Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
GRABITATEA ETA UNIBERTSOA - Coggle Diagram
GRABITATEA ETA UNIBERTSOA
GRABITATE INDARRA
Ilargia Lurraren inguruan biratzearen eta lurrazalean jaurtitako objektuak lurrera erortzearen arduraduna grabitatearen indarra da, masa duten objektuen artean dagoen erakarpen-indarra.
Grabitate legea bi objektuetako baten masa oso handia denean bakarrik hautematen da.
Bi faktorek eragiten dute grabitatearen erakarpen-indarrean
Indar grabitatoria eta masa: Zenbat eta masa handiagoa izan, orduan eta indar handiagoa.
Indar grabitatorioa eta distantzia:Zenbat eta distantzia txikiagoa, orduan eta indar handiagoa.
PISUA
Pisua Lurrak gorputz bat erakartzeko duen indarra da.
Pisua kalkulatzeko, P, masa biderkatzen du, m, grabitatearen azelerazioarekin, g.
P = m · g
Objektu baten pisua ezberdina da planeta ezberdinetan, bakoitzaren grabitatea planetaren masaren eta objektua planetaren erdigunetik banatzen duen distantziaren araberakoa baita.
ARGIAREN ABIADURA
Argiak 300 km/s-ko abiaduran bidaiatzen du.
Unibertsoa aztertzean erabiltzen diren distantzia erraldoien ondorioz, astronomoek, unibertsoan distantziak neurtzeko askoz egokiagoa den beste unitate bat erabiltzen dute: argi urtea.
Argi-urtea argiak urtebetean egiten duen distantzia da.
INDAR GRABITATORIOA ETA INDAR ELEKTRONIKOA ALDERATZEN
Indarren intensitatea
erakarpena eta aldarapena
Masa eta karga
distantzia
LURREKO GRABITATE-INDARRA
Lurraren masa handiari esker objektuak milaka metroko Lurrerantz erakartzen dira, baina ia hautemanezina da distantzia handira badago.
Lurreko eremu grabitatorioa, Lurraren inguruko espazioaren propietate fisiko bat da, non gure planetak, edozein objekturen erakarpen indar bat egiten duen.
Gainerako gorputzak bere erdigunera erakartzen ditu; eta horixe da, hain zuzen ere, indarraren norabidea eta zentzua bere ekintza-erradioan kokatutako objektuen gainean. Espaziotik Lurra behatuko bagenu, baiezta genezake gora eta behera dauden norabideak gu gauden lekuaren araberakoak izango liratekeela.
Lurrak objektuetan eragiten duen azelerazioa grabitatearen azelerazioa bezala ezagutzen da eta gure planetako puntu batetik bestera zertxobait aldatzen da. Edonola ere, 9,8 m/s2 inguruko balioa da.
Gorputz guztiak, hutsean, Lurraren erdigunera azelerazio berarekin erortzen dira, hau da, ez dago objektuaren masaren mende.
Azelerazio hori ere desberdina da planeta bakoitzean
UNIBERTSOA
Esneki-bidea. 200 milioi izar baino gehiagoz osatuta dago eta bira oso bat emateko 200 milioi urte behar dituen espiral handi baten forma du.
Galaxiak milioika izar, izarrarteko hauts, gas eta partikulen multzoak dira.
Unibertsoa hautematen ditugun gauza guztien multzoa da.
ILARGIA ETA BALOIA
.
Imajina dezagun erraldoi bat, lurrazaleko puntu batean, pilota bat jaurtitzen duena, gero eta azkarrago.
Antzeko zerbait gertatzen da Ilargiarekin eta Lurrarekin.
Ilargia ez da lurrera erortzen, baina baloi bat puntu batean botatzean erori egingo da.
Pertsona batek pilota bat indar gutxirekin botatzen badu lehenago erortzen da, zenbat eta indar gehiago egin pilotaren gainean, orduan eta ibilbide luzeagoa gogoratuko du.
EGZKI-SISTEMA ETA GRABITATEA
Eguzki-sistema eguzkiaren inguruan antolatutako planeta-sistema da.
Satelite naturalak planeten inguruan biratzen duten gorputz zerutarrak dira, grabitatearen indarren ondorioz.
Planeta hau zenbat eta urrunago egon, orduan eta satelite natural gehiago izango ditu. Lurraren sateliteak, Ilargiak, 27 egun eta 8 ordu behar ditu Lurrari bira bat emateko
