Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Nowotwory jajnika - Coggle Diagram

- - - - najrzadziej
- - - - Yolk Sac Tumor
    - - choriocarcinoma
      - +AFP+E2
        
        ca embrionale
    - - +PALP (łożyskowa fosfataza alkaliczna+E2
        
        dysgerminoma
    - - CA 125
        
        marker diagnostyki i monitorowania
        
        duża czułość i ograniczona swoistość
        
        ggn= 35
        
        wzrasta podczas miesiączki, 1 trymestrze ciąży, mięśniakach, marskości, chorobach zapalnych miednicy mniejszej, wodobrzuszu, raku płuc, trzustki, żołądka i jelita
        
        obecna w kk mezotelialnych opłucnej, osierdzia, otrzewnej, kk nabł jajowodów i endometrium szyjki
      - HE 4
        
        fizjologicznie wydzielana przez kk najądrza, ulega ekspresji w kk błony śluzowej kanału szyjki macicy, jajowodów, oskrzeli i endometrium
        
        ggn 120-150
        
        wzrasta w chorobach nerek, podwyższoną kreatyniną, raku płuca i trzustki
    - - potworniak niedojrzały
- - - - Gruczolakotorbielak
    - - Nowotwór torbielowaty o granicznej złośliwości
    - - Surowicze (gruczolakotorbielak)
        
        75%
      - Śluzowe (gruczolakotorbielak)
      - Endometrioidalne (torbiel czekoladowa) (gruczolakotorbielak)
      - Jasnokomórkowe (rak)
      - Mieszane
      - Niezróżnicowane
  - - - odpowiednik nasieniaka (SEMINOMA)
      - 20-30 rok życia
      - charakter złośliwy
        
        szybko przerzuty i wznowy
        
        leczenie: chemioterapia
      - leczenie
        
        chirurgia+ chemia
        
        bez profilaktycznej histerektomii
      - duży >10cm, posiadają torebkę, występują 1-stronnie lub obustronnie
      - mogą pochodzić z gonadalnych guzów dysgenetycznych= gonadoblastoma
      - najczęstszy nowotwór rozpoznawany w ciąży
      - powstaje w wyniku mutacji komórki płciowej, która traci zdolność do różnicowania się, dlatego nowotwór zbudowany jest z komórek podobnych do komórek zarodkowych
    - - dziewczynki i młode kobiety ok. 18 roku życia
      - duża złośliwość, ale bardzo rzadkie nawroty
      - WYTWARZA AFP (ALFA-FETOPROTEINĘ/ ANTYGEN PŁODOWY)
      - rośnie szybko, średnia wielkość 15cm, 1-stronnie, lity, kruchy, cienka torebka
      - uzupełniająca chemia
    - - ok 14 rok życia
      - może wydzielać
        
        estrogeny
        
        AFP
        
        beta-hCG
    - - dojrzały
        
        postać torbieli (torbiel skórzasta)
        
        może zawierać fragmenty owłosionej skóry, zęby, fragmenty narządów
      - niedojrzały
        
        młode kobiety
        
        jednostronny
        
        szybki wzrost, duża złośliwość
        
        zawiera elementy przypominające tkanki embrionalne
        
        nastolatki
        
        wycięcie przydatku i makroskopowego guza
        
        chirurgiczny staging
        
        usunąć sieć większą, pobrać wymazy z otrzewnej, biopsja powiększonego LN
        
        kobiety które zakończyły rozród
        
        histerektomia z przydatkami
    - - nowotwór komórki jajowej
      - różnicuje się w kierunku trofoblastu
      - brak związku z ciążą
      - WYTWARZA GONADOTROPINĘ ŁOŻYSKOWĄ
        
        powiększenie drugiego jajnika
        
        fałszywie dodatnia próba ciążowa
        
        charakter złośliwy
        
        szybkie przerzuty do płuc
      - rokowanie złe, większość chorych umiera w ciągu roku od leczenia
      - powstaje z zaśniadu groniastego częściowego lub całkowitego, z ciąży zakończonej porodem lub przebytej ciąży ektopowej
        
        najbardziej niebezpieczny, ten rozwijający się po porodzie
        
        a najczęstszy z zaśniadu groniastego
      - objawy
        
        przedłużające się krwawienie
        
        szybko przerzuty
        
        płuca
        
        pochwa
        
        jelita
        
        wątroby
        
        OUN
        
        nerki
      - rozpoznanie
        
        wysokie hCG
      - leczenie
        
        CHEMIA
    - - chirurgia
        
        zakres mniejszy niż w raku jajnika
      - chemia
        
        CISPLATYNA+ ETOPOZYD+BLEOMYCYNA
      - radio
        
        rozrodczak
      - rokowanie 5 letnie w stadium 4= 50%
    - - pochodzą z multipotencjalnych komórek germinalnych kolonizujących embrionalne gonady lub z niegerminalnych (somatycznych) komórek macierzystych obecnych w jajniku
      - młody wiek
        
        nastolatki -> 70% guzów to nowotwory germinalne
      - duża wrażliwość na chemio radioterapię= całkowicie wyleczalne
      - rosną bardzo szybko, szybko objawy bólowe, otrzewnowe, ryzyko skrętu guza, pęknięcia i krwawienia do jamy otrzewnowej
    - - rozrodczak+ rak pęcherzyka żółtkowego
  - - - kobiety po 40 roku życia (każdy wiek)
      - 70% charakter niezłośliwy
      - objawy
        
        przedwczesne dojrzewanie
        
        przerost błony śluzowej macicy
        
        krwawienie z dróg rodnych
        
        wodobrzusze
        
        łatwo pękają -> objawy otrzewnowe
      - powolny wzrost
      - późne wznowy i przerzuty (nawet po 30 latach)
      - leczenie
        
        chirurgia z wyboru (jednostronne
        
        uzupełniająca chemia lub radio
        
        rozsiew= chemia z wyboru
        
        histerektomia z przydatkami i siecią większą u kobiet które nie chcą już rodzić
      - Czynność hormonalna -> estrogeny i inhibina
        
        podwyższona inhibina, zatrzymanie miesiączki przed menopauzą sugeruje ziarniszczaka
      - najczęstszy
    - - guz łagodny
      - chirurgia
      - wydziela hormony- estrogeny
      - po menopauzie, ok 60 rok życia
    - - guz łagodny
      - chirurgia
    - - androblastoma
      - Leydigoma
      - Sertolioma
  - - - rak surowiczy G1, G2
      - rak endometrioidalny G1, G2
        
        powiązany z endometriozą
      - rak śluzowy
      - rak jasnokomórkowy
        
        powiązany z endometriozą
      - rak Brennera
      - cechy charakterysztyczne
        
        mutacje
        
        KRAS
        
        PTEN
        
        BRAS
        
        PAXS
        
        duża stabilność genetyczna
        
        rozpoznawane mniej zaawandowane
        
        wolny wzrost
        
        mała wrażliwość na chemioterapię
        
        rzadsze nawroty i przerzuty w jamie brzusznej
    - - rak surowiczy G3
        
        punkt wyjścia: strzępki lub nabłonek cyst inkluzyjnych jajnika
      - rak endometrialny G3
      - rak niezróżnicowany G3
      - mięsakorak
      - cechy charakterystyczne
        
        mutacja TP53
        
        genetyczna niestabilność
        
        rozpoznanie w 3 i 4 stopniu zaawansowania (w momencie rozpoznania rozsiane w całej jamie brzusznej)
        
        szybki wzrost
        
        duża wrażliwość na chemioterapię
        
        szybkie nawroty
        
        rokowanie złe
- - - - usunięcie nowotworu
      - ustalenie stopnia zaawansowania
    - - pobranie płynu lub popłuczyn z jamy otrzewnowej do badania cytologicznego
      - ocena palpacyjna i wzrokowa narządów jamy brzusznej i otrzewnej ściennej
      - usunięcie macicy z przydatkami z guzem
      - usunięcie sieci większej i wyrostka robaczkowego
      - badanie palpacyjne otrzewnej ściennej okolicy PODPRZEPONOWEJ + wymaz do badania cytologicznego
      - wycinki z niemienionych miejsc: otrzewnej, LN okołoaortalnych i miednicy
    - - możliwe najbardziej doszczętne usunięcie wszystkich ognisk nowotworu > 1cm
      - <1cm = chemia
        
        dootrzewnowa
        
        dożylna
  - - - uzupełnienie radykalnego zabiegu
      - po zabiegach cytoredukcyjnych
      - przed operacją, gdy mała szansa na optymalną cytoredukcję (konieczne rozpoznanie histpat)
      - przerzuty odległe- chemia jako jedyne leczenie
      - leczenie nawrotów- monoterapia- brak odpowiedzi na 3 różne cytostatyki= koniec leczenia
    - - 6 cykli
    - - TK
      - marker CA125
    - - inhibitor PARP= olaparyb
    - - chemia dootrzewnowa
    - - inhibitory VEGF= BEWACYZUMAB
- - - - miedniczne
      - pachwinowe
      - śródpiersiowe
      - nadobojczykowe
- - - - Objawy dyzuryczne
        
        częstomocz
        
        parcie na mocz
      - Zaparcia
      - Wzdęcia
      - Uczucie pełności
      - Bóle w podbrzuszu
      - rok przed pełną manifestacją kliniczną, trwają >12 dni w każdym miesiącu
      - nieprawidłowa wydzielina z pochwy, upławy
    - - Wodobrzusze