Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ประเด็นทางจริยธรรมในการดูแลผู้ป่วยวิกฤต และการดูแลระยะท้ายของชีวิต -…

- - - - ผู้ป่วยและญาติจะรู้สึกตกใจ ช็อคและปฏิเสธสิ่งที่ได้รับรู้ ไม่เชื่อ ไม่ยอมรับความจริง
    - - ปฏิกิริยาอาจออกมาในลักษณะ อารมณ์รุนแรง ก้าวร้าว และต่อต้าน
    - - การต่อรองมักจะแฝงด้วยความรู้สึกผิดไว้ด้วย อาจจะรู้สึกว้าตนเองมีความผิดที่ยังไม่ได้ทําบางอย่างที่ค้างคา หรือยังไม่ได้พูดอะไรกับใคร จะต่อรองกับตัวเอง คนรอบข้าง หรือแม้กระทั่งสิ่งศักดิ์สิทธิ์
    - - ผู้ป่วยและญาติจะเริ่มรับรู้ว่าสถานการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ ความรู้สึกซึมเศร้าจะเริ่มเกิดขึ้น เช่น ออกห่างสังคม เก็บตัว ไม่ค่อยพูด
    - - เริ่มยอมรับสิ่งต่างๆตามความเป็นจริง อารมณ์เจ็บปวดหรือซึมเศร้าดีขึ้น และมองเหตุการณ์อย่างพิจารณามากขึ้น
- - - - เป็นการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายแบบองค์รวมโดยครอบคลุมทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ ยึดตามความเชื่อทางด้านศาสนา วัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณีปฏิบัติของผู้ป่วยและครอบครัวเป็นสําคัญ
      - เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถเผชิญและผ่านพ้นนช่วงเวลาสุดท้ายของชีวิตอย่างสงบ สบาย พร้อมด้วยศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์
      - พ.ศ. 2550 มาตรา12 ระบุไว้ว่า “ บุคคลมีสิทธิทําหนังสือแสดงเจตนาไม่ประสงค์จะขอรับบริการสาธารณสุขที่เป็นไปเพียงเพื่อยืดการตายในวาระสุดท้ายของชีวิตตน หรือเพื่อยุติการทรมานจากการเจ็บป่วยได้ ”
    - - เป็นภาวะที่บุคคลได้รับความต้องการทันทีเพื่อบรรเทา (relief) สงบ ผ่อนคลาย (ease) และควบคุมสถานการณ์ได้หรืออยู่เหนือปัญหา ครอบคลุมบริบทด้านร่างกาย จิตใจ-จิตวิญญาณ สังคมวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม
      - กิจกรรมการดูแลที่ส่งเสริมความสุขสบาย
        
        มาตรฐานการพยาบาลเพื่อความสุขสบาย
        
        การสอน แนะนํา เป็นพี่เลี้ยง เช่น ให้ข้อมูล ช่วยเหลือ ชี้แนะ
        
        อาหารด้านจิตวิญญาณ เป็นสิ่งที่พยาบาลกระทําแสดงถึงการดูแลใส่ใจ เอื้ออาทร และสร้างความเข้มแข็งด้านจิตวิญญาณ เช่น จินตบําบัด การนวด
        
        ให้ช่วงท้ายของชีวิตอยู่อย่างมีความหมาย บุคคลในครอบครัวได้มีโอกาสอําลากันและกัน
  - - - การทําการุณยฆาตโดยความสมัครใจ
      - การทําการุณยฆาตโดยผู้ป่วยไม่สามารถตัดสินใจได้เอง
        
        ซึ่งแพทย์จะต้องมีข้อพิจารณา 3 ประการ คือ 1) เมื่อผู้ป่วยอยู่ในภาวะเจ็บปวดทรมานอย่างแสนสาหัส 2) สิทธิส่วนบุคคลที่จะยุติชีวิตลง 3) บุคคลไม่ควรจะถูกบังคับให้ยืดชีวิตออกไปในสภาพที่ช่วยตนเองไม่ได้และไร้การรับรู้ทางสมอง
    - - การยับยั้งการใช้เครื่องมือช่วยชีวิตในการบําบัดรักษา
      - การเพิกถอนการใช้เครื่องมือช่วยชีวิตในการบําบัดรักษา
    - - มีผู้ป่วยวิกฤตหลายรายและเครื่องมือทางการแพทย์ที่มีค่อนข้างจํากัด ดังนั้นการจัดสรรทรัพยากรจึงควรคํานึงถึงการเกดประโยชน์มากที่สุด
  - - - มีการดูแลในหอผู้ป่วยวิกฤตน้อยกว่าหอผู้ป่วยอื่นๆ
      - ผู้ป่วยที่มีอาการไม่สุขสบายและไม่ได้รับการจัดการอย่างเหมาะสมมากกว่าหอผู้ป่วยอื่นๆ
      - มีการสื่อสารในหัวข้อแผนการรักษาน้อยกว่าผู้ป่วยอื่นในโรงพยาบาล
  - - - บุคลากรของทีมสุขภาพที่ทํางานอยู่ในหออภิบาลผู้ป่วยวิกฤติจะคุ้นชินกับการรักษาผู้ป่วยเพื่อมุุ่งให้มีชีวิตรอดพ้นจากภาวะวิกฤต
    - - ผู้ป่วยที่เข้ารักษาในหออภิบาลผู้ป่วยวิกฤติมักขาดการเตรียมตัวเพื่อรับมือกับภาวะสุขภาพที่ทรุดลงอย่างเฉียบพลัน ผู้ป่วยมีอาการทรุดลงจากเดิม หรือมีโอกาสเสียชีวิตสูง ละมีแนวโน้มที่จะไม่ต้องการการรักษาแบบ palliative care
  - - - ระบบการแพทย์เฉพาะ เช่น แพทย์แผนไทย
      - การผสมผสานกายจิต เช่น สวดมนต์ ทําสมาธิ
      - อาหารและสมุนไพร
      - พลังบําบัด เช่น สัมผัสบําบัด โยเร
  - - - ควรมีแผ่นพับแนะนําครอบครัวถึงการเตรียมตัวก่อนทําการประชุมครอบครัว
      - ปิดเครื่องมือสื่อสารทุกครั้งที่พูดคุยกับครอบครัว สถานที่ควรเป็นห้องที่เป็นส่วนตัว
      - หลีกเลี่ยงคําศัพท์แพทย์
      - ให้เกียรติครอบครัวโดยการฟังอย่างตั้งใจและให้เสนอความคิดเห็น
      - มีความเห็นใจครอบครัวที่ต้องประเชิญเหตุการณ์นี้
      - เปิดโอกาสให้ครอบครัวเล่ารายละเอียดความเป็นตัวตนของผู้ป่วยให้ได้มากที่สุด
      - ปล่อยให้มีช่วงเงียบ เพื่อให้ญาติได้ทบทวน
      - บอกการพยากรณ์โรคที่ตรงจริงที่สุด ถ้าเป็นการแจ้งข่าวร้าย อาจจะใช้ SPIKES protocol
      - การเริ่มประชุมครอบครัวควรทําอย่างช้าที่วันที่ 3 และวันที่ 5
    - - อาการปวด
        
        อาการปวดรุนแรงมากจะให้ยามอร์ฟีน
        
        เทคนิคการผ่อนคลายต่างๆร่วมด้วย เช่น การทําสมาธิ ฟังบทสวด การนวด ฟังเพลงบรรเลงเบาๆ
      - อาการท้องผูก
        
        การดูแลที่ดีที่สุด คือการปsองกัน ควรจัดอาหารให้มีใยอาหาร ให้ผู้ป่วยได้รับน้ำอย่างเพียงพอที่ไม่ขัดกับโรค กระตุ้นให้มีการเคลื่อนไหวร่างกายเท่าที่ทําได้
      - เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน
        
        จัดสิ่งแวดล้อม ให้ผ่อนคลาย รู้สึกสุขสบาย
      - อาการปากแห้งเจ็บในปาก กลืนลําบาก
        
        Mouth care 2 ครั้ง/วัน
      - อาการท้องมานหรือบวมในท้อง
        
        ควรดูแลโดยให้ผู้ป่วยนอนในท่าศีรษะสูง หรือนั่งพิง
      - ควรป้องกันสาเหตุที่ทําให้ไอ ระวังการสําลักขณะได้รับอาหาร ให้ได้รับน้ำในปริมาณมากในรายที่ไม่มีข้อจํากัด เพื่อช่วยละลายเสมหะ
      - ควรจัดให้ผู้ป่วยพักให้ท่าศีรษะสูงเล็กน้อยเพื่อให้หน้าอกขยายได้ง่ายดูแลให้ได้รับออกซิเจน และยาเพื่อช่วยระงับอาการเหนื่อยหอบ
      - ควรจัดหาอุปกรณ์ให้ผู้ป่วยปัสสาวะได้สะดวกใช้ผ้ารองซับและหมั่นเปลี่ยนผ้ารอง โดยดูแลความสะอาดสม่ำเสมอ
      - ควรดูแลอย่าให้เกิดแผลต่างๆเพื่อป้องกันการติดเชื้อ ดูแลจัดท่ายกบริเวณตําแหน่งที่บวมให้สูง
      - ควรให้ผู้ป่วยตัดเล็บสั้น หลีกเลี่ยงการเกาใส เสื้อผ้าเนื้อนุ่มและหลวม ควรใช้สบู่อ่อนๆ และอูณหภูมิของน้ำไม่ควรอุ่นจัด ดูแลให้ความชุ่มชื้นของผิวหนัง
      - ควรพลิกตะแคงตัวผู้ป่วยทุก 2 ชั่วโมง และจัดหาเตียงลมหรือที่นอนน้ำเพื่อให้นอนสบายและเพื่อมีการกระจายน้ำหนักตัวไม่กดลงจุดใดจุดหนึ่งมากเกินไป
    - - ควรดูแลความสะอาดร่างกาย ให้ได้รับสารน้ําอย่างเพียงพอกับความต้องการของร่างกายได้แก่ การพักผ่อนนอนหลับ ควรจัดสิ่งแวดล้อมให้สะอาด สงบ ลดการกระตุ้นที่รบกวนผู้ป่วย
    - - ช่วยให้ผู้ป่วยยอมรับความตายที่จะมาถึง
      - ช่วยให้จิตใจจดจ่อกับสิ่งดีงาม
      - การช่วยปลดเปลื้องสิ่งที่ค้างคาใจ
      - แนะนําให้ผู้ป่วยปล่อยวางสิ่งต่างๆ
      - สร้างบรรยากาศที่สงบและเป็นส่วนตัว
    - - ประเมินและบันทึกความต้องการทางจิตวิญญาณในระหว่างการดูแลเป็นระยะ
      - สนับสนุนให้มีสถานที่หรือกิจกรรมส่งเสริมด้านจิตวิญญาณ
      - สอบถามและส่งเสริมให้เกิดการปฏิบัติตามศรัทธาความเชื่อเพื่อให้ผู้ป่วยและครอบครัวมีความสงบผ่อนคลายในระยะสุดท้าย
    - - ควรมีการบันทึกไว้เพื่อเป็นหลักฐานทางการแพทย์ และง่ายต่อการทบทวนเมื่อจําเป็นต้องมีการเปลี่ยนทีมผู้รักษา
      - ควรระวังการพูดคุยเกี่ยวกับการพยากรณ์โรคของผู้ป่วยคือ การพยากรณ์โรคแบบไม่มีอคติ (bias) ควรให้คําแนะนําไปตามจริง
      - ควรทําโดยผู้ชํานาญมีประสบการณ์และทักษะการสื่อสาร
      - รู้จักตัวตนของคนไข้ ไม่ใช่เฉพาะโรค
      - ทําการฟังอย่างตั้งใจ มีการทบทวนสาระสําคัญเป็นระยะๆ
      - ต้องย้ำว่าที่ผ่านมาเราได้พยายามอย่างเต็มที่แล้ว แต่ผลการตอบสนองไม่เป็นไปตามคาดหวัง
      - รับฟังอย่างตั้งใจ และเริ่มอธิบายญาติเห็นถึงความทุกข์ทรมานของการรักษาที่ผ่านมา
      - เตือนให้ญาติคํานึงถึงความปรารถนาของผู้ป่วย ให้ทุกๆ การตัดสินใจ เป็นการตัดสินใจที่สมมุติว่าผู้ป่วยสามารถบอกเองได้
    - - หนังสือแสดงเจตนาไม่ประสงค์จะรับบริการสาธารณสุข
      - บุคคลใกล้ชิดที่ผู้ป่วยมอบหมายให้มีอํานาจตัดสินใจในเรื่องการดูแลทางการแพทย์ในวาระสุดท้ายของตน
    - - ทําการปิดเครื่องติดตามสัญญาณชีพต่าง ๆ
      - ยุติการเจาะเลือด
      - ควรปิดประตูหรือปิดม่านให้มิดชิด
      - ทําความสะอาดใบหน้า ช่องปาก และร่างกายผู้ป่วย
      - ยุติการรักษาที่ไม่จําเป็น เช่น สารอาหารทางหลอดเลือด
      - นําสายต่าง ๆ ที่ไม่จําเป็นออก เช่น สายให้อาหารทางจมูก
      - ให้คงไว้เพียงการรักษาที่มุ่งเน้น
      - ให้คุมอาการไม่สุขสบายต่าง ๆ
      - ให้ยาที่มักจําเป็นต้องได้ เช่น มอร์ฟีน