-musika erlijiosoa da eta musiak-tresnarik gabe jotzen da
Testua latinez idatzita dago
Hots bakarren entonatzen da, guztiek melodia bera kantatzen dute
Notazio alfabetikoa
Gizakiok orain dela mende asko soinuen altuera eta iraupena keinuekin islatzen saiatu gara
Antzinako Greziako partiturak hizkiez osatuta zeuden
Jazz eta Rock-eko partituretan akordeak adierazteko hiziak erabiltzen dituzte
Hizkien eta akordeen baliokideak
A= la
B= si
C= do
D= re
E= mi
F= fa
G= sol
Marmolezko partitura
Papiroetan, harri edota marmol gaienan idatzitako partiturei esker antzinako musika nolakoa zen dakigu
Seikilosen epitafioa bat da, hilketa-kantu bat da. Euterpe izeneko emakume baten hilobian dago zizelkatua.
