Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Cümle Çeşitlerihttps://www.youtube.com/watch?v=Cwe5QAY4oEg, Bu tür…
-
-
Yüklemi çekimli bir fiilden oluşan cümlelere fiil (eylem) cümlesi denir.
Örnek: Bu söylediklerine epey güldüm.
-
-
Bu tür cümlelerde yüklem cümlenin başında, ortasında (sonu hariç), herhangi bir yerinde bulunabilir.
Örnek: Göçebeler buraya kurarmış çadırlarını.
İsim veya fiil cümlelerinde yüklemde bildirilen işin gerçekleştiğini, gerçekleşeceğini ya da var olduğunu belirten cümleler, olumlu cümledir.
Örnek: Yardımlarımızdan dolayı bize teşekkür etti.
Arkadaşına güzel bir mektup yazdı.
İsim veya fiil cümlelerinde yüklemde bildirilen işin gerçekleşmediğini, gerçekleşmeyeceğini ya da var olmadığını belirten cümleler, olumsuz cümledir.
Örnek: Denediği elbiselerin hiçbirini beğenmedi.
Amaç, soruya cevap almaktır.
Örnek: Akşam beni kaçta ararsın?
Amaç cevap almak değil daha çok bilineni vurgulamaktır
.
Örnek: Ne çok çalıştığını bilmez olur muyum? (Onaylama)
Bunları ben mi söylemişim? (İnkâr)
Sevgi, korku, heyecan, şaşkınlık gibi duyguları ifade eden cümlelerdir.
Örnek:Vah vah, bu yaşında başına gelene bak çocuğun!
-
Yan cümlesi fiilimsilerle kurulan cümlelere girişik birleşik cümle denir. Fiilimsinin yer aldığı bölüm yan cümle, yüklemin bulunduğu bölüme de temel cümledir.
Örnek: Beni görünce (yan cümle) koşarak (yan cümle) yanıma geldi (temel cümle).
Birden fazla yargının “ki” bağlacı ile bağlandığı cümlelerdir.
Örnek: Görüyorum ki benden nefret ediyorsun.
Yan cümle, temel cümleye şart anlamı katarak bağlanır.Şartlı birleşik cümlelerde yan cümlecik sadece “-se, -sa” ekiyle oluşturulur.
Örnek: Bizimle gelirsen sevinirim.
Bir temel cümleyle, onun içinde kullanılan bir yardımcı cümleden oluşan cümlelere denir. Cümle içinde cümle vardır.
Örnek: ''Bir haftaya kadar buraya dönmüş olacağım'' dedi.
Basit ya da birleşik yapılı birden fazla cümlenin birbirine virgül (,) veya noktalı virgülle (;) bağlanması sonucu oluşturulan cümlelerdir.
Sıralı cümlelerde herhangi bir öge ortaklığı varsa, böyle cümlelere bağımlı sıralı cümle denir.
Örnek: Babam Bursa’ya gitti, biz de gideceğiz.
(Bursa'ya: dolaylı tümleç. Dolaylı tümleç ortak.)
Sıralı cümlelerde herhangi bir öge ortaklığı yoksa, böyle cümlelere bağımsız sıralı cümle denir.
Örnek: Bin dost az, bir düşman çok.
(Virgülle ayrılmış her iki cümlenin ortak bir ögesi yoktur.
Aralarında anlam ilgisi bulunan basit veya birleşik cümlelerin bağlaçlarla birbirine bağlanmasıyla oluşan cümlelere bağlı cümle denir.
Not: Bağlaç kullanılan her cümle bağlı cümle olmaz. Bağlı cümle olabilmesi için yüklemleri birbirine bağlaması gerekir.
Örnek: Hem çalışıyorum hem okuyorum.