Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

LÃO HÓA DA - Coggle Diagram

- - - - ức chê tông hợp collagen type 1
      - tăng nồng độ MMP-1
      - giảm nông độ TGF-P
      - kích hoạt AP-1
        
        thoái giáng chất nền ngoại bào
        
        MMP-1 (collagenase),
        
        MMP-3 (stromelysin-1),
        
        MMP-9 (92kd gelatinase)
      - kích hoạt yêu tố nhân KB
        
        tăng quá trình giáng hóa chất nền lớp bì bằng cách
        
        tăng nông độ MMP-1 và MMP-9
      - tế bào đa nhân trung tính xuất hiện nhiều ờ da phơi nhiễm uv
        
        MMP-8 (collagenase)
        
        Thoái giáng chất nền
    - - kích ứng phiên mã của tropoelastin
    - - do
        
        bạch cầu đa nhân trung tính tăng tổng hợp
        
        tăng tiết men elastase qua cơ chế kích thích của các yếu tố trung gian gây viêm
    - - sự hình thành các elastin thoái hóa to vô định hình
  - - - do kích hoạt MMP
        
        cản trở sự khuếch tán các chất giữa lớp thượng bì và lớp bì
  - - - tổn thương DNA trực tiếp
      - kích thích viêm
      - ức chế miễn dịch
      - tăng tổng hợp và tiết prostaglandin, đặc biệt là PGE2
      - bạch cầu tăng xâm nhập vào da
        
        tăng thoái giáng elastin
    - - tăng sản thượng bì
      - dày sừng
      - giảm tế bào Langerhans
      - viêm bì
    - - kích thích tổng hợp và phóng thích cytokines và MMP
      - kích thích đột biến DNA
      - UVA có tác động gây oxy hóa cao hơn UVB.
    - - từ 760 - 1.400 nm
        
        đến lớp dưới da mà không gây tăng nhiệt độ da
      - 1.400 nm đến 1 mm
        
        ở lớp thượng bì và làm tăng nhiệt độ da
  - - - đặc trưng bởi
        
        chuyền sang màu vàng của da
        
        thoái giáng các sợi đàn hồi của da
        
        một khối vô định hình
        
        gồm
        
        tropoelastin
        
        fibrillin
        
        có nhiều ở
        
        3 more items...
        
        giảm về số lượng
    - - glycosamynoglycans và proteoglycans tăng
      - collagen giảm
        
        1 phần do tăng hoạt động metalloproteinase
      - có nhiều nguyên bào sợi tăng sản
      - có nhiều tế bào viêm bao gồm
        
        tb bón
        
        1 số tb đơn nhân khác
        
        mô bào
      - tăng tb CD4+ ở lớp bì
      - mạch máu ở lớp bì
        
        da tổn thương nhẹ
        
        thành dày lên
        
        da tổn thương nặng
        
        mỏng và giãn
      - gai hóa+ teo da + tính phân cực và tb không điển hình
      - tb langerhans giảm số lượng + hoạt động
      - thường bị ở
        
        da mặt, cổ, da mặt lưng cẳng tay
    - - chất bảo vệ
        
        da trắng: lớp sừng dày lên
        
        nhóm da khác: melanin
      - Yếu tố bào vệ của lớp thượng bì
        
        da trắng 3,4
        
        nhóm khác: 13,4
      - lượng UVB qua thượng bì xuống lớp bì
        
        da trắng: 30%
        
        da đen 6%
      - lượng UVA xuống lớp bì
        
        da trắng 55%
        
        da đen 18%
      - đặc điểm tổn thương
        
        da trắng: đồi mồi+ đốm sắc tố
        
        da nhăn: >60t, txuc thường xuyên AS
    - - hút thuốc lá
        
        lão hóa da do ánh sáng trầm trọng hơn
        
        sợi elastin dày hơn và đứt đoạn
        
        mất nước lớp sừng
        
        tăng hydroxy hóa estradiol
        
        giảm estrogen ở da
        
        khô, teo da
        
        vết thương chậm lành
        
        tăng nguy cơ K
      - thoái hóa elastin
        
        hút thuốc
        
        cả ở lớp bì lưới+ bì nhú
        
        k hút thuốc
        
        khu trú ở nhú bì
- - - - do các gốc tự do
        
        tế bào dễ bị tổn thương
        
        lão hóa
        
        cái chết có chương trình của tế bào
      - men chống oxy hóa
        
        superoxide dismutases, catalase, glutathione peroxidase
        
        lão hóa
      - phân tử chổng oxy hóa
        
        vitamin E, coenzyme Q10, ascorbate và carotenoids
    - - yếu tố gây giảm oxy mô (HIFs)
        
        ảnh hưởng đến sự biểu hiện của
        
        sự sống còn, tính di động, tính toàn vẹn của màng đáy
        
        sự sinh sản mạch máu
        
        gien điều hòa chuyển hóa tế bào
        
        sự tạo máu
        
        chức năng khác
      - yếu tố nhân NFKB
        
        tăng tiết các cytokines tiền viêm như
        
        interleukin-6
        
        yếu tố sinh sản nội mạch (VEGF)
        
        interleukin-1
        
        yếu tố hoại tử u (TMF-a)
      - điều hòa miễn dịch và sự sống còn của tế bào
    - - kích thích các đáp ứng gây ra lão hóa và cái chết có chương trình của tế bào
    - - là khả năng phân bào của tb bị hạn chế
      - là một cơ chế chống ung thư ờ sinh vật đa bào
    - - bị thoái giáng bởi các proteasome
      - chức năng của proteasome giảm theo tuổi
        
        tích tụ các protein có hại + cản trở hoạt động bình thường của tế bào.
    - - là chuyển D-acid amin ---> L-acid amin trong protein
        
        thay đổi chức năng của protein
        
        protein khó bị thoái giáng hơn.
  - - - Theo thời gian, cơ mặt tích tụ "sắc tố lão hoá" lipofuscin
        
        nếp nhăn
      - giảm kiểm soát thần kinh cơ
      - mất mỡ tại
        
        trán, hốc mắt, miệng, thái dương
      - mô mỡ tích tụ ở
        
        dưới cằm, má, rãnh môi mũi
      - mỡ tích tụ ở da lão hóa có xu hướng phân bố theo trọng lực -->chảy xệ
      - giảm và tái phân bố mô mỡ dưới da
        
        giảm lớp cách li tự nhiên
        
        tăng nguy cơ chấn thương và tăng nguy cơ hạ thân nhiệt
      - xương mặt cũng giảm khối lượng theo tuổi
      - Sự tái hâp thu xương xảy ra nhiều ở
        
        xương hàm dưới, hàm trên và xương trán
        
        Mất xương
        
        chảy xệ + xóa nhòa ranh giói giữa vùng hàm và cô.
    - - khoảng 50 tuổi, khoảng 50% số lượng tóc chuyển sang màu trăng
        
        do sự sụt giảm/ mất hắc tố bào ờ chân tóc
      - Tóc bạc nhanh hơn lông ờ những vùng khác do
        
        tỉ lệ anagen/telogen ở tóc cao hơn so với lông các vùng khác
      - hắc tố bào thiếu sự vận chuyển túi hắc tố
        
        stress oxy hóa ờ các tế bào tạo sừng ờ chân tóc
      - Hói
        
        tóc dầy, đen --> tóc mảnh, ít sắc tố giống như lông mặt trước cẳng tay
        
        phụ thuộc androgen
    - - giảm 20% bề dày; những vùng da không ra AS lớp bì chỉ mỏng ở người >80t
      - ít tế bào, ít mạch máu, ít collagen và sợi elastin
      - giảm tông hợp + giảm tiết cytokine và các yếu tố trung gian gây viêm + giảm đáp ứng của lớp nội mô
        
        giảm đáp ứng viêm
      - vách mạch máu dày lên, nhât là ở chân do tác dụng của trọng lực.
      - giảm tính đàn hồi -->mạch máu giòn và cứng
        
        ban xuất huyết hay những vết bầm máu ở người lớn tuổi
      - suy giảm các vòng mao mạch thẳng đứng
        
        tái, giảm nhiệt độ bề mặt da và giảm tưới máu da
      - gia tăng khoảng cách từ các vòng mao mạch đến lớp thượng bì
      - suy giảm tính thấm nội mô --->giảm tính bám dính của bạch cầu và làm suy yếu hệ miễn dịch của da
        
        da chậm lành thương và dễ bị nhiễm trùng
      - da gặp nóng hoặc lạnh, các mạch máu bị lão hóa giảm hoặc mất khả năng co giãn điều hòa nhiệt
        
        sốc nhiệt hoặc mất nhiệt
      - suy giảm mạng lưới mạch máu quanh chân tóc / các tuyến của da
        
        thiểu sản hoặc xơ hóa các phần phụ da này
      - thay đổi sinh hóa sợi collagen, elastin và chất nền
        
        da trở nên cứng hơn
        
        da nhăn, lỏng lèo và chậm sự lành thương ở người già + tăng nguy cơ tổn thương da do áp lực.
      - giảm tổng hợp collagen loại I và III, giảm sự enzym hóa và glycosyl hóa collagen
        
        tổn thương phân tử protein và tăng nồng độ men collagenase
    - - 15% số lượng tuyến mồ hôi bị sụt giảm
      - Khả năng tiết mồ hôi ờ người già giảm khoảng 70%
        
        do giảm khả năng tiết của tuyến
        
        dễ bị sốc nhiệt
      - số lượng và kích thước tuyến bã gần như không thay đổi
      - lượng chất bã tiết ra giảm rất nhiều
        
        do giảm tổng hợp androgen
        
        giảm lipid ở thượng bì.
      - Tiểu thể Meissner và Pacini giảm 1/3 về sổ lượng 20- 90 tuổi
        
        hình dạng và kích thước không đồng nhất
      - giảm cảm giác
        
        cảm giác rung
        
        cảm giác giác mạc
        
        cảm giác sờ nông
        
        cảm giác phân biệt hai điểm và định vị trong không gian.
      - Ngưỡng đau tăng lên khoảng 20% ờ người già
      - suy giảm chức năng co giãn mạch theo tư thế
        
        do giảm đáp ứng của hệ giao cảm
        
        tăng nguy cơ chân thương da
    - - ranh giới giữa lớp bì- thượng bì trờ nên phẳng
        
        sự giảm đáng kể diện tích tiếp xúc giữa hai lớp này
        
        giảm trao đổi dinh dưỡng đến lớp thượng bì
      - xóa nhòa các chân bì nhú và chóp lưới thượng bì
      - Sự phân tách giữa lớp bì-thượng bì xảy ra rõ rệt ở người lớn tuổi
        
        da người già dễ rách hoặc bong tróc với những chấn thương nhỏ.
      - Da mỏng đi theo tuổi và giảm từ 10 - 50% bề dày trong khoảng từ 30 - 80 tuổi
      - Độ dày cùa lớp thượng bì + kích thước tế bào tạo sừng thay đổi
      - các tế bào thượng bì lão hóa đề kháng tốt hơn với sự chết theo chương trình
        
        dễ tích tụ đột biến và dễ dẫn đến ung thư
      - suy giảm lipid
        
        do các chất cặn bã từ quá trình tổng hợp cholesterol
        
        do mất cân bằng các yếu tố điều hòa phiên mã men
        
        bất thường trong điều hòa các tuyến cận tiết/ tự tiết
      - mất nước ở da ng già
        
        do các chất cặn bã từ quá trình tổng hợp cholesterol
      - thiếu hụt filaggrin( cần để kết nối sợi keratin thành macrofibril)
        
        da khô, dễ tróc vảy
      - chu chuyển thượng bì giảm 30-50% từ 30-80t + vận tốc thay thế của lớp sừng chậm lại
        
        da khô + gồ ghề, k trơn láng
      - tốc độ mọc lông, tóc, móng + tốc độ lành vết thương giảm theo tuổi
      - giảm số lượng hắc tố bào---> giảm khả năng chống tia UV
      - suy yếu khả năng sữa chữa DNA của hắc tố bào----> tăng nguy cơ K da
      - khi lão hóa
        
        tb Langerhans giảm 20-50%
        
        da giảm tính đề kháng MD
        
        tb còn lại xúc tua ngắn lại / giảm về slg
        
        giảm tổng hợp Vit D
        
        loãng xương, ĐTĐ, THA
        
        thiếu VIt D--> thúc đẩy quá trình lão hóa
  - - - lượng estrogen chù yếu là estradiol, được sản xuât bởi buông trứng
    - - lượng estrogen giảm khoảng 90% và chủ yếu là estrion, một dạng ít hoạt động hơn
      - Progestin và androgen giảm
    - - cơn nóng bừng mặt
      - teo nhỏ các cơ quan sinh sản + k sinh sản chịu ảnh hưởng của estrogen
    - - giảm lượng collagen ở lớp bì
      - giảm khả năng đàn hồi
    - - khô da, tăng nếp nhăn do giảm tiết bã
    - - điều hòa đáp ứng viêm, kích thích tế bào tạo sừng biệt hóa, tăng tổng hợp collagen, mucopolysaccharide và hyaluronic acid.