Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะอาเจียนอย่างรุนแรง (Hyperemesis gravidarum), 3E2078BD-D95F-4E6D-8F8F…
ภาวะอาเจียนอย่างรุนแรง (Hyperemesis gravidarum)
เป็นภาวะที่สตรีตั้งครรภ์มีอาการ คลื่นไส้อย่างรุนแรง
และต่อเนื่องเป็นเวลานาน
อาจพบตั้งแต่ไตรมาสแรก และต่อเนื่องไปตลอด การตั้งครรภ์
ส่งผลให้ไม่สามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติ อันเป็นสาเหตุของการขาดความสมดุล ของสารน้ําและสารอาหารในร่างกาย
สาเหตุ
ด้านมารดา
มีประวัติการแพ้ท้องอย่างรุนแรงในครรภ์ก่อน หรือเป็นการตั้งครรภ์ครั้งแรก
พฤติกรรมการบริโภคอาหารไม่เหมาะสมตั้งแต่ก่อนตั้งครรภ์
ระดับ human chorinoic gonadotropin (hCG) เพิ่มมากกว่าปกติ
มีความผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร
ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจน (estrogen) สูง
กระเพาะอาหารมีการเคลื่อนไหวลดลง
สภาพจิตใจ ความเครียด ความวิตกกังวล
ด้านทารก
ทารกมีความผิดปกติเกี่ยวกับโครโมโซม triploidy, trisomy 21
ทารกบวมน้ํา (hydrops fetalis)
แนวทางการรักษา
กรณีที่รักษาด้วยวิธีต่างๆ แล้วอาการไม่ดีขึ้น จะต้องทําการวินิจฉัยเพื่อค้นหาสาเหตุของโรคที่ แท้จริง
หลีกเลี่ยงสิ่งแวดล้อม และสิ่งกระตุ้นที่ทําให้คลื่นไส้อาเจียน
รักษาด้วยยา
วิตามิน
วิตามินบี 6 (Pyridoxine) 10-25 mg.
ยาคลายกังวล
Diazepam 2 mg.
Diazepam 5 mg.
ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน
Metoclopramide 5-10 mg
Promethazine 12.5–25 mg.
รับประทานอาหารอ่อนครงั้ละน้อยแต่บ่อยครั้งทุก2-3ชั่วโมง
แนะนำให้รับประทานอาหารช่วยทดแทนที่เสียไป
เกลือแร่ เช่น น้ำตะไคร้ น้ำใบเตย น้ำผลไม้ น้ำกระเจี๊ยบ
อาหารที่มีโพแทสเซียม เช่น กล้วย แคนตาลูป สัปปะรด ฝรั่ง ส้ม แอปเปิล มะเขือเทศ ผักใบเขียว
อาหารที่มีแมกนีเซียม เช่น ผัก ถั่วชนิดต่างๆ
ทานอาหารที่มีส่วนประกอบของขิง
วินิจฉัยแยกโรค จากอาการโรคอื่นๆ
การพยาบาล
เมื่อกลับไปอยู่บ้าน
ออกกำลังกาย กายบริหารอย่างสม่ำเสมอ
เลี่ยงสิ่งกระตุ้นที่ก่อให้เกิดความเครียด ทำจิตใจให้สบาย
นอนหลับพักผ่อน อย่างน้อย 8 ชั่วโมง กลางวัน 1 ชั่วโมง
อธิบายให้คู่สมรส ครอบครัวเข้าใจภาวะที่เกิดขึ้น
ปรับเแบบแผนการรับประทานอาหาร
ทานครั้งละน้อยแต่บ่อย
ทานอาหารย่อยง่าย เช่น ขนมปังปิ้ง ขนมปังกรอบ แครกเกอร์
เลี่ยงอาหารไขมัน รสเผ็ด มีกลิ่น
แนะนำให้เห็นความสำคัญของการมาตรวจตามนัด
รักษาในโรงพยาบาล
ดูแลให้ได้รับสารน้ำทางหลอดเลือดดำ ประมาณ 3,000ml. ใน 24 ชั่วโมง
บันทึกสารน้ำเข้า-ออก
ดูแลความสะอาดช่องปากและฟัน
จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบ
หลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้น เช่น กลิ่น อาหารมัน อาหารรสจัด เสียงดัง
หากอาการดีขึ้น ให้เริ่มทานอาหาร
งดอาหารไขมัน ทานอาหารแข็ง
อาการรุนแรงมาก ให้อาหารทางสายยางหรือสารอาหารทดแทน ที่มีแคลอรี่และวิตามินสูง
รับประทานครั้งละน้อย แต่บ่อย ไม่ควรให้กระเพาะว่าง
ติดตามชั่งน้ำหนัก
ติดตามผลทางห้องปฏิบัติการ และรายงานแพทย์
ดูแลด้านจิตใจ อยู่เป็นเพื่อน ให้กำลังใจ
ปรึกษา ส่งต่อไปยังผู้เชี่ยวชาญด้านการให้คำปรึกษา
เพื่อแก้ไขปัญหาด้านจิตใจ
งดอาหารและน้ำทางปาก อย่างน้อย24-48 ชั่วโมง
รักษาแบบผู้ป่วยนอก
แนะนำให้จิบน้ำอุ่น เช่น น้ำขิง
แนะนำคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยว เช่น น้ำหวาน นม น้ำผลไม้
แนะนำวิธีป้องกัน
งดอาหารไขมัน เพราะย่อยยาก ควรทานอาหารแข็ง ย่อยง่าย เช่น ขนมปังปิ้ง
รับประอาหารเหลว อาหารน้ำ หรือดื่มน้ำระหว่างมื้อ
รับประอาหารครั้งละน้อยๆ แต่บ่อย
เลี่ยงอาหารรสจัด กลิ่นแรง
หลังรับประทานอาหารไม่ควรนอนทันที
พักผ่อนอย่างน้อยวันละ 6-8 ชั่วโมง
ดูแลความสะอาดช่องปาก บ้วนปากบ่อยๆ ไม่ควรให้ปากแห้ง
แนะนำวิธีการรับประทานยาแก้อาเจียนตามแผนการรักษา
อธิบายถึงสาเหตุและภาวะแทรกซ้อน
สอนวิธีการประเมินโภชนาการ
ช่วยประคับประคองด้านจิตใจ
เปิดโอกาสได้พูดปัญหา
ให้การปรึกษาแก้ไข
แนะนำให้มาพบแพทย์เมื่ออาเจียนมากขึ้น หรือไม่สุเลาลง
การวินิจฉัย
การซักประวัติ ตรวจร่างกาย ประเมินจากอาการและอาการแสดงของ การอาเจียนรุนแรง การ ขาดสารน้ําขาดสารอาหาร
น้ําหนักตัว และสภาพจิตใจ
การตรวจพิเศษ
การตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง
การเจาะตรวจน้ําคร่ำ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ตรวจเลือด
ฮีมาโตคริตสูง BUN สูง
โซเดียมต่ำ โปแตสเซียมต่ำ คลอไรด์ต่ำ
SGOT สูง LFT สูง โปรตีนในเลือดต่ำ
การตรวจปัสสาะ
มีความถ่วงจําเพาะสูง ไข่ขาวในปัสสาวะเพิ่มขึ้น
พบคีโตนในปัสสาวะ ถ้ามีอาการรุนแรงมาก อาจพบน้ําดีในปัสสาวะได้
ผลกระทบต่อการตั้งครรภ์
ต่อมารดา
เกิดความเป็นกรดในร่างกาย
สูญเสียด่างในน้ำย่อย
อาการกระสับกระส่าย ไม่รู้สึกตัว หมดสติ
อาการรุนแรงมาก
เสียสมดุลของอิเลคโตรลัยท์ เกิดภาวะ hypokalemia,
alkalosis กล้ามเนื้ออ่อนแรง
ร่างกายเกิดการขาดน้ํา
ผลต่อการทำงานของไต ปัสสาวะออกน้อย
มีไข้ ผิวหนังแห้ง อ่อนเพลีย
อุณหภูมิสูงขึ้น ชีพจรเบา-เร็ว ความดันโลหิตต่ำลง
เกิดภาวะขาดสารอาหาร
ชาปลายมือปลายเท้า
การแข็งตัว ของเลือดเสียไป มีเลือดออกตามไรฟัน จุดเลือดออกทั่วไปทั่วสมอง
ต่อทารก
สตรีตั้งครรภ์อาการรุนแรงมาก
ภาวะเป็นกรดในร่างกาย
ทารกมีอาการ ทางสมอง เกิดภาวะ Wernicke’s encephalopathy
สตรีตั้งครรภ์มีน้ําหนักลดลงมาก
ทารกในครรภ์เจริญเติบโตช้า
น้ำหนักแรกคลอดน้อยกว่าปกติ
อาจทำให้แท้ง คลอดก่อนกำหนด ทารกอาจตายคลอด ทารกพิการ
จากการขาดสารอาหาร
อาการและอาการแสดง
อาการอาเจียนไม่รุนแรงมาก
น้ําหนักจะลดลง เล็กน้อย
ไม่มีอาการขาดน้ําและสารอาหาร
อาการอาเจียนรุนแรงมากขึ้น
อาการแสดงของกลุ่มอาการ
Wenicke’s encephalopathy
สับสน (confusion)
มองเห็นภาพซ้อน (ophthalmoplegia)
เซ (gait ataxia)
ลมหายใจมีกลิ่นอะซิโตน (acetone)
ตรวจพบคีโนในปัสสาวะ (ketonuria)
ภาวะขาดสารน้ำ (dehydration)
ผิวหนังแห้งขาดความชุ่มชื้น มีไข้ ปัสสาวะออกน้อย
ความดัน โลหิตลดลง เวียนศีรษะ หน้ามืด ซึมลง สับสน
สูญเสียการรับรู้เรื่องบุคคล เวลา และสถานที่
อ่อนเพลีย ทํากิจวัตร ประจําวันไม่ได้ ริมฝีปากแห้ง ตาโหลลึก
อาการแสดงทางด้านจิตใจ
หากไม่ได้รับการรักษาจะทําให้ขาดสารอาหารอย่างรุนแรง
ความเครียด ความวิตกกังวล
ภาวะซึมเศร้า
เกิดความไม่สมดุลของร่างกาย
ภาวะ acidosis และ alkalosis
ความไม่สมดุล ของเกลือแร่ (electrolyte imbalance)
ขาดสารอาหาร และน้ําหนักลดลงมาก
มีอาการคลื่นไส้อาเจียนอย่างรุนแรง เป็นระยะเวลานานอาจตลอดทั้งวัน อาการรุนแรงอาจเพิ่มมากขึ้น
จนไม่สามารถยับยั้งได้