Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาระบบทางเดินหายใจ, image, image, image, image -…

- - - - เกิดจากเชื้อไวรัส พบบ่อยที่สุดrhinovirus
      - มักพบในฤดูกาลที่มีอากาศเย็น และความชื้นสัมพัทธ์ต่ำ
    - - มีไข้ น้ำมูก เจ็บคอหรือ ระคายคอ ต่อมามีน้ำมูกคัดจมูก ไอ เด็กโตมักไม่มีไข้
      - อาการแสดง เยื่อบุจมูกบวมแดง อาจพบเยื่อบุตาแดง ต่อม น้ำเหลืองที่คอโต มีpost nasal drip
    - - รักษาตามอาการ -การลดไข้ การเช็ดตัว ยา เช่น paracetamol ไม่แนะนำให้ใช้แอสไพริน
    - - ลดไข้ โดยการการเช็ดตัว กระตุ้นให้ดื่มน้ำ การระบายน้ำมูก
        ลดอาการไอ กระตุ้นดื่มน้ำอุ่น
      - ดูแลร่างกายให้อบอุ่น ให้อาหารอ่อนย่อยง่าย ดูแลให้พักผ่อน
      - สังเกตอาการที่ต้องพาไปพบแพทย์ หายใจหอบ หายใจเสียงดัง ชายโครงบุ๋ม ซึม ไม่ดื่มนมหรือน้ำ อาการป่วยมากขึ้น
  - - - เกิดจากเชื้อไวรัส ที่พบบ่อย ได้แก่adenovirus, influenza virus ,parainfluenzavirus, rhinovirus, respiratory syncytial virus (RSV)
    - - ที่สำคัญ มีไข้และเจ็บคอแต่ในเด็กเล็กที่ยังไม่สามารถบอกอาการได้จะมาพบด้วยอาการน้ำลายไหลผิดปกติ
      - อาการทางคลินิก -ทอนซิลอักเสบเป็นหนอง บวมแดงจัด ต่อมน้ำหลืองทที่คอส่วนหน้าบวมและกดเจ็บ ไข้สูง > 38 ไม่มีอาการไอ
    - - การรักษาตามอาการ -ลดไข้ในกรณีมีไข้ให้ยาลดไข้และเช็ดตัว -บรรเทาอาการเจ็บคออาจให้เป็นน้ำอุ่นผสมน้ำผึ้งมะนาว
      - การให้ยาต้านจุลชีพ
    - - ชั้นกลางอักเสบ, peritonsillar abscess(Quinsy)
  - - - การอักเสบของ maxillarysinus และ ethmoidsinusเกิดได้ตั้งแต่วัยทารก
      - frontal sinus พบการอักเสบได้ในช่วงวัยเรียน
    - - แบบต่อเนื่อง มีน้ำมูกและไอที่ไม่ดีขึ้นติดต่อกันนานกว่า 10 วัน น้ำมูกมักข้นเหลือง ไอแห้งหรือมีเสมหะจากน้ำมูกไหล
      - แบบรุนแรง มีไข้สูงกว่า39 องศา น้ำมูกข้นเป็นหนองโดยเกิดขึ้นพร้อมๆ กัน บวมบริเวณรอบตาหรือกดเจ็บบนใบหน้า ปวดศรีษะร่วมด้วย
    - - พบน้ำมูกเขียว แต่ในเด็กเล็กอาจพบว่ามีน้ำมูกใส มักตรวจพบเสมหะขุ่น เป็นหนองที่ด้านหลังคอ
      - เด็กโตอาจกดเจ็บบริเวณไซนัสหรือ เคาะเจ็บที่บริเวณฟันกรามบน และอาจพบมีการบวมรอบตา
    - - การรักษาประคับประคองตามอาการ -Antihistamine กรณีที่มีภูมิแพ้ร่วมด้วย -Decongestant ช่วยลดการบวมของเยื่อบุจมูก - Intranasal corticosteroids มีฤทธิ์ลดการอักเสบและการบวม
      - การรักษาจำ เพาะ -ในผู้ใหญ่และเด็ก amoxicillin -กรณีที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาให้amoxicillin-clavulanate ขนาดสูง
    - - periorbitalcellulitis ทำ ให้มีอาการไข้รอบตาบวม
  - - - เชื้อไวรัส เด็ก เชื้อที่พบบ่อย ได้แก่ respiratorysyncytialvirus(RSV), influenzavirus, adenovirus, rhinovirus
      - เชื้อแบคทีเรีย ที่พบเป็น S. pneumoniae, H. influenzae, S. pyogenes, M. catarrhalis
    - - ที่สำคัญ คือ การปวดหูในเด็กเล็กที่ยังไม่สามารถพูดได้อาจมีดึงหู ทุบหูร่วมกับ ร้องกวน งอแงผิดปกติหรือไม่ยอมนอน เด็กโตอาจมาด้วย อาการปวดหูเฉียบพลัน กินได้น้อย
    - - การรักษาตามอาการ ในเด็กเล็ก แนะนำ ให้บรรเทาอาการปวดด้วยการใช้ยาแก้ปวด paracetamol หรือ ibuprofen
      - การรักษาจำเพาะ จากการติดเชื้อไวรัส ซึ่งหายได้เองโดยไม่ต้องใช้ยาต้านจุลชีพ
    - - ควรให้ทารกกินนมมารดาอย่างน้อย 6 เดือน ระมัดระวังอย่าให้เกิดอันตรายหรืออุบัติเหตุกับหู
      - หลีกเลี่ยง -การใช้จุกนมปลอม -การส่งเด็กไปเลี้ยงที่ศูนย์เลี้ยงเด็ก -การอยู่ในที่ที่มีควันบุหรี่
- - - - ไวรัสที่พบบ่อยที่สุด คือ parainfluenza viruses
      - เชื้อแบคทีเรียอาจเป็นสาเหตุของ croup ได้แต่พบน้อย ได้แก่ Mycoplasma pneumoniae
    - - น้ำมูก ไอเล็กน้อย และไขต่ำๆ ไอเสียงก้อง เสียงแหบ
      - อาการรุนแรง หายใจเร็ว, หัวใจเต้นเร็ว, จมูกบาน
      - Downes score (croup score)
        
        croup score < 4 ระดับความรุนแรงน้อย (mild croup)
        
        croup score 4-7 ระดับความรุนแรงปานกลาง (moderate croup)
        
        croup score > 7 ระดับความรุนแรงมาก (severe croup)
    - - รักษาทั่วไปและการใช้ยาเพื่อลดการบวมของทางเดินหายใจ
    - - ภาวะพร่องออกซิเจน, ภาวะหายใจล้ม เหลว, ภาวะขาดน้ำ
    - - หลีก เลี่ยงไม่ให้เด็กเล็กอยู่ในที่แออัด การสัมผัสหรือใกล้ชิดกับผู้ป่วย
      - สมาชิกในครอบครัวติดเชื้อในระบบหายใจควรให้ใช้ผ้าปิดปากปิดจมูกและล้างมือทุกครั้งก่อน สัมผัสเด็ก
  - - - เชื้อ Haemophilus influenzae type b
    - - มีไข้สูงเฉียบพลัน เจ็บคอมาก กลืนลำบาก น้ำลายไหล พูดไม่ชัด กระสับกระส่าย
      - ทางเดินหายใจส่วนบนอุดกั้นตามมา อย่างรวดเร็วภายใน 24 ชั่วโมง ได้แก่ หายใจลำบาก บางครั้งลักษณะคล้ายถอน หายใจ
      - อาการหายใจ เสียงดัง (stridor) มักพบในระยะที่ผู้ป่วยเริ่มมีอาการรุนแรง
    - - การรักษาแบบประคับประคอง
        
        ให้ออกซิเจนที่มีความชื้น งดให้อาหารทางปาก หลีกเลี่ยงการตรวจช่องคอโดยไม่จำเป็น เตรียมท่อช่วยหายใจให้พร้อมขนาดเล็กกว่าปกติ 0.5-1 มม.
      - การรักษาแบบจำเพาะ
        
        ยาต้านจุลชีพ ควรให้ยาที่เหมาะ สม และรวดเร็วที่สุด ยากลุ่ม cephalosporin เช่น cefuroxime
    - - ปอดอักเสบ, ปอดแฟบ,ทอนซิลอักเสบเฉียบพลัน
    - - acute epiglottitis ในครอบครัว ดังนั้นเพื่อกำจัด พาหะของโรคจึงแนะนำให้ยาต้านจุลชีพชนิดกิน คือ rifampicin
  - - - Bacterial tracheitis พบได้ ในเด็กอายุ 1-7 ปี
      - ผู้ป่วยเกือบทั้งหมดมีการติดเชื้อไวรัสในระบบหาใจมาก่อน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง croup และไข้หวัดใหญ่
      - เชื้อก่อโรคที่พบบ่อยที่สุด คือ Staphylococcus aureus1-5
    - - อาการ croup ไอเสียงก้อง เสียงแหบ ต่อมามีไข้สูง ไอ มี
        เสมหะจำนวนมากหายใจลำบาก
    - - สำคัญ การดูแลทางเดิน หายใจให้เปิดโล่ง ร้อยละ 50-90 จำเป็นต้องใส่ท่อช่วยหายใจ หรือเจาะคอ
      - ควรให้ออกซิเจนและสารน้ำให้เพียงพอ ติดตาม อาการใกล้ชิด
      - เลือกใช้ยาต้านจุลชีพขึ้นกับเชื้อที่สงสัย ได้แก่ cloxacillin, vancomycin หรือ clindamycin
  - - - เชื้อไวรัส respiratory syncytial virus (RSV) และ parainfluenza virus type
      - สาเหตุส่วนใหญ่ (ร้อยละ 90) เกิดจากไวรัส ได้แก่ influenza A, influenza B
    - - มีไข้ หรืออาจไม่มีไข้ก็ได้ มีน้ำมูก คัดจมูกนำมาก่อนในช่วง 3-5 วัน โดยมีอาการ ไอเป็นอาการที่สำคัญที่สุด
      - อาการระยะแรกจะไอแห้งๆ ผู้ป่วยบางรายมีไอเสียงก้อง ต่อมาไอมากขึ้นและ มีเสมหะ โดยเสมหะมีลักษณะสีขาว หรือใสเหนียว
    - - การรักษาตามอาการ -ดื่มน้ำมากๆ อาจให้ดื่มน้ำผึ้งผสมมะนาว เพื่อทำให้ชุ่มคอและ บรรเทาอาการไอ ไม่แนะนำให้ใช้ยากด อาการไอในผู้ป่วยเด็ก
      - การรักษาประคับประคอง -การทำกายภาพบำบัดทรวงอกเพื่อระบายเสมหะ
      - การรักษาจำเพาะ -ในรายที่มีลักษณะบ่งชี้ว่ามีการติดเชื้อแบคทีเรีย ควรให้ยาต้าน
    - - ปอดแฟบใน รายที่มีการระบายเสมหะไม่ดี มีเสมหะคั่งค้างอาจเกิดเป็นหลอดลมอักเสบเรื้อรัง
    - - พักผ่อนให้เพียงพอ ดื่มน้ำอุ่นบ่อยๆ ดูแลรักษาตามอาการ เช่น ถ้ามีไข้ อาจรับประทานยาลดไข้
      - หลีกเลี่ยง ควัน, กลิ่นฉุน, ควันบุหรี่, สารเคมี, ฝุ่น, สารระคายเคืองต่างๆ หลีกเลี่ยงอากาศเย็น และแห้ง ซึ่งจะทำให้ไอมากขึ้น
      - ควรให้ความอบอุ่นแก่ร่างกายขณะนอนให้เพียงพอ
  - - - ไวรัส ที่พบบ่อยได้แก่ respiratory syncytial virus, influenza
      - แบคทีเรียที่พบบ่อยที่สุดในทุกกลุ่มอายุ (ยกเว้นทารกแรกเกิด) คือ Streptococcus pneumoniae
    - - อาการสำคัญ คือ ไข้ ไอ หอบ ยกเว้นปอดบวมที่เกิดจากเชื้อ C. trachomatis ก็อาจไม่มีไข้ หายใจเร็วกว่าปกติตามเกณฑ์อายุ
      - ทางคลินิก มีอาการหายใจลำบาก หายใจอกบุ๋ม จมูกบาน ตรวจพบริมฝีปากเขียวหรือหายใจมีเสียง grunting ฟังเสียงปอด มักได้ยินเสียง fine
    - - -การตรวจนับจำนวนเม็ดเลือด (CBC) -การตรวจ acute phase reactants -ภาพรังสีทรวงอก -การตรวจหาเชื้อแบคทีเรียการเพาะเชื้อแบคทีเรียจากเลือด (hemoculture) การเก็บเสมหะส่งตรวจ ควรทำในเด็กโต การย้อมสีแกรมและเพาะเชื้อจาก pleural fluid การตรวจหา PCR ในเลือด น้ำในเยื่อหุ้มปอดและสิ่งคัดหลั่งต่างๆ
      - -การตรวจหาเชื้อ atypical bacteria - การตรวจหา viral antigen ใช้ชุดทดสอบ rapid test -การทดสอบทูเบอร์คูลิน (tuberculin test)
    - - การรักษาแบบประคับประคอง -มีภาวะหายใจล้มเหลวต้องพิจารณาช่วยการหายใจด้วยวิธี การต่างๆ -ที่ได้รับออกซิเจนควรได้รับการเฝ้าระวังและติดตามอย่าง ใกล้ชิด
      - การรักษาตามอาการ เช่น การให้ยาแก้ปวดลดไข้ ในรายที่มีอาการ เจ็บหน้าอก ปวดข้อ ปวดท้อง เจ็บหู ผู้ป่วยที่มี pleural pain อาจไม่ยอมหายใจ ลึกๆทำให้ไอได้ไม่มีประสิทธิภาพ
      - การรักษาจำเพาะ -Oseltamivir -Zanamivir เลือกใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยแพ้ยา oseltamivir
    - - น้ำหรือหนองในช่องเยื่อหุ้มปอด
      - ฝีในปอด (lung abscess)
    - - ควรได้รับวัคซีนป้องกันเชื้อแบคทีเรียก่อโรคในระบบหายใจ ได้แก่
        conjugated pneumococcal vaccine
      - เด็กอายุตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไป ควรได้รับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ทุกปี
  - - - เชื้อแบคทีเรีย เช่น Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus, Haemophilus influenzae
      - หากเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ในโรงพยาบาลอาจเป็นกลุ่ม gram negative นอกจากนี้ยังอาจเกิดจากไวรัส, mycobacteria หรือเชื้อราได้
    - - ระยะที่ 1 exudative stage มีการอักเสบของเยื่อหุ้มปอด ทำให้เกิดน้ำใส
      - ระยะที่ 2 fibrinopurulent stage มี fibrin สะสมในเยื่อหุ้มปอด ทำให้เกิด ผนังกั้นน้ำเป็นส่วนๆ
      - ระยะที่ 3 organisational stage มี fibroblast มาสะสมที่เยื่อหุ้มปอด และภายในน้ำทำให้เยื่อหุ้มปอดหนาตัวขึ้น ไม่ยืดหยุ่น ปอดไม่สามารถขยายตัวได้ เต็มที่
    - - มีไข้ ไอ หอบเหนื่อย ถ้ามีน้ำใน เยื่อหุ้มปอดปริมาณมากอาจทำให้เจ็บหน้าอกขณะหายใจเข้าลึกๆ แน่นหน้าอก นอนราบไม่ได้
      - การตรวจร่างกาย ทรวงอกด้านที่มีน้ำในเยื่อหุ้มปอดเล็กน้อยอาจได้ยิน เสียง pleural rub
    - - การรักษาแบบประคับประคอง -ให้ออกซิเจน หากมีอาการหอบเหนื่อย -ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำหากมีภาวะขาดน้ำ -ให้ยาลดไข้และยาแก้ปวด -หลีกเลี่ยงการทำกายภาพบำบัดทรวงอกในขณะที่ผู้ป่วยมีอาการหอบ เหนื่อย
      - ยาต้านจุลชีพ -Streptococcus pneumoniae และ Staphylococcus aureus
      - การเจาะระบายน้ำในเยื่อหุ้มปอดใช้อัลตร้าซาวด์ทรวงอกช่วยระบุตำแหน่งที่จะเจาะ ระหว่างทำหัตถการ ควรมีการติดตามสัญญาณชีพ
      - การใส่ท่อระบายน้ำในเยื่อหุ้มปอด ใช้อัลตร้าซาวด์ทรวงอกช่วยในการระบุตำแหน่งที่จะใส่ ระหว่างทำหัตถการควรมีการติดตามสัญญาณชีพ
      - การใส่ยาละลายไฟบริน (fibrinolytic agent) ในเยื่อหุ้มปอด
      - การฆ่าตัด
      - การนัดติดตามอาการ ควรติดตามอาการหลังผู้ป่วยกลับบ้าน ภายใน 2-4 สัปดาห์ ภาพรังสีทรวงอกมักดีขึ้นหลังการรักษา 4-6 สัปดาห์ และใกล้เคียงปกติ ภายใน 3-6 เดือน
  - - - ภาวะการอุดกั้นของหลอดลมดังกล่าวอาจจะหายไปได้หรือดีขึ้นเอง หรือหลังจากได้รับการ รักษา
      - ได้วินิจฉัยแยกโรคอื่นๆ ที่เป็นสาเหตุของการอุดกั้นของทางเดินระบบหายใจอื่นๆ
        ออกไปแล้ว
      - มีภาวะการอุดกั้นของหลอดลม
    - - ประวัติ มีอาการไอ หอบ เหนื่อย แน่นหน้าอก หรือหายใจมีเสียงวี้ด (wheeze)
      - การตรวจร่างกาย ไอ เหนื่อยหอบ หายใจลําบาก หายใจมีเสียงวี้ด (wheeze) โดยเฉพาะอย่างยิ่งตอน หายใจเข้าหรือหายใจออกแรง ๆ หน้าอกโป่ ง ถ้าเป็นเรื้อรังมานาน มีอาการแสดงของโรคภูมิแพ้อื่นๆ ได้แก่ อาการของ allergic rhinitis
      - การตรวจพิเศษเพื่อสนับสนุนการวินิจฉัย -การตรวจภาพรังสีทางทรวงอก (chest X-ray) -การวัดสมรรถภาพการทํางานของปอด -การตรวจเพื่อหาภาวะภูมิแพ้ -การตรวจความไวของหลอดลมต่อ methacholine
    - - รักษาขณะมีอาการหอบ
        
        ให้ออกซิเจน ให้ยาขยายหลอดลม ให้ยา corticosteroid ควรให้ทันทีขณะที่หอบมาก รักษาภาวะแทรกซ้อน เช่น ปอดอักเสบ ปอดแฟบ
      - รักษาโรคหืดระยะยาว
        
        ควบคุมสิ่งกระตุ้นให้เกิดการแพ้ ให้ยาเพื่อรักษาภาวะหลอดลมหดเกร็ง กายภาพบำบัดทรวงอก เช่น การฝึกการหายใจ การไออย่างมีประสิทธิภาพ การออกกำลังกาย