Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคของระบบประสาท, นางสาวกัญญารัตน์ ภู่ปัญญาชน 1B เลขที่ 6 รหัส 63123301008…

- - - - ทำหน้าที่รับความรู้สึกและส่งกระแสความรู้สึกไปยังส่วนต่างๆของร่างกาย
    - - เซลล์ประสาท (nerve cell หรือ neuron)
        
        โครงสร้างเซลล์ประสาท
        
        ตัวเซลล์ (cell body) เป็นส่วนที่มีนิวเคลียสและไซโตพลาสซึม
        
        เส้นใยประสาท (nerve fiber) คือส่วนที่เป็นแขนงของไซโตพลาสซึมที่ยื่นออกจากตัวเซลล์
        
        ชนิดของเส้นใยประสาท
        
        เส้นใยแอกซอน (axon fiber)
        
        แขนงของเซลล์ไม่แตกเป็นแขนงย่อย
        
        ทำหน้าที่นำกระแสความรู้สึกส่งไปยังเซลล์ประสาทถัดไป
        
        ยื่นออกจากตัวเซลล์ บริเวณ axon hillock
        
        เส้นใยเดนไดรท์ (dendrite fiber)
        
        เส้นใยเดนไดรท์ทำหน้าที่รับความรู้สึกเข้าสู่ตัวเซลล์
        
        มีจำนวนหลายแขนง และแตกสาขาย่อยขนาดสั้นจำนวนมากออกมาจากตัวเซลล์1 เซลล์
        
        ชนิดของเซลล์ประสาท
        
        เซลล์ประสาทขั้วเดียว (unipolar neuron)
        
        เซลล์ประสาทชนิดนี้จะมีตัวเซลล์ยื่นออกเป็นขั้ว (pole) เพียง 1 เส้น
        
        พบที่ปมประสาทไขสันหลัง และปมประสาทอัตโนมัติ
        
        เซลล์ประสาทสองขั้ว (bipolar neuron)
        
        มีแขนงยื่นจากตัวเซลล์ 2 เส้น ในบริเวณตรงข้ามกัน
        
        แขนงหนึ่งคือเดนไดรท์ อีกแขนงเป็นแอกซอน
        
        บริเวณที่มีเซลล์ประสาทชนิดนี้ ได้อก่ เซลล์ประสาทที่จอตา (retina)
        
        เซลล์ประสาทหลายขั้ว (multipolar neuron)
        
        มีแขนงของแอกซอน 1 เส้น
        
        มีเดนไดรท์หลายเส้นยื่นออกมาจากตัวเซลล์
        
        บริเวณตัวเซลล์มีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมปิรามิด
        
        เซลล์ประสาทชนิดนี้พบที่สมองส่วนซีรีเบลลัม (cerebellum)
      - เซลล์เนื้อเยื่อเกี่ยวพันประสาท (neuroglia)
        
        เซลล์เกี่ยวพันประสาทมีรูปร่างคล้ายเซลล์ประสาทแต่ไม่มีแอกซอน
        
        ไม่มีหน้าที่ในการนeกระแสประสาทและกระแสความรู้สึก
        
        ชนิดเซลล์เนื้อเยื่อเกี่ยวพันประสาท
        
        1.แอสโตรไซท์ (astrocyte) ช่วยพยุงและเชื่อมปลายประสาทที่ชำรุด
        
        2.โอลิโกเดนโดรไซท์ (oligodendrocyte) ช่วยสร้างเยื่อไมอีลิน (myelin sheath)
        
        3.ไมโครเกลีย (microglia) กำจัดสิ่งแปลกปลอม
        
        4.เซลล์อิแพนไดมา (epandyma cell) บุช่องในสมองและไขสันหลัง
        
        5.เซลล์ชวันน์ (schwann cell) หรือ นิวโรเลมมา(neurolemma) บุอยู่รอบแอกซอน ทำหน้าที่สร้างเยื่อไมอีลิน
  - - - ปกป้องสมองและไขสันหลังจากการกระทบกระเทือน
      - ช่วยคงรูปร่างของสมองและไขสันหลัง
      - ช่วยกำจัดของเสียจากเนื้อสมองและไขสันหลัง
      - ทำหน้าที่เป็น Blood brain barrier
  - - - รู้เรื่องดี
    - - กระสับกระส่าย สับสน
    - - ง่วงซึม ปลุกตื่นได้ง่ายแล้วหลับอีก
    - - ซึม หลับตลอดเวลา แต่ตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้น
    - - กึ่งหมดสติ ไม่รู้สึกตัว ตอบสนองเมื่อกระตุ้นด้วยความเจ็บปวดรุนแรง ยังคงมี reflex
    - - หมดสตื ไม่ตอบสนองต่อสิ่งเร้าที่รุนแรง ไม่มีreflex, สัญญาณชีพเปลี่ยนแปลง
  - - - เนื้อสมอง 78%
      - เลือด 12%
      - CSF 10%
  - - - เป็นหลอดเลือดเลี้ยงสมองที่เริ่มจากหลอดเลือด common carotid artery 2 เส้น
      - ทางขวาตั้งต้นจาก brachiocephalic trunk
      - ส่วนทางซ้ายเป็นแขนงที่แยกจากจุดสูงสุดของ aortic arch
      - หลอดเลือด common carotid artery สิ้นสุดโดยแยกออกเป็น internal และ external carotid arteries
      - External carotid artery
        
        ไปเลี้ยงโครงสร้างที่อยู่ในใบหน้าและลำคอ
      - Internal carotid artery
        
        ทอดขึ้นไปในโพรงกะโหลกศีรษะ internal carotid artery แบ่งเป็น 4 ส่วน 1.cervical 2.petrous 3.cavernous 4.cerebral segments
      - หลอดเลือดที่สำคัญ
        
        Anterior cerebral artery : ACA เป็นแขนงปลายของ internal carotid artery
        
        Anterior cerebral artery ให้แขนงเลี้ยง hypothalamus,ผิวด้าน medial surface ของ frontal lobe
        จนถึง parietal lobe และผิวด้าน lateral surface ส่วนบนของ cerebral hemisphere
        
        Middle cerebral artery : MCA
        
        เป็นแขนงที่ใหญ่ที่สุดของ internal carotid artery ทอดเข้าไปใน lateral fissure
        
        MCA ให้แขนงเลี้ยง
        
        internal capsule ส่วนหน้าของ temporal lobe
        
        internal capsule ส่วนหน้าของ frontal lobe
        
        ผิวด้านข้างส่วนบนของ cerebral hemisphere ทั้งเหนือและใต้ต่อ lateral fissure
        
        บางส่วนของ parietal temporal-occipital lobe
        
        เป็นแขนงที่เกิดการอุดตันค่อนข้างบ่อย
        
        ถ้าเกิดปัญหากับหลอดเลือดนี้ จะมีผลทำให้เกิดการสูญเสียการรับรู้ความรู้สึก และระบบประสาทสั่งการอย่างรุนแรงในใบหย้าส่วนล่างและรยางค์บนของร่างกายซีกตรงข้าม
    - - ประกอบด้วยหลอดเลือด
        
        Vertebral artery
        
        เป็นหลอดเลือดที่แยกจาก subclavian arteries ทอดผ่าน foramen transversarium
        
        ของกระดูกสันหลังส่วนคอระดับ C6-C1 แล้วเข้าสู่โพรงกะโหลกศีรษะทาง foramen magnum
        
        ขณะที่ vertebral artery ผ่านเข้า cranial cavity
        
        มีแขนง posterior spinal artery แยกออกและผ่านลงมาเลี้ยงทางด้านหลังของไขสันหลัง
        
        และ vertebral artery ทั้งสองข้างจะให้แขนงมาเชื่อมกันทางด้านหน้าเป็น anterior spinal arteries 1 เส้น
        
        เพื่อให้เลือดเลี้ยงทางด้านหน้าของสมอง
        
        vertebral artery จะรวมกันกลายเป็ นหลอดเลือดที่เรียกว่า basilar artery
        
        ซึ่ง basilar artery จะให้แขนงหลายแขนงเลี้ยงก้านสมองและสมองน้อย(cerebellum)
        
        Basilar artery
        
        เป็นหลอดเลือดที่เกิดจากการรวมกันของ right and left vertebral arteries
        
        แล้วทอดอยู่ทางด้านหน้าของ pons ขึ้นไปสิ้นสุดในระดับ midbrain
        
        โดยแยกเป็น right and left posterior cerebral arteries : PCA
        
        Posterior cerebral artery มี 2 ข้าง แต่ละข้างเชื่อมกับ posterior communicating arteries ของ circle of Willis
        
        ทำให้ carotid system และ vertebro-basilar system เชื่อมต่อกัน
        
        posterior cerebral artery มีแขนงแยกไปเลี้ยง brainstem และ cerebral cortex บริเวณด้านล่างของ temporal lobe และ occipital lobe
- - - - ผู้ป่วยจะมีโปรตีนตัวรับสารอะซิติลโคลีนน้อยกว่าคนปกติถึงหนึ่งในสาม
      - สารอะซิติลโคลีน ไม่สามารถทำงานได้ เพราะ โปรตีนตัวรับถูกทำลายโดย Ab ที่ร่างกายสร้างขึ้น
      - กรรมพันธุ์
  - - - เป็นผลจากการเพิ่มของเหลวนอกเซลล์
      - สาเหตุจากเนื้องอก เซลล์ขาดเลือดเป็นระยะเวลานาน และการติดเชื้อ
      - มีการทำลายของตัวกั้นระหว่างเลือดกับสมอง (Blood-brain barrier : BBB)
      - ทำให้มีการเคลื่อนที่ของน้ำและโปรตีนอย่างอิสระผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ผ่านเข้าช่องว่างระหว่างเซลล์
    - - เป็นการบวมของของเหลวในเซลล์สมอง
      - เกิดจากภาวะ hypo -osmotic เช่นภาวะน้ำเป็นพิษ(water intoxication)
      - ทำให้มีการเสื่อมสภาพของปั๊มโซเดียม-โปแตสเซียม
      - ทำให้โซเดียมและน้ำเคลื่อนที่เข้ามาสะสมอยู่ภายในเซลล์
      - มีการลดปริมาณน้ำนอกเซลล์ในสมอง
    - - มีการบวมรอบโพรงสมอง
      - จากแรงดันน้ำในภาวะน้ำคั่งในโพรงสมอง (Hydrocephalus)
  - - - ความผิดปกติแต่กำเนิด(Congenital anomaly)
      - พบบ่อยที่สุด คือ Congenital hydrocephalus ภาวะน้ำคั่งในสมอง
      - สาเหตุอื่น คือ Congenital hydrocephalus
      - จากโรคต่างๆ
        
        บาดเจ็บที่ศีรษะ (Traumatic brain injury)
        
        โรคหลอดเลือดสมอง (CVA)
        
        การติดเชื้อ (CNS infection)
        
        เนื้องอกสมอง (Brain tumor)
  - - - มีการเสียเลือดมาก เกิดการฉีกขาดของเส้นเลือดที่เลี้ยงสมอง
      - เกิดแผลติดเชื้อลุกลามเข้าไปในสมอง
  - - - ความดันโลหิตสูง
      - อุบัติเหตุที่ศีรษะ
      - Arteriovenous malformation (AVM)
        
        แต่ AVM คือ เลือดจากหลอดเเลือดแดงไหลเวียนตรงสู่หลอดเลือดดำเร็วกว่าปกติ โดยไม่ผ่านกลุ่มหลอดเลือดฝอย
        
        ปกติเลือดในหลอดเลือดแดงจะไหลเวียนอย่างช้า ๆ
        
        ผ่านกลุ่มหลอดเลือดฝอยจำนวนมากเพื่อเติมออกซิเจนและสารอาหารให้กับเนื้อเยื่อสมอง
        
        จากนั้นเลือดจะไหลเวียนเข้าตามเส้นเลือดฝอยและกลับเข้าสู่หลอดเลือดดำ
      - หลอดเลือดโป่งพอง Aneurysm
      - โรคเลือด เช่น โรค Hemophilia
      - โรคตับ
      - เนื้องอกสมอง Brain tumors
      - รับประทานยาต้านเลือดแข็ง
  - - - อาการที่สมองได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอต่อความต้องการ
      - เกิดผลกระทบต่อร่างกาย
        
        อาการหายใจสั้นและถี่
        
        ความจำเสื่อมชั่วคราว
        
        ชัก หรืออาจหมดสติได้
      - สาเหตุ
        
        โรคหอบ
        
        สำลักควัน
        
        โดนบีบรัดบริเวณคอ
        
        จมน้ำ
    - - เกิดจาก
        
        การอุดตันของหลอดเลือดแดงที่เลี้ยงในสมองชั่วขณะ
        
        เลือดไม่สามารถไปเลี้ยงสมองได้ชั่วขณะ
        
        ทำให้มีอาการคล้ายโรคหลอดเลือดสมอง
        
        แต่ TIA มักไม่ทำให้สมองเกิดความเสียหายอย่างถาวร
        
        ซึ่งส่งผลให้สมองขาดสารอาหารและออกซิเจน
      - สาเหตุ
        
        ความดันโลหิตสูง
        
        ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือด
        
        ภาวะหลอดเลือดในสมองตีบ
        
        ภาวะคอเลสเตอรอลในเลือดสูง
    - - โรคหลอดเลือดสมอง (stroke)
        ภาวะที่สมองขาดเลือดไปเลี้ยงเนื่องจากหลอดเลือดตีบ หรือหลอดเลือดแตก ทำให้เนื้อเยื่อในสมองถูกทำลาย การทำงานของสมองหยุดชะงัก
        
        หลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน (ischemic stroke)
        
        พบเป็นส่วนใหญ่ร้อยละ 80
        
        เกิดจากลิ่มเลือด
        
        เกิดจากลิ่มเลือดที่เกิดขึ้นในบริเวณอื่นไหลไปตามกระแสเลือดจนเกิดการอุดตันที่หลอดเลือดสมอง
        
        หรือเกิดจากลิ่มเลือดก่อตัวในหลอดเลือดสมอง และขยายใหญ่ขึ้นจนอุดตันหลอดเลือดสมอง
        
        เกิดจากไขมัน
        
        เกิดจากการสะสมของไขมันในหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบแคบ
        มีความยืดหยุ่นและมีประสิทธิภาพในการลำเลียงเลือดลดลง
        
        หลอดเลือดสมองปริแตกหรือฉีกขาด (hemorrhagic stroke)
        
        ร้อยละ 20 เกิดจากหลอดเลือดมีความเปราะบาง ร่วมกับภาวะความดันโลหิตสูง
        
        ทำให้บริเวณที่เปราะบางนั้นโป่งพองและแตกออก
        
        เกิดจากหลอดเลือดเสียความยืดหยุ่นจากการสะสมของไขมันในหลอดเลือด
        
        ทำให้ปริมาณเลือดที่ไปเลี้ยงสมองลดลงอย่างฉับพลัน และทำให้เกิดเลือดออกในสมอง
        
        ปัจจัยเสี่ยงที่ป้องกันได้
        
        ความดันโลหิต
        
        โรคเบาหวาน
        
        ไขมันในเลือดสูง
        
        โรคหัวใจ
        
        การสูบบุหรี่
        
        ปัจจัยเสี่ยงที่ป้องกันไม่ได้
        
        เพศ เพศชายมีความเสี่ยงเป็นโรคหลอดเลือดสมองมากกว่าเพศหญิง
        
        ภาวะการแข็งตัวของเลือดเร็วกว่าปกติ ทำให้ลิ่มเลือดเกิดขึ้นได้ง่ายกว่าคนปกติ
        
        อายุ ยิ่งอายุมากยิ่งมีความเสี่ยงมาก
  - - - การได้รับอุบัติเหตุที่เส้นประสาท
      - เนื้องอก
      - การติดเชื้อ (จะพบบ่อยที่สุด)
  - - - Streptococcus
      - Staphylococcus
      - Pneumococcus
  - - - Brain abscessจากเชื้อ virus
        
        Rabies เกิดจาก Myxovirus
        
        เชื้อจะแพร่จากตำแหน่งที่เชื้อเข้าไป ไปตามเส้นประสาทเข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลาง
        
        การเปลี่ยนแปลงเฉพาะที่ คือ การพบ inclusion bodies เรียก Negri body ใน neuron
    - - เป็นฝีที่เกิดระหว่างเยื่อหุ้มสมองกับกะโหลกศีรษะ
      - มักจะเป็นโรคแทรกซ้อนของการติดเชื้อไวรัส หรือจากการบาดเจ็บที่ทะลุกะโหลกศีรษะ
    - - เป็นการติดเชื้อใต้เยื่อหุ้มสมอง
      - มักจะเป็นผลจากการติดเชื้อทางโพรงอากาศคู่หน้าผากหรือข้างจมูก
  - - - ก่อให้เกิดโรคระบบทางเดินหายใจ
      - แต่แพร่ไปยังสมองได้
      - ทำให้เกิดการอักเสบของเยื่อหุ้มสมองและเนื้อสมอง
  - - - ทำให้มีภาวะการสูญเสียการทำงานของกล้ามเนื้อ
      - สูญเสียการรับความรู้สึก
      - สูญเสียการควบคุมการทำงานของลำไส้ และกระเพาะปัสสาวะ
      - รวมถึงสูญเสีย reflexes ต่างๆอีกด้วย
    - - Tetraplegia (Quadriplegia)
        หมายถึง การอ่อนแรงหรืออัมพาตของแขนขาและลำตัว
        อาจเป็นทั้งหมดหรือบางส่วน
        (เกิดจากมีพยาธิสภาพของไขสันหลังตั้งแต่ระดับ T1 ขึ้นไป)
      - Paraplegia
        หมายถึง การอ่อนแรงหรืออัมพาตของขา หรือทั้งขาและลำตัวอาจเป็นทั้งหมดหรือบางส่วน
        (เกิดจากมีพยาธิสภาพของไขสันหลังตั้งแต่ระดับ T2 ลงไป)
        
        ถ้ามีแต่ความผิดปกติของการขับถ่ายเท่านั้น และไม่มีอาการอัมพาตของขาร่วมด้วย ไม่ถือว่ามี paraplegia
      - Incomplete injury
        เป็นพยาธิสภาพชนิดไม่สมบูรณ์ ผู้ป่วยมีกำลังกล้ามเนื้อ หรือมีการรับรู้ที่ผิวหนังในส่วนที่ถูกควบคุมด้วยไขสันหลัง ที่อยู่ต่ำกว่า ระดับพยาธิสภาพ
      - Complete injury
        เป็นพยาธิสภาพที่มีความรุนแรงชนิดสมบูรณ์ ผู้ป่วยสูญเสียการควบคุมกล้ามเนื้อและการับรู้ทางผิวหนังในบริเวณที่ถูกควบคุมด้วยไขสันหลัง ที่อยู่ต่ำกว่า ระดับที่มีพยาธิสภาพ