Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ประเด็นทางจริยธรรมในการดูแลผู้ป่วยวิกฤต และการดูแลระยะท้ายของชีวิต -…
ประเด็นทางจริยธรรมในการดูแลผู้ป่วยวิกฤต และการดูแลระยะท้ายของชีวิต
การแจ้งข่าวร้าย
การแจ้งข่าวร้าย
ข้อมูลที่ทำให้เกิดความรู้สึกหมดความหวัง เกิดผลกระทบต่อความรู้สึก การดำเนินชีวิต และอนาคตของบุคคลนั้น
ตัวอย่า
การเกิดการลุกลามของโรคที่เรื้อรัง และร้ายแรง
มะเร็งระยะสุดท้าย
ความพิการ
การติดเชื้อ HIV
การเจาะคอ
การเกิดโรคแทรกซ้อนที่อาจทำให้เสียชีวิตได้
ผู้แจ้งข่าวร้าย
ต้องได้รับการฝึกฝน
มีประสบการณ์วิธีแจ้งข่าวร้าย
มีข้อมูลชัดเจนเกี่ยวกับแผนการรักษา
เข้าใจถึงธรรมชาติของผู้ที่ได้รับข่าวร้าย
ปฏิกิริยาจากการรับรู้ข่าวร้าย
ระยะปฏิเสธ (Denial)
ปฏิเสธสิ่งที่ตนรับรู้
มันไม่จริง
จะย้ายที่รักษา
ระยะโกรธ (Anger)
เป็นภาวะธรรมชาติ
เป็นการเยียวยาความรู้สึกที่ได้สูญเสีย
แสดงออกทางคำพูด
ด่าทอ
ต่อว่า
แสดงออกทางการกระทำ
ก้าวร้าว
ระยะต่อรอง (Bargaining)
มักแฝงไปด้วยความรู้สึกผิด
ตัวอย่าง
ฉันยังไม่ได้เลี้ยงดูพ่อแม่เลย ฉันแค่อยาก.........
ยังมีอะไรที่ต้องทำอีกมาก ฉันยังไม่พร้อมที่จะ......
ระยะซึมเศร้า (Depression)
ผู้ป่วยและญาติเริ่มรับรู้ว่าสถานการณ์ที่เกิดขึ้น
แต่ความเข้มแข็งของจิตใจขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล
ตัวอย่าง
การอยู่คนเดียว แยกตัวจากสังคม
หมกมุ้นเกี่ยวกับความตาย
คิดว่าตนเองไร้ค่า
บกพร่องกิจวัตรประจำวัน
ระยะยอมรับ (Acceptance)
ยอมรับสิ่งต่างๆได้ตามความจริง
ปรับตัวได้
สามารถดำเนินชีวิตได้
บทบาทพยาบาล
สร้างสัมพันธภาพที่ดีต่อครอบครัวและผผู้ป่วย
รับฟังด้วยความตั้งใจ เปิดโอกาสให้ได้ระบายความรู้สึก และซักถาม
ให้ความช่วยเหลือประคับประคองด้านจิตใจ
ผ่อนคลาย
ลดความวิตกกังวล
เกิดความสบายใจ
ยอมรับพฤติกรรมทางลบของผู้ป่วยและญาติ
ให้ข้อมูลที่เพียงพอต่อผู้ป่วยและญาติ
ให้ความมั่นใจแก่ญาติและผู้ป่วย
ทำหน้าที่แทนผู้ป่วยในการเรียกร้อง ปกป้องผู้ป่วยให้ได้รับประโยชน์ และปกป้องศักดิ์ศีรความเป็นมนุษย์
มีการบันทึกทางการพยาบาล
มีหนังสือแสดงเจตนาฯ และเก็บรักษาหนังสือแสดงเจตนาฯไว่ในเวชระเบียน
ช่วยเหลือในส่วนของความเชื่อ กรปฏิบัติตามศาสนา
ช่วยเหลือในการจัดการสิ่งที่ค้างคาใจ เพื่อให้ผู้ป่วยจากไปอย่างสงบ
ให้ผู้ป่วยและญาติมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ
การดูแลผู้ป่วยวิกฤตในระยะท้ายของชีวิต
มโนทัศน์เกี่ยวกับการเจ็บป่วยระยะท้ายและภาวะใกล้ตาย
การเจ็บป่วยระยะท้าย
บุคคลที่อยู่ในภาวะป่วยที่คุกคามต่อชีวิตอย่างมาก
ร่างกายไม่สามารถกลับคืนสู่สภาวะปกติ
ไม่สามารถบำบัดรักษาให้หายขาดได้
ภาวะใกล้ตาย
หน้าที่อวัยวะสำคัญภายในร่างกายดลดลง หรือล้มเหลว
Palliative performance scale (PPS)<30
การดูแลแบบประคับประคอง
palliative care
ยอมรับสภาวะที่เกิดขึ้น
ยอมให้ผู้ป่วยเสียชีวิตตามธรรมชาติ
แนวคิดการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย
Palliative care
มุ่งเน้นในช่วงของการเจ็บป่วยในช่วงปีหรือเดือนท้ายๆของชีวิต
ดูแลแบบองค์รวม
ร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ
ยึดความเชื่อด้านศาสนา วัฒนธรรม และขนบธรรมเนียน ประเพณีของผู้ป่วยและครอบครัว
ผู้ป่วยและครอบครัวเป็นศูนย์กลาง
โดยเริ่มตั้งแต่ไม่เจ็บป่วย ขณะเจ็บป่วย หรือเป็นผู้ที่ต้องเผชิญกับความตาย กําลังอยู่ในช่วงวาระท้ายของชีวิต
comfort theory
เน้นความสุขสบายที่เป็นผลลัพธ์ของการพยาบาล
บรรเทา (relief)
ความสงบ ผ่อนคลาย (ease)
อยู่เหนือปัญหา (transcendence)
กิจกรรมการดูแล
Homeostasis
มาตรฐานการพยาบาล
เพื่อรักษาสมดุลร่างกาย
เพื่อความสุขสบาย
coaching
ให้กำลังใจ
ให้ข้อมูล
รับฟัง
ช่วยเหลือ
comfort food for the soul
ใส่ใจ เอื้ออาทร
จินตบำบัด การนวด
Good death
จากไปอย่างสงบ ไม่มีอะไรค้างคาใจ
ประเด็นจริยธรรมที่สําคัญในการพยาบาลผู้ป่วยภาวะวิกฤต การเจ็บป่วยระยะท้ายและภาวะใกล้ตาย
การุณยฆาต หรือ ปราณีฆาต หรือ เมตตามรณะ(mercy killing or euthanasia)
Voluntaryeuthanasia
สมัครใจ
ทำให้ผู้ป่วยที่ทุกข์ทรมานจากไปโดยสงบโดยแพทย์เป็นผู้ป่วยพิจารณา
Involuntaryeuthanasia
เมื่อผู้ป่วยอยู่ในภาวะเจ็บปวดทรมานอย่างแสนสาหัส
สิทธิส่วนบุคคลที่จะยุติชีวิตลง
บุคคลไม่ควรจะถูกบังคับให้ยืดชีวิตออกไปในสภาพที่ช่วยตนเองไม่ได้และไร้การรับรู้ทางสมอง
ไม่จัดเป็นการตายที่ดีนอกจากผู้ป่วยขอสิทธินั้น แต่ในทางศีลธรรมถือว่าไม่ตายดี
การยืดหรือการยุติการรักษาที่ยืดชีวิต
withholding of life-sustaining treatment
ไม่เริ่มต้นใช้เครื่องช่วยชีวิต
withdrawal of life-sustaining treatment
การถอดเครื่อง/อุปกรณ์ผยุง
Physician-assisted suicide
การฆ่าตัวตายโดยได้รับการช่วยเหลือจากแพทย์
ด้านกฏหมาย
การฆ่าตัวตายเป็นเสมือนการตายตามความประสงค์ของตนเองซึ่งอาจจะเป็นการตายที่ดี
ด้านศาสนา
การฆ่าตัวตาย ย่อมแสดงถึงการตายที่ไม่ดี
การจัดสรรทรัพยากรที่มีจํานวนจํากัด
Truth telling
บอกความจริงทั้งหมด
บอกความจริงบางส่วน
การหลอกลวง
การประวิงเวลาการบอกความจริง
การเปลี่ยนถ่ายอวัยวะ
แนวทางการป้องกันและแก้ไขปัญหาทางจริยธรรม
การให้ความรู้แก่พยาบาล
จัดกิจกรรมส่งเสริมทักษะในการตัดสินใจเชิงจริยธรรม
ชี้แจงให้แน่ชัดต่อสิทธิและหน้าที่ของตน
เคารพซึ่งกันและกัน รู้จักขอบเขตหน้าที่ของตนเอง
รับผิดชอบต่อความปลอดภัยของผู้รับบริการ
ความแตกต่างระหว่างการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายในหออภิบาลผู้ป่วยวิกฤตและทั่วไป
Professional culture
เป้าหมายมุ่งให้มีชีวิตรอดพ้นจากวิกฤต
ความคาดหวังของผู้ป่วยและครอบครัว
ผู้ป่วยขาดการเตรียมตัวเพื่อรับมือกับภาวะสุขภาพที่ทรุดลงเฉียบพลัน
ความไม่แน่นอนของอาการ
Multidisciplinary team
แพทย์หลายคน
แพทย์แต่ละสาขามักรักษาเพียงตนรับผิดชอบ
ฤติมีอาการไม่สุขสบายหลายอย่างและมีแนวโน้มลูกละเลย
ทรัพยากรมีจำกัด
สิ่งแวดล้อมที่พลุกพล่าน วุ่นวาย
End of life care in ICU
สนับสนุนให้มี family meeting
ทราบความต้องการ และสื่อสารกับผู้ป่วยและครอบครัว
หลักการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายในหออภิบาลผู้ป่วยวิกฤต
ทีมสุขภาพลงมือปฏิบัติงานด้วยตนเอง
กำหนดเกณฑ์สำหรับการปรึกษาทีม palliative care
ดูแลแบบผสมผสาน
ระบการแพทย์เฉพาะ
การผสมผสานกายจิต
สวดมนต์
ทำสมาธิ
โยคะ
อาหารและสมุนไพร
การสัมผัส
หลักการพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายใกล้ตาย
ประเมินสภาพ
ประเมินอาการทางกาย
ระบบทางเดินอาหาร
รับประทานได้น้อย
คลื่นไส้อาเจียน
เบื่ออาหาร
น้ำหนักลด
ระบบหัวใจและหลอดเลือด
BP ต่ำ
ผิวหนังเย็น
ซีด
ระบบหายใจ
ใช้กล้ามเนื้อหายใจ
มีสิ่งคัดหลั่ง
หายใจลำบาก
ระบบประสาท
อาการไวต่อแสง
ง่วงซึมมาก
ไม่ตอบสนองต่อการสัมผัส
ระบบการควบคุมหูรูด
กลั้นอุจจาระ ปัสสาวะไม่ได้
ปัสสาวะค้าง
ระบบขับถ่าย
ปัสสาวะน้อย หรือไม่ออก
ปัสสาวะสีคล้ำ
ถ่ายเหลว หรือท้องผูก
ประเมินด้านจิตใจ
Depression
Anxiety
Delirium
ประเมินด้านสังคม
บทบาทของผู้ป่วยในครอบครัว
การปรับความเข้าใจ และแสดงออกถึงความรักความผูกพันกับสมาชิกในครอบครัว
ความต้องการของครอบครัว
การเตรียมผู้ดูแลเมื่อกลับไปอยู่ที่บ้าน ตามความประสงค์ของผู้ป่วย
ประเมินอาศัย และสิ่งแวดล้อม
ประเมินด้านจิตวิญญาณ
คุณค่าทางจิตใจ ความเชื่อ
การได้รับการให้อภัย ความรัก ความหวัง ความไว้วางใจ ความหมาย และเป้าหมายสูงสุด
การประเมินระดับPalliative Performance Scale (PPS)
ความสามารถในการเคลื่อนไหว
ความรุนแรงของโรค
การดูแลตนเอง
การกินอาหาร
ความรู้สึกตัว
การประเมิน
ผู้ป่วยที่มีอาการคงที่ (PPS>70%)
ผู้ป่วยระยะสุดท้าย (PPS 0-30%)
ผู้ป่วยที่อยู่ระหว่างกลุ่มทั้งสอง (PPS 40-70%)
หลักการพยาบาล
การสื่อสาร
มีสื่อในการแนะนำความรู้แก่ครอบครัวของผู้ป่วย
หลีกเลี่ยงการใช้ศัพท์แพทย์
ให้เกียรติ
มีความเห็นอกเห็นใจ
ให้ความเป็นส่วนตัวแก่ญาติผู้ป่วยและผู้ป่วย
จัดการกับอาการไม่สุขสบาย
ลดปวด
แก้ไขอาการท้องผูก
จัดสิ่งแวดล้อมให้รู้สึกผ่อนคลาย รู้สึกสบายใจ
ช่วยในการขับเสมหะ
ดูแลให้หายใจสะดวก
บรรเทาอาการคัน หรือการระคายเคืองของผิวหนัง
ดูแลผลิกตัวอย่างน้อย 2 hr./ครั้ง
ดูแลความสะอาด
Psychosocial care
ดูแลทางด้านจิตใจ อารมณ์ และจิตวิญญาณ
ช่วยปลดเรื่องค้างคาใจของผู้ป่วย
แนะนำให้ผู้ป่วยปล่อยวางสิ่งต่างๆ
ช่วยให้จิตใจจดจ่อกับสิ่งที่ดีงาม
สร้างบรรยากาศที่สงบและเป็นส่วนตัว
การดูแลด้านจิตวิญญาณผู้ป่วยระยะสุดท้ายและครอบครัว
ประเมินและบันทึกความต้องการของผู้ป่วยด้านจิตวิญญาณ
สนับสนุนกิจกรรมที่ส่งเสริมด้านจิตวิญญาณ
Family meeting
สร้างความเข้าใจที่ดีระหว่างครอบครัว และทีมสุขภาพ
การดูแลให้ผู้ป่วยและญาติเข้าถึงการวางแผนการดูแลล่วงหน้า (Advance Care Planning [ACP])
Living will
พินัยกรรมชีวิต
หนังสือแสดงเจตนาไม่ประสงค์จะรับบริการสาธารณสุข
Proxy
บุคคลใกล้ชิดที่ผู้ป่วยมอบหมายให้มีอํานาจตัดสินใจ
บทบาทพยาบาล
สื่อสาร
ช่วยเหลือ
รวบรวมเอกสาร
การดูแลผู้ป่วยที่กําลังจะเสียชีวิต (manage dying patient)
ยุติการรักษาที่ไม่จำเป็น
ปิดม่าน หรือประตู
ควบคุมอาการไม่สุขสบาย
อธิบายอาการของผู้ป่วยแก่ญาติ
ดูแลจิตใจครอบครัวผู้ป่วยต่อเนื่อง (bereavement care)
ช่วยลดการเกิดความเครียดจากการสูญเสียคนรักได้(post-traumatic stress disorder)
ไม่ควรบอกคำว่า "ไม่เป็นไร" ไม่ต้องร้องไห้