Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 2 การพยาบาลเด็กระบบติดเชื่อ - Coggle Diagram

- - - - Paramyxovirus (อยู่ในน้ำลาย/เสมหะ)
    - - ไข้ ครั่นเนื้อครั่นตัว อ่อนเพลีย ขากรรไกรบวมแดง
        ปวดร้าวไปที่หูขณะกลืน เคี้ยว อ้าปาก อาการบวมจะค่อยๆยุบหายไปใน 7-10วัน
    - - เยื่อหุ้มสมองอักเสบ * พบบ่อย
      - หูชั้นในอักเสบ ไตอักเสบ
      - ส่วนน้อยพบ orchitis (ลูกอัณฑะอักเสบ : ไข้สูง อัณฑะบวม ปวด อาจเป็ นหมันได้)
    - - รักษาตามอาการ
        
        ให้นอนพัก ดื่มน้ำมากๆ เช็ดตัวลดไข้ ให้ยาลดไข้
      - อัณฑะอักเสบ
        
        ให้ prednisolone 1 mg/kg/day
    - - ให้วัคซีนป้องกันคางทูม
  - - - แยกเชื้อไวรัสจากน้ำมูก swab จากคอ เลือด
        ปัสสาวะ และน้ำไขสันหลัง
      - แยกผู้ป่วยครบ 7วันหลังผื่นขึ้น
    - - การแยกเด็กแบบ Respiratory Isolation ตั้งแต่มีอาการถึง 5-7วัน หลังผื่นขึ้น
      - Tepid sponge
      - การรดูแแลทั่วๆไป ผิวหนัง ตา หู ปากและฟัน
      - ระยะไข้สูงให้อาหารอ่อน หรืออาหารเหลว ดื่มน้ำมากๆ
      - สังเกตอาการแทรกซ้อนอื่นๆ
  - - - การติดเชื้อบาดทะยัก Clostridium tetani เป็นเชื้อแกรมลบเจริญได้ดีในสภาพที่ไร้ออกซิเจน
    - - ประมาณ 2-14 วัน ถ้าระยะเวลาฟักตัวน้อยกว่า 1 สัปดาห์ มักรุนแรง อัตราตายสูง
    - - ให้การรักษาแบบประคับประคอง
      - ให้ tetanus antitoxin (TAT) ทางหลอดเลือดดำ
      - ให้ยาปฏิชีวนะ เช่น peniccilin
      - ควบคุมอาการชัก ให้ยาคลายกล้ามเนื้อ
    - - ล้างแผลให้สะอาดเมื่อมีบาดแผล ฟอกสบู่เช็ดด้วยแอลกฮอล์
      - ใช้เครื่องมือที่สะอาดปราศจากเชื้อรวมทั้งการรักษาความสะอาดสะดือ
      - ให้วัคซีนป้องกันบาดทะยัก
  - - - เชื้อแบคทีเรีย Corynebactrium diphtheriae (C.diphtheriae) รูปทรงแท่ง ย้อมติดสีแกรมบวก
    - - ไข้ต่ำๆ อาการคล้ายหวัด ไอเสียงก้อง เจ็บคอรุนแรง เบื่ออาหาร ต่อมน้ำเหลืองที่คอโต
    - - การอุดตันของทางเดินหายใจส่วนบน
      - กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
      - หัวใจเต้นไม่สม่ำเสมอ
        เต้นเร็วหรือช้า
      - หัวใจล้มเหลว
    - - การให้ Diphtheria Antitoxin (DAT) ต้องรีบใหห้เร็วที่สุด
      - ให้ยาปฏิชีวนะเพนนิซิลิน เป็นเวลา 14 วัน
      - ถ้าทางเดินหายใจตีบต้องเจาะคอเพื่อช่วยให้หายใจได้
      - ต้องมีการพักผ่อนอย่างเต็มที่ อย่างน้อย 2-3 สัปดาห์
    - - ต้องมีการแยกผู้ป่วยจากผู้อื่น อย่างน้อย 3 สัปดาห์
      - ให้วัคซีนป้ องกันคอตีบ 4 ครั ้ง เมื่ออายุ 2,4,6 และ 18 เดือน
  - - - ไข้สูง อ่อนเพลีย ไอ น้ำมูกน้ำตาไหล เยื่อบุตาอักเสบ กลัวแสง หนังตาบวม ทอนซิลโตและแดง
    - - สมองอักเสบ (Encepalitis) ไข้ อาเจียน ซึม ชัก และระคายเคืองของเยื่อหุ้มสมอง
    - - เป็นโรคที่หายได้เองไม่มีโรคแทรกซ้อนไม่มีความจำเป็นให้ยาต้านจุลชีพ
      - ให้พักผ่อน ยาลดไข้ และให้น้ำเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย
    - - การให้ภูมิคุ้มกันที่สามารถป้ องกันโรคหัดได้ทันที โดยให้Gamma globulin ฉีดเข้ากล้ามเนื ้อภายใน 5วันหรือน้อยกว่า 6วันหลังจากได้รับเชื้อ
      - วัคซีนที่ทำจากเชื้อมีชีวิตฉีดเข้าใต้ผิวหนังครั้งเดียว ควรให้ในเด็กอายุไม่ต่ำกว่า 1 ขวบ
  - - - มีไข้ต่ำๆพร้อมกับผื่น
      - อ่อนเพลีย
      - เบื่ออาหาร 1-2วัน ปวดท้องเล็กน้อย
      - ปวดศีรษะ
    - - การติดเชื้อแบคทีเรียที่ผิวหนัง
      - ปอดอักเสบ ข้ออักเสบ กระดูกอักเสบ
      - สมองอักเสบ
    - - ระยะแพร่เชื้อ เริ่มตั้งแต่ 24 ชั่วโมงก่อนที่ผื่นขึ้นจนตุ่ม
        แห้งหมดแล้วควรอยู่ในห้องแยก strict isolation ควรหยุดเรียน
    - - แยกผู้ป่วยไว้จนกว่าแผลตกสะเก็ดหมด
      - ตัดเล็บมือให้สั้น ใส่ถุงมือในเด็กเล็ก
      - อาหารธรรมดา
      - สังเกตภาวะแทรกซ้อน
      - วัคซีนป้องกันโรคสุกใส
  - - - เชื้อแบคทีเรียที่มีชื่อว่า บอร์เดเทลลาเพอร์ทัสซิส
    - - ปอดอักเสบ/ปอดบวม
      - ปอดแฟบ
      - อาจพบหลอดลมอักเสบ
    - - ควรรีบไปพบแพทย์เมื่อมีอาการชัดเจนว่าเป็นโรคไอกรน
      - ให้เด็กอยู่ในที่ที่มีอากาศปลอดโปร่ง ให้ดื่มน้ำมากๆ
      - ควรให้เด็กรับประทานอาหารทีละน้อยแต่บ่อยครั้ง
      - หลีกเลี่ยงสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการไอ
      - การรักษาด้วยยาปฎิชีวนะ
    - - ป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีนรวมป้องกันโรคคอตีบ บาดทะยัก และไอกรน
  - - - เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Mycobacterium tuberculosis
    - - ระยะแรกไม่แสดงอาการ 1-6เดือนต่อมา LN.โต
    - - กินยาต่อเนื่องอย่างน้อย 6 เดือน
      - แยกผู้ป่วย 1-2 เดือนจนเสมหะไม่พบเชื้อ
      - อาหารโปรตีนสูง วิตามินสูง
      - วัคซีนBCG
- - - - ทาง fecal-oral
      - Respiratory route
    - - เริ่มจากการมีไข้ต่ำๆ เจ็บคอ มีผื่นขึ้น
      - ผื่นเริ่มจากจุดนูนแดงเล็กๆ เจ็บ ต่อมาเป็นตุ่มน้ำ
      - อาการเจ็บปาก ตรวจร่างกายจะพบมีรอยโรคใน
        บริเวณปาก มือ และเท้าตามมา
    - - ก้านสมองอักเสบ
      - สมองและเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
      - เยื่อหุ้มสมองอักเสบที่ไม่ใช่การติดเชื้อแบคทีเรีย
      - กล้ามเนื้ออ่อนแรงคล้ายโปลิโอ
      - ปอดอักเสบ
    - - รักษาแบบประคับประคองและบรรเทาอาการหากไม่มีภาวะแทรกซ้อน เป็นโรคที่สามารถหายเองได้
      - ในกรณีที่มีภาวะแทรกซ้อนให้รักษาตามอาการเป็นส่วนใหญ่
    - - แยกผู้ป่วยที่เป็นโรคออกจากกลุ่มเพื่อนในโรงเรียน
      - แยกเด็กป่วยไม่ให้ร่วมกิจกรรมกับเด็กอื่น
      - ผู้ดูแลล้างมือบ่อยๆ โดยเฉพาะหลังเปลี่ยนผ้าอ้อม
      - เชื้ออยู่ในอุจจาระได้นาน 6-12 สัปดาห์
  - - - เชื้อไวรัสซิก้า (Zila Virus-ZIKV) มียุงลายบ้านเป็นพาหะสำคัญ(AedesAegypti) นำพาเชื้อไวรัส มีลักษณะคล้ายคลึงกับ ไวรัสไข้เหลือง ไวรัสเดงกี
    - - ไข้ อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ ผื่น ตาแดง ปวดข้อ ปวด กล้ามเนื้อ แต่อาการเหล่านี้สามารถทุเลาลง
        ภายในเวลา 2-7 วัน หากได้รับการรักษาอย่างถูกต้องและทันท่วงที
    - - ในปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนหรือยาในการรักษาโรคนี้โดยเฉพาะ แพทย์จะทำการรักษาตามอาการของผู้ป่วยเป็นหลัก
      - ดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ
      - นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
      - ห้ามรับประทานยาแอสไพริน
  - - - หลังจากรับเชื้อ 5-8 วัน(ฟักตัว) จึงเริ่มมีอาการ
      - อาการจำเพาะ
        
        ไข้สูงลอย 2-7 วัน
        
        อาการเลือดออก
        
        ตับโต กดเจ็บ
        
        ภาวะเลือดไหลเวียนล้มเหลว/ภาวะช็อก
    - - ระยะไข้สูง ให้ยาลดไข้เมื่อมีไข้สูงเกิน 38.5 องศาเซลเซียสห้ามให้แอสไพริน
      - ระยะช็อค มุ่งแก้อาการช็อคและอาการเลือดออกให้สารน้ำไม่ควรให้นานเกิน 24-48 ชม.
      - ให้เลือด
    - - ระยะไข้สูง (febrile stage)
        
        มักมีหน้าแดงส่วนใหญ่ไม่มีน้ำมูกไหลหรือไอ
        
        อาจปวดศีรษะ ปวดกระบอกตา
        
        อาจมีเบื่ออาหาร อาเจียน ปวดท้องด้วย
        
        ระยะตับโตหรือใกล้ไข้ลงจะปวดชายโครงขวา
      - ระยะวิกฤต/ช็อก (critical stage)
        
        เป็นระยะที่มีการรั่วของพลาสมา ซึ่งพบทุกราย
        
        รุนแรง มีการไหลเวียนล้มเหลว
        
        อาการกระสับกระส่าย มือเท้าเย็น
        
        ส่วนใหญ่รู้สติดี พูดรู้เรื่อง กระหายน้ำ อาจปวดท้องกะทันหันก่อนเข้าสู่ภาวะช็อก
      - ระยะฟื้นตัว(convalescent stage)
        
        การดูดกลับของพลาสมาเข้าสู่หลอด
        เลือด
        
        ผู้ป่วยที่ไม่ช็อก เมื่อไข้ลงก็จะดีขึ้น
    - - Grade I : positive tourniquet test / easy bruising
      - Grade II : มีเลือดออก เช่น มีจุดเลือดออกตามตัว มีเลือดกำเดา อาเจียน/ถ่ายอุจจาระเป็นเลือด/สีดำ
      - Grade III : pt.shock มีชีพจรเบาเร็ว pulse pressure แคบ / BP ต่ำ / ตัวเย็น เหงื่อออก กระสับกระส่าย
      - Grade IV : ช็อครุนแรง วัด BP / pulse ไม่ได้
  - - - จากแม่สู่ลูก การกินมมารดา
      - การได้รับเชื้อ ได้รับเลือด
      - การมีเพศสัมพันธ์
    - - ให้ยาต้านเชื้อไวรัส คือ AZT
      - เลือกทำการผ่าตัดออกทางหน้าท้องก่อนเจ็บครรภ์คลอดและน้ำเดิน
      - ลดให้นมแม่ ให้นมผสมแทน
    - - การส่งเสริมโภชนาการ
      - การส่งเสริมพัฒนาการ
      - การสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค 2 แบบ
        
        ให้BCG(ไม่ให้ในผู้ป่วยที่มีอาการของโรคเอดส์)และ IPV แทน OPV
        
        ไม่ให้ทั้งสองชนิด (ACIP)
  - - - ผิวหนังอักเสบ (Eczematous dermatitis)
        
        การรักษา
        
        Acute stage ใช้ Wet dressing ด้วยน้ำเกลือ น้ำละลายด่างทับทิม
        
        Subacute stage ทา corticosteroid cream
        
        Chronic stage ใช้ keratolytic agent ร่วมกับ corticosteroid cream หรือ ointment ทาเพื่อให้ผิวหนังบางลง
        
        ต้องแห้งสะอาด ไม่หมักหมม
        
        ยาลดคัน
        
        ทาวาสลินหรือ zinc oxide cream เพื่อไม่ให้ผิวหนังสัมผัสกับปัสสาวะ อุจจาระ
        
        ถ้าผิวหนังอักเสบมากอาจให้ยาต้านเชื้อราร่วมด้วย
      - โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopic dermatitis )
        
        อาการและอาการแสดง
        
        มักกำเริบในฤดูหนาว ทำให้ผิวแห้ง หรือฤดูร้อน เหงื่อออกมาก
        
        ปัจจัยกระตุ้นให้เกิดผื่น เช่นความแห้ง ความร้อน ความชื้น ความเครียด
        
        การรักษา
        
        ทำความสะอาดด้วยน้ำยา Burrow’s solution 1:40หรือน้ำละลายด่างทับทิม 1:4000 หรือ 0.9%NSS วันละ 3-4 ครั้งเมื่อแห้งดีแล้วหยุดเช็ด หลังจากนั้นทาด้วยครีมสเตียรอยด์ชนิดอ่อนหรือปานกลาง
      - Seborrheic dermatitis
        
        การรักษา
        
        ใช้สำลีชุบน้ำมันมะกอก หรือวาสลิน เช็ดออกเบาๆแล้วฟอกผิวท าความสะอาดให้ทั่ว ล้างออกด้วยน้ำสะอาด
        
        กรณีเป็นที่ศีรษะเป็นมากอาจต้องสะผมทุกวันหลีกเลี่ยงแชมพูสะผมที่มีส่วนผสมของด่าง
        
        ภาวะแทรกซ้อน
        
        น้ำมันเยิ้ม ทำให้เกิดการติดเชื้อแบคทีเรียและเชื้อราได้
      - Diaper dermatitis
        
        สาเหตุ
        
        เกิดจากความเปียกชื้น ผิวหนังสัมผัสกับอุจจาระปัสสาวะเป็นเวลานาน โดยไม่ทำความสะอาด
        
        อาการ
        
        ผื่นแดง ตุ่มแดง ตุ่มน้ำใส บวม เป็นขุย บริเวณหน้าท้องด้านล่างหัวเหน่า หน้าขา ก้น และบริเวณที่สัมผัสกับผ้าอ้อม
        
        การรักษา
        
        ทาด้วยครีมสเตียรอยด์ชนิดอ่อนหรือปานกลาง ทานาน 3-4 วัน
      - Roseola Infantum
        
        สาเหตุ
        
        เกิดจากเชื้อไวรัสที่มีชื่อว่า Human herpesvirus type 6 (HHV-6) และ Human herpesvirus type 7 (HHV-7)
        
        อาการ
        
        ผู้ป่วยจะมีไข้สูงประมาณ 39.5-40.5 องศาเซลเซียส เกิดขึ้นอย่างฉับพลันอาจมีลักษณะตัวร้อนตลอดเวลา
        
        ภาวะแทรกซ้อน
        
        อาจทำให้เกิดอาการชักจากไข้นานประมาณ 2-3 นาที
    - - .โรคแผลพุพอง (Impetigo)
        
        ติดเชื้อที่ผิวหนังชั้นนอก ไม่เกิดแผลเป็น
      - Cellulitis เป็นการอักเสบของผิวหนังชั้นลึก
        
        มีการบวมแดงและเจ็บปวด มักเกิดจากบาดแผล หรือ trauma
      - Erysipelas
        
        พบบ่อยในเด็กทารกและเด็กเล็ก เป็น superficial cellulitis มีการลุกลามเข้าระบบlymphatic vessel invovementมาก
      - การรักษา
        
        ทำความสะอาดด้วยสบู่หรือน้ำยาฆ่าเชื้อโรค วันละ 2-3 ครั้ง
        
        ให้ยาปฏิชีวนะครอบคลุมเชื้อ
        
        ในรายเป็นฝีแล้วเป็น fluctuate ต้องผ่าหนองออก
    - - โรคกลาก (dermatpophytosis)
        
        โรคกลากที่ศรีษะ
        
        เกิดจากเชื้อ trichophyton และ
        microsporum
        
        โรคกลากที่ลำตัว
        
        เกิดจากเชื้อ trichophyton และ
        microsporum
        
        โรคกลากที่ใบหน้า
        
        โรคกลากที่ขาหนีบ
      - โรคเกลื้อน (tinea vesicolor)
        
        สาเหตุ
        
        เชื้อ dimorphic yeast malassezia furfur
        
        การรักษา
        
        ทำความสะอาดผิวหนัง ยาทาต้านเชื้อรา รับประทานยา
      - Candidiasis
        
        สาเหตุ
        
        เชื้อ candida albicans
        
        ตำแหน่ง
        
        ช่องปาก ผิวหนัง
    - - โรคหิด(scabies)
        
        สาเหตุ
        
        เกิดจากตัวหิด sarcoptesscabiei
        var hominis
        
        ลักษณะ
        
        ผื่นนูนแดงขนาดเล็ก หรือตุ่มน้ำใสขนาดเล็ก
        
        การรักษา
        
        ซักเสื้อผ้า ผ้าปูที่นอน ยาแก้คัน ใช้ยาทา
      - เหาศีรษะ (head louse)
        
        สาเหตุ
        
        Pediculus humanus var capitis
        
        ลักษณะ
        
        คันศีรษะ เกาจนถลอก
        
        การรักษา
        
        การตัดผมสั้น การทำความสะอาดเครื่องนอน การสระผมด้วยแชมพูยา ใช้เม็ดน้อยหน่าตำหมักผม การหวีเอาไข่เหาออก
    - - หูด (warts)
        
        เกิดจากเชื้อไวรัสทำให้เซลล์ผิวหนังแบ่งตัวมากกว่าปกติ เกิดเป็นติ่งเนื้อหรือตุ่มนูน
        
        สาเหตุ
        
        เกิดจากเชื้อ Human papilloma virus (HPV)
        
        การรักษา
        
        ใช้สารเคมี การรักษาด้วยความเย็น การผ่าตัด การใช้แสงเลเซอร์ การรักษาด้วยระบบอิมมูน
      - หูดข้าวสุก
        
        พบบ่อยในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี
        
        สาเหตุ
        
        mollusum contagiosum virus
        
        การรักษา
        
        การสะกิดออก ใช้สารละลายขุย ให้ยา cimethidine ให้ยาทา