Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาต้านเศร้า - Coggle Diagram

- - - - กลุ่มที่เพิ่มซีโรโตนินมากกว่านอร์อิพิเนฟฟิน
        
        ได้แก่ amitriptyline (elavil), imipramine (tofranit), clomipramine (anfranil) เป็นต้น
      - กลุ่มที่เพิ่มนอร์อิพิเนฟฟินมากกว่าซีโรโตนิน
        
        ได้แก่ nortriptyline (pamelor), amoxapine เป็นต้น
    - - ประสาทส่วนปลาย
        
        ปากแห้ง เหงื่อออกน้อย สายตามัว ท้องผูก ปัสสาวะคั่ง เป็นต้น
        
        ผลต่อหัวใจหลอดเลือด เลือด เช่น หัวใจเต้นผิดจังหวะ (arrhythmias) และหัวใจเต้นเร็วผิดปกติ (tachycardias)
        
        ผลต่อความดันโลหิต เช่น อาการความดันโลหิตต่ำในขณะเปลี่ยนท่า
      - ระบบประสาทส่วนกลาง
        
        ง่วงซึม สับสน หลงผิด กระสับกระส่าย อาการเดินเซ วิตกกังวล นอนไม่หลับ และฝันร้าย
    - - ติดตามประเมินระดับของยาในเลือดและการเต้นของหัวใจโดยระดับยาในเลือดของกลุ่ม TCA ที่ใช้ในการรักษาคือ 300 mg / ml และถ้าเกิน 450 mg / ml จะเป็นระดับที่มีพิษต่อร่างกาย และหากเกิน 1,000 mg / ml จะเป็นระดับที่มีพิษรุนแรงและทำให้เสียชีวิตได้และหากมีภาวะเป็นพิษของยาให้ใช้ยาแก้พิษ ได้แก่ physostigmine (antilirium)
      - ดูแลบรรเทาความไม่สุขสบายจากผลข้างเคียงของการใช้ยา โดยผลต่อระบบประสาทส่วนปลาย เช่น ปากแห้ง ตาแห้ง ตาพร่ามัว ปวดตา ปัสสาวะไม่ออก ท้องผูก เหงื่อออกมาก ความดันโลหิตต่ำจากการเปลี่ยนท่า ให้ดูแลตามอาการเพื่อบรรเทาอาการที่ไม่สุขสบาย สำหรับผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง เช่น อาการง่วงซึมแนะนำเกี่ยวกับการหลีกเลี่ยงการขับรถ อาการเพ้อ สับสน หรืออาการแมเนีย แนะนำให้หยุดยาและรีบปรึกษาแพทย์ และการฆ่าตัวตายให้ติดตามผู้ป่วยอย่างใกล้ชิดเพราะยาต้านเศร้าจะเพิ่มแรงจูงใจในการฆ่าตัวตายเนื่องด้วยยาต้านเศร้าจะเพิ่มพลังให้ผู้ป่วยที่มีอาการซึมเศร้ามาก สามารถที่จะทำตามความคิดในการฆ่าตัวตายได้จึงเป็นสิ่งที่พยาบาลจะต้องให้การดูแลติดตามอย่างใกล้ชิดหลังผู้ป่วยได้รับยาต้านเศร้า
      - ให้ความรู้เกี่ยวกับการรับประทานยาและผลข้างเคียงของยา ได้แก่ ยาจะเกิดประสิทธิผลในการรักษาโดยใช้เวลาประมาณ 2-4 สัปดาห์ ไม่ควรหยุดยาทันทีเพราะอาจทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ ปวดศีรษะ และความรู้สึกไม่สบายตัว หากมีอาการปวดตาให้ปรึกษาแพทย์เพราะอาจมีอาการต้อหินได้ เป็นต้น
  - - - บรรเทาอาการไม่สุขสบายที่เกิดจากผลข้างเคียงของยา เช่น คลื่นไส้ อาเจียน มือสั่น หงุดหงิด เป็นต้น โดยการรักษาตามอาการสำหรับผู้ป่วยที่ได้รับยา paroxetine, fluoxetine, citalopram, sertraline, และ escitalopram ให้ติดตามผลข้างเคียงเกี่ยวกับความต้องการทางเพศลดลง เพราะอาจนำไปสู่การตัดสินใจไม่ให้ความร่วมมือในการรักษาได้ โดยอาจแนะนำให้สังเกตขนาดยาที่ใช้ที่ทำให้ความต้องการทางเพศดีขึ้นหรือแนะนำในการลดขนาดยาหรือเปลี่ยนยาที่ใช้รักษา เป็นต้น
      - แนะนำให้หลีกเลี่ยงการใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์ ซึ่งจะส่งผลให้เกิดกลุ่มอาการซีโรโตนินในทารกแรกเกิด ได้แก่ การกดทางเดินหายใจ ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ มือสั่น และน้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย
  - - - ให้ความรู้เกี่ยวกับการรับประทานยาและผลข้างเคียง
        
        การได้รับยา MAOIs สามารถเกิดปฏิกริยากับอาหารและยาบางชนิดและทำให้เกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงได้โดยอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงในการรับประทาน ได้แก่ อาหารที่มีไทรามีนสูง เช่น เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ผลิตภัณฑ์นม ชีส ผลไม้ และผัก (เช่น อโวคาโด กล้วย ถั่วปากอ้า เนื้อสัตว์ เช่น ตับไก่ เนื้อปลา ตับ ไส้กรอก เนื้อหมัก ปลาหมัก อาหารอื่น ๆ เช่น ชา กาแฟ น้ำอัดลม ช็อคโกแล็ต น้ำเต้าหู ยีสต์ เป็นต้น) และยาบางชนิด เช่น แอมแฟตามีน โคเคน เมทิลเฟนิเดท เป็นต้น)
      - หากมีภาวะความดันโลหิตสูงระดับรุนแรง ควรหยุดยาและปรึกษาแพทย์ และติดตามประเมินสัญญาณชีพและหากมีการใช้ยาเกินขนาดสิ่งที่ควรปฏิบัติ ได้แก่ ในระยะแรกควรมีการล้างท้อง การประเมินสัญญาณชีพและบรรเทาอาการไม่สุขสบายอื่น ๆ เช่น หากมีไข้สูงให้เช็ดตัวลดไข้ เป็นต้น